Purpose:
The aim of the study was to investigate the extent students’
learning strategies and reading enjoyment variables predicted PISA 2009 reading achievement,
and to examine whether reading enjoyment had a mediator effect in the
relationship between reading achievement and learning strategies.
Methods: In
this correlational study, Turkey PISA 2009 reading comprehension cognitive test
and student questionnaires were used for
data collection. Learning strategies and reading pleasure which was related to students' reading comprehension achievement were
identified as predictive variables and index values of these variables were
used. The data were
analysed using hierarchical linear models (HLM).
Findings: The
results of the HLM analysis showed that the students who used control
strategies more frequently had
higher reading scores. Memorization was negatively associated with reading
literacy and the elaboration strategies had no effect on achievement. Reading
enjoyment was identified as a variable that improved students' reading performance. It was found out that control and
elaboration strategies directly affected student's reading enjoyment
whereas memorisation did
not have such a direct effect. The results related to the
indirect effect between variables showed that reading enjoyment had a partial
mediator effect for the control strategy and had a full mediating effect for
elaboration.
Implications for
Research and Practice: Teachers are encouraged to use deep learning
strategies instead of surface learning strategies. Teachers can inform their
students about what deep learning strategies are, why they are more effective
than others, and how to use them. The think aloud technique can be used to show
how this strategy can be used in daily life.
Reading performance learning strategies reading enjoyment direct-indirect effect
Problem
durumu:
Gelişen ve sürekli rekabetin yaşandığı dünyamızda, okuduğunu anlayan bireyler
yetiştirmek önemlidir. Bireyin kişisel, sosyal ve ekonomik olarak kendinin
geliştirebilmesi için okuma önemli bir role sahiptir. Bireylerin okuduğunu
anlama sürecinde, ilişki kurma, karşılaştırma yapma, kanıt sunma, genelleme
yapma, çıkarımda bulunma ya da olayları yordama gibi daha karmaşık düşünme
süreçlerini kullanmaları gerekmektedir. Bu
da akademik başarıyı destekleyen bir faktördür. Bu bakımdan öğrencilerin
okuduğunu anlama performansı bakımından durumlarının değerlendirilmesi, bu
beceriyi geliştirmek üzere yapılacak uygulamalara yön vermesi açısından bu
beceriyle doğrudan ya da dolaylı olarak ilişkili faktörlerin belirlenmesi
giderek daha önemli hale gelmektedir. Son yıllarda okuma becerisinin
geliştirilmesi için öğrencinin kullandığı stratejiler ve metodlar üzerinde
ağırlıklı olarak durulmaktadır. Bu çalışmada, öğrencilerin okuma performansı
ile ilişkisini belirlemek üzere metabilişsel stratejiler (kontrol, ezberleme ve
detaylandırma) ele alınmıştır. Ayrıca, bu iki değişken arasındaki ilişkide
okumaktan zevk almanın olası aracı etkisi de incelenmiştir.
Araştırmanın
amacı: Bu
çalışmanın amacı, öğrencilerin kullandıkları öğrenme stratejileri ve okumaktan
zevk alma değişkenlerinin öğrencilerin PISA 2009 okuma başarılarını ne derece
yordadığı ve okuma başarısı ile öğrenme stratejileri arasındaki ilişkide
okumaktan zevk alma değişkeninin aracı etkisinin olup olmadığının
incelenmesidir.
Araştırmanın
Yöntemi: İlişkisel
tarama modelindeki bu araştırmada örneklemi, PISA 2009 uygulamasına katılan 170
okuldan
4996 Türk öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin
düzenlenmesinden sonra analizler 4648 öğrenci ve 169 okul üzerinden
yürütülmüştür. Araştırmada, Türkiye PISA 2009
okuduğunu anlama bilişsel alan testi ve öğrenci anketinden toplanan veriler
kullanılmıştır. İlgili veriler OECD’nin resmi web sayfasından elde edilmiştir. Öğrencilerin
okuduğunu anlama başarısı ile ilişkili olduğu düşünülen “öğrenme stratejileri
ve okumaktan zevk alma” yordayıcı değişken olarak; öğrenme stratejiler olarak
tanımlanan kontrol, hatırlama ve detaylandırma stratejileri içsel değişkenler,
okumaktan zevk alma ise aracı değişken olarak belirlenmiştir. Kurulan model
yoluyla okuma başarısı üzerinde öğrenme stratejilerinin dolaylı etkisi
incelenmiştir. Ölçeklerin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları PISA 2009 teknik
raporunda ayrıntılarıyla raporlanmıştır. Araştırmada PISA örnekleme yaklaşımının hiyerarşik yapısı dikkate
alınarak HLM’ye dayalı analizler yapılmıştır.
Araştırmanın Bulguları: Öğrenme stratejilerinin okuma performansı
üzerindeki doğrudan etkileri test edilmiş, kontrol stratejisi ve
hatırlama stratejisi kullanma sıklığının öğrencilerin okuma performansını
yordamada anlamlı bir değişken olduğunu (p<0.01), detaylandırma stratejisi
kullanımının ise anlamlı bir yordayıcısı olmadığı belirlenmiştir (p>0.01).
