Ortaokul Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konularda Karar Verme Becerileri Üzerine Bir Literatür Taraması

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 80 - 94, 30.06.2024

Ümran Çırak Zengin , Ümran Betül Cebesoy

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin sosyobilimsel konularda karar verme becerileri üzerine gerçekleştirilmiş çalışmaların incelenmesidir. Bu amaçla YÖK Tez veri tabanı ve Google Akademik tarama motoru kullanılarak ‘ortaokul öğrencileri’, ‘sosyobilimsel konular’, ‘sosyo-bilimsel konular’ ve ‘karar verme’ kelime grupları ilgili çalışmaların başlık, içerik ve özetlerinde aranmıştır. Bu arama sonucunda 15 çalışmaya (5 makale ve 14 tez) ulaşılmıştır. İlgili çalışmalar incelendiğinde, ortaokul öğrencilerinin en eski çalışmanın 2009 yılına ait olduğu ve son yıllarda ortaokul öğrencilerinin sosyobilimsel konulara yönelik karar verme süreçlerini ve becerilerini inceleyen çalışma sayısında bir artış olduğu görülmektedir. Yine bu çalışmalardaki kullanılan sosyobilimsel konu bağlamı da incelenmiş olup küresel ısınma, genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO), biyoçeşitlilik ve hidroelektrik santrallerin sıklıkla kullanıldığı belirlenmiştir. İncelenen çalışmaların çoğunlukla (%67) 7.sınıf öğrencileri ile gerçekleştirildiği ve uygulama temelli olduğu görülmektedir. Araştırmada elde edilen diğer bir bulgu ise, incelenen araştırmaların çoğunun nitel yöntemle (%40) ve karma yöntemle (%33) gerçekleştiği belirlenmiştir. Araştırmaların incelenmesinden elde edilen diğer önemli bir bulgu ise, fen bilimleri derslerinin öğretiminin farklı yöntem ve tekniklerle (argümantasyon, okul dışı öğrenme ortamları vb.) zenginleştirilmesinin ortaokul öğrencilerinin karar verme becerilerinin gelişimini etkisi olduğudur. Bu bulgulara dayanılarak fen bilimleri derslerinin uygulanmasına yönelik çeşitli öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karar verme becerileri, ortaokul öğrencileri, sosyobilimsel konular

Etik Beyan

Çalışmada veri toplama süreci dökuman üzerinden gerçekleştiğinden etik kurul iznine ihtiyaç duyulmamaktadır.

A Content Analysis on Middle School Students' Decision-Making Skills in Socioscientific

Öz

This study aims to explore the studies conducted on middle school students’ decision-making skills on socioscientific issues. For this purpose, the word groups ‘middle school students’, ‘socioscientific issues’, ‘socio-scientific issues’, and ‘decision making were searched in the titles, contents, and abstracts of the related studies by using the YÖK Thesis database and Google Scholar search engine. 15 studies (5 articles and 14 theses) were found. The results revealed that the oldest study backed to 2009. There has been an increase in studies examining middle school students' decision-making processes and skills toward socioscientific issues (SSI) in recent years. Global warming, genetically modified organisms (GMOs), biodiversity, and hydroelectric power plants were frequently used contexts for SSI. It is seen that most of the analyzed studies (67%) were conducted with 7th grade students and were implementation-based. Another finding obtained in the study is that most of the analyzed studies were conducted with qualitative methods (40%) and mixed methods (33%). Another important finding obtained is that enriching the teaching of science courses with different methods and techniques (argumentation, out-of-school learning environments, etc.) develop students’ decision-making skills. Based on these findings, various suggestions were made for the implementation of science courses.

Anahtar Kelimeler

Decision-making skills, middle school stundents, socioscientific issues

Kaynakça

• * ile belirtilen çalışmalar analizde kullanılmıştır. Aydın, E., ve Kılıç Mogan, D. (2019). Türkiye’de dünden bugüne sosyobilimsel konular: Bir doküman analizi. Anadolu Öğretmen Dergisi, 3(2), 184-197, https://doi.org/10.35346/aod.638332 *Atasoy, Ş., Tekbıyık, A., ve Yüca, O. Ş. (2019). Karadeniz Bölgesi’ndeki bazı yerel sosyobilimsel konularda öğrencilerin informal muhakemelerinin belirlenmesi: HES, organik çay ve yeşil yol projesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 524-540. https://doi.org/10.16986/HUJE.2018045573 *Bakırcı, H., Artun, H., Şahin, S. ve Sağdıç, M. (2018). Ortak bilgi yapılandırma modeline dayalı fen öğretimi aracılığıyla yedinci sınıf öğrencilerinin sosyobilimsel konular hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(2), 207-237. https://doi.org/10.14689/issn.2148 - 2624.1.6c2s10m