İş Yerinde Sosyal Çalışmayı Türkiye İçin Düşünmek

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 67, 2249 - 2270, 01.01.2020

Melek Zubaroğlu Yanardağ Umut Yanardağ

Öz

Sosyal çalışma mesleği, bireylerin insan haklarının korunması ve gereklerinin yerine getirilmesi için yaşamda karşı karşıya kalınan çeşitli zorluklarla mücadele etmeye ve bireylerin iyilik hallerini arttırmaya yardımcı olan bir meslektir. Başta kadın, çocuk, engelli, yaşlı bireyler olmak üzere dezavantajlılar ve iyilik hali artırılması gerekli birey, grup ve topluluklar sosyal çalışma mesleğinin yararlanıcılarıdır. Sosyal çalışma mesleğinin ilgilendiği gruplardan biri de psikososyal sorunlarla veya çalışma yaşamında bazı sorunlarla karşı karşıya kalan ve desteğe ihtiyaç duyan işçiler/çalışanlardır. Bu bağlamda sosyal hizmet mesleği odağında işçi ve çalışanlara yönelik gerçekleştirilen mesleki uygulamalar iş yerinde sosyal çalışma olarak tanımlanmaktadır. Farklı ülkelerde iş yerinde sosyal çalışma uygulamaları gerçekleştirilirken Türkiye’de iş yerinde sosyal çalışma uygulamaları yeterince bilinmemektedir ve yaygın değildir. Bu çerçevede söz konusu çalışma, ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde gelişen iş yerinde sosyal çalışma uygulamalarını, kurumsallaşma sürecine paralel bir şekilde oluşan iş yerinde sosyal çalışmanın tanımını ve iş yerinde sosyal çalışmanın kapsamı ile boyutlarını ortaya koymak amacındadır. Ayrıca, farklı ülkelerde gerçekleştirilen örnek uygulamaların sunulması ve Türkiye’de iş yerinde sosyal çalışma uygulamalarının nasıl gerçekleştirilebileceğinin tartışılması hedeflenmektedir

Anahtar Kelimeler

Çalışma hayatı, iş yerinde sosyal çalışma, çalışanlar

Thinking Occupational Social Work in Turkey

Öz

Social work is a profession that help individuals deal with the various difficulties faced in life and increase the well-being of individuals in order to protect their human rights and fulfill their human rights requirements. At first, disadvantaged women, children, disabled people, elderly people and individuals, groups and communities that need to be improved in terms of well-being are beneficiaries of the social work profession. One of the groups that the social work profession is interested in can be noted as workers/employees who face psychosocial problems or work problems and need support. Professional practices for workers and employees in the focus of social work profession are defined as occupational social work. Occupational social work practices are carried out in a lot of countries, but in Turkey occupational social work is poorly understood and not common. In this context, this study aims to reveal the occupational social work practices that developed in the United States and the definition and scope of social work in the workplace occupational social work , which occurred in parallel with the institutionalization process in US. Also, in this study it is intended to provide examples of how the occupational social work implemented in different countries to discuss implementation of occupational social work practice in Turkey

