Şeyh Bedreddin’in Câmiu’l-Fusûleyn Adlı Eserinin Hanefî Fıkıh Literatürüne Katkısı: İbn Âbidin Örneği

Yıl 2012, Cilt: 16 Sayı: 1, 221 - 243, 15.06.2012

Ayhan Hira

Öz

İbn
Âbidin, Hanefi mezhebinin klasik tarzda eser veren son temsilcilerindendir.
Meşhur eseri Reddü’l-muhtâr bu bağlamda önemlidir. Çünkü kendisinden
önceki kaynakları ve mezhep içi işleyişi bütünüyle gösterme imkânına sahiptir.
Şeyh Bedreddin, Osmanlı’nın ilk dönem fakihlerindendir. Mezhep birikiminin
uygulama sahasındaki yöntemlerini göstermesi bakımından çok önemli olan ve bu
sebeple başvuru kaynağı olarak görülen Câmiu’l-fusûleyn adlı eseri
yazmıştır. Bu iki kaynağın iktibas açısından karşılaştırılması yoluyla,
birincinin ikinci üzerindeki etkisi ortaya konacaktır. Böylece tarihi süreç
içerisinde Şeyh Bedreddin’in çalışmalarının Hanefi mezhebine katkısı üzerinden
hareketle yeni çalışmalar için bu kaynağa dikkat çekilmiş olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Şeyh Bedreddin, Câmiu’l-fusûleyn, İbn Âbidin, Red-dü’l-muhtâr, Hanefi, Mezhep

The Contribution of Sheikh Bedreddin’s Work “Camiu’l-Fusûleyn” To Literature of Hanafi Fiqh: Example of Ibn Âbidin

Öz

Ibn Âbidin is one of the last
representatives of Hanafi sect, who has given work in classical style.
Raddu’l-mukhtâr his famous work is important in this context. Because, it has
wholly opportunity to show previous sources before him and intra-sectarian
operations. Sheikh Bedreddin is on of the first Ottoman’s scholars. He wrote
the book Câmiu’l-fusûleyn which is important because it shows methods of
accumulation sect in field of application and for that reason it is considered
as reference source. In terms of citation, by the compare this two sources, the
effect of first on the second will be put forward. So it will be attracted
attention to this source for new studies starting over contribution of Sheikh
Bedreddin’s works to Hanafi sect historical process.     

Anahtar Kelimeler

Sheikh Bedreddin, Câmiu’l-fusûleyn, Ibn Âbi-din, Raddu’l-mukhtâr, Hanafi, Sect

Kaynakça

• Alâuddin Muhammed, Kurretu Uyûni'l Ahyâr li-Tekmileti Reddi'l-Muhtâr, Bulak 1299/1882.
• Âşıkpaşazâde, Derviş Ahmed, Tevârîh-i Âl-i Osman (nşr. Nihal Atsız, İstanbul 1949.
• Atar, Fahrettin, Fıkıh Usulü, İstanbul 1992, 2.B.
• Bardakoğlu, Ali, “Hanefi Mezhebi”, DİA, XVI.
• Brockelmann, Carl, Supplementband, Leiden 1937-1942.
• Cici, Recep, Osmanlı Dönemi İslam Hukuku Çalışmaları, Bursa 2001.
• Ebû Zehra, Ebû Hanife, trc. Osman Keskioğlu, Konya 1981.
• el-Bağdâdî, İsmâil Paşa, Hediyetu'l-Ârifin Esmâu'l-Müellifin ve Âsaru'l- Musannifin, İstanbul 1951-1955.
• Gölpınarlı, Abdülbaki, Simavna Kadısıoğlu Şeyh Bedreddin, İstanbul 1966.
• Halil b. İsmail, Simavna Kadısıoğlu Şeyh Bedreddin Menâkıbı (haz. Abdül- bâki Gölpınarlı - İsmet Sungurbey), İstanbul 1967.
• İbn Âbidin, Muhammed Emîn b. Ömer b. Abdilaziz b. Ahmed b. Abdur- rahîm el-Hüseynî ed-Dımaşkî Mecmûatü’r-resâil, (bir ciltte iki cüz), ty.,yy.
• İbn Arabşâh, Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Abdillâh b. İbrâhîm ed-Dımaşkî (ö. 854/1450) Ukûdü’n-nâsıha (et-Temîmî, Takıyyüddîn b. Abdilkâdir, et-Tabakâtu’s-seniyye fî terâcîmi’l- fukahâi’l-Hanefiyye içinde), Süleymaniye Kütüphanesi Veliyyüd- din Efendi Bölümü, nr. 1609, v. 284a.
• Karaman, Hayreddin, İslam Hukuk Tarihi, İstanbul 1989.
• Kaya, Eyüp Said, “Mütekaddimîn ve Müteahhirîn”, DİA, XXXII.
• Kehhâle, Ömer Rıza, Mu’cemu’l-Müellifîn Terâcimu Musannifi’l- Kütübi’l-Arabiyye, Dımeşk 1957.
• Leknevî, Ebü’l-Hasenât Muhammed Abdülhay, el-Fevâidü’l-Behiyye fî Terâcimi’l-Hanefiyye, Beyrut 1998.
• Mehmed Neşrî, Kitâbı-Cihannümâ (nşr. Faik Reşit Unat, Mehmed Altay Köymen, Ankara 1957.
• Mehmed Süreyya, Sicil-i Osmânî (haz. Mustafa Keskin, Ayhan Öztürk, Ramazan Tosun, İstanbul 1996.
• Mehmet Zihni, Kitâbu’t-Terâcim, İstanbul 1304.
• Özen, Şükrü, “Osmanlı Dönemi Fetva Literatürü”, TALİD, İstanbul 2005, c. 3, sy. 5.
• Sarkis, Yûsuf İlyas, Mucemu'l-Matbaâti'l-Arabiyye ve'l-Muarrebe, Kahire 1928.
• Taşköprizâde, İsâmüddîn Ahmed b. Muslihuddîn, eş-Şekâiku’n- Nu’mâniyye fî ulemâi’d-devleti’l-Osmâniyye (thk. Ahmet Subhi Fu- rat, İstanbul 1985.
• Uzunçarşılı, İ. Hakkı, Osmanlı Tarihi (OT.), Ankara 1988.
• Ziriklî, Hayruddin el-Alâm, Kâmusu Terâcimi li-Eşheri'r-Ricâl ve’n-Nisâ mine’l-Arab ve'l-Mustarabin ve'l-Müsteşrikin, Beyrut 1969.