Analyzing of 5th Grade Science Textbooks in Terms of Measurement and Assessment Techniques

Yıl 2019, Cilt: 48 Sayı: 1, 737 - 756, 21.04.2019

Oktay Aslan , Tuba Şenel Zor , Erhan Zor

Öz

The aim of this study was to examine the measurement and assessment
techniques presented in 5^th grade science textbooks in Turkey. Four
science textbooks published by different companies and employed in 5^th
grade level was investigated in the study. Content analysis was used to examine
the science textbooks. The obtained findings revealed that traditional
techniques are widely used in 5^th grade science textbooks in Turkey
and that the type and usage rate of measurement and assessment techniques
differentiate according to publishers and units. Also, it was observed that
some type of the alternative and traditional assessment techniques do not
appear in the textbooks. Results of this study indicate that measurement and
assessment understanding reflected in the science textbooks used in 5^th
grade does not accord with the science curriculum at the desired level. At the
end of the paper, findings are discussed and suggestions are represented.

Anahtar Kelimeler

Measurement and assessment, Alternative assessment techniques, Traditional assessment techniques, Science textbooks, Science education

5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitaplarının Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri Açısından Analizi

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 5.
sınıf fen bilimleri ders kitaplarında yer alan ölçme ve değerlendirme
tekniklerinin incelenmesidir. Farklı yayınevleri tarafından basılan ve 5.sınıf
düzeyinde okutulan dört fen bilimleri ders kitabı incelenmiştir. Fen bilimleri
ders kitapları içerik analizine göre analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular
geleneksel tekniklerin ders Türkiye’deki 5.sınıf fen bilimleri ders
kitaplarında yaygın olarak kullanıldığını ve ölçme ve değerlendirme
tekniklerinin tür ve kullanım oranlarının yayınevlerine ve ünitelere göre
farklılıklar gösterdiğini ortaya koymuştur. Ayrıca bazı alternatif ve
geleneksel değerlendirme tekniklerinin ders kitaplarında yer almadığı
görülmüştür. Bu çalışmanın sonuçları 5.sınıf fen bilimleri ders kitaplarında yer
alan ölçme ve değerlendirme anlayışlarının fen bilimleri öğretim programında
istenilen düzeyde olmadığını göstermektedir. Çalışmanın sonunda bulgular
tartışılarak, önerilere yer verilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Ölçme ve değerlendirme, Alternatif değerlendirme teknikleri Geleneksel değerlendirme teknikleri, Fen bilimleri ders kitapları, Fen eğitimi

