Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

DIGITAL LITERACY SKILLS OF UNIVERSITY STUDENTS:

Yıl 2024, Cilt: 64 Sayı: 1, 384 - 420, 25.06.2024
https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2024.64.1.16

Öz

Digital literacy is a must-have competency in the 21st century. It is important for students studying in higher education to have digital literacy skills so that they can use digital technologies effectively both in their education and business life. It is necessary to determine the digital literacy levels of the students studying in higher education, to determine their deficiencies and to carry out studies for this. In this research, it is aimed to determine the digital literacy level of Ankara University students and to determine whether the digital literacy level differs according to various variables. For this purpose, it was examined whether students' digital literacy levels and digital literacy levels differ statistically significantly according to variables such as gender and age. According to the data obtained as a result of the research, students have moderate digital literacy. Digital literacy levels of female students are lower than male students. A statistically significant difference was found only in the sub-dimension of general knowledge and functional skills according to the age of the students. This difference is in favor of students aged 21-25 and 26 and over. Students aged 21-25 and aged 26 and over have higher levels of digital literacy skills than students aged 20 and under. A statistically significant difference was found between associate degree and graduate students in daily use and professional production sub-dimension according to the education levels of the students. This difference is in favor of graduate students in daily use sub-dimension. In terms of daily use, graduate students' digital literacy levels are higher than associate degree students. If the professional production sub-dimension, this difference is in favor of associate degree students. Associate degree students have a higher level of digital literacy knowledge and skills than graduate students in professional production. It was determined that the digital literacy levels of the students did not show a statistically significant difference according to whether they received digital literacy education or not. In line with the data obtained from the research, various suggestions were made to increase the digital literacy levels of the students.

