Kamu Okullarında Psikolojik Güçlendirme İle Öğretmenlerin Tükenmişlikleri Arasındaki İlişki

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 16 - 27, 12.09.2017

Mehmet Okan Kürşad Yılmaz

Öz

Bu çalışmada kamu okullarında psikolojik güçlendirme ile öğretmenlerin
tükenmişlikleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada
ayrıca katılımcıların psikolojik güçlendirme ve tükenmişlik ile ilgili
görüşlerinin cinsiyet, kıdem, branş, okul
türü ve okuldaki öğretmen sayısına göre değişip değişmediği de araştırılmıştır.
Araştırma tarama
modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın örnekleminde, Kütahya il merkezinde
görev yapan ve oransız küme örnekleme tekniği ile belirlenmiş olan 340 öğretmen
bulunmaktadır. Araştırmanın verileri Psikolojik Güçlendirme Ölçeği (Spreitzer,
1995) ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği (Maslach ve Jackson, 1981) ile
toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler; t-testi, ANOVA ve
Pearson Çarpım Moment Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Elde edilen
bulgulara göre, katılımcılar kamu okullarında psikolojik güçlendirme ile ilgili
olarak olumlu bir görüşe sahiptir. Katılımcıların birey merkezli güçlendirme; ilişkisel güçlendirme ve psikolojik
güçlendirme ile ilgili görüşleri cinsiyete, kıdeme, branşa, okul türüne ve
okuldaki öğretmen sayısına göre değişmemektedir. Katılımcılar düşük düzeylerde
tükenmişlik hissetmektedir. Katılımcıların duyarsızlaşma ve kişisel
başarısızlık hissi boyutlarındaki görüşleri cinsiyete; kişisel başarısızlık
hissi boyutundaki görüşleri kıdeme; duygusal tükenme; duyarsızlaşma ve kişisel
başarısızlık hissi boyutlarındaki görüşleri branşa ve okul türüne;
duyarsızlaşma boyutundaki görüşleri okuldaki öğretmen sayısına göre
değişmektedir. Katılımcıların, birey merkezli güçlendirme ile ilgili görüşleri
ile duygusal tükenme ve duyarsızlaşma ile ilgili görüşleri arasında düşük
düzeyde ve ters yönde, kişisel başarısızlık hissi ile ilgili görüşleri arasında
ise orta düzeyde ve aynı yönde ilişkiler vardır. Katılımcıların ilişkisel
güçlendirme ile ilgili görüşleri ile duygusal tükenme arasında düşük düzeyde ve
ters yönde, kişisel başarısızlık hissi ile ilgili görüşleri arasında ise düşük
düzeyde ve aynı yönde ilişkiler vardır. Katılımcıların psikolojik güçlendirme
ile ilgili görüşleri ile duygusal tükenme ve duyarsızlaşma ile ilgili görüşleri
arasında düşük düzeyde ve ters yönde, kişisel başarısızlık hissi ile ilgili
görüşleri arasında ise orta düzeyde ve aynı yönde ilişkiler vardır. Buna göre
katılımcıların psikolojik güçlendirme ve alt boyutları ile ilgili olumlu
görüşleri arttıkça tükenmişlik düzeylerinde azalma olmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Psikolojik güçlendirme, tükenmişlik

Kaynakça

• Akçamete, G., Kaner, S. ve Sucuoğlu, B. (2001). Öğretmenlerde tükenmişlik, iş doyumu ve kişilik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.