Adana’da Trabzon Hurması Bahçelerinde Portakal Güvesi [Cryptoblabes gnidiella Milliere, 1867 (Lepidoptera: Pyralidae)]’nin Popülasyon Değişimi, Zarar Oranı ve Mücadelesi

Yıl 2019, Cilt: 34 Sayı: 2, 149 - 160, 31.12.2019

Naime Zülal Elekcioğlu

Öz

Bu çalışma;
2011-2014 yıllarında Adana İli Trabzon hurması bahçelerinde yürütülmüştür.
Çalışmada, Portakal güvesi [Cryptoblabes gnidiella Milliere, 1867
(Lepidoptera: Pyralidae)]’nin ergin popülasyon değişimi, mücadelesi ve zarar
oranının belirlenmesi amaçlanmıştır. Zararlının popülasyon değişimi eşeysel
çekici tuzaklar ile izlenirken mücadelesi biyolojik insektisit ile
gerçekleştirilmiştir. C. gnidiella erginlerinin tuzaklarda ilk olarak
nisan ayında yakalandığı belirlenmiştir. Vejetasyon başlangıcında düşük olan zararlı popülasyonunun, temmuz
ayı ortasından itibaren artış gösterdiği ve ekim-kasım aylarında en yüksek
popülasyonda olduğu saptanmıştır. C. gnidiella’nın Trabzon hurması bahçesinde yılda 5 döl verdiği tespit
edilmiştir. Mücadelede kullanılan Bacillus
thuringiensis preparatı, C. gnidilella’ya
2012 ve 2013 yıllarında sırasıyla ortalama %88.99 ve %90.84 oranlarında etkili
olmuştur. Adana’nın farklı ilçelerindeki Trabzon hurması bahçelerinde C.
gnidiella ile bulaşık meyve oranı
%3.1-26.7 arasında bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Cryptoblabes gnidiella, Trabzon hurması, popülasyon değişimi, zarar oranı

Teşekkür

TAGEM

Population Fluctuation, Damage Rate And Control Of Honeydew Moth, [Cryptoblabes gnidiella Milliere, 1867 (Lepidoptera: Pyralidae)] In Persimmon Orchards In Adana

Öz

This study was conducted at persimmon orchards in Adana Province in 2011-2014. In the study, it was aimed to determine the adult population fluctuation, control and damage rate of Honeydew moth [Cryptoblabes gnidiella Milliere, 1867 (Lepidoptera: Pyralidae)]. The population fluctuation of the pest was observed with the sex pheromone traps where as its contol was made by biological insecticide. It was determined that first C. gnidiella adults were catched at the traps in april. The pest population was low at the beginning of the vegetation period, started to increase from the half of july and at the highest population in october-november. It was determined that C. gnidiella had 5 generations per year at the persimmon orchard. Bacillus thuringiensis preparation was effective to C. gnidilella at a rate of averagely 88.99% and 90.84% in 2012 and 2013, respectively. The infected fruit ratio was determined as between 3.1-26.7% in the persimmon orchards in different districts of Adana.

Anahtar Kelimeler

Cryptoblabes gnidiella, persimmon, population fluctuation, damage rate, Bacillus thuringiensis