Kaynakça

  • ALA. (2013). Digital literacy, libraries, and public policy: digital literacy task force. https://alair.ala.org/bitstream/handle/11213/16261/2012_OITP_digilitreport_1_22_13_Marijke%20Visser.pdf?sequence=1&isAllowed=y
  • Alexander, B., Becker, S. A., Cummins, M. ve Giesinger, C. H. (2017). Digital literacy in higher education, Part II: An NMC Horizon Project Strategic Brief, The New Media Consortium içinde (s. 1-37). https://library.educause.edu/-/media/files/library/2017/8/2017nmcstrategicbriefdigitalliteracyheii.pdf
  • Altunışık, R., Boz, H., Gegez, E., Koç, E., Sığrı, Ü., yıldız, E. ve Yüksel A. (2022). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: Yeni Perspektifler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Anisimova, E. S. (2020). Digital literacy of future preschool teachers. Journal Of Social Studies Education Research, 11(1), 230-253.
  • Atoy Jr, M. B., Garcia, F. R. O., Cadungog, R. R., Cua, J. D. O., Mangunay, S. C. ve de Guzman, A. B. (2020). Linking digital literacy and online information searching strategies of Philippine university students: The moderating role of mindfulness. Journal of Librarianship and Information Science, 52(4), 1015-1027.
  • Bawden, D. (2008). Origins and concepts of digital literacy. C. Lankshear ve M. Knobel (Ed.). Digital Literacies içinde (s. 17-32). Peter Lang.
  • Bay, D. N. (2021). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeyleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 172-187.
  • Bayrakcı, S. ve Narmanlıoğlu, H. (2021). Digital literacy as whole of digital competences: Scale development study. Düşünce ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 3(4), 1-30.
  • Boyacı, Z. (2019). Öğretmen Adaylarının Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri İle Dijital Okuryazarlık Düzeyleri Arasındaki İlişki (Düzce Üniversitesi Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Broadband Commission. (2018). 2025 targets: “connecting the other half”. https://www.broadbandcommission.org/Documents/publications/wef2018.pdf
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. B., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (29. bs.). Pegem Akademi.
  • Cote, T. ve Milliner, B. (2016). Japanese university students’ self-assessment and digital literacy test results. S. Papadima-Sophocleous, L. Bradley ve S. Thouësny (Ed.). CALL Communities And Culture – Short Papers From EUROCALL 2016 içinde (s. 125-131). doi: 10.14705/rpnet.2016.eurocall2016.549
  • Çetin, O. (2016). Pedagojik Formasyon Programı İle Lisans Eğitimi Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 658-685. doi: 10.17556/jef.01175
  • Çıngı, H. (1994). Örnekleme Kuramı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Basımevi.
  • Çiçek, A. ve Erkan, O. (1996). Tarım Ekonomisinde Araştırma Ve Örnekleme Yöntemleri. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları.
  • Çiftcioğlu, M. (2022). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumları ve Dijital Okuryazarlık Becerilerinin Çeşitli Değişkenlerle Olan İlişkilerinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Çubukcu, A., ve Bayzan, Ş. (2013). Türkiye’de Dijital Vatandaşlık Algısı Ve Bu Algıyı İnternetin Bilinçli, Güvenli ve Etkin Kullanımı İle Artırma Yöntemleri. Middle Eastern & African Journal Of Educational Research, 5(1), 148-174.
  • Diker Coşkun, Y., Kızılkaya Cumaoğlu, G., ve Seçkin, H. (2013). Bilgisayar Öğretmen Adayların Bilişim Alanıyla İlgili Okuryazarlık Kavramlarına İlişkin Görüşleri. Internatioanal Journal Of Human Sciences, 10(1), 1259-1272.
  • Doğan, D. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Kendilerine İlişkin Dijital Okuryazarlık Algıları. Eğitimde Teknoloji Uygulamaları Dergisi, 1(1), 26-35. doi: 10.29329/jtae.2020.283.2
  • Donowan, M. A. (2007). Closing the gap: Digital literacy and rhetoric in the english department – from education to workplace [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. New York: State University of New York.
  • Eshet-Alkalai, Y. (2004). Digital literacy: a conceptual framework for survival in the digital era. Journal of Multimedia and Hypermedia, 13(1), 93–106.
  • George, D. ve Mallery, P. (2016). IBM SPSS statistics 23 step by step: A simple guide and reference. (14. ed.). Routledge.
  • Gilster, P. (1997). Dijital literacy. John Wiley.
  • Göldağ, B. ve Kanat, S. (2018). Güzel Sanatlar Eğitimi Alan Öğrencilerin Dijital Okuryazarlık Durumları. International Journal of Social Science, 70(1), 77-92. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7736
  • Göldağ, B. (2021). Üniversite Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeyleri İle Dijital Veri Güvenliği Farkındalık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(3), 82-100. doi: 10.19160/e-ijer.950635
  • Günay, G. ve Özden, M. (2022). Dijital Okuryazarlık Becerisi ve Ana Dili Eğitimi Çerçevesinde Dijital Okuryazarlığa İlişkin Öğrenci ve Akademisyen Algıları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (27), 162-182. doi: 10.29000/rumelide.1104172
