Development and Evaluation of Virtual Reality Application for History Teaching

Yıl 2024, Sayı: 59, 626 - 650, 29.03.2024

Hüseyin Narin , Ercan Akpınar , Banu Çulha Özbaş

https://doi.org/10.53444/deubefd.1395659

Öz

The main purpose of this research is to develop and evaluate an interactive learning environment with virtual reality technology for history teaching. For this purpose, the virtual reality application of Ephesus was developed and evaluated with the design and development research (DDR) method. The final study group of the research consists of 4 field experts and 4 students. The ADDIE instructional design model, one of the core instructional models, was used in the development of the virtual reality application.
Two pilots and one final application were carried out through the Oculus Quest 2 virtual reality glasses during the development and evaluation process of the virtual reality application in light of the findings obtained from the needs analysis step of the research, the literature and the opinions of field experts. In the research, a semi-structured interview form, observation form, survey, research diary, and Gökoğlu and Çakıroğlu’s (2019) sense of presence scale in virtual reality environments were used. Descriptive statistics were used to analyze quantitative data and content analysis was used to analyze qualitative data.
As a result of the research, it was revealed that the use of virtual reality technology in teaching historical areas provides active learning and permanence, and increases motivation and interest in the course. In addition, it was determined that the participants had a high level of sense of presence in the virtual reality environment. The results of this interdisciplinary research are expected to be a resource for practitioners, developers and research on the effects of virtual reality in learning environments.

Anahtar Kelimeler

Sense of presence, Virtual reality, History, Three dimensional learning environment

Proje Numarası

2021.KB.EGT.003

Tarih Öğretimine Yönelik Sanal Gerçeklik Uygulamasının Geliştirilmesi ve Değerlendirilmesi

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, tarih öğretimine yönelik sanal gerçeklik teknolojisi ile etkileşimli bir öğrenme ortamının geliştirilmesi ve değerlendirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda, tasarım ve geliştirme araştırması (TGA) yöntemi ile Efes Örenyeri’nin sanal gerçeklik uygulaması geliştirilmiş ve değerlendirilmiştir. Araştırmanın nihai çalışma grubunu 4 alan uzmanı ve 4 öğrencinin oluşturduğu bu araştırmada, sanal gerçeklik uygulamasının geliştirilme sürecinde çekirdek öğretim modellerinden ADDIE öğretim tasarım modeli benimsenmiştir.
Araştırmanın ihtiyaç analizi basamağından elde edilen bulgular, literatür ve alan uzmanlarının görüşleri ışığında sanal gerçeklik uygulamasını geliştirilme ve değerlendirme sürecinde iki adet pilot ve bir adet nihai uygulama, Oculus Quest 2 sanal gerçeklik gözlüğü aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, yarı yapılandırılmış görüşme formu, gözlem formu, anket, araştırmacı günlüğü ve Gökoğlu ve Çakıroğlu (2019)’nun sanal gerçeklik ortamlarında bulunuşluk hissi ölçeği kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerden, nitel verilerin analizinde ise içerik analizinden yararlanılmıştır.
Araştırma sonucunda, tarihi alanların öğretiminde sanal gerçeklik teknolojisi kullanımının, aktif öğrenmeyi ve kalıcılığı sağladığı, motivasyon ve derse karşı ilgiyi artırdığı ortaya konmuştur. Ayrıca katılımcıların sanal gerçeklik ortamında bulunuşluk hissi düzeylerinin de yüksek olduğu belirlenmiştir. Disiplinlerarası bir bakış açısıyla gerçekleştirilen bu araştırma sonuçlarının sanal gerçeklik alanında, uygulayıcılara, geliştiricilere ve öğrenme ortamlarındaki etkileri üzerinde yapılacak araştırmalara kaynak olması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bulunuşluk hissi, Sanal gerçeklik, Tarih, Üç boyutlu öğrenme ortamı