Kaynakça

• Abd-El-Khalick, F., Waters, M., & Le, A. (2008). Representations of nature of science in high school chemistry textbooks over the past four decades. Journal of Research in Science Teaching, 45(7), 835–855.
• Arslan, S., & Özpınar, I. (2009). Yeni ilköğretim 6. sınıf matematik ders kitaplarının öğretim programına uygunluğunun incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 03(36), 26–38.
• Aslan, O. (2015). How do Turkish middle school science coursebooks present the science process skills ? International Journal of Environmental & Science Education, 10(6), 829–843. http://doi.org/10.12973/ijese.2015.279a
• Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S., & Bıçak, B. (2010). Geleneksel-tamamlayıcı ölçme ve değerlendirme teknikleri öğretmen el kitabı (4th Press). Ankara: Pegem Akademi.
• Bakar, E., Keleş, Ö., & Koçakoğlu, M. (2009). Öğretmenlerin MEB 6. sınıf fen ve teknoloji dersi kitap setleriyle ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 10(1), 41–50.
• Başkan Takaoğlu, Z. (2018). Comparing physics textbooks in terms of assessment and evaluation tools. International Journal of Assessment Tools in Education, 5(1), 58-72. DOI: 10.21449/ijate.320214
• Chiappetta, E. L. & Fillman, D. A. (2007) Analysis of five high school biology textbooks used in the united states for ınclusion of the nature of science, International Journal of Science Education, 29:15, 1847-1868, DOI: 10.1080/09500690601159407
• Chiappetta, E. L., & Fillman, D. A. (1991). A method to quantify major themes of scientific literacy in science textbooks. In National Education Goals Panel (Vol. 28, pp. 713–725).
• Chiappetta, E. L., Sethna, G., & Fillman, D. A. (1993). Do middle school life science textbooks provide a balance of scientific literacy themes ? Journal of Research in Science Teaching, 30(7), 787–797.
• Çakıcı, Y., & Girgin, E. (2012). İlköğretim II. kademe fen ve teknoloji ders kitaplarındaki ünite sonu değerlendirme sorularının incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 87–110.
• Çalışkan, H., & Yıldız, M. (2008). 1998 ve 2004 programlarına göre hazırlanan ilköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarındaki ünite değerlendirme sorularının analizi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(1), 75–88.
• Çeçen, M. A., & Kurnaz, H. (2015). Ortaokul Türkçe dersi öğrenci çalışma kitaplarındaki tema değerlendirme soruları üzerine bir araştırma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 109–132.
• Çetin, S., & Çakır. (2013). 2007 Biyoloji öğretim programındaki ölçme ve değerlendirme anlayışının ortaöğretim ders kitaplarına yansımasının değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 104–113.
• Çolak, K. (2008). Tarih dersi sınav sorularının bloom taksonomisi’nin bilişsel alan düzeyi açısından sınıflandırılması, Master dissertation, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Davila, K., & Talanquer, V. (2010). Classifying end-of-chapter questions and problems for selected general chemistry textbooks used in the united states. Journal of Chemical Education, 87(1), 97–101.
• Demirci, C. (2007). Fen bi̇lgi̇si̇ 6, 7, ve 8. sınıf ders ki̇taplarının değerlendi̇ri̇lmesi̇. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 108–119.
• Devetak, I., & Vogrinc, J. (2007). The criteria for evaluating the quality of the science textbooks. In Critical Analysis of Science Textbooks: Evaluating instructional effectiveness (pp. 7–10). http://doi.org/10.1007/978-94-007-4168-3
• Devetak, I., Vogrinc, J., & Glažar, S. A. (2008). States of matter explanations in Slovenian textbooks for students aged 6 to 14. International Journal of Environmental & Science Education, (5)2, 217-235.
• Dimopoulos, K., Koulaidis, V., & Sklaveniti, S. (2005). Towards a framework of socio-linguistic analysis of science textbooks: The Greek case, Research in Science Education, 35, 173–195, DOI: 10.1007/s11165-004-8162-z
• Duban, N. (2008). Analysing the elementary science and technology coursebook and student workbook in terms of constructivism. International Journal of Social, Behavioral, Educational, Economic, Business and Industrial Engineering, 2(2), 90–94.
• Erten, S., Şen, C., & Yüzüak, A. V. (2015). A critical analysis to 5 th grade elementary science education textbook. International Journal of Humanities Social Sciences and Education (IJHSSE), 2(1), 60–65.
• Fidan, B. (2010). Fen ve teknoloji̇ programındaki̇ ölçme ve değerlendi̇rme anlayışnın 4. ve 5. sınıf ders ki̇taplarına yansımaları. Master dissertation, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Gelbal, S., & Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135–145.
• Girgin, E. (2012). İlköğretim 2. kademe fen ve teknoloji ders kitaplarındaki ünite sonu değerlendirme sorularının incelenmesi. Master dissertation, Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Gönen, M., Katrancı, M., Uygun, M., & Uçuş, Ş. (2011). İlköğretim birinci kademe öğrencilerine yönelik çocuk kitaplarının, içerik, resimleme ve fiziksel özellikleri açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(160), 250-265.