  • Hague, C. ve Payton, S. (2010). Digital literacy across the curriculum: a Futurelab handbook. https://www.nfer.ac.uk/publications/futl06/futl06.pdf
  • Hamutoğlu, N., Güngören, Ö., Uyanık, G. ve Erdoğan, D. (2017). Dijital Okuryazarlık Ölçeği: Türkçe’ye Uyarlama Çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 408- 429. doi: 10.12984/egeefd.295306
  • Hobbs R. (2010). Digital and media literacy: A plan of action. Aspen Institute.
  • ITU. (2022a). Percentage of individuals using the internet worldwide as of 2022, by region [Graph]. https://www.statista.com/statistics/333879/individuals-using-the-internet-worldwide-region/?locale=en
  • ITU. (2022b). Mobile phone ownership. https://www.itu.int/itu-d/reports/statistics/2022/11/24/ff22-mobile-phone-ownership/
  • ITU. (2022c). Individuals using the internet. https://datahub.itu.int/data/?e=TUR&c=&i=11624 İslamoğlu, A. H. ve Alnıaçık, Ü. (2019). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (6. bs.). İstanbul: Beta.
  • Kaya, H., ve Korucuk, M. (2022). Examination of digital literacy levels of university students. Dinamika Ilmu, 22(1), 167-186. https://doi.org/10.21093/di.v22i1.4523
  • Kıyıcı, M. (2008). Öğretmen Adaylarının Sayısal Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Kemp, S. (2022). Digital 2022: Turkey. https://datareportal.com/reports/digital-2022-turkey
  • Korkmaz, M. (2020). Sınıf Öğretmenlerinin Dijital Okuryazarlık Seviyelerinin Belirlenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
  • Kozan, M. ve Bulut Özek, M. (2019). BÖTE Bölümü Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeyleri ve Siber Zorbalığa İlişkin Duyarlılıklarının İncelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 107-120. doi: 10.18069/firatsbed.538657
  • Kurt Demircan, G. ve Katısöz, Y. (2022). Ön Lisans Programı Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeyi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 23(51), 225-248.
  • Lafcı-Tor, D., Demir Başaran, S. ve Arık, E. (2022). Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 2027-2064.
  • Martin, A. ve Grudziecki, J. (2006). DigEuLit: concepts and tools for digital literacy development, Innovation in Teaching and Learning in Information and Computer Sciences, 5(4), 249-267. doi: 10.11120/ital.2006.05040249
  • Martin, A. (2008). Digital literacy and the digital society. C. Lankshear ve M. Knobel (Ed.). Digital Literacies içinde (s. 151-176). Peter Lang.
  • MYK. (Mesleki Yeterlik Kurumu). (2015). Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi. https://www.tyc.gov.tr/indir/turkiye-yeterlilikler-cercevesi-kitapcigi-i3.html
  • Morgan, A., Sibson, R. ve Jackson, D. (2022). Digital demand and digital deficit: Conceptualising digital literacy and gauging proficiency among higher education students. Journal of Higher Education Policy and Management, 44(3), 258-275. https://doi.org/10.1080/1360080X.2022.2030275
  • Naing, L, Winn, T. ve Rusli, B. N. (2006). Practical issues in calculating the sample size for prevalence studies. Archives of Orofacial Sciences, 1, 9-14.
  • Ng, W. (2012). Can we teach digital natives digital literacy? Computers & Education, 59, 1065-1078.
  • Ng, W. (2015). New digital technology in education: Conceptualizing Professional learning for educators. Springer Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-05822-1
  • Nguyen, L. A. T. ve Habók, A. (2022). Digital literacy of EFL students: An empirical study in Vietnamese Universities. Libri, 72(1), 53-66. https://doi.org/10.1515/libri-2020-0165
  • Ocak, G. ve Karakuş, G. (2019). Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Öz-Yeterlilik Becerilerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 129-147. doi: 10.32709/akusosbil.466549
  • Onursoy, S. (2018). Üniversite Gençliğinin Dijital Okuryazarlık Düzeyleri: Anadolu Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 899-1013. doi: 10.19145/e-gifder.422671
  • Öncül, G. (2021). Defining the need: digital literacy skills for first-year university students. Journal of Applied Research in Higher Education, 13(4), 925-943. https://doi.org/10.1108/JARHE-06-2020-0179
  • Özdamar, K. (2004). Paket Program İle İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitapevi. Özel, N. (2013). Araştırma Görevlilerine Bilgi ve İletişim Teknolojileri Bağlamında Bilgi Okuryazarlığı Becerilerinin Kazandırılması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Özerbaş, M. A. ve Kuralbayeva, A. (2018). Türkiye ve Kazakistan Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 16-25. doi: 10.21666/muefd.314761
  • Özoğlu, C. (2019). Öğretmen Adaylarının Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimlerinin Dijital Okuryazarlıkları İle İlişkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Riel, J., Christian, S. ve Hinson, B. (2012). Charting digital literacy: A framework for ınformation technology and digital skills education in the Community College. doi: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2781161
