“Esra Erol’da” Programı Bağlamında Türkiye’deki Değer Erozyonu: Aile Birliğine Önem Verme

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 47, 1 - 32, 25.06.2024

Sevgi Coşkun Keskin , Faruk Gezer , Nurullah Arıçam

https://doi.org/10.34234/ded.1376697

Öz

Medyanın gelişmesi ve değişmesiyle değerlere yüklenen anlamlar da değişmiş toplumun olaylara ve davranışlara yaklaşımı yeni boyutlar kazanmıştır. Kadınların sesi olma ve çeşitli sorunları çözme iddiasıyla ortaya çıktığı ifade edilen programlarla toplumda yaşanan değer erozyonları da daha görünür olmuştur. Bu çalışmada, bu programlardan biri olan “Esra Erol’da” programında yer alan, özellikle aile içinde yaşanan olaylar analiz edilerek Türkiye’deki değer erozyonları ve bu erozyonlara neden olan durumlar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla, nitel araştırma yöntemlerinden örnek olay (durum-vaka) incelemesi deseni kullanılmıştır. 2018-2022 yılları arasında her yılın başında, ortasında ve sonunda yayınlanan üçer olay seçilmiş ve toplamda on beş vaka incelenmiştir. Görüntüye dayalı doküman analizi yapılarak, veriler söylem analizi yoluyla içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın sonucunda ahlaki/dini (sadakatsiz olma, iffetsiz olma, kötü niyetli olma, vs.), insani (bencil olma, güvenilir olmama, sorumsuz olma, vs.) ve toplumsal (toplumsal olaylara duyarsızlık, aileye önem vermeme, etik kurallara bağlı olmama, vs.) olmak üzere üç tema bağlamında değerlere yönelik erozyonlar tespit edilmiştir. Bu erozyonların nedenleri; sosyal medyanın amacına uygun kullanılmaması, çarpık aile ilişkilerinin varlığı, aile sevgisinden yoksunluk, gizlilik ve mahremiyetin ihlali, güven ve aidiyet eksikliği ve olumsuz ekonomik durum olarak görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Değer erozyonu, değer erozyonu nedenleri, Gündüz kuşağı programı (Esra Erol’da), Aile birliği.

Teşekkür

Sevgi COŞKUN KESKİN hocamıza çok teşekkür ederiz.

Value Erosion in Turkey: An Analysis of the ‘Esra Erol’da’ Program and its Impact on the Notion of Family Unity

Öz

With the ever-evolving landscape of media, the interpretations assigned to values have undergone significant shifts. Consequently, societies’ approaches to events and behaviors have acquired new and complex dimensions.. The visibility of value erosion in societies has become more pronounced with the emergence of programs claiming to represent the voice of women and address various issues. This study aims to unveil the erosion of values in Turkey and the contributing factors by particularly analyzing the family-related events presented on Esra Erol’da, one of these programs. For this purpose, case study design, one of the qualitative research methods, was used. Between 2018 and 2022, three events published at the beginning, middle, and end of the year were selected and a total of fifteen cases were examined. Through image-based document analysis, the data underwent content analysis employing discourse analysis. The research identified value erosions in three main themes: moral/religious (such as unfaithfulness, lack of chastity, malicious behavior), human (selfishness, insecurity, irresponsibility), and social (insensitivity to social events, disregard for family importance, lack of adherence to ethical rules, etc.). The identified reasons for these erosions encompassed the misuse of social media, distorted family relations, absence of familial love, privacy and confidentiality violations, lack of trust and a sense of belonging, and adverse economic conditions.

Anahtar Kelimeler

Value erosion, causes of value erosion, Day generation program (Esra Erol’da), Family unity

