Investigatıon Of Behavıoral Problems In Children According To Developmental Periods According To Teachers' Opinions

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 26, 01.06.2024

Özlem Gözün Kahraman , Zeynep Sena Derdiyok

Öz

This study aims to determine the problem behaviours observed by teachers working with children in different developmental periods, their reasons, and their strategies against problem behaviours. In this study, which is a phenomenological study, a semi-structured interview form, one of the qualitative research methods, was used as a data collection tool. The research study group consists of 19 preschool teachers, 30 primary school teachers and 37 secondary school teachers. As a result of the research, teachers stated that they frequently encountered externalized behaviour problems, that these problems mainly stemmed from family-related reasons, and that they often used the method of breaking the behaviour chain in preventive strategies for problem behaviours. As a result, it can be said that behavioural problems are many and diverse, and it is essential to increase teachers' knowledge and awareness of this issue.

Anahtar Kelimeler

Behavior Problems, Teachers’ Opınıons, Children

Etik Beyan

The authors declare that there is no conflict of interest between them or any person and/or institution and that all researchers contributed equally to the study. The authors also state that they followed all ethical rules during the research process.

Gelişim Dönemlerine Göre Çocuklarda Davranış Problemlerinin Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı, farklı gelişim dönemlerindeki çocuklarla çalışan öğretmenlerin gözlemlediği problem davranışları, nedenlerini ve problem davranışlara karşı kullandıkları stratejileri belirlemektir. Fenomenolojik bir çalışma olan bu çalışmada veri toplama aracı olarak nitel araştırma yöntemlerinden biri olan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 19 okul öncesi öğretmeni, 30 ilkokul öğretmeni ve 37 ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda öğretmenler dışsallaştırılmış davranış sorunlarıyla sıklıkla karşılaştıklarını, bu sorunların çoğunlukla aileden kaynaklanan nedenlerden kaynaklandığını, problem davranışları önleyici stratejilerde davranış zincirini kırma yöntemini sıklıkla kullandıklarını belirtmişlerdir. Sonuç olarak davranış sorunlarının çok ve çeşitli olduğu, öğretmenlerin bu konudaki bilgi ve farkındalıklarının artırılmasının önemli olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Davranış Problemleri, Öğretmen Görüşleri, Çocuklar

Etik Beyan

Yazarlar, aralarında ya da herhangi bir kişi ve/veya kurum ile ilgili çıkar çatışması bulunmadığını, tüm araştırmacıların çalışmaya eşit katkı sunduğunu beyan eder. Yazarlar ayrıca araştırma sürecinde tüm etik kurallara uyduklarını belirtir.