Proje Numarası

2021.KB.EGT.003

Kaynakça

• Aktekin, S. (2009). Türkiye’de tarih eğitimi. S. Aktekin, P. Harnett, M. Öztürk ve D. Smart (Ed.), Çok kültürlü bir Avrupa için tarih ve sosyal bilgiler eğitimi (s. 27-44) içinde. Ankara: Harf Eğitim Yayıncılığı.
• Allcoat, D., ve von Mühlenen, A. (2018). Learning in virtual reality: Effects on performance, emotion and engagement. Research in Learning Technology, 26.
• Allen, W. C. (2006). Overview and evolution of the ADDIE training system. Advances in Developing Human Resources, 8(4), 430-441.
• Ataman-Kömez, S. (2018) Öğretim Yöntem ve Teknikleri. Ankara: Yediiklim Yayınevi.
• Avcı, C., ve Öner, G. (2015). Tarihi mekânlar ile sosyal bilgiler öğretimi sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüş ve önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 108-133.
• Barlas-Bozkuş, Ş. (2014). Kültür ve sanat iletişimi çerçevesinde Türkiye'de sanal müzelerin gelişimi. International Journal of Social Science, 26(2), 329-344.
• Bayraktar, B. (1999). Sosyal bilimler öğretmenliği bağlamında içerik açısından tarih derrsleri ve bu konuda öğrenci yaklaşımlarının bir değerlendirilmesi. D.E.Ü. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayı, 11(1999), 237-245.
• Boas, Y. (2013). Overview of virtual reality technologies. Interactive Multimedia Conference. Southampton.
• Branch, R. M. (2009). Instructional design: The ADDIE approach. Springer Science & Business Media.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2017). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınevi.
• Chadwick, C. (2002). Why computers are failing in the education of our children. Educational Technology, 42(5), 35-40.
• Cilliers, E. J. (2021). Reflecting on social learning tools to enhance the teaching-learning experience of generation z learners. Front. Educ. 5. doi: 10.3389/feduc.2020.606533.
• Creswell, J. W. (2015) Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni, (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çavaş, B., Huyugüzel-Çavaş, P., ve Taşkın-Can, B. (2004). Eğitimde sanal gerçeklik. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(4).
• Çığır-Dikyol, D. ve Şar-İşbilen, E. (2020). Tarih Öğretiminde Sanal Gerçeklik Teknolojisi Kullanımı: Çatalhöyük Örneği. Journal of History School, 45, 677- 712.
• Demir, K., ve Akpınar, E. (2016). Mobil öğrenmeye yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 6(1), 59-79.
• Demircioğlu, İ. H. (2007). Tarih öğretiminde filmlerin yeri ve önemi. Bilig, 42, 77-93.
• Demircioğlu, İ. H., ve Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: Amaç, işlev ve içerik. Değerler eğitimi dergisi, 6(15), 69-88.
• Dolmaz, M., ve Kılıç, R. (2017). Sosyal bilgiler dersi tarih konularının öğretiminde aktif öğrenme ve öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 3(1), 42-59.
• Emre, İ. E., Selçuk, M., Budak, V. Ö., Bütün, M., ve Şimşek, İ. (2019). Eğitim amaçlı sanal gerçeklik uygulamalarında kullanılan cihazların daldırma açısından incelenmesi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 12(2), 119-129.
• Eryılmaz, S., ve Uluyol, Ç. (2015). 21. yüzyıl becerileri ışığında FATİH projesi değerlendirmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 209-229.
• Freina, L., ve Ott, M. (2015). A literature review on immersive virtual reality in education: state of the art and perspectives. The International Scientific Conference eLearning and Software for Education konferansında sunulan bildiri, 1, 133-141.
• Georgina, D. A., ve Hosford, C. C. (2009). Higher education faculty perceptions on technology integration and training. Teaching and Teacher Education, 25(5), 690-696.
• Girvan, C. (2018). What is a virtual world? Definition and classification. Educational Technology Research and Development, 66(5), 1087-1100.
• Glesne, C. (2013). Nitel araştırmaya giriş, (A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu, Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Goodwin, M. S., Wiltshire, T., ve Fiore, S. M. (2015). Applying research in the cognitive sciences to the design and delivery of instruction in virtual reality learning environments. International Conference on Virtual, Augmented and Mixed Reality (s. 280-291) içinde. Springer, Cham.
• Gökkaya, A. K., ve Yeşilbursa, C. C. (2009). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi yerlerin kullanımının akademik başarıya etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 483-506.
