CLASS CLASSIFICATION OF MARX AND QUALITY STABILITY OF CAPITAL IN MODERN CAPITALISM

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 2, 555 - 583, 26.06.2019

Yasin Avcı , Davut Ateş

https://doi.org/10.16953/deusosbil.453827

Öz

One of the most perminent tendency of mankind is that to believe
the historical-social environment in which he lives and its circumstances will
last forever. At this point only a few social scientists who believe in the
continuity of social change, just like Marx, have succeeded in transcending the
spirit of time. However, especially during periods of capitalist growth, Marx's
doctrine is subject to intense criticism and accused of being archaic. But ironically,
no social scientist was seen right as Marx in the crisis period of capitalism. That
is, the cyclical fluctuations of capitalism affect the masses' approach to Marx
Thus, in this work, issue of Marxist doctrine timeliness was examinated over
the capital and without cyclical, conjectural approaches to Marx. In the first
part of this study, the Marxist class and the positioning of labor in the
present day were given; then the qualities which the capital believed to make
him strong and whose weaknesses were also considered. In the conclusion of the
study, neoliberalism is emphasized, which is a normative function in this
powerful but actually weak ruling of the capital. 

MARKS’IN SINIF TASNİFİ VE GÜNÜMÜZ KAPİTALİZMİNDE SERMAYENİN DEĞİŞMEYEN NİTELİKLERİ

Öz

İnsanoğlunun en kadim eğilimlerinden bir tanesi içinde
yaşadığı tarihi-sosyal organizasyonların ve onun şartlarının sonsuza kadar
süreceğine inanmasıdır. Bu noktada, yalnızca Marks ve onun gibi toplumsal
değişimin sürekliliğine inanan bir avuç sosyal bilimci zamanının ruhunu aşmayı
başarabilmiştir. Ancak özellikle kapitalist büyümenin gerçekleştiği dönemlerde
Marks’ın öğretisi yoğun eleştirilere maruz kalarak zamanın gerisinde kaldığı
iddiasıyla itham edilmektedir. Fakat ironiktir, kapitalizmin kriz dönemlerinde
de hiçbir sosyal bilimcinin Marks kadar haklılığı vurgulanmamıştır. Yani
kapitalizmin konjonktürel dalgalanmaları yığınların Marks’a yaklaşımını
etkilemektedir. Dolayısıyla bu çalışmada Marks’ın öğretisinin güncelliği
meselesi Marks’a devrevi ve konjonktürel yakınlaşmalardan/uzaklaşmalardan ayrı bir
şekilde ve sermaye üzerinden incelenmiştir. Bu çerçevede çalışmanın ilk
bölümünde Marksist sınıf tasnifine ve kısmen emeğin günümüzdeki konumlanmasına
yer verilmiş; ardından da sermayenin kendisini güçlü kıldığını sandığı ve fakat
onun zayıf yanlarını da oluşturan nitelikler ele alınmıştır. Çalışmanın sonuç
bölümünde ise sermayenin bu güçlü ve fakat aslında zayıf egemenliğinde norm koyucu
bir işlev gören neoliberalizmin üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Marksizm, Kapitalizm, Sermaye, Karl Marks, Emek