Kaynakça

• Achenbach, T. M., Edelbrock, C., & Howell, C. T. (1987). Empirically based assessment of the behavioral/emotional problems of 2-and 3-year-old children. Journal of abnormal child psychology, 15(4), 629-650.
• Akgül, Ö. (2020). Okul öncesi dönemi çocuklarda uyum ve davranış problemleriyle başa çıkmada ailenin rolünün öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi.
• Akyol, T., Baydemir, G., Akman, B., Kükütcü, S. K., & Arslan, A. Ç. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıfta karşılaştıkları sorun davranışlara ilişkin düşünceleri. Education Sciences, 6(2), 1715-1731.
• Alisinanoğlu, F., & Kesicioğlu, O. S. (2010). Okul öncesi dönem çocuklarının davranış sorunlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Giresun ili örneği). Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(1), 93-110.
• Arslan, A. (2018). Ortaokul öğretmenlerinin öğrencilerin ergenlik problemlerine ilişkin kullandıkları çözüm stratejileri. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (37), 57-84.
• Aslan, H., & Alpaslan, S. (2020). Sınıf öğretmenlerinin istenmeyen öğrenci davranışlarına karşı kullandıkları baş etme yöntemleri ile öz yeterlilikleri arasındaki ilişki. Journal of Human Sciences, 17(4), 1177-1203.
• Bakırcıoğlu, R. (2020). Çocuk ve ergende ruh sağlığı (7. Baskı). Anı Yayıncılık.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Buchmann, A., Hohmann, S., Brandeis, D., Banaschewski, T., & Poustka, L. (2014). Aggression in children and adolescents. Neuroscience of aggression, 421-442.
• Campbell, S. B. (1995). Behavior problems in preschool children: a review of recent research, J. Child Psychology Psychiatry, 36(1): 113-149.
• Can, H. (2015). Babanın çocuk davranış problemleri ve iyi olma hali üzerindeki etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Cansoy, R., & Türkoğlu, M. E. (2019). Verilerden anlam inşa etme süreci. (Ed. S. Turan) Eğitimde Araştırma Yöntemleri içinde (s. 129–160). Nobel.
• Ceyhan, E. (2008). Ergen ruh açısından bir risk faktörü: internet bağımlılığı. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15 (2), 109-116.
• Connell, A. M., & Goodman, S. H. (2002). The association between psychopathology in fathers versus mothers and children's internalizing and externalizing behavior problems: a meta-analysis. Psychological bulletin, 128(5), 746.
• Çetin, B. (2013). Sınıfta istenmeyen öğrenci davranışlarıyla ilgili sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Journal of Kirsehir Education Faculty, 14(1), 255-269.
• Derman, M. T. (2009). Okulöncesi eğitim alan beş-altı yaş grubu çocuklarda sınıf içinde gözlenen saldırgan davranışlar ve öğretmenden kaynaklanan nedenleri. Education Sciences, 4(3), 892-907.
• Derman, M. T., & Başal, H. A. (2013). Okulöncesi çocuklarında gözlenen davranış problemleri ile ailelerinin anne-baba tutumları arasındaki ilişki. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 115-144.
• Dinçel, E. (2006). Ergenlik dönemi gelişimsel ödevleri ve psikolojik problemler [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Doulou, A., & Drigas, A. (2022). Behavioral problems in schools: a theoretical overview and the role of ICTs. Technium Soc. Sci. J., 29, 54-65.
• Dursun, A. (2010). Okul öncesi dönemdeki çocukların davranış problemleriyle anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Ekinci Vural, D. , İkiz, F. E. & Mete Otlu, B. (2016). Erken çocukluk döneminde görülen problem davranışlar: öğretmenlerin değerlendirmesi -problem behaviours seen in early childhood: the teachers’ consideration. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(17), 216-229.
• Eratay, E. (2011). Okul öncesi çocuklarında davranış problemleri. Education Sciences, 6(3), 2347-2362.
• Evans, A. D., & Lee, K. (2013). Emergence of lying in very young children. Developmental psychology, 49(10), 1958.
• Gangal, M. & Öztürk Y. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıflarında istenmeyen davranışlar ve başa çıkma yolları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(3), 1100-1118.
• Gökyer, N., & Doğan, B. (2016). İstenmeyen öğrenci davranışları ve nedenlerine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1), 93-106.