• Güneş, M. H., & Çelikler, D. (2010). Konu alanı ders kitabı inceleme dersine yönelik öğrenci̇ görüşleri̇. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5), 81–90.
• Holliday, W. G. (1981). Selective attentional effects of textbook study questions on student learning in science. Journal of Research in Science Teaching, 18(4), 283–289. http://doi.org/10.1002/tea.3660180402
• Irmak, A. (2013). Fen ve teknoloji öğretim programındaki ölçme ve değerlendirme anlayışının 6. 7. ve 8. sınıf ders kitapları ile öğrenci çalışma kitaplarına yansımaları. Master dissertation, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Karamustafaoğlu, S., Salar, U., & Celep, A. (2015). Ortaokul 5. sınıf fen bilimleri ders kitabına yönelik öğretmen görüşleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 93–118.
• Korkmaz, H. (2004). Fen ve teknoloji eğitiminde alternatif değerlendirme yaklaşımları. Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
• Kurnaz, H. (2013). Ortaokul Türkçe dersi öğrenci çalışma kitaplarındaki tema değerlendirme soruları üzerine bir araştırma. Master dissertation, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Lubben, F., Campbell, B., Kasanda, C., Kapenda, H., Gaoseb, N., & Kanjeo-Marenga, U. (2003). Teachers’ use of textbooks: Practice in Namibian science classrooms, Educational Studies, 29 (2-3), 109–125. DOI: 10.1080/03055690303276
• Marshall, C., & Rossman, G. B. (1999). Designing qualitative research (3rd ed.). London: Sage Publications.
• Maskan, A. K., Maskan, M. H., & Atabay, K. (2007). İlköğretim 4. sınıf fen ve teknoloji ders kitabının değerlendirme ölçütleri yönünden incelenmesi. D. Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 22–32.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage.
• Ministry of National Education (MEB/MoNE). (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (4. ve 5. sınıflar) öğretim programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• Ministry of National Education, (MEB/MoNE). (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• Ministry of National Education, (MEB/MoNE). (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara.
• Nartgün, Z. (2006). Fen ve teknoloji öğretiminde ölçme ve değerlendirme, In Fen ve Teknoloji Öğretimi, edited by Mehmet Bahar, 355-415, Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Nwafor, C. E. & Umoke, C. C. (2016). Evaluation of some approved basic science and technology textbooks in use in junior secondary schools in Nigeria, Journal of Education and Practice, 7(14), 69-78.
• Ogan-Bekiroglu, F. (2007). To what degree do the currently used physics textbooks meet the expectations ? Journal of Science Teacher Education, 18, 599–628. http://doi.org/10.1007/s10972-007-9045-8
• Park, D.-Y. (2005). Differences between a standards-based curriculum and traditional textbooks in high school earth science. Journal of Geoscience Education, 53(5), 540–547.
• Pektaş, M., İncikabı, L., & Yaz, Ö. V. (2015). An analysis of middle school science textbooks in terms of TIMSS program framework. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 29–48.
• Pizzini, E. L., Shepardson, D. P. & Abell, S. K. (1992). The questioning level of select middle school science textbooks. School Science and Matfiematics, 92(2), 74-79.
• Radcliffe, R., Caverly, D., Hand, J., & Franke, D. (2008). Improving reading in a middle school science classroom. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 51(5), 398–408. http://doi.org/10.1598/JAAL.51.5.3
• Robinson, T. J., Fischer, L., Wiley, D., & Hilton, J. (2014). The impact of open textbooks on secondary science learning outcomes. Educational Researcher, 43(7), 341-351. DOI: 10.3102/0013189X14550275
• Sharma, M. (2017). 5th Grade elementary science education textbook – Critical analysis. International Journal of Innovative Studies in Sociology and Humanities, 2(2), 50-54.
• Tunç, T., & Avcu, R. (2010). Use of measurement and assessment techniques in Turkish sixth grade science and technology textbooks and workbooks, Paper presented at the Annual meeting for The XIV IOSTE International Symposium on Socio-Cultural and Human Values in Science and Technology Education, Slovenia, June 13-18.
• Tyson, H. (1997). Overcoming Structural Barriers to Good Textbooks, Paper commissioned by the National Education Goals Panel. Retrieved July 14, 2016, from http://govinfo.library.unt.edu/negp/Reports/tyson.htm.
• Yaman, S. (2013). Investigation of questions in science and technology textbooks in terms of requirements of the curriculum after educational reform in turkey. Eurasian Journal of Physics and Chemistry Education, 5(2), 164–175.
• Yaşar, O. (2005). Türkiye’de okutulan orta öğretim coğrafya ders kitaplarında ölçme ve değerlendirme çalışmalarına yönelik karşılaştırmalı bir yaklaşım. International Journal of Progressive Education, 1(2), 9–30.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6th Press). Ankara: Seçkin Kitabevi.
• Yıldız Feyzioğlu, E., & Tatar, N. (2012). Fen ve teknoloji ders kitaplarındaki etkinliklerin bilimsel süreç becerilerine ve yapısal özelliklerine göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(164), 108–125.