Kaynakça

• Aktan, C. C. & Vural, İ. Y. (2016), Bilgi toplumu, yeni temel teknolojiler ve yeni ekonomi. Yeni Türkiye, 88 (1): 1-37.
• Altıok, M. (2011). Üretken ve üretken olmayan emek üzerine bir değerlendirme: Adam Smith’in ‘emeği’ mi? Karl Marx’ın ‘değeri’ mi?. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12 (1): 107-127.
• Aren, S. (2008). Sosyalizmin yeni yolu. Ankara: İmge Kitabevi.
• Avcı, Y. (2017). Kapitalizmin krizi, Trump’ın zaferi ve etno-ekonomi temelindeki sağ/muhafazakâr siyasetin yükselişi. SADAM Analiz, (3): 24-27.
• Aron, R. (1973). Sınıf mücadelesi. (E. Güngör, Çev.) İstanbul: Milli Eğitim Yayınları.
• Arslan, H. (1999). Bilim, bilimsel bilgi ve iktidar. Doğu Batı, 2 (7): 63-90.
• Atılgan, G. (2001). Marx’ta ideoloji: Kapitalizmin devrimci bir eleştirisinin olanağı. Praksis, (4): 11-34.
• Başkaya, F. (2004). Çığırından çıkmış bir dünya sosyal sefaletin, ekolojik felaketin, etik yozlaşmanın kökeni. Ankara: Maki Yayınları.
• Bayhan, V. (2014). Yeni toplumsal hareketler ve Gezi Parkı direnişi. Birey ve Toplum, 4 (7): 23-57.
• Beaud, M. (2015). Kapitalizmin tarihi 1500-2010. (F. Başkaya, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Berger, P. L. & Luckmann, T. (1991). The social construction of reality a treatise in the sociology of knowledge. New York: Penguin Books.
• Bilgi, A. (2005). Kapital okuma kılavuzu. İstanbul: Evrensel Yayınları.
• Bird, G. & Rowlands, D. (2006). The demand for IMF assistance: What factor influence the decision to turn to the fund. Gustav Ranis vd. (ed.), Globalization and the nation state: The impact of the IMF and the world bank içinde (ss. 231-263). London: Routledge Publishing.
• Blum, W. (2013). Emperyalizmin en ölümcül silahı demokrasi yalanı. (E. Duru, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Brosius, B. (2008). Tarihin yapıları tarihsel materyalizme giriş. (N. Ağırnaslı, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Buluş, A. & Kabaklarlı, E. (2010). 1929 ekonomik buhranı ile son dönem global krizin karşılaştırılması. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (19): 1-22.
• Burchill, S.; Linklater, A.;‎ Devetak, R.;‎ Donnelly, J.;‎ Nardin, T.;‎ Paterson, M.;‎ Reus-Smit, C. & True, J. (2005). Theories of international relations. New York: Palgrave Macmillan Publishing.
• Corrigan, P.; Ramsay, H. & Sayer, D. (2001). Üretim ilişkisi olarak devlet. Praksis, (3): 203-227.
• Coşkun, M. K. (2013). Sınıf, kültür ve bilinç Türkiye’de işçi sınıfı kültürü, sınıf bilinci ve gündelik hayat. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Çelik, N. B. (2010). Marx’ın ontolojisi ve siyasi öznelik sorunu. Doğu Batı, 14 (55): 11-33.
• Çe-tung, M. (1977). Teori ve pratik. (N. Solukçu, Çev.) Ankara: Sol Yayınları.
• Demir, G. (2011). Post neoliberalizm? Kriz ve sonrası üzerine. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, (1): 1-20.
• Dowd, D. (2013). Kapitalizm ve kapitalizmin iktisadı eleştirel bir tarih. (C. Gerçek, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Dworkin, D. (2012). Sınıf mücadeleleri. (U. Özmakas, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• El-Ojeili, C. (2014). Reflections on Wallerstein: The modern world-system, four decades on. Critical Sociology, 41 (4-5): 1-22.
• Engels, F. (1977). Doğanın diyalektiği. (A. Gelen, Çev.) Ankara: Sol Yayınları.
• Eroğul, C. (2014a). Devlet nedir. İstanbul: Yordam Kitap.
• Eroğul, C. (2014b). Birey nedir? öz Türkçe bir Marxist yaklaşım denemesi. İstanbul: Yordam Kitap.
• Faulkner, N. (2014). Marxist dünya tarihi neandertallerden neoliberallere. (T. Öncel, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Fulberth, G. (2014). Kapitalizmin kısa tarihi. (S. Usta, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Giddens, A. (2014). Kapitalizm ve modern sosyal teori. (Ü. Tatlıcan, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Göçmen, D. (2014). Marx’ın emek kavramının bugün yürütülen tartışmalar için önemi üzerine. Melda Yaman (ed.), Emeğin kitabı içinde (ss. 1-23). İstanbul: Sosyal Araştırmalar Vakfı Yayınları.