• Güder, S. Y., Alabay, E., & Güner, E. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıflarında karşılaştıkları davranış problemleri ve kullandıkları stratejiler. İlköğretim Online, 17(1), 414-430.
• Güleç, S., & Alkış, S. (2004). Öğretmenlerin sınıf ortamında kullandıkları davranış değiştirme stratejileri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 247-266.
• Gündoğdu, S. (2013). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin sınıf yönetiminde istenmeyen öğrenci davranışlarına ilişkin görüşleri ve bu davranışlara karşı uyguladıkları stratejiler [Yüksek Lisans Tezi]. Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Gündüz, H. B. & Konuk, S. (2016). İlkokul öğretmenlerin karşılaştıkları istenmeyen davranışlar ile baş etme stratejileri. Yıldız Journal of Educational Research, 1(1), 37-54.
• Izett, E., Rooney, R., Prescott, S. L., De Palma, M., & McDevitt, M. (2021). Prevention of mental health difficulties for children aged 0–3 years: a review. Frontiers in Psychology, 11, 500361.
• Kapçı, G. E. (2004). İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 1–13.
• Kapısız, Ö., & Karaca, S. (2018). Erken çocukluk döneminde görülen davranışsal sorunlar ve psikiyatri hemşiresinin rolü. Jaren, 4(2), 112-119.
• Kaymak Özmen, S. (2010). Okulda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 1-10.
• Kempes, M., Matthys, W., De Vries, H., & Van Engeland, H. (2005). Reactive and proactive aggression in children A review of theory, findings and the relevance for child and adolescent psychiatry. European child & adolescent psychiatry, 14, 11-19.
• Keyik, H. (2014). İlkokul birinci sınıf öğretmenlerinin öğrencilerin istenmeyen davranışlarıyla baş etmede kullandıkları sınıf yönetimi stratejileri [Yüksek Lisans Tezi]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
• Külekçi Akyavuz, E. (2019). İlkokul öğrencilerinin sergiledikleri istenmeyen davranışlar. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(35), 30-40.
• Liu, J. (2004). Childhood externalizing behavior: theory and implications. Journal of child and adolescent psychiatric nursing, 17(3), 93-103.
• McPhail, L. M. (2008). Early intervention for stealing: Interrupting the antisocial trajectory [Master’s Thesis]. University of Canterbury.
• Medikoğlu, O., & Dalaman, O. (2018). Öğretmenlerinin derste karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışları ve bu davranışlara yönelik çözüm stratejileriyle ilgili öğretmen görüşlerinin belirlenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(3), 20-32.
• Melekoglu, M. (2021). The behavioral patterns and social skills of young children with/without disabilities at home and at school. Journal of Qualitative Research in Education, 27, 74-102.
• Merrell, K. W. (2002). Social-emotional intervention in schools: current status, progress, and promise. School Psychology Review, 31, 143-147.
• Miles, M. & Huberman, M. (1994). Qualitative data analysis 2nd ed. Sage.
• Murata, C. (2020). Behavioral problems in children. (Ed.) K. Kondo. In Social Determinants of Health in Non-communicable Diseases Case Studies from Japan, p.11-19, Springer.
• Narusyte, J., Ropponen, A., Alexanderson, K., & Svedberg, P. (2017). Internalizing and externalizing problems in childhood and adolescence as predictors of work incapacity in young adulthood. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 52(9), 1159-1168.
• Ogundele, M. O. (2018). Behavioural and emotional disorders in childhood: A brief overview for paediatricians. World journal of clinical pediatrics, 7(1), 9.
• Öngören Özdemir, S., & Tepeli, K. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin saldırgan davranışlarla baş etme stratejilerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 51-70.
• Özbey, S. (2010). Okul öncesi çocuklarda uyum ve davranış problemleriyle başa çıkmada ailenin rolü. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(21), 9-18.
• Özer, B., Bozkurt, N., & Tuncay, A. (2014). İstenmeyen öğrenci davranışları ve öğretmenlerin kullandıkları başa çıkma stratejileri. Turkish Journal of Educational Studies, 1(2).
• Özer Özkan, Y. (2019). Problemin çözümü için ihtiyaç duyduğum verileri nasıl elde edeceğim. (Ed. S. Turan). Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (s. 113-115). Nobel.
