Okul Yöneticilerinin Liyakat İlkesi Hakkındaki Görüşleri

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 111 - 121, 29.12.2019

Mehmet Özdoğru

Öz

Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerinin seçiminde liyakat ilkesinin uygulanmasına
ilişkin okul yöneticilerinin görüşlerini belirlemek, liyakat ilkesinin
uygulanmasında karşılaşılan sorunları saptamak ve bu sorunların çözümü için
öneriler geliştirmektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden
fenomenoloji (olgubilim) deseni kullanılmıştır. Araştırmaya katılan okul
yöneticileri maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir.
Araştırmanın çalışma grubu 2017-2018 öğretim yılında Eskişehir ili Odunpazarı
ilçesinde bulunan ilkokullarda görev yapan yirmi okul yöneticisinden
oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından
geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin
çözümlenmesinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen
bulgulardan, okul yöneticilerinin liyakat kavramını bir görevi en iyi şekilde
yapabilecek yeterliliğe sahip olma ve göreve layık olma olarak ifade ettiği,
sendikal ayrımcılığın, siyasi baskıların ve sübjektif değerlendirmelerin okul
yöneticisi seçiminde liyakat ilkesinin uygulanmasında engel teşkil ettiği, okul
yöneticilerinin seçiminde yazılı sınav yapılması, liyakat komisyonu kurularak
mülakat sınavlarının uygulamalı olarak gerçekleştirilmesi, lisansüstü eğitime gereken
öneminin verilmesi gerektiği okul yöneticilerinin ifadelerinden
anlaşılmaktadır. Sonuç olarak okul yöneticilerinin liyakat kavramını doğru
anlamlandırdığı ancak okullara yönetici seçiminde liyakat ilkesinin
uygulanmasında bir takım engellerin olduğu görülmektedir. Yönetici atama
sürecinde liyakat ilkesinin uygulanabilmesi için okul yöneticiliğine atamayla
ilgili mevzuat düzenlemesinde katılımcı bir yaklaşım sergilenerek mevcut okul
yöneticilerinin görüşlerine yer verilmelidir. Atama süreci her türlü dış
baskıya ve ayrımcılığa kapalı bir şekilde kurgulanmalı başarılı insanların
önünün açılmasını sağlayacak şekilde düzenlenmelidir. Okul yöneticisi seçiminde
ve atama sürecinde tutarlı ve objektif politikalar izlenmeli, üzerinde fikir
birliğine varılan bir yönetici seçme ve atama yönetmeliği hazırlanmalı, subjektif
uygulamalardan vazgeçilerek keyfilik dönemi sonlandırılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

liyakat, okul yöneticisi, atama

School Managers' Opinions About Competence

Öz

The aim of
this research is to identify school managers' opinion about caring competencies
of candidates in appointing process of school managers, determine the problems
in terms of competencies and develop solution proposals. Phenomenology, one of
the qualitative research techniques, is used in the research. The participant
school managers are chosen with maximum diversity sampling method. The
workgroup of the research consist of 20 school manager work at primary school
located in Odunpazarı, a county Eskişehir. Semi-structured interview form,
designed by researcher, is used as data collection tool in the research.
Content analysis is used for analyzing data. It is understood from the finding
of research and statements of school managers; school managers express
competence as having capability for doing a duty best and being merit for a
job, unionist discrimination and politic pressure and subjective assessment are
obstacles in applying the principle of competence at school manager appointment
process, written and interview examination have to be done practical by
committee, master's degree should be took noticed. As a result school managers
give correct meaning to principle of merit but it is seen that there are some
problems in practice. As a result, although there are some obstacles in the
selection of school administrators, it is necessary to pay attention to the
opinions of the school administrators involved in the implementation in order
to eliminate these obstacles and establish a merit-based manager selection
system.

Anahtar Kelimeler

Competence, school manager, appointment

Kaynakça

• Açıkalın, A. (1996). Çağdaş örgütlerde insan kaynağı yönetimi. Ankara: Pegem Yayınları.
• Altın, F. ve Vatanartıran, S. (2014). Türkiye’de okul yöneticisi yetiştirme, atama ve sürekli geliştirme model önerisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 15, Sayı 2, 17-35.
• Aslanargun, E. (2012). Okul müdürlerinin atanmaları sürecinde idari yargı kararları ve öne çıkan değerler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(3), 347-376.
• Aykaç, B. (1990). Personel yönetiminde yeterlik ilkesi. Amme İdaresi Dergisi, 23 (4): 91-109.
• Aytaç, T. (2002). Post-modern eğitim yöneticisi. İçinde, 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu, 16-17 Mayıs, 59-64.
• Buluç, B. (1998). Bilgi çağında insan kaynakları yönetiminin temel bileşenleri. Yeni Türkiye Dergisi. Ankara: Yıl, 4, Sayı19.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Canman, D. (1995), Çağdaş personel yönetimi, TODAİE Yayını 260, Ankara.
• Doğan, S., Demir, B.S. ve Pınar, M.A. (2014). Yönetici görüşlerine göre MEB 2013 yılı yönetici atama ve yer değiştirme yönetmeliği. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi - 7(2), 224-245.
• Özan,M., B., Gavcar,M., Saçaklı, F. Ve Şahin, N. (2014). Okul yöneticilerinin seçilme ve atanma kriterlerine ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Educational Studies, 1 (1) 103-134.
• Recepoğlu, E. ve Kılınç, A.Ç. (2014). Türkiye’de okul yöneticilerinin seçilmesi ve yetiştirilmesi, mevcut sorunlar ve çözüm önerileri. Turkish Studies. 9/2 p. 1817-1845, Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri.(10.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Yüksel, Ö. (2007). İnsan kaynakları yönetimi. Gazi Kitabevi. Ankara:6. Baskı.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2010). 18. Milli Eğitim Şurası.: https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/29170222_18_sura.pdf Erişim tarihi: 10/11/2018
• Türk Dil Kurumu (2018). Güncel Türkçe sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=L%C4%B0YAKAT Erişim tarihi: 10/11/2018