SINIF ÖĞRETMENLERİNİN EĞİTİM ARAŞTIRMALARINA YÖNELİK ALGISI: METAFORİK BİR ÇALIŞMA

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 11, 34 - 48, 30.04.2017

Fatih Selim Erdamar , Burhan Akpunar

Öz

Bu çalışmanın amacı, eğitim bilimleri
araştırmalarına ilişkin sınıf öğretmenlerinin algılarını metaforlar
aracılığıyla ortaya çıkarmaktır. Çalışma, 2015-2016 öğretim yılı bahar
döneminde Diyarbakır il merkezinde görev yapan 175 sınıf öğretmeni üzerinde
yürütülmüştür. Veriler, katılımcılara sunulan, 
“Eğitim araştırmaları… gibidir, çünkü…” ifadesinin yer aldığı formlarla
toplanmıştır. Bu veriler, betimsel istatistik tekniklerle desteklenen nitel
çözümleme ile analiz edilmiştir.  
Analizler sonucunda, katılımcıların eğitim araştırmalarına yönelik 111
adet geçerli metafor üretmiş olduğu belirlenmiştir. Bu metaforlar, ortak
özellikleri bakımından incelendiğinde; olumlu ve olumsuz olmak üzere iki ana
kategori altında ve dokuz ayrı kavramsal kategoride incelenmiştir. Sınıf
öğretmenlerinin eğitim araştırmalarına yönelik oluşturdukları metaforların
%61,08 oranında olumlu ve %38,92 oranında ise olumsuz kategoride değerlendirilebileceği
sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin üretmiş olduğu olumlu ve olumsuz
kategoriler, cinsiyet değişkenine göre incelendiğinde, erkek öğretmenlerin daha
çok olumlu, kadın öğretmenlerin ise daha çok olumsuz düşündükleri; kıdem
değişkenine göre ise mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin, orta kıdeme sahip
öğretmenlere göre eğitim araştırmalarına daha olumlu baktıkları görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Metafor, Eğitim bilimleri araştırmaları, Sınıf öğretmeni

Kaynakça

• Arnett, R.C. (1999). Metaphorical Guidance: Administration as Building and Renovation. Journal of Educational Administration, 37(1), 80-89. Bassey, M. (1999). Case study research in educational settings. Buckingham & Philadelphia:Open University Press. Çepni, S. Ve Küçük, M. (2003). Eğitim Araştırmalarının Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Uygulamaları Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesi: Bir Örnek Olay Çalışması. Eğitim Araştırmaları,4 (2), 75-84. Cerit, Y. (2008). Öğretmen Kavramı İle İlgili Metaforlara İlişkin Öğrenci, Öğretmen Ve Yöneticilerin Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (4),461-522. Çetin, M. ve Evcim, U. (2009). Örgütsel Kültürün Algılanmasında Metaforların Rolü. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 28, 185-220. Davies, P. (1999). What İs Evidence-Based Education?. British journal of Educational Scince,47(2), 108-121. Ekiz, D. (2006). Sınıf öğretmenlerinin eğitim araştırmalarına karşı tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6 (2), 373-394. Ekiz, D. (2011). Primary School Teachers’ Preactive Teaching and Practical Theories. Germany. Lambert Academic Publishing. Ekiz, D. ve Yiğit, N. (Mayıs 2012). Öğretmen Adaylarının Eğitim Araştırmalarının Amaç Ve Çeşitleri Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 3-21. Eraslan, L., (2011). Sosyolojik Metaforlar. Akademik bakış dergisi, 27, 1-22.Ergun, M. (2015) İsviçre ve Türkiye Sınıf Öğretmeni Yetiştirme Programlarının Karşılaştırılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 35-54. Everton, T., Galton, M., & Pell, T. (2000). Teachers perspectives on educational research: Knowledge and context. Journal of Education for Teaching, 26(2), 167-182. Genç, S.Z. (2005) Öğretmen Yetiştirme Meselemiz. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı: 11, 86-99. İlhan, N.,Şekerci, A.R.,Sözbilir, M. Ve Yıldırım, A. (2013). Eğitim Araştırmalarına Yönelik Öğretmen Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (8), 31-56. Kalyoncu, R. (2012). Göresel Sanatlar Öğretmeni Adaylarının” Öğretmenlik” Kavramına İlişkin Metaforları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (20), 471-484. Kalyoncu, R. (2013). Sınıf Öğretmeni Adaylarının “ Sanat Eğitimi Dersi” Kavramına İlişkin Metaforları. Nwsa- Educatıon Scıences, 8, (1), 90-102. Korkmaz, Ö., Şahin, A. ve Yeşil, R. (2011). Öğretmenlerin Bilimsel Araştırma ve Araştırmacılara ilişkin düşünceleri. Kuramsal eğitim bilim, 4 (2), 109- 127. Küçüktepe, C (2013). Sınıf Öğretmenlerinin Hizmet İçi Eğitim İhtiyaçlarının Öğretmen Görüşlerine Göre Belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 26-43. Lakoff, G., Johnson, M.(1980). Metaphors We Live By. Chicago University of Chicago Press 276p. Lakoff, G., Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil (Çeviren G.Y. Demir). İstanbul: Paradigma. Levine, P.M. (2005). MetaphorsandImages of Classrooms. ERIC: EJ724893. Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook: Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage. Milli Eğitim Bakanlığı ( MEB), (2008). Öğretmen yeterlilikleri: Öğretmenlik Mesleği Genel ve Özel Alan yeterlilikleri. Ankara Devlet Kitapları Müdürlüğü. Moudafidou, A., Melliou, K.& Georgopoulou, A. A. (2011). Educational Research And Teacher Development. Procedia- Social and Behavioral Scinces, 31, 156-161 Örücü, D. (2014) Öğretmen Adaylarının Okul, Okul Yönetimi ve Türk Eğitim Sistemine Yönelik Metaforik Algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,20 (3), 327-358. Saban, A. (2004). Giriş Düzeyindeki Sınıf Öğretmeni Adaylarının "Öğretmen" Kavramına İlişkin İleri Sürdükleri Metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2): 131-155. Saban, A., Koçbeker, B. N., Saban, A. (2006). Öğretmen Adaylarının Öğretmen Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, (6):461-522. Saban, A. (2008). Okula İlişkin Metaforlar. Educatıonal Administration: Theory and Practice, 55, 459-496. Sarı, M. (2006). Araştırmacı öğretmen: Öğretmenlerin bilimsel araştırmaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(3), 847-879. Semerci Çetin. (2007). Program Geliştirme Kavramına İlişkin Metaforlarla Yeni İlköğretim Programına Farklı Bir Bakış. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 139-154. Şahin, A. (2011). Öğretmen Algılarına Göre Etkili Öğretmen Davranışları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (1), 239-259. Şahin, Ç. ve Arcagök, S. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin eğitim araştırmalarına yönelik yaklaşımları. Bilgisayar ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1, (2), 1-21. Şişman, M. (2000). Öğretmenliğe Giriş (2. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Uçgun, D. Ve Ünal, E. (2015). Türkçe ve Sınıf Öğretmenlerinin Eğitim Araştırmalarına Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 85-94. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yılman, M. (2006). Türkiye’de Öğretmen Eğitiminin Temelleri, (2. baskı), Ankara: Nobel Yayınları.