Kontrol ve detaylandırma stratejilerini kullanım sıklığı, öğrencilerin
okumaktan zevk almasını anlamlı bir şekilde yordamakta (p<0.01); ancak
hatırlama stratejisini kullanım sıklığı öğrencilerin okumaktan zevk almasını
anlamlı olarak yordamamaktadır (p>0.01). Bu bakımdan hatırlama stratejisinin
okuma başarısı üzerinde dolaylı etkisi olmadığı belirlenmiştir. Okumaktan zevk
alma değişkeninin aracı etkileri test edildiğinde ise kontrol stratejisi,
hatırlama stratejisi ve okumaktan zevk alma stratejisinin okuma performansının
anlamlı olarak yordamış (p<0.01); detaylandırma stratejisi ise bu modelde de
anlamlı bir yordayıcı olmamıştır (p>0.01). Okumaktan zevk alma değişkeninin
aracı etkisiyle, kontrol ve detaylandırma stratejilerinin okuma puanları
üzerindeki etkisi incelenmiş; bu iki stratejinin kullanım sıklığının okumaktan
zevk alma değişkeni üzerinden öğrencilerin okuma performansını anlamlı olarak
yordadığı görülmüştür (p<0.01).
Araştırmanın
Sonuç ve Önerileri: Okuma sırasında kontrol
stratejilerini daha sık kullanan öğrencilerin okuma puanlarının daha yüksek
olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin ilgili metinleri anlamak üzere daha üst
düzey öğrenme stratejileri kullanmaları onların okuma puanlarını artıran bir
faktör olmaktadır. Hatırlama
stratejisinin okuduğunu anlama başarısı ile negatif yönlü bir ilişkisi
bulunmuştur. Bu durum ezberleme ağırlıklı strateji kullanımının, farklı
becerileri bir arada içeren okuma sürecini desteklemediğini işaret etmektedir.
Beklenilenin aksine bu araştırmada detaylandırma stratejisinin okuma
başarısı üzerinde doğrudan bir etkisi bulunmamıştır. Okumaktan zevk alma,
öğrencilerin okuma performansını artıran bir değişken olarak belirlenmiştir. Bu
durum, daha iyi okuyucuların, okuduklarından zevk aldığını, gönüllülükle
okumaya devam ettiklerini ve ayrıca okul performanslarını arttırma eğiliminde
olduğunu göstermektedir. İlgili modelde öğrenme stratejilerinin okumaktan zevk
alma değişkeni üzerindeki doğrudan etkileri incelenmiş; kontrol ve
detaylandırma stratejilerini kullanma sıklığının öğrencinin okumaktan zevk
almasını doğrudan etkilediği, hatırlama stratejisinin ise öğrencinin okumaktan
zevk almasını doğrudan etkilemediği görülmüştür. Bu durum, öğrenmeye yönelik
üst düzey stratejileri daha sıklıkla kullanan öğrencilerin, okumaktan daha çok zevk
aldığını göstermektedir. Değişkenler arasındaki dolaylı etkiyi gösteren
sonuçlar incelendiğinde, okumaktan zevk alma kontrol stratejisi değişkeni için
kısmi aracı etkiye sahipken, detaylandırma stratejisi için tam aracı bir etkiye
sahip olmuştur. Sonuç olarak, bu araştırma üst düzey beceri içeren öğrenme
stratejilerini kullanan öğrencilerin okumaktan daha çok zevk aldığını ve bu
öğrencilerin okuduğunu anlama konusunda daha başarılı olduğunu göstermektedir.
Araştırma sonuçları, üst düzey beceri içeren öğrenme stratejilerini kullanan
öğrencilerin okumaktan daha çok zevk aldığını ve bu öğrencilerin okuduğunu
anlama konusunda daha başarılı olduğunu göstermektedir. Bu durumda,
öğrencilerin okumaktan zevk almalarını sağlayacak farklı öğretim materyalleri
ve etkinliklerin öğretmenler tarafından kullanılması, öğrencilerin okuma
sırasında üst düzey becerilerini geliştirmelerini ve kullanmalarını sağlayacak
öğretim ortamlarının oluşturulması ve bu becerilerin nasıl kullanılacağının
öğretilmesine yönelik etkinliklerine öğretim programlarında yer verilmesi
önerilmektedir. Okul dışında ise, aileler öğrencilerin ilgisini çekebilecek
farklı türde kitaplar edinerek okumayı çocuklar için daha zevkli hale
getirebilir. Aileler, çocukların okunan metne ilişkin var olan bilgilerini
kullanarak, yorum yapma ve yeniden anlam
verme gibi becerilerini kullanmalarına yönelik birlikte etkinlikler yapabilir.
Okuma performansı öğrenme stratejisi okumaktan zevk alma doğrudan-dolaylı etki aşamalı doğrusal model
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Temmuz 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 19 Sayı: 82 |