YARATICI DRAMANIN ERGENLERİN TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ TUTUMU ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 53 - 67, 15.06.2019

İşıl Tanrıseven , Fatma Ülker

Öz

Bu
araştırmada, yaratıcı dramanın ergenlerin toplumsal cinsiyet rolleri tutumu
üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, nicel verileri
nitel verilerle desteklemek amaçlandığından karma yöntem desenlerinden
açımlayıcı sıralı karma yöntem deseni uygulanmıştır. Bu desene uygun olarak araştırmanın nicel boyutunda “Öntest-Sontest
tek Gruplu ön deneysel desen” uygulanmıştır. Lise öğrencilerinin oluşturduğu
araştırma grubu ile toplumsal cinsiyet, toplumsal cisiyet rolleri, toplumsal
cinsiyet eşitliği algısı ile ilgili drama etkinlikleri gerçekleştirilmiş deney
öncesi ve sonrası ölçme aracı ön-test ve son test olarak uygulanmıştır.  Araştırmanın nitel boyutunda ise yaratıcı
drama uygulamalarına katılan lise öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine
ilişkin görüşleri sorulmuştur. Bu amaçla Mersin İli Anamur ilçesinde bir lisede öğrenim gören 9, 10 ve 11.Sınıfa
devam eden, 15’i kız ve 15’i erkek öğrenci olmak üzere toplam 30 öğrenci arştırma
grubunu oluşturmuştur. Araştırmada nicel verilerin toplanmasında
Zeyneloğlu ve Terzioğlu (2011) tarafından geliştirilen Toplumsal Cinsiyet Rolleri
Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın
nitel boyutunda ise yaratıcı drama uygulamalarına katılan lise öğrencilerinin
toplumsal cinsiyet rolerine ilişikin görüşleri sorulmuştur. Araştırmadan
elde edilen sonuçlar, yaratıcı drama uygulamalarının katılımcıların toplumsal
cinsiyet rollerine ilişkin tutumları üzerinde olumlu etkiye sahip olduğunu
göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

yaratıcı drama; toplumsal cinsiyet rolleri; ergenlik

Kaynakça

• Acar Erdol, T. ve Gözütok, D. (2017). Ortaöğretim Öğrencileri İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Öğretim Programı İhtiyaç Analizi: (Bir Anadolu Lisesi Örneği). Eğitim ve Bilim. 42(190), 39-65.
• Adıgüzel, Ö. (2014). Eğitimde Yaratıcı Drama, Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Altınova, H., & Adıgüzel, Ö. (2013). Yaratıcı Drama Yöntemiyle Verilen Toplumsal Cinsiyet Eğitimi Programının Değerlendirilmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 2(8), 15-32.
• Altınova, H., & Altınışık, H. (2011). Yaratıcı Drama Yöntemiyle Yapılan Grup Çalışmasının Cinsiyet Ayrımcılığına Etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 6(12), 7-21.
• Altuntaş, O. Altınova, H. H.(2015) Yaratıcı Drama Yönteminin Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Sorun Çözme Becerilerine Etkisi. Electronic Turkish Studies, 10 (4), 49-62.
• Ataman, H. (2009). LGBT Hakları İnsan Haklarıdır. İnsan Hakları Gündemi Derneği Yayını, Retrived from http://rightsagenda.org/el-kitaplari/
• Aydın, E. (2010). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Algısı Algısı: Hacettepe Üniversitesi Mühendislik ve Edebiyat Fakültesi Örneği’. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dalı.
• Berktay, F. (1995). Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın, Hristiyanlıkta ve İslamiyet'te Kadının Statüsüne Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım. İstanbul: Metis Yayınları.
• Bora, A. ve Üstün, İ. (2005). Sıcak Aile Ortamı Demokratikleşme Sürecinde Kadın ve Erkekler. İstanbul: TESEV Yayınları
• Butler, J. (1990). Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2011). Designing and Conducting Mixed Methods Research. Los Angeles: Sage Publications.
• Çapık, C. (2014). İstatistiksel Güç Analizi ve Hemşirelik Araştırmalarında Kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(17), 270.
• Çeküç, S., Sagun, G., Doymuş , Z., Ergener, B., & Özdemir , Ö. (2012). Eğitim Psikolojisi 10.Sınıf Ders Kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Esen, E. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Toplumsal Cinsiyet Algısının Toplumsal Cinsiyet Rolü ve Cinsiyet Değişkenlerine Göre İncelenmes. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(1), 46-63.
• ETCEP. (2016). Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Geliştirilmesi Projesi. MEB, Okulların Toplumsal Cinsiyete Duyarlılık Açısından Değerlendirilmesi. Ankara: MEB Yayınları.
• Gıddens, A. (2005). Sosyoloji. (C.Güzel, Dü.) Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Giddens, A.(2008). Sosyoloji, İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Gündoğdu, R. ve Adıgüzel, Ö. (2016). Stres ve Yaratıcı Drama: Üniversite Öğrencileri ile Yapılan Bir Çalışma. Yaratıcı Drama Dergisi, 11(1), 45-70.
• Gürhan, N. ( 2010). Toplumsal Cinsiyet Ve Din. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 4, 58-80.
• K.S.G,M. (2014). Türkiye'de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. Ankara: Elma Teknik Basım Matbacılık.
• Sen, L., & Akmut, G. (2006). Toplumsal Cinsiyet Perspektifinde Güçlen(dir)me Yaklasımı: Kars Kırsalında Kadın Örgütlenmeleri. Kadın Arastırmaları Dergisi(1), 44-51.
• Şahin, Ç. (2012). Erkek Eğemen Cinsiyetçi Söylemin Türkiye'deki Kadın Haklarına Yansımaları. Hukuk Gündemi, 2, 52-59.
• Şıvgın, N, Deniz, Ü. (2017). Cinsiyet Rolleri Eğitim Etkinliklerinin Anasınıfına Devam Eden 60-72 Aylık çocukların toplumsal cinsiyet kalıpyargılarına etkisi. Journal of International Social Research, 10(50). 589-600.
• Uzun, Z., Erdem, S., Güç, K., Uzun, Ş., Erdem, A., & Erdem, E. (2017). Toplumsal cinsiyet Algısı ve Toplumsal Cinsiyet Rollerine Eğitimin Etkisi: Deneysel bir Çalışma. Journal of Human Sciences, 1(14), 678-693.
• Yıldırım, A., & Şimsek , H. (2016). Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Zeyneloğlu, S., & Terzioğlu, F. (2011). Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği Geliştirilmesi Ve Psikometrik Özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 40, 409-420.