• Gül, H. (2008). Keynesçi refah devletinin temeli olarak sosyal demokrasi ve yeni liberal dönüşümün yansımaları. Toplum ve Demokrasi, 2 (2): 107-132.
• Hands, G. (2011). Marx - kilit fikirler. (M. İnan, Çev.) İstanbul: Optimist Yayınları.
• Harvey, D. (2012). Sermayenin sınırları. (U. Balaban, Çev.) Ankara: Tan Yayınları.
• Harvey, D. (2008). Yeni emperyalizm. (H. Güldü, Çev.) İstanbul: Everest Yayınları.
• Herman, E. S. & Chomsky, N. (2006). Kitle medyasının ekonomi politiği rızanın imalatı. (E. Abadoğlu, Çev.) İstanbul: Aram Yayınları.
• Hilferding, R. (1981). Finance capital: a study of the latest phase of capitalist development. (M. Watnick & S. Gordon, Çev.) London: Routledge Books.
• Hızal, G. S. G. (2005). Reklam endüstrisinin topografyası Türkiye örneği. İletişim Araştırmaları, 3 (1-2): 105-131.
• Hobsbawn, E. (2014). Dünya nasıl değişir Marx ve Marksizm yazıları. (O. Akınhay, Çev.) İstanbul: Agora Yayınları.
• Karahanoğulları, Y. (2008). Kronik: Küresel kapitalizmin krizi tanımlamasını hak eden krizin henüz sonlanmamış izleği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63 (4): 223-236.
• Kıvılcımlı, H. (2007). Türkiye’de kapitalizmin gelişimi. İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Koray, M. (2011). Kapitalizm küreselleşirken dünya ahvali. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kosik, K. (2015). Somutun diyalektiği insan ve dünya sorunları üzerine bir inceleme. (E. Kaya, (Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Kuusinen, O. V. (1965). Diyalektik materyalizm. (K. S. Sel, Çev.) İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Lenin, V. I. (2009). Emperyalizm: kapitalizmin en yüksek aşaması. (F. B. Aydar, Çev.) İstanbul: Agora Yayınları.
• Lenin, V. I. (1996). İşçi sınıfı ve köylülük. (M. Erdost, Çev.) Ankara: Sol Yayınları.
• Lenin, V. I. (2013). Karl Marx ve Marksizm üzerine. (M. Beyhan, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Luxemburg, R. (2004). Sermaye birikimi. (T. Ertan, Çev.) İstanbul: Belge Yayınları.
• Mandel, E. (2008). Marksist ekonomi el kitabı. (O. Suda, Çev.) İstanbul: Özgür Üniversite Yayınları.
• Mandel, E. (1991). Sosyalizmin geleceği. (F. Başkaya, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi.
• Marx, K. (1998). Artı-Değer teorileri I. (Y. Fincancı, Çev.) Ankara: Sol Yayınları.
• Marx, K. (2011). Ekonomi politiğin eleştirisine katkı. (S. Belli, Çev.) Ankara: Sol Yayınları.
• Marx, K. (2012a). Fransa’da sınıf savaşımları 1848-1850. (S. Belli, Çev.) Ankara: Sol Yayınları.
• Marx, K. & Engels, F. (2010). Komünist manifesto. Karl Marx & Friedrich Engels (ed.), Komünist manifesto ve hakkında yazılar içinde (ss. 19-51). İstanbul: Yordam Kitap.
• Marx, K. & Engels, F. (2013). Komünist parti manifestosu. Karl Marx (der.), Siyasi yazılar içinde (ss. 13-65). İstanbul: Hil Yayınları.
• Marx, K. & Engels, F. (1998) The German ideology. New York: Prometheus Books.
• Marx, K. & Engels, F. (1956). The holy family or critique of critical critique. (R. Dixon, Çev.) Moscow: Foreign Languages Publishing.
• Marx, K. (2012b). Grundrisse ekonomi politiğin eleştirisi için ön çalışma. (S. Nişanyan, Çev.) İstanbul: Birikim Yayınları.
• Marx, K. (2014). Kapital I. (M. Selik & N. Satlıgan, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Marx, K. (2015). Kapital III. (M. Selik & E. Özalp, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Marx, K. (2013). Louis Bonaparte’ın On Sekiz Brumaire’i. (T. Bora, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Marx, K. (2009a). Yahudi sorunu. (M. İ. Erdost, Çev.) Ankara: Sol Yayınları.
• Marx, K. (2009b). 1844 iktisadi ve felsefi el yazmaları. Karl Marx (der.), Felsefe yazıları içinde (ss. 17-103). İstanbul: Hil Yayınları.
