OKUL YÖNETİCİLERİNİN EPİSTEMOLOJİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 13, 110 - 123, 13.05.2018

Taha Yasin Akyıldız , Burhan Akpunar

Öz

Bu çalışmanın amacı, okul yöneticilerinin epistemolojik
inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Çalışma, Şanlıurfa il
ve ilçelerindeki kamuya ait okullarda 2017-2018 Öğretim Yılında görev yapan 151
okul yöneticisi üzerinde yürütülmüştür. Veriler, Epistemolojik İnanç Ölçeği ile
araştırmacılar tarafından geliştirilen Bilgi Formu ile elde edilmiştir. Verilerin
analizinde yüzde alma, frekans, ortama, standart sapma, bağımız gruplar “t”
testi ve Anova gibi betimsel istatistiki teknikler kullanılmıştır

Çalışmada ulaşılan sonuçlar şöyledir: Epistemolojik
inançların bilginin nesnelliği ve
kesinliği ile bilginin kaynağı boyutlarında, kadın okul yöneticileri, erkeklere
göre daha geleneksel epistemolojik inançlara sahiptirler. Ancak bilginin
değişebilirliği boyutunda erkek öğretmenler daha gelişmiş epistemolojik
inançlara sahiptirler. lisans mezunu okul yöneticileri, lisansüstü mezunlarına
göre daha nesnel epistemolojik inançlara sahiptirler. Okul yöneticilerinin
epistemolojik inançlarında, mesup olunan branş, kıdem ve kadru durumu (asaleten
ve vekaleten) değişkenlerine göre anlamlı farklılık bulunmamaktadır. Okul
müdürleri, bilimsel bilginin oluşturulmasında akıl yürütme ve bilginin
değişebilirliği boyutlarında, müdür
yardımcılarına göre dha gelişmiş epistemolojik inançlara sahiptirler. Görev yapılan okul türüne göre, ilkokul
yöneticileri, ortaokul yöneticilerine göre daha nesnel  epistemolojik algıya sahiptirler.

Anahtar Kelimeler

Epistemoloji, Epistemolojik inançlar, Okul yönetimi, Okul yöneticisi

ANALYZING EPISTEMOLOGICAL BELIEFS OF SCHOOL PRINCIPLES IN TERMS OF VARIOUS FACTORS

Öz

The aim of this
study is to analyze the epistemological beliefs of school principals in terms
of various factors. The study was carried out at ministry schools in Şanlıurfa
province and its districts on school principals during 2017-2018 education
years. Data was collected by means of epistemological belief scale and
information sheet developed by researchers. In the scope of analyzing data,
descriptive statistical techniques such as percentage, frequency, mean,
standard deviation, independent groups, t- test and ANOVA were utilized.

According to results
obtained through study, female school principals are of more traditional
beliefs than male principals when it comes to objectivity, certainty and source
of epistemological information. However, male teachers have far more
sophisticated epistemological belief regarding the uniformity of information
level. Bachelor’s degree school principals are of more objective
epistemological belief when compared to graduate school principals. There are
no meaningful differences in the epistemological belief of principals as to
various factors such as their branch, length of service and staff (principal or
agent). School principals are of more sophisticated beliefs in building
information than vice principals as to reasoning and interchangeability of
information. According to type of school, primary school principals are of more
objective epistemological perception than secondary school principals.