Anahtar Kelimeler

Working life, occupational social work, workers

Kaynakça

• Akabas, H. S. and Kurzman, A. P. (2005). Work and the workplace: A resource for innovative policy and practice, New York: Columbia University Press. Altuntaş, C. (2010). “Çalışan destek programları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 57-75.
• Ambrosino, R., Heffernan, J., Shuttlesworth, G., and Ambrosino, R. (2011). Brooks/Cole empowerment series: Social work and social welfare: An introduction, Nelson Education.
• Ashenberg-Straussner, S. L. (1990). “Occupational social work today: An overview”, Employee Assistance Quarterly, 5(1), 1-17. https://doi.org/10.1300/J022v05n01_01
• Attridge, M. (2009). “Employee assistance programs: A research-based primer”. In Cooper, C. L., Quick, J. C. and Schabracq, M. J. (Eds), Handbook of work and health psychology, Wiley-Blackwell, 383-407. DOI: 10.1002/9780470682357.ch17
• Baumgartner, E., and Sommerfeld, P. (2016). Betriebliche Soziale Arbeit, Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-531-94256-8
• Barak, M. E. M. (1999). Repositioning Occupational Social Work in the New Millennium. Administration in Social Work, 23(3-4), 201–210. doi:10.1300/j147v23n03_12
• Bargal, D., Back, A., and Ariav, P. (1992). “Occupational social work and prolonged job insecurity in a declining organization”, Administration in Social Work, 16(1),55-67.
• Betriebssozialarbeit.de (2017). Betriebssozialarbeit. Erişim Adresi: https://www.betriebssozialarbeit.de/ Erişim Tarihi 30.01.2020
• Bozgeyikli, H.,ve Amil, O. (2016). “Türkiye'de endüstri ve örgüt psikolojisinin geleceği: Delfi analizi çalışması”, İş, Güç: The Journal of Industrial Relations & Human Resources, 18(2), 5-16.
• Carter, I. (1977). “Social work in industry: A history and a viewpoint”, Social Thought, https://doi.org/10.1080/15426432.1977.10383199
• Cheeran, M. T., Joseph, G., and Renjith, T. A. (2015). “Scope of social work profession in industrial establishment”, International Journal of Advanced Research in Management and Social Sciences, 4(8), 315-326.
• Choi, S., Lee, J., and Park, H. (2015). “The effects of psychosocial problems on employees' stress, self-esteem, and organizational commitment: The case of South Korean workplaces”, Journal of Workplace Behavioral Health, 30(1-2), 179-190.
• Denizciler Bülteni (2019 Mart). ITF Denizciler Vakfı’nın Yeni başkanı Denizcilere Daha İyi Destek Sağlamak Konusunda İddialı. Erişim Adresi: https://www.itfseafarers.org/sites/default/files/node/resources/files/Türkç e%202019.pdf Erişim Tarihi: 20.03.2020
• Dooley, A. (2002). “Older workers' issues and social work practice”. Journal of Gerontological Social Work, 36(3-4), 157-164.
• Erdur, D. A., Ozgunlu, F. (2020). “Çalışma Yaşamında Ayrımcılık: LGBT+ Bireylere Yönelik Nitel Bir Araştırma”. Business and Economics Research Journal, 11(2), 479-494.
• Ewing, K. D. (2005). “The function of trade unions”, Industrial Law Journal, 34(1), 1-22.
• Googins, B. (1987). “Occupational social work: A developmental perspective”, Employee Assistance Quarterly, 2(3), 37-53. https://doi.org/10.1300/J022v02n03_04
• Googins, B., and Godfrey, J. (1985). “The evolution of occupational social work”, Social Work, 30(5), 396-402. https://doi.org/10.1093/sw/30.5.396
• Handyside, R. (1992). A model of social work practice in the New Zealand workplace: a thesis presented in partial fulfilment of the requirement for the degree of Master in Social Work, (Doctoral dissertation) Massey University.
• Hermalin, J., Husband, S. D., and Platt, J. J. (1991). “Reducing costs of employee alcohol and drug abuse: Problem-solving and social skills training for relapse prevention”, Employee Assistance Quarterly, 6(2), 11-25.
• Hughes, D. (2013). “Introduction to the special Issue: Occupational social work: Current Perspectives”, Social Work in Mental Health, 11(5), 377-380 https://doi.org/10.1080/15332985.2013.803513
• IFSW and IASSW (2014). Global Defination of Social Work. Erişim Adresi: http://ifsw.org/getinvolved/global-definition-of-social-work/ Erişim Tarihi: 27.02.2020
• Jacobson, J. M., and Hosford-Lamb, J. (2008). “Working it out: Social workers in employee assistance”, Social Work Today, 8(2), 18.
• Jacobson, J. M., Pastoor, J., and Sharar, D. (2013). “Predicting practice outcomes among social work employee assistance counselors”, Social work in mental health, 11(5), 460-472.
• Katan, J. (2001). “Occupational social work in Israel”, Employee Assistance Quarterly, 17(1-2), 81–96. doi:10.1300/j022v17n01_05
• Khubana, M. I. (2013). Workplace support groups for people living with HIV and AIDS: Challenges faced by social workers rendering Occupational Social Work services (Doctoral dissertation) University of South Africa.
• Kocacık, F. Gökkaya, V. B. (2005). “Türkiye’de Çalışan Kadınlar ve Sorunları”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1):195-219.