• Mayo, P. (2013). Muhafazakâr-Neoliberal ittifak ve Gezi direnişi. Kemal İnal (der.), Gezi, isyan, özgürlük sokağın şenlikli muhalefeti içinde (ss. 347-351). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Nally, D. Mc. (2013). Başka bir dünya mümkün küreselleşme ve antikapitalizm. (O. Köymen, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Ollman, B. (2015). Diyalektiğin dansı Marx’ın yönteminde adımlar. (C. Saraçoğlu, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Ollman, B. (2011). Diyalektik soruşturmalar. (C. Saraçoğlu, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Ollman, B. (2006). Marksizme sıra dışı bir giriş. (A. Kars, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Ollman, B. (2012). Yabancılaşma Marx’ın kapitalist toplumdaki insan anlayışı. (A. Kars, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Öngen, T. (2002). Marx ve sınıf. Praksis, (8): 9-28.
• Öngen, T. (1994). Tekelci kapitalizm ve sınıf yapısı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 49 (3-4): 303-349.
• Özalp, E. (2012). Teorisyeniniz devrimciydi 21. yüzyılda Marksizm ve sosyalizm. İstanbul: Yordam Kitap.
• Piketty, T. (2015). Yirmi birinci yüzyılda kapital. (H. Koçak, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Politzer, G. (2010). Felsefenin temel ilkeleri. (M. Erdost, Çev.) Ankara: Sol Yayınları.
• Ricoeur, P. (2008). From text to action: essays in hermeneutics II. London: Continuum Publishing.
• Sassen, S. (2010). A savage sorting of winners and losers: contemporary versions of primitive accumulation. Globalizations, 7 (1-2): 23-50.
• Saad-Filho, A. (2006). Kapitalizme reddiye Marksist bir giriş. İstanbul: Yordam Kitap.
• Savran, S. (2012). Bir üretim tarzı olarak kapitalizm. Nail Satlıgan vd. (der.), Kapital’in izinde içinde (ss. 91-133). İstanbul: Yordam Kitap.
• Savran, S. (2008). Komünist Manifesto’nun güncelliği. Yüksel Akkaya & İrfan Kaygısız (der.), Manifesto’nun 160. yılında Marksizmin güncelliği içinde (ss. 21-28). Ankara: Epos Yayınları.
• Selik, M. (1982). Marxist değer teorisi. Ankara: Ankara Üniversitesi SBF Yayınları.
• Strange, S. (1986). Casino capitalism. Oxford: Basil Blackwell Publishing.
• Sweezy, P. (2015). Marksizm üzerine dört ders. (T. Öncel, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Thalheimer, A. (2013). Diyalektik materyalizme giriş. (S. Altınçekiç, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Tonak, E. A. (2012). Kapital’de anlatılan. Nail Satlıgan vd. (der.), Kapital’in izinde içinde (ss. 47-51). İstanbul: Yordam Kitap.
• Wallerstein, I. (2003). Dünya sistemleri kavramına karşı dünya-sistemi kavramı: Bir eleştiri. Andre Gunder Frank & Barry K. Gills (der.), Dünya sistemi: Beş yüzyıllık mı, beş binyıllık mı? içinde (ss. 527-535). Ankara: İmge Kitabevi. Wallerstein, I.; Derluguian, G.; Collins, R.; Mann, M. & Calhoun, C.. (2014). Kapitalizmin geleceği var mı?. (B. O. Doğan, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Wallerstein, I. (1974a). The modern world-wystem: capitalist agriculture and the origins of the world economy in the sixteenth sentury. New York: New York Academic Publishing.
• Wallerstein, I. (1974b). The rise and future demise of the world capitalist system: concepts for comparative analysis. Comparative Studies in Society and History, 16 (4): 387-415.
• Wood, E. M. (2001). İlişki ve süreç olarak sınıf. Praksis, (1): 92-119.
• Wood, E. M. (2014). Sermaye imparatorluğu. (O. Köymen, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Wood, E. M. (2010). 150 yıl sonra Komünist Manifesto. Karl Marx & Friedrich Engels (der.), Komünist Manifesto ve hakkında yazılar içinde (ss. 137-159). İstanbul: Yordam Kitap.
• Yanıklar, C. (2010). Postmodernist antipati: postmodernist sınıf(sızlık) yaklaşımlarına eleştirel bir bakış. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65 (1): 205-227.
• Yurtsever, H. (2012). Kapitalizmin sınırları ve toplumsal proleterya. İstanbul: Yordam Kitap.