Özel Eğitim ile Beden Eğitimi ve Spor Öğretmen Adaylarının Zihinsel Engelli Bireylerin Sportif Etkinliklere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 02 Sayı: 01, 13 - 22, 29.06.2024

Atalay Kaya , Ekrem Levent İlhan

Öz

Bu araştırma, öğretmen adayı öğrencilerin, zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik tutum düzeylerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin, cinsiyet, sınıf düzeyi, bölümü, engellilerle yapılan etkinliklere gönüllü katılım sağlama, ailelerinde engelli birey olma durumu, engellilerle daha önceden çalışma şansı bulmak ve lise not ortalamalarının bulunduğu değişkenlere bakılarak değerlendirilmiştir. Araştırma modeli olarak genel tarama kullanılmıştır. Araştırma, 2021-2022 yılı içerisinde, Giresun Üniversitesi, Spor ve Özel Eğitim öğretmenliği bölümündeki 68 erkek, 59 kadın adaya olmak üzere toplam 127 gönüllüye uygulanmıştır. “Zihinsel Engelli Bireylerin Sportif Etkinliklerine Yönelik Tutum Ölçeği” İlhan, Esentürk ve Yarımkaya (2016) tarafından geliştirilmiştir. “Sosyo Demografik Bilgi Formu” kullanılmıştır. Araştırmada Mann-Whitney U testinden yararlanılmıştır. Bulgular ışığında; engellilerle yapılan etkinliklere gönüllü katılım sağlayan öğrencilerin tutum düzeylerinde pozitif yönde anlamlı bir fark tespit edilmiştir (p<0,05). Eğitim Bilimleri ve Spor Bilimleri fakültelerinde okuyan öğretmen adaylarının engelliler için spor ile türevi derslerin verilmesinin pozitif yönde etki göstereceği varsayılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Beden Eğitimi ve Spor, Öğretmen Adayı, Özel Eğitim, Spor, Tutum, Zihinsel Engellilik

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi ve Spor, Öğretmen Adayı, Özel Eğitim, Spor, Tutum, Zihinsel Engellilik

Kaynakça

• Açak, M., Karakaya, Y.E., Tan, Ç. & Coşkuner, Z. (2016). Investıgatıon Of The Attıtudes Of Students From Exercıse And Sports Educatıon For Indıvıduals Wıth Dısabılıtıes Department Toward Indıvıduals Wıth Dısabılıtıes, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(19), 1-8.
• Horner-Johnson, W., Keys, C., Henry, D., Yamaki, K., Oi, F., Watanabe, K. & Shimada H. (2002) Attitudes of Japanese students toward people with intellectual disability, Journal of Intellectual Disability Research.46: 365-78.
• İlhan L. (2010). The effect of the participation of educable mentally retarded children in the special physical education classes upon the anxiety levels of the parents of the children. Ovidius University Annals, Series Physical Education and Sport Scıence, Movement and Health. 10(2), 304-309.
• İlhan, E. L., Esentürk, O. K., & Yarımkaya, E. (2016). Zehinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik tutum ölçeği (zebseytö): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Human Sciences, 13(1), 1141-1160. http://dx.doi.org/10.14687/ijhs.v13i1.3656
• Karasar N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi, Ankara: Nobel Yayınları.
• Kırımoğlu H., Esentürk O., İlhan EL., Yılmaz A., & Kaynak K. (2016). İlköğretim, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi öğretmenleri ile beden eğitimi ve spor öğretmen adaylarının zihinsel engelli bireylerin fiziksel egzersize katılımlarının etkilerine yönelik farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi. 5(4), 231-244.
• Kırımoğlu H., Filizoğlu-Çokluk G., İlhan E. L. & Öz, A. Ş. (2016). The effect of physical education and sports program on the positive growth and coping strategies of the adolescent with mental retardation. SHS Web of Conferences, 26(4), 1086-1092. doi: 10.1051/shsconf/20162601086
• Kırımoğlu, H., Yılmaz, A., Soyer, F., Beyleroğlu, M. & İlhan, E. (2016a) Research of The Awareness Level of Sports of Physical Education and Sports Teacher Candidates Towards The Effects of Sports in Mentally Insufficient Individuals. Niğde University Journal of Physical Education And Sport Sciences. 10(1); 80-88.
• Kırımoğlu, H., Yılmaz, A. & Kaynak, K. (2016b) An Evaluation of Pre- and In-service Preschool Teachers’ Attitudes towards Sports Activities of Individuals with Intellectual Disabilities: Kocaeli Province Example. British Journal of Education, Society & Behavioural Science. 16(3);1-9.
• Kırımoğlu, H., Dallı, M., Yılmaz, A., & Say, M. (2017). Öğretmen adaylarının zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik tutum düzeylerinin incelenmesi (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi örneği). Journal of Human Sciences, 14(4), 3116-3125. doi:10.14687/jhs.v14i4.4670.
• Kozak M., İlhan EL., & Yarayan YE. (2019). Zihinsel yetersizlik, spor ve ruhsal uyum ilişkisi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 13(1), 51-65.
• Öztürk, H., ve Abakay, U. (2014). Research of attitudes of the students studying in schools of physical education and sport toward disabled kids, Turkish Journal of Sport and Exercise, 16(3), 66-68.
• Sarı H., Bektaş M., & Altıparmak S., (2010). Hemşirelik öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi. 27(2), 80-83.
• Savucu Y., ve Biçer SY. (2009). Zihinsel engellilerde fiziksel etkinliklerin önemi. Türkiye Klinikleri Journal Of Sport Science. 1(2), 117-122.
• Şahin, H., ve Bekir, H. (2016) Üniversite Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3:743-766.
• Şen H. (1994). Sportif etkinliklerde bulunan (sporcu) lise öğrencileriyle bulunmayanların uyum düzeylerinin karşılaştırılması. Eğitim Kurumlarında Beden Eğitimi ve Spor II. Ulusal Sempozyumu 16-18 Aralık, M.E.B., O.B.E.S.İ.D. Başkanlığı Yayını, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Şenel, H. G. (1995) Yetersizliğe Sahip Kardeşi Olanlarla, Olmayanların Yetersizliğe Yönelik Tutumları ve Kaygı Düzeyleri Yönünden Karşılaştırılması. Özel Eğitim Dergisi.2: 33–9.
• Yaralı, D. (2015). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Education Faculty, 17(2), 431-455.
• Yıldırım, S. H., Bektaş, M., & Altıparmak, S. (2010). Hemşirelik Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi.27: 80-83.
• Yıldız, D., ve Uzunsakal, E., (2018). Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veriler üzerine uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi.1:14-28.
• Yılmaz A, Kırımoğlu H, Arslanboğa T., & Arslanboğa R., (2019). Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Çalışanlarının Zihinsel Engelli Bireylerin Sportif Etkinliklerine Yönelik Tutum Düzeyinin İncelenmesi (Bingöl İl Örneği). Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 360-372.