• Kurzman, P. A. (2009). “Labor-social work collaboration: Current and historical perspectives”, Journal of Workplace Behavioral Health, 24(1), 6-20. https://doi.org/10.1080/15555240902848950
• Leap Danışmanlık (2020). Çalışan Destek Programı Nedir? Erişim Adresi: https://www.leap.com.tr/calisan-destek-programi-kurumunuza-neler-kazandirir/
• Lebowitz, M. M., Zischka, P. C., Mahon, M., and McCarley, L. D. (1982). “10/Issues in macro-level industrial social work practice”, Administration in Social Work, 6(2-3), 139-146.
• Leka, S., Jain, A., Iavicoli, S., Vartia, M., and Ertel, M. (2011). “The role of policy for the management of psychosocial risks at the workplace in the European Union”, Safety Science, 49(4), 558-564.
• Lewis, B. M. (1990). “Social workers’ role in promoting occupational health and safety”, Employee Assistance Quarterly, https://doi.org/10.1300/J022v05n01_07
• Lum, K. [林國才]. (1989). Social work practice in the workplace: case studies of four factory social work projects in Hong Kong (Thesis). University of
• Hong Kong, Pokfulam, Hong Kong SAR. Retrieved from http://dx.doi.org/10.5353/th_b3124844
• Logan, G. (2001). “The shadow boxer: Occupational social work in Australia”, Employee Assistance Quarterly, 17(1-2), 1-15.
• Maiden, R. P. (2001). “The evolution and practice of occupational social work in the United States”, Employee Assistance Quarterly, 17(1-2), 119-161.
• Mor-Barak, M.E., Poverny, L.M., Finch, W.A., McCroskey, J., Nedelman, H.L., Seck, E.T. and Sullivan, R. (1993). “A model curriculum for occupational social work”, Journal of Social Work Education, 29(1), 63-77.
• Mor-Barak, M.E. and Tynan, M. (1993). “Older workers and the workplace: A new challenge for occupational social work”, Social Work, 38(1), 45-55.
• Mudrick, N. R. (1991). “An underdeveloped role for occupational social work: Facilitating the employment of people with disabilities” Social Work, 36(6), 490-495. Navitas (2020). Çalışan Destek Programı. Erişim Adresi: http://www.navitastr.com/danismanlik.php?id=12 Erişim Tarihi 20.03.2020
• Obatusin, O., Ritter-Williams, D. and Antonopoulos, G. (Reviewing editor) (2019). “A phenomenological study of employer perspectives on hiring exoffenders”, Cogent Social Sciences, 5(1). Retrieved from https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/23311886.2019.1571730 12 March 2020.
• Özateş, Ö. S. (2007). “Sosyal Hizmet Bakış Açısıyla Toplumsal Cinsiyet Ayrımcılığı Nedeniyle Temel Eğitimden Kopan Kız Çocukları Sorunu”. Toplum Ve Sosyal Hizmet, 18(2), 77-88.
• Özen, S. ve Özbek, Ç. (2017). “Çalışma yaşamında yaşlılık: Yaşlı çalışanlar ve insan kaynakları uygulamaları”, Çalışma ve Toplum, 53(2), 547-572.
• Özbek, Ç. (2017). Ayrımcılıkla mücadelenin kamusallığı: LGBT, hareket ve örgütlülük. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 11(24).
• Pitt-Catsouphes, M., and Swanberg, J. E. (2006). “Connecting Social Work Perspectives to Work-Family Research and Practice”. Pitt-Catsouphes, M.,
• Kossek, E. E. & Sweet, S. (Eds.), In The work and family handbook: Multi-disciplinary perspectives, methods, and approaches, Lawrence Erlbaum Associates Publishers, 327-359.
• Portuné, R. (2012). “Psychosocial risks in the workplace: an increasing challenge for German and international health protection”, Archives of Industrial Hygiene and Toxicology, 63(2), 123-131.
• Powell, F. W. (2001a). The politics of social work, Sage Publ. Retrieved from https://ebookcentral.proquest.com
• Ramanathan, C.S. (1992). “EAP's response to personal stress and productivity: Implications for occupational social work”. Social Work, 37(3), 234-239.
• Safford, F. (1988). “Value of gerontology for occupational social work”, Social Work, 33(1), 42-45.
• Schutz, A. and Sandy, M. G. (2011). Collective Action for social change. New York: Palgrave Macmillan.
• Society for Human Resources Management. (2008). Employee benefits. Washington, DC: Society for Human Resources Management Retrieved from https://www.shrm.org/ResourcesAndTools/hrtopics/benefits/Documents/08-0335_BenefitsSR_FINAL_.pdf
• Varhama, L. M., and Björkqvist, K. (2004). “Conflicts, workplace bullying and burnout problems among municipal employees”, Psychological reports, 94(3l), 1116-1124.
• Vatansever, Ç. (2014). “Risk değerlendirmede yeni bir boyut: Psikososyal tehlike ve riskler”, Çalışma ve Toplum, 40(1), 117-138.
• Yanardağ, U. (2020). “Siyaset ve sosyal çalışma ilişkisini Türkiye için düşünmek”, Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(1), 261-278.
• Yanardağ, U. (2019). Yaşlılarla hak temelli çalışma. Yanardağ, U., Yanardağ, M. Z. (Ed.) Yaşlılık ve Sosyal Hizmet İçinde, Ankara: Nika Yay., 171-188
• Yılmaz, S. (2018). “Türkiye’de kadınların çalışma hayatındaki yeri ve sosyal güvenlik hukuku düzenlemeleri.” Sosyal Çalışma Dergisi, 2(2), 63-80.
• Zastrow, C. (2015). Introduction to social work and social welfare: Empowering people, 12th Ed., Cengage Learning.
• Zen Danışmanlık (2020). Çalışan Destek Programı. Erişim Adresi: http://www.zen.com.tr/zendestek-temel.pdf Erişim Tarihi:20.03.2020