Temel Dil Becerilerinde Kaygı: Lisansüstü Tezler Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 23, 15 - 32, 30.04.2023

Bünyamin Sarıkaya , Ayşe Ebrar Yamaç

https://doi.org/10.55605/ejedus.1253153

Öz

Araştırmanın amacı temel dil becerilerinde kaygı konusunda yazılan lisansüstü tezleri farklı özelliklere göre incelemektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Araştırmanın veri kaynağı Ulusal Tez Merkezi’nden alınmıştır. Araştırmada Türkçe eğitimi uzmanlarının görüşleri doğrultusunda belirlenen anahtar kavramlar kullanılarak YÖK Ulusal Tez Merkezi’nde arama yapılmış ve yapılan taramada temel dil becerilerinde kaygı konusuyla ilgili 68 lisansüstü tez bulunarak söz konusu çalışmaya dâhil edilmiştir. Araştırmada, verilerin toplanması sürecinde doküman analizi yönteminden faydalanılmıştır. Ulaşılan tezlerin incelenmesinde kullanılmak üzere “Yayın Sınıflandırma Formu” geliştirilmiştir. Yapılan çalışmada toplanan veriler betimsel analizle çözümlenmiştir. Verilerin analizinde 68 lisansüstü tez; temel dil beceri alanlarına, yıllara, üniversitelere, tezlerin türüne, araştırma yöntemine, çalışma gruplarına ve en çok incelenen değişkenlere göre sınıflandırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre temel dil becerilerinde kaygı konusunda en fazla lisansüstü çalışmanın okuma becerisi alanında yapıldığı, yüksek lisans düzeyindeki tezlerin doktora tezlerine göre çok daha fazla olduğu, konuya ilişkin en fazla lisansüstü çalışmanın 2019 yılında yapıldığı, en fazla Gazi Üniversitesi ve Sakarya Üniversitesi olmak üzere 32 farklı üniversitede konuya ilişkin lisansüstü çalışmanın yapıldığı, araştırma yöntemi olarak nicel araştırma yöntemlerinin daha fazla tercih edildiği, konuya ilişkin en fazla lisans ve ortaokul düzeyinde lisansüstü çalışma yapıldığı ve en çok incelenen değişkenin cinsiyet olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kaygı, temel dil becerileri, lisansüstü tez., Kaygı, temel dil becerileri, lisansüstü tez.

