İlk ve ortaokul öğretmenlerinin etik duyarlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Sinop ili örneği)

Yıl 2014, Özel Sayı, 187 - 206, 01.04.2014

Ayşe Ottekin Demirbolat , Hüseyin Aslan

Öz

Etik problemlerin anlaşılma ve çözümlenmesi sürecinde, öğretmenlerin etik duyarlık becerilerinin önemine olan inanç bu çalışmanın nedenini oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı ilk ve orta öğretim kademelerinde görev alan öğretmenlerin etik duyarlılık düzeyini çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Değişkenler öğretmenlerin kıdem, görev kademesi, cinsiyet, görev aldıkları eğitim kademesi, anne ve baba eğitim düzeyleri, üniversite öncesi yaşadıkları yerleşim merkezi ve en son mezun oldukları öğretim kurumudur. Araştırmanın evrenini Sinop il merkez ve ilçelerinin resmi ilk ve ortaokullarda görev yapmakta olan 1101 öğretmen oluşturmaktadır. Bu ilköğretim okullarında görevli olan ve basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilen 451 öğretmen araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin etik duyarlılık düzeyleri yüksek bulunmuştur. En yüksek etik duyarlılık becerisi, “başka insanlarla ilişki kurmaya özen gösterme”, “eylem ve seçenek sonuçlarının belirlenmesi” boyutlarında bulunurken, en düşük etik duyarlık becerisi “sosyal önyargıları engelleme” boyutunda bulunmuştur. Ayrıca etik duyarlık becerisi ile ilgili bazı boyutlarda cinsiyet, branş, kıdem, baba eğitim düzeyi ve mezun olunan eğitim kurumu değişkenlerine göre bazı anlamlı farklılıklar saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

Etik duyarlılık, Etik duyarlılık becerileri, Etik problemler

[An analysis of ethical sensitivity of primary and secondary schools in the relations with students based on some variables (Case of Sinop province)]

Öz

Kaynakça

• Aranson, E. (1972). The social animal. San Francisco: W. H. Freeman.
• Basım, H. N. & Şeşen, H. (2006). Örgütsel vatandaşlık davranışı ölçeği uyarlama ve karşılaştırma çalışması. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 61 (4), 83- 102.
• Berkowitz, M. W. (1999). Obstacles to teacher training in character education. Action in Teacher Education, 20 (4), 1-10.
• Caetano, A. P. & Silva M. L. (2009). Professional ethics and teacher education. Educational Sciences Journal. 8, Jan ⁄ Apr.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LİSREL uygulamaları. Ankara: Pegem.
• Eren, E. (1993). Yönetim psikolojisi. (4. Basım). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Gholami, K. & Tirri, K. (2012). Cultural dependence of Ethical Sensitivity Scale Questionnaire: the case of Iranian Kurdish teachers. Education Research International, Volume 2012, Article ID 387027, 9 pages doi:10.1155/2012/387027.
• Hollimon, D., Basinger, D., Smith R. G. & Leonard P. (2009). Promoting moral literacy teaching competency. Values and ethics in educational administration, 7 (2), 1-7.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kuusisto, E., Tirri, K., & Rissanen, I. ( 2012). Finnish teachers’ ethical sensitivity. Hindawi Publishing http://www.hindawi.com/journals/edri/2012/351879/ref/ Education Research International.
• McGrory, K. (1996). Teaching and values: What values will we take into the 21st century? Essays on Teaching Excellence Toward the Best in the Academy, 8 (5). http://podnetwork.org/content/uploads/96_97_v8.pdf
• Narváez, D. (2001). ‘Ethical sensitivity’ Activity Booklet 1, 2001, http://www.nd.edu/~ dnarvaez/.
• Narváez, D. (2006). Integrative ethical education. Handbook of moral development (Eds: M. Killen & J. G. Smetana). Lawrence Erlbaum Associates. pp. 703-732.
• Narváez, D. & Endicott, L.G. (2009). Ehical sensitivity, nurturing character in the classroom, ethex series book 1. Alliance for Catholic Education Press.
• Shapira-Lishchinsky, O. (2011). Teachers’ critical incidents: Ethical dilemmas in teaching practice. Teaching and teacher education, 27, 648-656.
• Rest, J. (1983). Morality. Handbook of child psychology: Cognitive Development (4 th. Ed). (Eds: J. Flavell & E. Markman) New York: Wiley. pp. 556-629.
• Robbins, S. P. & Judge, T. A. (2012). Örgütsel davranış. (Çev. Edt: İ. Erdem). Ankara: Nobel.
• Shapira-Lishchinsky, O. (2011). Teachers’ critical incidents: Ethical dilemmas in teaching practice. Teaching and teacher education, 27, 648-656.
• Tirri, K., Nokelainen, P. & Holm, K. (2008). Ethical sensitivity of Finnish Lutheran 7th-9th graders in Getting ınvolved: Citizenship development and sources of moral values (Eds: F. K. Oser & W. Veuglers). Rotterdam: Sense Publishers. pp. 327–341.
• Tirri, K. & Nokelainen P. (2007). Comparison of academically average and gifted students' self-rated ethical sensitivity. Educational Research and Evaluation: An International Journal on Theory and Practice, 13 (6), 587-601.
• Topçu, Z. N. (2008). Sınıf öğretmenlerinin öğretmenlik mesleği genel yeterlilik alanlarına yönelik algı düzeyleri ve öğrenme ihtiyaçlarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tuana, N. (2007). Conceptualizing moral literacy. Journal of Educational Administration, 45 (4), 364-378.