• Gökoğlu, S., ve Çakıroğlu, Ü. (2019). Sanal gerçeklik temelli öğrenme ortamlarında bulunuşluk hissinin ölçülmesi: bulunuşluk ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 9(1), 169-188.
• Gürsu, M. (2021). Tarihi alanlarda genişletilmiş gerçeklik kullanımıyla mekan sentezleme: efes antik kenti üzerine bir uygulama (Yüksek Lisans tezi). Ulusal tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez no: 684046).
• Hali, S. (2014). Tarih öğretimi ve ders kitapları. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2014(3), 158-166.
• Heim, M. (1993). The metaphysics of virtual reality. New York: Oxford University Press.
• Helsel, S. (1992). Virtual reality and education. Educational Technology, 32(5), 38-42.
• Hussein, M., ve Nätterdal, C. (2015). The benefits of virtual reality in education-A comparision Study.
• Ijsselsteijn, W. A., ve Riva, G. (2003). Being there: the experience of presence in mediated environments. In: Riva, G., Davide, F., & Ijsselsteijn, W. (eds.), Being there: concepts, effects and measurement of user presence in synthetic environments. Amsterdam: Ios Press.
• İneç, Z. F. (2020). Sanal gerçeklik teknolojisi ile sosyal bilgiler öğretiminde kültür aktarımı. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 180-203.
• Jensen, L., ve Konradsen, F. (2018). A review of the use of virtual reality head-mounted displays in education and training. Education and Information Technologies, 23(4), 1515-1529.
• Kalaycı, İ. (2019). Sanal gerçeklik teknolojisiyle işlenen tarih metodolojisi dersinin öğrenci algısına etkileri. Turkish Studies-Information Technologies and Applied Sciences, 14(4), 569-585.
• Kaleci, D., Tepe, T., ve Tüzün, H. (2017). Üç boyutlu sanal gerçeklik ortamlarındaki deneyimlere ilişkin kullanıcı görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, (3), 669-689.
• Karasar, Ş. (2004). Eğitimde yeni iletişim teknolojileri: İnternet ve sanal yüksek eğitim. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(4), 117-125.
• Karataş, S., Yılmaz, A., Kapanoğlu, G., ve Meriçelli, M. (2016). Öğretmenlerin sanal müzelere dair görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 112-125.
• Kaya, R. ve Okumuş, O. (2018). Sanal müzelerin tarih derslerinde kullanımının öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Turkish History Education Journal, 7(1), 113-153.
• Kuo, E. W., ve Levis, M. R. (2002). A new Roman world: using virtual reality technology as a critical teaching tool. A paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association. New Orleans, Louisiana.
• Martín-Gutiérrez, J., Mora, C. E., Añorbe-Díaz, B., ve González-Marrero, A. (2017). Virtual technologies trends in education. EURASIA Journal of Mathematics Science and Technology Education, 13(2), 469-486.
• Mayer, R. E. (2001). Multimedia learning. Cambridge: Cambridge University Press.
• Merriam, B. S. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber,(S. Turan, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Molenda, M. (2003). In search of the elusive ADDIE model. Performance improvement, 42(5), 34-37.
• Özeren, E., Tosunoğlu, E., Pekyürek, M. F., Seyhan, N. ve Karaoğlan-Yılmaz, F. G. (2021). Eğitimde sanal gerçeklik çalışmaları: Güncel araştırmalardaki eğilimlerin analizi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 390-401.
• Öztaş, S. (2008). Tarih öğretimi ve filmler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 543-556.
• Patton, M. Q. (2004). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri, (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Ankara: Pegem Yayınevi.
• Peker, N. (2014). Sosyal bilgiler dersinde sanal müze kullanımı ve sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının sanal müze kullanımına yönelik tutumları (Yüksek Lisans tezi). Ulusal tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez no: 376690).
• Peterson, C. (2003). Bringing ADDIE to life: Instructional design at its best. Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, 12(3), 227-241.
• Radianti, J., Majchrzak, T. A., Fromm, J., ve Wohlgenannt, I. (2020). A systematic review of immersive virtual reality applications for higher education: Design elements, lessons learned, and research agenda. Computers & Education, 147, 103778.
• Richey R., ve Klein, J. (2007). Design and development research: Methods, strategies and issues. Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates.