• Özkan, M. (2019). Eğitim araştırmalarında problemin çözümü için kimlere/neye gideceğim. (Ed. S. Turan). Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (s. 79–96). Nobel.
• Rettew, D. C., & Pawlowski, S. (2016). Bullying. Child and Adolescent Psychiatric Clinics, 25(2), 235-242.
• Sadık, F. (2000). İlköğretim ı aşama sınıf öğretmenlerinin sınıfta gözlemledikleri problem davranışlar. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10), 1-23
• Sadık, F. (2004). Okul öncesi sınıflarda gözlenen problem davranışlar ve bu davranışlarla baş etmede öğretmenlerin kullandıkları yöntemler. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13, 89–97.
• Sakallıoğlu, A. (2014). Ortaokullarda görev yapan branş öğretmenlerinin sınıf içerisinde karşılaştıkları istenmeyen davranışlar ve bunları yönetmede kullandıkları stratejiler [Yüksek Lisans Tezi]. Okan Üniversitesi.
• Savi Çakar, F. (2020). Yaşam dönemleri ve uyum sorunları (7. Baskı). Pegem.
• Selli Güven, E. (2020). Ortaokul öğretmenlerinin sınıfta karşılaştığı disiplin sorunları ve bunlara çözüm bulma stratejileri [Yüksek Lisans Tezi]. Uludağ Üniversitesi.
• Sertbaş, N. (2006). İlköğretim öğrencilerinde davranış problemleri ve yordayan değişkenler (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Sönmez, V. & Alacapınar, F. G. (2019). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Anı.
• Stormont, M. (2002). Externalizing behavior problems in young children: contributing factors and early intervention. Psychology in the Schools, 39(2), 127-138.
• Şahin, S., & Arslan, M. C. (2014). Öğrenci ve öğretmen görüşlerine göre istenmeyen öğrenci davranışlarına karşı kullanılan öğretmen stratejilerinin öğrenciler üzerindeki etkileri. Electronic Turkish Studies, 9(2), 1399-1415.
• Temiz, S. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıflarında karşılaştıkları öğrenci davranış problemleri, bu problemlerin öğretme-öğrenme sürecine etkileri ve bunları yönetme stratejileri. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 1(I), 1-10.
• Temiz, S., & Ardıç, A. K. (2020). İlkokul öğrencilerinde görülen, öğrencilerin istenmeyen davranışlarına yönelik öğretmen görüşleri ve çözüm stratejileri. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 2(II), 60-76.
• Toprak, U. (2011). Çocuk suçluluğunun karakteristik ve yapısal özellikleri. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 0(95), 313 - 330.
• Tully, L. A., & Hunt, C. (2016). Brief parenting interventions for children at risk of externalizing behavior problems: A systematic review. Journal of Child and Family Studies, 25, 705-719.
• Uğurlu, C. T., Doğan, S., Şöförtakımcı, G., Ay, D., & Zorlu, H. (2014). Öğretmenlerin sınıf ortamında karşılaştıkları istenmeyen davranışlar ve bu davranışlarla baş etme stratejileri. Turkish Studies, 9(2), 577-602.
• Uysal, H., Akbaba Altun, S., & Akgün, E. (2010). Okulöncesi öğretmenlerinin çocukların istenmeyen davranışları karşısında uyguladıkları stratejiler. İlköğretim Online, 9(3), 971-979.
• Uysal, H., & Dinçer, Ç. (2013). Okul öncesi dönemde karşılaşılan fiziksel ve ilişkisel saldırganlığın bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(169).
• Wang, J., Iannotti, R. J., & Nansel, T. R. (2009). School bullying among adolescents in the United States: Physical, verbal, relational, and cyber. Journal of Adolescent health, 45(4), 368-375.
• White, R., & Renk, K. (2012). Externalizing behavior problems during adolescence: An ecological perspective. Journal of child and family studies, 21, 158-171.
• Yavuzer, H.(2008). Çocuk psikolojisi. Remzi.
• Yazıcı, E. N., & Söylemez, Y. (2021). Ebeveyn niteliği, evlilik uyumu ve aile işlevselliğinin ergenlerin davranış problemleri üzerindeki etkileri: ilişkisel bir çalışma. Turkiye Klinikleri J Foren Sci Leg Med, 18(2), 145-54.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (2. Baskı). Seçkin.
• Yoleri, S. (2014). The relationship between temperament, gender, and behavioural problems in preschool children. South African Journal of Education, 34(2).
• Yumuş, M. (2013). Okul öncesi eğitimcilerin 36-72 ay aralığındaki çocukların davranış problemleri ile ilgili görüşlerinin incelenmesi ve başa çıkma stratejilerinin belirlenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.