  • Rizal, R., Setiawan, W. ve Rusdina, D. (2019). Digital literacy of preservice science teacher. Journal of Physics: Conference Series, 1157(2), 1-7. doi: 10.1088/1742-6596/1157/2/022058
  • Sarıkaya, B. (2019). Türkçe Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Durumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 1098-1107. doi: http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2019.3122
  • Seemiller, C., ve Grace, M. (2016). Generation z goes to college. Jossey-Bass. Sezgin, A. A. ve Karabacak, Z. İ. (2020). Yükseköğretimde dijital dönüşüm ve dijital okuryazarlık dersine yönelik betimsel bir analiz. Kurgu, 28(1), 17-27.
  • Shopova, T. (2014). Dijital literacy of students and its improvement at the university. Journal on Efficiency and Responsibility in Education and Science, 7(2), 26-32. https://doi.org/10.7160/eriesj.2014.070201
  • Statista. (2023). Internet usage in Turkey - statistics & facts. https://www.statista.com/topics/10412/internet-usage-in turkey/#topicHeader__wrapper
  • Statista. (2022a). Number of social network users in Turkey from 2018 to 2027 (in millions) [Graph]. https://www.statista.com/statistics/569090/predicted-number-of-social-network-users-in-turkey/
  • Statista. (2022b). Attitudes towards the internet in Turkey in 2022 [Graph]. https://www.statista.com/forecasts/1003003/attitudes-towards-the-internet-in-turkey
  • Statista. (2021). Forecast of internet user numbers in Turkey from 2017 to 2026 (in million users) [Graph]. https://www.statista.com/statistics/567027/predicted-number-of-internet-users-in-turkey/
  • Stjepic, A. M., Vuksic, M. ve Susa Vugec, D. (2019). Dijital literacy of the generation z students and their attitudes and beliefs ttowards ICT knowledge and skills. International Journal Vallis Aurea, 5(1), 17-29. https://doi.org/10.2507/IJVA.5.1.2.56
  • Şahin, H. ve Kalkan, M. (2022). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Dijital Teknolojiler ve Eğitim Dergisi, 1(1), 26–38. https://doi.org/10.5281/zenodo.6647617
  • Terzi, O. ve İşli, A. G. (2020). Dijitalleşen Dünyada Dijital Okuryazarlık: Banka Müşterileri Üzerine Bir Araştırma. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Aksos), 7, 50-67.
  • Tutar, H. ve Erdem, A. T. (2022). Örnekleriyle Birlikte Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve SPSS Uygulamaları (2. bs.). Seçkin.
  • TÜİK. (2021). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2021. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2021-37437
  • TÜİK. (2022). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2022. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2022-45587
  • Türkben, T. ve Satılmış, S. (2022). Öğretmen Adaylarının Akademik Okuryazarlık, Dijital Okuryazarlık ve Eleştirel Okuryazarlık Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 7(2), 345-364. doi: 10.54979/turkegitimdergisi.1159184
  • Tyger, R. (2011). Teacher candidates’ digital literacy and their technology integratıon efficacy (Yayımlanmamış doktora tezi). Graduate Faculty of Georgia Southern University.
  • Uyar A. (2021). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeyleri. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 198-211.
  • Üstündağ, M. T., Güneş, E. ve Bahçivan, E. (2017). Dijital Okuryazarlık Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması Ve Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Durumları. Journal of Education and Future, 12, 19-29.
  • Vodă, A.I., Cautisanu, C., Grădinaru, C., Tănăsescu, C. ve de Moraes, G.H.S.M. (2022). Exploring digital literacy skills in social sciences and humanities students. Sustainability, 14, 2483. https://doi.org/10.3390/su14052483
  • Vuorikari, R., Kluzer, S. ve Punie, Y. (2022). DigComp 2.2: The digital competence framework for citizens - with new examples of knowledge, skills and attitudes. Publications Office of the European Union. doi:10.2760/115376, JRC128415
  • WeAreSocial. (2023, 25 Ocak). Digital 2022: Global Overview Report. https://wearesocial.com/uk/blog/2023/01/the-changing-world-of-digital-in-2023/
  • Yaman, C. (2019). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi (Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Yaşar, Ç. (2019). BÖTE Öğretmen Adaylarının Kariyer Eğilimlerinin, Sosyal Medyaya İlişkin Görüşlerinin ve Dijital Okuryazarlık Beceri Düzeylerinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tez). Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Yazıcıoğlu, A., Yaylak, E. ve Genç, G. (2020). Okul Öncesi ve Sınıf Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeyleri. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 10(2), 274-286.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Nitel araştırma yöntemleri (12. bs.). Seçkin Yayınları.
  • Yılmaz, Ö. (2021) Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Beceri Düzeylerine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Electronic Journal Of Education Sciences, 10(19), 17-27.
  • Yontar, A. (2019). Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeyleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 815-824. doi: 10.16916/aded.593579