Kaynakça

• Kaynaklar Abdel Kareim, A. I., Ragab, M. E., Ghanim, N. M., Abd El-Salam Samira, A. (2018) Seasonal activity, natural enemies and life table parameters of Cryptoblabes gnidiella Mill. on mango inflorescences. Journal of Plant Protection and Pathology, 9 (7): 393-397. Abdel-Moaty, R. M., Hashim, S. M., Tadros, A. W. (2017) Monitoring the Honeydew moth, Cryptoblabes gnidiella Millière (Lepidoptera: Pyralidae) in pomegranate orchards in the Northwestern region of Egypt. J. Plant Prot. and Path., Mansoura Univ., 8 (10): 505-509. Akyazı, R., Ueckermann, E. A., Akyol, D., Soysal, M. (2017) Distribution of mite species (Acari) on persimmon trees in Turkey (Ordu), with one newly recorded mite species and one re-described species. International Journal of Acarology, 43 (8): 563-581. Anonim, (2012a) Cryptoblabes gnidiella (citrus pyralid). Crop Protection Compendium. (http://www.cabi.org/cpc.), (Erişim tarihi: Eylül 2019). Anonim, (2012b) Portakal Güvesi [Cryptoblabes gnidiella Mill. (Lepidoptera: Pyralidae)] Standart İlaç Deneme Metodu. Bitki Zararlıları Standart İlaç Deneme Metodları, Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, Ankara, 111-113. Anonim, (2019a) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Bitkisel Üretim İstatistikleri, Ankara. (http://www.tuik.gov.tr), (Erişim tarihi: Ekim 2019) Anonim, (2019b) Portakal Güvesi, Cryptoblabes gnidiella Mill. (Lepidoptera: Pyralidae). T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, TAGEM, Bitki Zararlıları Zirai Mücadele Teknik Talimatları, Ankara, s: 271-275. Avidov, Z., Gothilf, S. (1960) Observations on the honeydew moth (Cryptoblabes gnidiella Milliere) in Israel: biology, phenology and economic importance. Ktavim, 10 (3-4): 109-124. Ben Yehuda, S. B., Wysoki, M., Rosen, D. (1991) Phenology of the Honeydew moth, Cryptoblabes gnidiella (Mill.), on avocado in Israel. Israel Journal of Entomology, (25-26): 149-160. Abstracted in CAB Abstracts, 1991-1992: 1166037. Bodenheimer, F. S. (1951) Citrus Entomology in The Middle East (The Honeydew moth, Cryptoblabes gnidiella Mill.) with Special References to Egypt, Iran, Irak, Palestine, Syria and Turkey, 55-58. Dawidowicz, L., Rozwałka, R. (2016) Honeydew moth, Cryptoblabes gnidiella (Millière, 1867) (Lepidoptera: Pyralidae): an adventive species frequently imported with fruit to Poland. Polish Journal of Entomology, 85: 181-189. Demirel, N. (2016) Seasonal flight patterns of the honeydew moth Cryptoblabes gnidiella Millière (Lepidoptera Pyralidae) in pomegranate orchards as observed using pheromone traps. Entomology and Applied Science Letters, 3 (3): 1-5. Elekcioğlu, N. Z. ve Ölçülü M. (2014) Portakal Güvesi [Cryptoblabes gnidiella Mill. (Lepidoptera: Pyralidae)]’nin Trabzon Hurması (Diospyros kaki L.)’nda Zarar Şekli ve Zarar Oranı. Türkiye V. Bitki Koruma Kongresi, 3-5 Şubat 2014, Antalya, S: 96. Elekcioğlu, N. Z., Ölçülü, M. (2017) Pest, predator and parasitoid species in persimmon orchards in the eastern Mediterranean region of Turkey, with new records. Fresenius Environmental Bulletin, 26 (8): 5170-5176. Güneş, S., Çelik, N., Kaplan, M., Tuncay, M. (2005) Organik Washington navel portakalı ve star ruby altıntopu yetiştiriciliğinde bitki koruma uygulamaları. Derim, 22 (1): 29-40. Kafa, G., Uzun, A., Turgutoğlu, E., Canan, İ., Öztop, A., Canıhoş, E. (2010) Turunçgil Yetiştiriciliği. YAYÇEP, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Teşkilatlanma ve Destekleme Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 208 s. Karman, M. (1971) Bitki Koruma Araştırmalarında Genel Bilgiler, Denemelerin Kuruluşu ve Değerlendirme Esasları. T.C. Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları, Mesleki Kitaplar serisi, 279 s. Onur, S. (1990) Trabzon Hurması. Derim, 7 (1): 4-47. Öztürk, N., Ulusoy, M. R. (2011) Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Portakal güvesi [Cryptoblabes gnidiella Mill., 1867 (Lepidoptera: Pyralidae)]’nin konukçuları ve nardaki zarar oranının belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 51 (3): 231-238. Öztürk, N., Ulusoy, M. R. (2012) Doğu Akdeniz Bölgesi nar bahçelerinde Portakal güvesi [Cryptoblabes gnidiella Milliere, 1867 (Lepidoptera: Pyralidae)]’nin ergin popülasyon değişimi ve döl sayısının belirlenmesi. Türkiye Entomoloji Dergisi, 36 (1): 101-112. Öztürk, N., Ulusoy, M. R. (2013) Trabzon hurması (Diosppyros kaki L.) ve Mısır (Zea mays L.)’da Yeni Bir Zararlı, Portakal güvesi [Cryptoblabes gnidiella Mill. (Lepidoptera: Pyralidae)]. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 6 (1): 6-9. Silva, E. B., Mexia, A. (1999) The pest complex Cryptoblabes gnidiella (Mill.) and Planococcus citri (Risso) on sweet orange groves (Citrus sinensis (L.) in Portugal: Interspecific association. Boletin de Sanidad Vegetal Plagas, 25 (1): 89-98. Tuzcu, Ö., Yıldırım, B. (2000) Trabzon Hurması (Diospyros kaki L.) ve Yetiştiriciliği. TÜBİTAK/TOGTAG. Ankara. 24 s. Uygun, N., Ulusoy, R., Karaca, İ., Satar, S. (2010) Meyve ve Bağ zararlıları. Özyurt Yayınları, Adana, 347 s. Wysoki, M., Haan, Pde., Izhar, Y. (1988) Efficacy of Bacillus thuringiensis preparations containing dead and live spores against two avocado pests: the giant looper, Boarmia selenaria (Lep.: Geometridae) and the honeydew moth, Cryptoblabes gnidiella (Lep.: Phycitidae). Crop Protection, 7 (2): 131-136. Yeşiloğlu, T., Tuzcu, Ö., Yıldırım, B., Uysal Kamiloğlu, M., İncesu, M. (2004) Adana ekolojik koşullarında bazı önemli Trabzon hurması (Diospyros kaki L.) çeşitlerinin meyve özelliklerinin belirlenmesi. I. Trabzon Hurması Yetiştirme ve Pazarlama Sempozyumu, 24-25 Kasım 2004, Ünye, Ordu, 60-68. Yeşiloğlu, T., Yıldırım, B. (2011) Subtropik Meyveler Ders Notları, Adana, (Basılmamış). Yıldırım, E. M., Başpınar, H. (2015) The population fluctuations of Carob moth, Apomyelois ceratoniae (Zell.) (Lepidoptera: Pyralidae) and Honeydew moth, Cryptoblabes gnidiella Mill. (Lepidoptera: Pyralidae), and investigation on their damage and natural enemies on pomegranate in west Aegean region of Turkey. Journal of International Scientific Publications, 3: 186-192. Yıldırım, E. M. (2017) The effect of neem and Bacillus thuringiensis on Cryptoblabes gnidiella Mill. (Lepidoptera: Pyralidae) in pomegranate orchards. Agro Food Industry Hi-Tech, 28 (2): 24-26.