• Rogers, D. L. (2000). A paradigm shift: Technology integration for higher education in the new millennium. AACE Review (formerly AACE Journal), 1(13), 19-33.
• Rothman, D. (2016). A Tsunami of learners called Generation Z. Erişim adresi: http://www. mdle. net/JoumaFA_Tsunami_of_Learners_Called_Generation_Z. pdf.
• Sadik, A. (2008). Digital storytelling: A meaningful technology-integrated approach for engaged student learning. Educational technology research and development, 56(4), 487-506.
• Seemiller, C., ve Grace, M. (2017). Generation Z: Educating and engaging the next generation of students. About Campus, 22(3), 21-26.
• Shin, D., Biocca, F., ve Choo, H. (2013) Exploring the user experience of three-dimensional virtual learning environments. Behaviour & Information Technology, 32(2), 203-214.
• Singh, A. (2014). Challenges and issues of generation Z. IOSR Journal of Business and Management, 16(7), 59-63.
• Steuer, J. (1992). Defining virtual reality: Dimensions determining telepresence. Journal of communication, 42(4), 73-93.
• Şengel, E. (2013). Tasarım ve geliştirme araştırmaları. K. Çağıltay, ve Y. Göktaş (Ed.), Öğretim teknolojilerinin temelleri: teoriler, araştırmalar, eğilimler (s. 327-339) içinde. Pegem Akademi.
• Şimşek, A. (2016). Öğretim tasarımı ve modelleri. K. Çağıltay, ve Y. Göktaş (Ed.), Öğretim teknolojilerinin temelleri: teoriler, araştırmalar, eğilimler (s. 105-122) içinde. Pegem Akademi.
• Tanık, B. (2018). Öğrenme Psikolojisi. Ankara: Yediiklim Yayınevi.
• Tepe, T. (2019). Başa takılan görüntüleyiciler için geliştirilmiş sanal gerçeklik ortamlarının öğrenme ve buradalık algısı üzerine etkilerinin incelenmesi (Doktora tezi). Ulusal tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez no: 600551).
• Turner, A. (2015). Generation Z: Technology and social interest. The journal of individual Psychology, 71(2), 103-113.
• Türkoğlu, S. (1999). Efes’in öyküsü. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Uhri, A. (2010). Ephesos (Efes) gezi rehberi. İstanbul: Ekin Yayın Grubu.
• Ulusoy, K., ve Gülüm, K. (2009). Sosyal bilgiler dersinde tarih ve coğrafya konuları işlenirken öğretmenlerin materyal kullanma durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 85-99.
• Urhan, O. (2019). Fen eğitimine yönelik sanal gerçeklik uygulamalarının etkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Ulusal tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez no: 571199).
• Varinlioğlu, G. (2020). Teos Üzerinden Dijital Mirasta Sanal Gerçeklik Uygulamalarını Anlamak. Megaron, 15(1).
• Vlachopoulos, D., ve Makri, A. (2017). The effect of games and simulations on higher education: a systematic literature review. International Journal of Educational Technology in Higher Education, 14(1), 1-33.
• Wagner, T. (2008). The global achievement gap: Why even our best schools don't teach the new survival skills our children need — and what we can do about it. New York, NY: Basic Books.
• Witmer, B. G. ve Singer, M. J. (1998). Measuring presence in virtual environments: A presence questionnaire. Presence, 7(3), 225-240.
• Wu, F., Liu, Z., Wang, J., ve Zhao, Y. (2015). Establishment virtual maintenance environment based on VIRTOOLS to effectively enhance the sense of immersion of teaching equipment. Proceedings of the 2015 International Conference on Education Technology, Management and Humanities Science (ETMHS 2015). Atlantis Press.
• Yeşilbursa, C. C. (2008). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi yerlerin kullanımı. Türklük Bilimi Araştırmaları, (23), 209-222.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, G., ve Yıldırım, S. (2020). Sanal gerçeklik teknolojilerinin ortaokulda kullanım ve tercih durumlarının belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 115-143.
• Yıldırım, T., ve Tahiroğlu, M. (2012). Sanal ortamda gerçekleştirilen müze gezilerinin ilköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumlarına etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 104-114.
• Yıldız, Ö. (2003). Türkiye’de tarih öğretiminin sorunları ve çağdaş çözüm önerileri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(15), 181-190.
• Tatlı, Z., ve Ayas, A. (2012). Virtual chemistry laboratory: Effect of constructıvıst learning environment. Turkish Online Journal of Distance Education, 13(1), 183-199.