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ:

Yıl 2024, Cilt: 64 Sayı: 1, 384 - 420, 25.06.2024
https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2024.64.1.16

Öz

Dijital okuryazarlık, 21. yüzyılda sahip olunması gereken bir yetkinliktir. Yükseköğretimde öğrenim gören öğrencilerin gerek eğitim hayatlarında gerekse iş hayatlarında dijital teknolojileri etkin kullanabilmesi için dijital okuryazarlık becerilerine sahip olması önemlidir. Öğrencilerin dijital okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi, eksik yönlerinin saptanması ve buna yönelik planlamaların ve çalışmaların yapılması gerekmektedir. Bu araştırmada, Ankara Üniversitesi öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi ve dijital okuryazarlık düzeyinin çeşitli değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığının tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda öğrencilerin dijital okuryazarlık düzeyleri, dijital okuryazarlık düzeylerinin cinsiyet, yaş, vb. gibi değişkenlere göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen verilere göre, öğrenciler orta düzeyde dijital okuryazarlığa sahiptir. Kadın öğrencilerin dijital okuryazarlık düzeyleri, erkek öğrencilere göre daha düşüktür. Öğrencilerin yaşlarına göre sadece genel bilgi ve işlevsel beceriler alt boyutunda istatiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Bu farklılık 21-25 yaş ve 26 ve üstü yaş grubundaki öğrenciler lehinedir. 21-25 yaş ve 26 yaş ve üstü öğrenciler, 20 yaş ve altındaki öğrencilere göre daha yüksek düzeyde dijital okuryazarlık becerilerine sahiptir. Öğrencilerin eğitim düzeylerine göre günlük kullanım ve profesyonel üretim alt boyutunda ön lisans ve lisansüstü öğrencileri arasında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Bu farklılık günlük kullanım alt boyutunda lisansüstü öğrenciler lehinedir. Günlük kullanım açısından, lisansüstü öğrencilerin dijital okuryazarlık düzeyleri ön lisans öğrencilerine göre daha yüksek düzeydedir. Profesyonel üretim alt boyutunda ise bu farklılık ön lisans öğrencileri lehinedir. Ön lisans öğrencileri, profesyonel üretim konusunda lisansüstü öğrencilere göre daha yüksek düzeyde dijital okuryazarlık bilgi ve becerisine sahiptir. Öğrencilerin dijital okuryazarlık düzeylerinin, dijital okuryazarlık eğitimi alıp almama durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler doğrultusunda öğrencilerin dijital okuryazarlık düzeylerinin yükseltilmesi için çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Kaynakça