Kaynakça

• Akaydın, Ş. & Çeçen, M. A. (2015). Okuma becerisiyle ilgili makaleler üzerine bir içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 40(178). 183-198.
• Aktaş, Ş. & Gündüz, O. (2003). Yazılı ve sözlü anlatım. Akçağ Yayınları
• Altunkaya, H. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin dinleme ve okuma kaygıları. Education Sciences, 12(3), 107-121.
• Ateş, M. (2018). Ortaokul öğrencilerinin dinleme kaygılarının incelenmesi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(19), 139-154.
• Aydeniz, S. & Haydaroğlu, M. (2021). Dört temel dil becerisi alanında yapılan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Türkiye Eğitim Dergisi, 6(1), 200-216.
• Aygün, H. E. (2021). İlkokul öğrencilerinin okuduğunu anlama becerisi ile okuma kaygısı arasındaki ilişkide okuma alışkanlığının aracı rolü. Milli Eğitim Dergisi, 50(231), 91-109.
• Baki, Y. & Kahveci, G. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma kaygılarının etkili konuşma becerileri üzerindeki etkisi: Bir yapısal eşitlik modellemesi. Electronic Turkish Studies, 12(4). 371-395.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. Freeman.
• Beşer, N. & Öz, F. (2003). Kemoterapi alan lenfomalı hastaların hastane anksiyete depresyon düzeyi ve yaşam kalitesi, Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(1), 47-56.
• Bircan, E. (2020). Türkçe öğretmenleri ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin eğilimleri: Bir içerik analizi (2000-2019). Rumeli’de Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21), 536-558.
• Boyacı, S. & Demirkol, S. (2018). Türkçe eğitimi alanında yapılan doktora tezlerinin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(2), 512-531.
• Bozgün, K. (2022). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin yazma kaygıları üzerine bir araştırma. Temel Eğitim, (16), 6-15.
• Bulut, K., Açık, F. & Çiftçi, Ö. (2016). The effect of microteaching on pre-service Turkish language teachers speaking anxieties. European Journal of Education Studies, 2(11), 89-105.
• Büyüköztürk, Ş. Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (2. Baskı). Pegem Akademi.
• Cüceloğlu, D. (2012). Yeniden insan insana. Remzi.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (5. bs.). Trabzon: Ofset Matbaacılık.
• Çevik, H., Orakçı, Ş., Aktan, O. & Toraman, Ç. (2019). Ortaokul öğrencilerinin okuma kaygılarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 15(1), 1-16.
• Çiftçi, M. (2001), Dinleme eğitimi ve dinlemeyi etkileyen faktörler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, II: 165-177.
• Çifter, A. (1985). Psikiyatri I. Gata Eğitim Yayınları.
• Demir, T. & Melanlıoğlu, D. (2014). Ortaokul öğrencileri için konuşma kaygısı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal Of Social Science, 6(3), 389-404.
• Doğan, Y. & Özçakmak, H. (2014). Dinleme becerisinin eğitimi üzerine yapılan lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(2), 90-99.
• Dursun, H. & Özenç, E. G. (2019). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuma kaygıları ile Türkçe dersine yönelik tutumları arasındaki ilişki (Kayseri ili örneği). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (51), 144-159.
• Güleç, C. & Köroğlu, E. (1997). Psikiyatri temel kitabı. Hekimler Yayın Birliği.
• Gündoğdu, K. & Dönmez, B. (2016). 2000-2016 yılları arasında Türkçe öğretim programları alanında yayımlanan makale ve tezlerin analizi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5(4), 2109-2125.
• Hamzadayı, E., Bayat, N. & Gölpınar, Ş. (2018). Konuşma kaygı düzeyi ile konuşma başarımı arasındaki ilişki. Journal of Language Education and Research, 4(2), 75-85.
• Işık, E. (1996). Nevrozlar. Kent Matbaası.
• İşeri, K. & Ünal, E. (2012). Türkçe öğretmen adaylarının yazma kaygı durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 67-76.
• İzci, E. & Kaya, E. (2021). Ortaokul beşinci sınıf öğrencilerinin okuma kaygılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(78), 1008-1025.
• Kahan, L. M. (2008). The correlation of test anxiety and academic performance of community college students. Pro Quest LLC jurnal.
• Karakaya, İ. & Ülper, H. (2011). Yazma kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi ve yazma kaygısının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 691-707.
• Kardaş, N. & Akın, E. (2019). Drama etkinliklerinin 7 sınıf öğrencilerinin Türkçe konuşma kaygılarına etkisi. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 91-113.
• Kavruk, H. & Deniz, E. (2015). Ortaokul öğrencilerinin konuşma kaygıları (Samsun ili örneği). Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 15, 63-89.
• Kuşdemir, Y. & Katrancı, M. (2015). Öğretmen adaylarının konuşma kaygılarının incelenmesi: Sözlü anlatım dersine yönelik bir uygulama. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (24), 415-445.
• Kuşdemir, Y. & Katrancı, M. (2016). Okumada kaygı ve anlama: Ana fikri bulamıyorum öğretmenim!.Eğitim ve Bilim Dergisi, 41(183), 251-266.
• Maden, A. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe söz varlığını zenginleştirmeye yönelik lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri. The Journal of International Social Research, 13(71), 795-806.
• Maden, A. (2021). Dinleme öz yeterlik algısı ile kaygı arasındaki ilişkinin incelenmesi: Öğretmen adayları örneği. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 263-278.
• Maden, A. & Durukan, E. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme kaygıları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5(4), 1945-1957.
• Maden, S. (2021). Türkçe ders kitapları ile ilgili lisansüstü tezlerin eğilimleri: Bir içerik analizi. Türkiye Eğitim Dergisi, 6(1), 30-45.
• Melanlıoğlu, D. (2013). Ortaokul öğrencileri için dinleme kaygısı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 851-876.
• Melanlıoğlu, D. (2014). Üstbiliş strateji eğitiminin ortaokul öğrencilerinin okuma kaygılarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 39(176). 107-119.
• Miles, M. & Huberman, M. (1994). An expanded source book qualitative data analysis (second Ed.). Sage Publications.
• Önal, A. & Maden, S. (2021). Türkçe eğitimi ile ilgili 2015-2019 yılları arası lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri. Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 23(3). 923-941.
• Özçakmak, H. (2017). Türkçe eğitimi lisansüstü araştırmalarında yeni yönelimler (2011-2015). Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6(3), 1607-1618.
• Özgüven, İ. E. (2022). Psikolojik Testler. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Sarıkaya, B. & Söylemez, Y. (2016). Türkçe eğitimi alanındaki konuşma becerisiyle ilgili yapılan lisansüstü çalışmaların değerlendirilmesi. II. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi (12-14 Ekim 2016), Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi.
• Sevim, J. (2017). Stresinizi sevin (1. Baskı). Remzi Kitabevi.
• Taylor,S.E.(1964). Listening: what research says to the teacher. National Education Association.
• Türkben, T. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında yapılan lisansüstü çalışmaların değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(4), 2464-2479.
• Uçgun, D. (2016). Ortaokul öğrencilerinin okuma ve dinleme kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(4), 1958-1970.
• Yaman, H. (2010). Türk öğrencilerinin yazma kaygısı: Ölçek geliştirme ve çeşitli değişkenler açısından yordama çalışması. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1). 267-289.
• Yemenici, H. (2019). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin yazma kaygıları üzerine bir araştırma (Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, B. R. (2011). Kaygının dikkat süreçleri üzerine etkisinin olaya ilişkin potansiyeller ile değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
• Zorbaz, K. Z. (2011). Yazma kaygısı ve yazma kaygısının ölçülmesi. Education Sciences, 6(3), 2271-2280.