Anahtar Kelimeler

Epistemology, Epistemological beliefs, School management, School principal

Kaynakça

• Acat, M. B., Tüken, G. ve Karadağ, E. (2010). Bilimsel Epistemolojik İnançlar Ölçeği: Türk Kültürüne Uyarlama, Dil Geçerliği ve Faktör Yapısının İncelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(4), 67-89
• Akçay, B., Gezer, S. ve Akçay, H. (2016). Öğretmen Adayları İçin Epistemolojik İnançlar Ölçeği Uyarlama Çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1514-1536.
• Akdağ, M. (2010). Gazali’de Bilgi Problemi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri İslam Felsefesi Bilim Dalı.
• Alpan, G. B., Erdamar ve G. Koç, (2014). Uygulama Öğretmenlerinin ve Öğretmen Adaylarının Epistmolojik İnançlarının Karşılaştırılması. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 241-257.
• Aşut, N., Özbay, H.E., Akkaya, G. & Ertekin, P. (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Fen Bilimlerine Ilişkin Başarılarının Olası Bilimsel Epistemolojik Yordayıcılarının Incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 157-168.
• Aypay, (2011). Epistemolojik İnançlar Ölçeğinin Türkiye Uyarlaması ve Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1), 1-15.
• Aydemir, N., Aydemir, M. ve Boz, Y. (2013). Lise Öğrencilerinin Epistemolojik İnançları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(4), 1305-1316.
• Bedel, E. F. ve Çakır, M. (2013). Okulöncesi ve Biyoloji Öğretmen Adaylarında Bilişüstü Farkındalık ve Epistemolojik İnançların İncelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 37, 84-98.
• Bıkmaz, F. (2017). Öğretmen Adaylarının Öğretme-Öğrenme Anlayışları ve Bilimsel Epistemolojik İnançlarının Araştırılması: Boylamsal Bir Çalışma. Eğitim ve Bilim, 42 (189), 183-196.
• Biçer, B., Er, H. ve Özel, A. (2013). Öğretmen Adaylarinin Epistemolojik Inançlari ve Benimsedikleri Eğitim Felsefeleri Arasindaki Ilişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9 (3), 229-242.
• Boydak-Özan, M. ve Akpınar, B. (2002). Okul Yönetiminde Kadın Yöneticilerin Başarısı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 12(2), 219-234.
• Bülbül, T. (2012). Okul Yöneticilerinin Yenilik Yönetimine İlişkin Yeterlik İnançları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 45-68.
• Çoğaltay, N. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri Dersinin Öğretmen Adaylarının Bilimsel Epistemolojik İnançları ve Bilimsel Araştırmalara Yönelik Tutumları Üzerindeki Etkisi. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), 125-140.
• Çüçen, A. K. (2003). Bilgi Kuramına Giriş. Bilimname, II (2), 3-12.
• Danişman, Ş.(2015). Sınıf Öğretmenlerinin Matematiğe ve Öğretmenliğe İlişkin İnançlarının Etkileşimi ve Bu İnançların Öğrencilerin Matematik Başarısına Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
• Demir, S. ve Akınoğlu, O. (2010). Epistemolojik İnanışlar ve Öğretme Öğrenme Süreçleri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 32, 75-93.
• Ekinci, N. ve Tican, C. (2017). Sınıf Öğretmenlerin Epistemolojik İnançları ve Düşünme Becerilerinin Öğretimine Yönelik Sınıf İçi Uygulamaları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6 (3), 1747-1773.
• Erdamar, K. G. ve Alpan, B. G. (2011). Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları. E-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6, (4), 2689-2698.
• Erdamar; G. ve Alpan, G. (2015). Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançlarının ve Problem Çözme Yeteneklerinin Gelişimi: Boylamsal Bir Çalışma. Third International Congress on Curriculum and Instruction. 22-24 Ekim 2015 Çukurova Üniversitesi.
• Gül, Z. ve Gül, S. K. (2013). Siyaset Bilimi Perspektifinden Kamu Politikalari: Epistemolojik Ve Ontolojik Değerlendirmeler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(46),323-336.
• Gürsoy, V.G.B., Erol, O. ve Akbay, T. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Epistemolojik İnançlarının Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 1 -28.
• Hıdıroğlu, Ö. Y. ve Tanrıöğren, A. (2016). Etkili Okul Yöneticisinin Epistemolojik İnançları ve Bu İnançların Öğretmenlerin Mesleki Performansına Etkisine İlişkin Öğretmen Algıları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 19, 17-38.
• Izgar, H. ve Dilmaç, B.(2008). Yönetici Adayı Öğretmenlerin Özyeterlilik Algıları ve Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 20, 437-446.
• İçen, M., İlğan, A. ve Göker, H. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançlarının Analizi. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi,1 (2), 2-11
• Karasar, N. (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, E. ve Ekiçi, M. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Epistemolojik İnançları ve Öğretim Stillerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. İlköğretim Online, 16 (2), 782-813.
• Kervan, S. (2017). Çokkültürlü Eğitime Yönelik Tutumları İle Epistemolojik İnançları ve Öğretim Yaklaşımları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koç, S. ve Memduhoğlu, H.B. (2017). Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları: Bir Karma Yöntem Çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(60), 119-134.
• Kösemen, S. ve Şahin, A. (2014). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programına Yönelik Öğretmen Görüşlerinin Epistemolojik İnançlar Bağlamında Değerlendirilmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(1), 279-296.
• Külcü, Ö. (2000).Kuramsal Bilginin Oluşumu ve Toplumsal Bilgiye Dönüşümünde Epistemoloji Bilgi Hizmetleri İlişkisi I. Türk Kütüphaneciliği, 14 (4), 386-411.
• Murat, M., Radmart, S. ve Yıldırım, G. (2015). Epistemolojik İnanç Ölçeğine Göre İlkokul ve Ortaokul Öğretmenlerinin Resmi Müfredata İlişkin Görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4 (4), 312-322.
• Sadıç, A. ve Çam, A.(2015). 8.Sınıf Öğrencilerinin Epistemolojik İnançları ile PISA Başarıları ve Fen ve Teknoloji Okuryazarlığı. Bilgisayar ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(5),18-49.
• Okçu, V. (2011). Türkiye'de Okul Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Ve Atanmasına İlişkin Mevcut Durum, Beklentiler ve Öneriler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 244-266.
• Oksal, A., Şenşekerci, E. ve Bilgin, A. (2006). Merkezi Epistemolojik İnançlar Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XIX (2), 371-381.
• Özdemir, İ. (2013). İlköğretim İkinci Kademe Öğretmenlerinin Epistemolojik İnançları İle Yapılandırmacı Yaklaşıma Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Polat, S. (2007). Eğitim Politikalarının Sosyal Adalet Açısından Sonuçları Konusunda Yönetici ve Öğretmen Görüşleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
• Taşkın, Ş. Ç. (2012). Epistemolojik İnançlar: Öğretmen Adaylarının Öğrenme Yaklaşımlarını Yordayıcı Bir Değişken. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (19), 273-285.
• Terzi, A. R., Şahan, H.H., Çelik, H. ve Zöğ, H. (2015). Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları İle Eleştirel Pedagoji İlkeleri Arasındaki İlişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 344-356.
• Tok, T. N. ve Yalçın, N. (2017). Okul Yöneticileri Gözünden Kadın Okul Yöneticileri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 353-366.
• Tösten, R., Han, B. ve Ergül, H. F. (2016). Diyarbakır’daki Kamu Okullarının Yönetim Sorunları. EKEV Akademi Dergisi,20(65), 433-450.
• Tunca, N., Alkın-Şahin, S. ve Oğuz, A. (2015). Öğretmenlerin Eğitim İnançları ile Meslekî Değerleri Arasındaki İlişki. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 2015, 5 (1), 11-47.