  • ALA. (2013). Digital literacy, libraries, and public policy: digital literacy task force. https://alair.ala.org/bitstream/handle/11213/16261/2012_OITP_digilitreport_1_22_13_Marijke%20Visser.pdf?sequence=1&isAllowed=y
  • Alexander, B., Becker, S. A., Cummins, M. ve Giesinger, C. H. (2017). Digital literacy in higher education, Part II: An NMC Horizon Project Strategic Brief, The New Media Consortium içinde (s. 1-37). https://library.educause.edu/-/media/files/library/2017/8/2017nmcstrategicbriefdigitalliteracyheii.pdf
  • Altunışık, R., Boz, H., Gegez, E., Koç, E., Sığrı, Ü., yıldız, E. ve Yüksel A. (2022). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: Yeni Perspektifler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Anisimova, E. S. (2020). Digital literacy of future preschool teachers. Journal Of Social Studies Education Research, 11(1), 230-253.
  • Atoy Jr, M. B., Garcia, F. R. O., Cadungog, R. R., Cua, J. D. O., Mangunay, S. C. ve de Guzman, A. B. (2020). Linking digital literacy and online information searching strategies of Philippine university students: The moderating role of mindfulness. Journal of Librarianship and Information Science, 52(4), 1015-1027.
  • Bawden, D. (2008). Origins and concepts of digital literacy. C. Lankshear ve M. Knobel (Ed.). Digital Literacies içinde (s. 17-32). Peter Lang.
  • Bay, D. N. (2021). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeyleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 172-187.
  • Bayrakcı, S. ve Narmanlıoğlu, H. (2021). Digital literacy as whole of digital competences: Scale development study. Düşünce ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 3(4), 1-30.
  • Boyacı, Z. (2019). Öğretmen Adaylarının Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri İle Dijital Okuryazarlık Düzeyleri Arasındaki İlişki (Düzce Üniversitesi Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Broadband Commission. (2018). 2025 targets: “connecting the other half”. https://www.broadbandcommission.org/Documents/publications/wef2018.pdf
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. B., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (29. bs.). Pegem Akademi.
  • Cote, T. ve Milliner, B. (2016). Japanese university students’ self-assessment and digital literacy test results. S. Papadima-Sophocleous, L. Bradley ve S. Thouësny (Ed.). CALL Communities And Culture – Short Papers From EUROCALL 2016 içinde (s. 125-131). doi: 10.14705/rpnet.2016.eurocall2016.549
  • Çetin, O. (2016). Pedagojik Formasyon Programı İle Lisans Eğitimi Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 658-685. doi: 10.17556/jef.01175
  • Çıngı, H. (1994). Örnekleme Kuramı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Basımevi.
  • Çiçek, A. ve Erkan, O. (1996). Tarım Ekonomisinde Araştırma Ve Örnekleme Yöntemleri. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları.
  • Çiftcioğlu, M. (2022). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumları ve Dijital Okuryazarlık Becerilerinin Çeşitli Değişkenlerle Olan İlişkilerinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Çubukcu, A., ve Bayzan, Ş. (2013). Türkiye’de Dijital Vatandaşlık Algısı Ve Bu Algıyı İnternetin Bilinçli, Güvenli ve Etkin Kullanımı İle Artırma Yöntemleri. Middle Eastern & African Journal Of Educational Research, 5(1), 148-174.
  • Diker Coşkun, Y., Kızılkaya Cumaoğlu, G., ve Seçkin, H. (2013). Bilgisayar Öğretmen Adayların Bilişim Alanıyla İlgili Okuryazarlık Kavramlarına İlişkin Görüşleri. Internatioanal Journal Of Human Sciences, 10(1), 1259-1272.
  • Doğan, D. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Kendilerine İlişkin Dijital Okuryazarlık Algıları. Eğitimde Teknoloji Uygulamaları Dergisi, 1(1), 26-35. doi: 10.29329/jtae.2020.283.2
  • Donowan, M. A. (2007). Closing the gap: Digital literacy and rhetoric in the english department – from education to workplace [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. New York: State University of New York.
  • Eshet-Alkalai, Y. (2004). Digital literacy: a conceptual framework for survival in the digital era. Journal of Multimedia and Hypermedia, 13(1), 93–106.
  • George, D. ve Mallery, P. (2016). IBM SPSS statistics 23 step by step: A simple guide and reference. (14. ed.). Routledge.
  • Gilster, P. (1997). Dijital literacy. John Wiley.
  • Göldağ, B. ve Kanat, S. (2018). Güzel Sanatlar Eğitimi Alan Öğrencilerin Dijital Okuryazarlık Durumları. International Journal of Social Science, 70(1), 77-92. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7736
  • Göldağ, B. (2021). Üniversite Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeyleri İle Dijital Veri Güvenliği Farkındalık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(3), 82-100. doi: 10.19160/e-ijer.950635
  • Günay, G. ve Özden, M. (2022). Dijital Okuryazarlık Becerisi ve Ana Dili Eğitimi Çerçevesinde Dijital Okuryazarlığa İlişkin Öğrenci ve Akademisyen Algıları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (27), 162-182. doi: 10.29000/rumelide.1104172
  • Hague, C. ve Payton, S. (2010). Digital literacy across the curriculum: a Futurelab handbook. https://www.nfer.ac.uk/publications/futl06/futl06.pdf
  • Hamutoğlu, N., Güngören, Ö., Uyanık, G. ve Erdoğan, D. (2017). Dijital Okuryazarlık Ölçeği: Türkçe’ye Uyarlama Çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 408- 429. doi: 10.12984/egeefd.295306
