Aday Öğretmenlerin Adaylık Sürecinde Yaşadıkları Sorunlar İle İlgili Görüşleri

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 186 - 205, 27.07.2024

Canberk Güngör , Kürşad Yılmaz

Öz

GİRİŞ: Türk eğitim sisteminde 2016 yılından beridir yeni bir aday öğretmen yetiştirme programı uygulanmaktadır. Bu araştırmada aday öğretmenlerin adaylık sürecinde yaşadıkları sorunların belirlenmesi amaçlanmıştır.
YÖNTEM: Nitel fenomenolojik yaklaşımın kullanıldığı araştırmanın çalışma grubunda 10 öğretmen bulunmaktadır. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış bir görüşme formu ile toplanmış, içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir.
BULGULAR VE SONUÇ: Katılımcılara göre sosyalleşme adına sadece tanıtma, bilgilendirme ve yardımlar yapılmıştır. Katılımcılar yöneticilerin yetersizliğinden, adaylığın gözdağı amaçlı kullanılmasından ve mevzuattan kaynaklı sıkıntılar yaşadıklarını belirtmiştir. Katılımcılar sıkıntıları kendileri uğraşarak çözdüklerini ifade etmiştir. Katılımcılar, sorunların çözümü konusunda iletişim, mevzuat ve eğitim konularına vurgu yapmıştır. Sisteme ilişkin öneriler arasında sistemin işleyişine, eğitime ve fiziksel koşullara ilişkin öneriler getirilmiştir. Araştırma sonucunda okul yöneticilerinin, danışman öğretmenlerin ve aday öğretmenlerin süreç konusunda bilgilendirilmesinin ve bilgi eksikliklerinin giderilmesinin önemi ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aday öğretmenlik süreci, aday öğretmenler, sorunlar

Etik Beyan

“Aday Öğretmenlerin Adaylık Sürecinde Yaşadıkları Sorunlar İle İlgili Görüşleri” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir. Gerekli olan etik kurul izinleri Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’nun 28.02.2024 tarih ve 2024/02 sayılı toplantısında alınmıştır.

Kaynakça

• Alataş, H. (2017). Türkiye’de 2016 yılında uygulanan aday öğretmen yetiştirme programı uygulamasının değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi].
• Cengiz, E. (2018). Türkiye’de ilk kez uygulanan aday öğretmen yetiştirme sürecine ilişkin öğretmen görüşleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 932-968. http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2018.92.
• Creswell, J. W. (2015). Nitel araştırma yöntemleri (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Siyasal.
• Çavdar, M., Kaplan, M., Beklen, İ., Aksoy,A., İçer, D. ve Akkaya, O. (2023). Aday öğretmenlerin karşılaştıkları mesleki sorunlar ve buna ilişkin çözüm önerileri. Atlas Sosyal Bilimler Dergisi, 1(13), 10-22.
• Demir, F. ve Yaman, B. (2019). Aday öğretmenlerin aday öğretmen yetiştirme sürecine ilişkin görüşleri (Batman ili örneği). Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 6(32), 1-8.
• Ekinci, A., Bozan, S. ve Sakız, H. (2019). Aday öğretmen yetiştirme programının etkililiğine ilişkin aday ve danışman öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 52(3), 801-836. http://dx.doi.org/10.30964/auebfd.466469
• Epçaçan, C. ve Pesen, H. (2018). Aday öğretmen yetiştirme programının paydaşları tarafından değerlendirilmesi. Social Sciences Studies Journal, 4(20), 2589-2607.
• Gökkulu, A. (2016). Aday öğretmenlerin Türkiye’deki aday öğretmenlik eğitimi süreci ile ilgili görüşleri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(1), 111-123.
• İlyas, İ. E., Coşkun, İ. ve Toklucu, D. (2017). Türkiye’de aday öğretmen yetiştirme modeli: İzleme ve değerlendirme. SETA.
• Johnson, S. M. ve Birkeland, S. E. (2003). Pursuing a "sense of success": New teachers explain their career decisions. American Educational Research Journal, 40(3), 581-617. https://doi.org/10.3102/00028312040003581.
• Karbeyaz, A. ve Bayar, A. (2020). Mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm yolları. International Social Sciences Studies Journal, 6(70), 4240-4250.
• MEB (2015). Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği. Resmî Gazete. Tarih: 17.04.2015, Sayı: 29329.
• MEB (2022a). Öğretmenlik Meslek Kanunu. Resmî Gazete. Tarih: 14.02.2022, Sayı: 31750.
• MEB (2022b). Milli Eğitim Bakanlığı Aday Öğretmen Yetiştirme Sürecine İlişkin Kılavuz 2022. Ankara: MEB Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma (S. Turan, Çev. Edt.). Nobel Akademi.
• Ocakcı, E. ve Samancı, O. (2018). Aday öğretmenlerin aday öğretmen yetiştirme sürecine yönelik görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 547-563. http://dx.doi.org/10.17679/inuefd.332458
• Özen, H., Kılıçoğlu, G. ve Yılmaz-Kılıçoğlu, D. (2019). Aday öğretmenlerin aday öğretmen yetiştirme programına ilişkin görüşleri: Nitel bir araştırma. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 49, 98-119. http://dx.doi.org/10.15285/maruaebd.385433.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev. Edt.). Pegem Akademi.
• Sarıca, R. ve Turan-Özpolat, E. (2018). Aday öğretmen yetiştirme sürecine ilişkin aday öğretmen görüşleri (Gaziantep-Osmaniye illeri örneği). Tarih Okulu Dergisi, 11(2), 186-217. http://dx.doi.org/10.14225/Joh1467.
• Sevil, E. (2017). Eğitim çalışanlarının aday öğretmen yetiştirme sürecine ilişkin görüşleri (Enez ilçesi örneği) [Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, Trakya Üniversitesi].
• Ulubey, Ö. (2018). Aday öğretmen yetiştirme programının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 480-502. http://dx.doi.org/10.16986/HUJE.2017031014
• Yetkiner, A. (2017). Türkiye’de aday öğretmen yetiştirme sürecinin değerlendirilmesi [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi].
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
• Yılmaz, M. (2017). Aday öğretmen yetiştirme sürecinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 6(16), 135-155.