Kaynakça

• Adams Becker, S., Cummins, M., Davis, A., Freeman, A., Hall Giesinger, C., & Ananthanarayanan, V. (2017). NMC Horizon Report: 2017 Higher Education Edition. New Media Consortium. https://www.sconul.ac.uk/sites/default/files/documents/2017-nmc-horizon-report-he-EN.pdf
• Akıner, N., & Eren, Ş. (2013). Toplumsal cinsiyet bağlamında evlilik programları. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 2-20.
• Akkoç, A. (2019). Tüketim toplumunun toplumsal değerler üzerindeki etkisi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 22 (2), 1-25. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/844895.
• Aksoy, S., & Çeliker Saraç, D. (2020). Sıradan insan hikâyelerinin reality tv programları dolayımıyla metalaşması üzerine bir analiz. TRT Akademi, 5(10), 766-789.
• Arslan, M. Y. & Demir, Z. (2018). Yaşam boyu öğrenmede televizyonun rolü bağlamında bir gündüz kuşağı programı: “Gülben”. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 1(1), 32-44. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/388278
• Aydın, İ. (2003). Eğitim ve öğretimde etik. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Aytemur Nüfusçu G. & Yilmaz, A. (2012). Evlilik pratiklerinin dönüşüm/yeniden üretim sürecinde evlendirme programları. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (16), 23-48.
• Bailey, K. D. (1982). Methods of Social Research. New York: A Division of Macmillan Publishing Co, New York.
• Büyükyonca, G. (2019). Türk televizyon dizilerinin geleneksel Türk aile yapısına olan etkisinin popüler kültür bağlamında incelenmesi: bir aile dizisi üzerine analiz, (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi//
• Ceylan, Y. (2012). Toplumsal değerler ve medya etiği. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (7), 45-58. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1716189.
• Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Sage. https://doi.org/10.1177/1094428108324514.
• Coşkun Keskin S. (2012). Değer eğitiminde geçmişten günümüze bir ışık: aile bilgisi ders model önerisi.
• Değerler Eğitimi Dergisi, 10(23), 117-156. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/302443.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (3. Baskı). Çev. Ed., M. Bütün ve SB Demir. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Cüceloğlu, D. (2017). Evlenmeden önce. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çelik, C. (2010). Değişim sürecinde Türk aile yapısı ve din. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (8), 25-35. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/155404.
• Çetinkaya, M. (2022). Televizyonlarda Yayınlanan Gündüz Kuşağı Programlarında Değişen Aile Yapısı ve Mahremiyet, (Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Karabük). https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi
• Çoban, Ç. & Demirel, Ö. (2020). Sorunlara çözüm bulmada bibliyoterapi tekniği ve kullanım alanı. Toplum Bilimleri Dergisi, (28), 81-99. DOI:10.29228/tbd.2007.42039.
• Erol, V. (2022). Sosyal Medyanın Türk Aile Yapısına Etkisi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24(43), 1127-1139. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2707468
• Filiz, H. (2021). Televizyonun ve Tik Tok’un Türk aile yapısı ile ilişkisi ve kültürel değerler üzerindeki rolü.
• Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(78), 1080-1095. https://doi.org/10.17755/esosder.775986
• İlhan, V. & Usta, D. (2018). Televizyonda Gündüz Kuşağı Programlarındaki Dönüşüm: “Esra Erol’da” Örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 571-598. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1147249
• Keskin, Y. (2016). Değer Sınıflaması Üzerine Aksiyonel Bir Deneme. Turkish Studies (Elektronik), 11(3), 1485-1510. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9467
• Özkiraz, A. & Baş, G. İ. (2016). Osmanlıdan günümüze Türk toplumunda aile yapısı ve boşanma. Sosyal ve Ekonomik Arastırmalar Dergisi, 18(30), 87-95. http://dergi.kmu.edu.tr/userfiles/files/11m.pdf
• Saygın, M. & Saygın, G. A. (2015, Nisan 16-18). Eğitimde Gelecek Arayışları: Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri. Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu. Bartın. https://www.atam.gov.tr/wp-content/uploads/E%C4%9E%C4%B0T%C4%B0MDE-GELECEK-ARAYI%C5%9ELARI-C%C4%B0LT-I.pdf
• Serttaş, A. (2017). Türk televizyonlarında yayınlanan gündüz kuşağı programlarında mahremiyetin dönüşümü. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (27), 9-27. https://doi.org/10.31123/akil.437175
• Seyyar, A. & Genç, Y. (2010). Sosyal hizmet terimleri (ansiklopedik “sosyal pedagojik çalışma” sözlüğü). Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Süleymanov, A. (2009). Çağdaş Türk toplumlarında aile ve evlilik ilişkileri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 5(17), 7-17. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/198190
• Turkuvaz Aktif Televizyon Prodüksiyon A. Ş. (2022) Esra Erol’da tüm bölümler. https://www.atv.com.tr/esra-erolda/bolumler (Erişim tarihi: 05.09.2022)
• TÜRK DİL KURUMU: Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi Yaz/2014/37. Sayı: Ankara 2015, 113 s.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2023). Evlenme ve boşanma İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2022-49437 (Erişim tarihi:27.02.2023)
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2023). İstatistiklerle Çocuk. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2022-49674 (Erişim tarihi: 03.05.2023)
• Utma, S. (2020). Türk Kültüründe Kadın Olmak ve Medyada Kadının Temsili. Journal of International Social Research, 13(70), 1076-1083. Doi Number: http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2020.4159
• Van Dijk, T. A. (2007). Medya içerikleri: Bir söylem olarak haberin disiplinler arası çözümlemesi. Compiled by: Ü. Atabek and G. Şendur Atabek. Medya Metinlerini Çözümlemek: İçerik Göstergebilim ve Söylem Çözümleme Yöntemleri. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Vatandaş, C (2011, Nisan 2-3). Türkiye’de aile ve aile değerleri. Savrulan Dünyada Aile. Sorunlar- İmkânlar- Çözümler Sempozyumu. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Merkezi (SEKAM), Ankara. http://www.sekam.com.tr/images/resimler/169a3d58.pdf
• Wach, E. & Ward, R. (2013). Learning about qualitative document analysis. IDS Practice Paper in Brief, ILT Brief 13 August 2013, https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/bitstream/handle/20.500.12413/2989/PP%20InBrief%2013%20QDA%20FINAL2.pdf?sequence=4
• Yaşar Ekici, F. (2014). Türk aile yapısının değişim ve dönüşümü ve bu değişim ve dönüşüme etki eden unsurların değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS). (30), 209-224. DOI:10.9761/JASSS2594
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, K., & Ersoyol, H. (2013). Medyanın değişen çocukluğa etkisi konusunda veli, öğretmen ve öğretmen adaylarının görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(4).759-777. DOI: 10.9761/JASSS956
• Yüksel, C. B. (2012). İdeoloji ve gündelik hayatta milliyetçilik: Rahip Santoro cinayeti ve basında temsili. Ankara: Genesis Yayınevi.