  • Hobbs R. (2010). Digital and media literacy: A plan of action. Aspen Institute.
  • ITU. (2022a). Percentage of individuals using the internet worldwide as of 2022, by region [Graph]. https://www.statista.com/statistics/333879/individuals-using-the-internet-worldwide-region/?locale=en
  • ITU. (2022b). Mobile phone ownership. https://www.itu.int/itu-d/reports/statistics/2022/11/24/ff22-mobile-phone-ownership/
  • ITU. (2022c). Individuals using the internet. https://datahub.itu.int/data/?e=TUR&c=&i=11624 İslamoğlu, A. H. ve Alnıaçık, Ü. (2019). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (6. bs.). İstanbul: Beta.
  • Kaya, H., ve Korucuk, M. (2022). Examination of digital literacy levels of university students. Dinamika Ilmu, 22(1), 167-186. https://doi.org/10.21093/di.v22i1.4523
  • Kıyıcı, M. (2008). Öğretmen Adaylarının Sayısal Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Kemp, S. (2022). Digital 2022: Turkey. https://datareportal.com/reports/digital-2022-turkey
  • Korkmaz, M. (2020). Sınıf Öğretmenlerinin Dijital Okuryazarlık Seviyelerinin Belirlenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
  • Kozan, M. ve Bulut Özek, M. (2019). BÖTE Bölümü Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeyleri ve Siber Zorbalığa İlişkin Duyarlılıklarının İncelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 107-120. doi: 10.18069/firatsbed.538657
  • Kurt Demircan, G. ve Katısöz, Y. (2022). Ön Lisans Programı Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeyi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 23(51), 225-248.
  • Lafcı-Tor, D., Demir Başaran, S. ve Arık, E. (2022). Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 2027-2064.
  • Martin, A. ve Grudziecki, J. (2006). DigEuLit: concepts and tools for digital literacy development, Innovation in Teaching and Learning in Information and Computer Sciences, 5(4), 249-267. doi: 10.11120/ital.2006.05040249
  • Martin, A. (2008). Digital literacy and the digital society. C. Lankshear ve M. Knobel (Ed.). Digital Literacies içinde (s. 151-176). Peter Lang.
  • MYK. (Mesleki Yeterlik Kurumu). (2015). Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi. https://www.tyc.gov.tr/indir/turkiye-yeterlilikler-cercevesi-kitapcigi-i3.html
  • Morgan, A., Sibson, R. ve Jackson, D. (2022). Digital demand and digital deficit: Conceptualising digital literacy and gauging proficiency among higher education students. Journal of Higher Education Policy and Management, 44(3), 258-275. https://doi.org/10.1080/1360080X.2022.2030275
  • Naing, L, Winn, T. ve Rusli, B. N. (2006). Practical issues in calculating the sample size for prevalence studies. Archives of Orofacial Sciences, 1, 9-14.
  • Ng, W. (2012). Can we teach digital natives digital literacy? Computers & Education, 59, 1065-1078.
  • Ng, W. (2015). New digital technology in education: Conceptualizing Professional learning for educators. Springer Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-05822-1
  • Nguyen, L. A. T. ve Habók, A. (2022). Digital literacy of EFL students: An empirical study in Vietnamese Universities. Libri, 72(1), 53-66. https://doi.org/10.1515/libri-2020-0165
  • Ocak, G. ve Karakuş, G. (2019). Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Öz-Yeterlilik Becerilerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 129-147. doi: 10.32709/akusosbil.466549
  • Onursoy, S. (2018). Üniversite Gençliğinin Dijital Okuryazarlık Düzeyleri: Anadolu Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 899-1013. doi: 10.19145/e-gifder.422671
  • Öncül, G. (2021). Defining the need: digital literacy skills for first-year university students. Journal of Applied Research in Higher Education, 13(4), 925-943. https://doi.org/10.1108/JARHE-06-2020-0179
  • Özdamar, K. (2004). Paket Program İle İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitapevi. Özel, N. (2013). Araştırma Görevlilerine Bilgi ve İletişim Teknolojileri Bağlamında Bilgi Okuryazarlığı Becerilerinin Kazandırılması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Özerbaş, M. A. ve Kuralbayeva, A. (2018). Türkiye ve Kazakistan Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 16-25. doi: 10.21666/muefd.314761
  • Özoğlu, C. (2019). Öğretmen Adaylarının Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimlerinin Dijital Okuryazarlıkları İle İlişkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Riel, J., Christian, S. ve Hinson, B. (2012). Charting digital literacy: A framework for ınformation technology and digital skills education in the Community College. doi: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2781161
  • Rizal, R., Setiawan, W. ve Rusdina, D. (2019). Digital literacy of preservice science teacher. Journal of Physics: Conference Series, 1157(2), 1-7. doi: 10.1088/1742-6596/1157/2/022058
  • Sarıkaya, B. (2019). Türkçe Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Durumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 1098-1107. doi: http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2019.3122
  • Seemiller, C., ve Grace, M. (2016). Generation z goes to college. Jossey-Bass. Sezgin, A. A. ve Karabacak, Z. İ. (2020). Yükseköğretimde dijital dönüşüm ve dijital okuryazarlık dersine yönelik betimsel bir analiz. Kurgu, 28(1), 17-27.
  • Shopova, T. (2014). Dijital literacy of students and its improvement at the university. Journal on Efficiency and Responsibility in Education and Science, 7(2), 26-32. https://doi.org/10.7160/eriesj.2014.070201
  • Statista. (2023). Internet usage in Turkey - statistics & facts. https://www.statista.com/topics/10412/internet-usage-in turkey/#topicHeader__wrapper
  • Statista. (2022a). Number of social network users in Turkey from 2018 to 2027 (in millions) [Graph]. https://www.statista.com/statistics/569090/predicted-number-of-social-network-users-in-turkey/
  • Statista. (2022b). Attitudes towards the internet in Turkey in 2022 [Graph]. https://www.statista.com/forecasts/1003003/attitudes-towards-the-internet-in-turkey
  • Statista. (2021). Forecast of internet user numbers in Turkey from 2017 to 2026 (in million users) [Graph]. https://www.statista.com/statistics/567027/predicted-number-of-internet-users-in-turkey/
  • Stjepic, A. M., Vuksic, M. ve Susa Vugec, D. (2019). Dijital literacy of the generation z students and their attitudes and beliefs ttowards ICT knowledge and skills. International Journal Vallis Aurea, 5(1), 17-29. https://doi.org/10.2507/IJVA.5.1.2.56
  • Şahin, H. ve Kalkan, M. (2022). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Dijital Teknolojiler ve Eğitim Dergisi, 1(1), 26–38. https://doi.org/10.5281/zenodo.6647617
  • Terzi, O. ve İşli, A. G. (2020). Dijitalleşen Dünyada Dijital Okuryazarlık: Banka Müşterileri Üzerine Bir Araştırma. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Aksos), 7, 50-67.
  • Tutar, H. ve Erdem, A. T. (2022). Örnekleriyle Birlikte Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve SPSS Uygulamaları (2. bs.). Seçkin.
  • TÜİK. (2021). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2021. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2021-37437
  • TÜİK. (2022). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2022. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2022-45587
  • Türkben, T. ve Satılmış, S. (2022). Öğretmen Adaylarının Akademik Okuryazarlık, Dijital Okuryazarlık ve Eleştirel Okuryazarlık Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 7(2), 345-364. doi: 10.54979/turkegitimdergisi.1159184
  • Tyger, R. (2011). Teacher candidates’ digital literacy and their technology integratıon efficacy (Yayımlanmamış doktora tezi). Graduate Faculty of Georgia Southern University.
  • Uyar A. (2021). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeyleri. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 198-211.
  • Üstündağ, M. T., Güneş, E. ve Bahçivan, E. (2017). Dijital Okuryazarlık Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması Ve Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Durumları. Journal of Education and Future, 12, 19-29.
  • Vodă, A.I., Cautisanu, C., Grădinaru, C., Tănăsescu, C. ve de Moraes, G.H.S.M. (2022). Exploring digital literacy skills in social sciences and humanities students. Sustainability, 14, 2483. https://doi.org/10.3390/su14052483
  • Vuorikari, R., Kluzer, S. ve Punie, Y. (2022). DigComp 2.2: The digital competence framework for citizens - with new examples of knowledge, skills and attitudes. Publications Office of the European Union. doi:10.2760/115376, JRC128415
  • WeAreSocial. (2023, 25 Ocak). Digital 2022: Global Overview Report. https://wearesocial.com/uk/blog/2023/01/the-changing-world-of-digital-in-2023/
  • Yaman, C. (2019). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi (Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Yaşar, Ç. (2019). BÖTE Öğretmen Adaylarının Kariyer Eğilimlerinin, Sosyal Medyaya İlişkin Görüşlerinin ve Dijital Okuryazarlık Beceri Düzeylerinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tez). Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Yazıcıoğlu, A., Yaylak, E. ve Genç, G. (2020). Okul Öncesi ve Sınıf Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeyleri. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 10(2), 274-286.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Nitel araştırma yöntemleri (12. bs.). Seçkin Yayınları.
  • Yılmaz, Ö. (2021) Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Beceri Düzeylerine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Electronic Journal Of Education Sciences, 10(19), 17-27.
  • Yontar, A. (2019). Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeyleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 815-824. doi: 10.16916/aded.593579
Toplam 81 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Kütüphane Çalışmaları
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Vedat Gültekin 0000-0003-3118-9822

Nevzat Özel 0000-0003-3818-3829

Erken Görünüm Tarihi 23 Haziran 2024
Yayımlanma Tarihi 25 Haziran 2024
Gönderilme Tarihi 24 Eylül 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 64 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Gültekin, V., & Özel, N. (2024). ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ:. Ankara Üniversitesi Dil Ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 64(1), 384-420. https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2024.64.1.16

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi

Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.   22455