Öğretmen Adaylarının Psikolojik İlk Yardım Kavramına İlişkin Görüşleri

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 146 - 156, 31.08.2022

Nida Bayındır

Öz

Bu araştırmanın sınıf öğretmeni adaylarının psikolojik ilk yardım kavramına ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma, 2021-2022 akademik yılında Eğitim Fakültesi, Sınıf Eğitiminde öğrenim gören sekiz öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılmıştır. Araştırmaya gönüllü olarak katılan öğretmen adayları ile odak grup görüşmesi yapılmış, veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler literatüre göre yorumlanmış ve öneriler geliştirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, psikolojik ilk yardım kavramı öğretmen adaylarına psikolojik kriz yönetimi, rehberlik, psikolojik travmayı engelleme, mevcut psikolojik ihtiyaçları giderme ve stres yönetimini çağrıştırmaktadır. Tanımlamalarda ise daha çok kişiyi sakinleştirmek, güven vermek, iyi hissettirmek, kaygıyı azaltmak, bağlantı kurmak gibi psikolojik iyi oluş tarif edilmektedir. Psikolojik ilk yardımın adaylara göre amacı, sorun büyümeden müdahale etmektir. Fiziksel ilk yardımdan ayrılan noktası ise zihin ve duyguya yönelik psikolojik telkinler içermesidir. Bu bağlamda öğretmen adaylarının okul temelli psikolojik ilk yardım çalışmalarının neler olabileceğine ilişkin bilgi sahibi olması için hizmet öncesinde gerekli eğitimleri almaları önerilmektedir.

Preservice Teachers’ Views on the Concept of Psychological First Aid

Öz

The study aims to determine preservice teachers’ views on the concept of psychological first aid. The research was conducted with eight preservice teachers studying at the Faculty of Education, Classroom Education, in the 2021-2022 academic year. In the research, the phenomenology model, which is one of the qualitative research methods, was used, and it was tried to determine the opinions of preservice primary school teachers on the concept of psychological first aid. According to the findings, the concept of psychological first aid evokes psychological crisis management, guidance, prevention of psychological trauma, meeting current psychological needs and stress management to preservice teachers. In the definitions, psychological well-being is described as calming people, giving confidence, making them feel good, reducing anxiety and establishing connections. The scope of psychological first aid is seen chiefly as children and families. According to the preservice teachers, psychological first aid aims to intervene before the problem grows. The point that distinguishes it from physical first aid is that it contains psychological suggestions for the mind and emotion. Within these results, it is recommended that preservice teachers receive the necessary training before the service to have information about what school-based psychological first aid studies can be.

Anahtar Kelimeler

preservice teacher, primary school students, psychological first aid

Kaynakça

• Akar, G., S. (2017). Temel eğitim kurumlarında alınan güvenlik önlemlerinin okul kazalarına etkisinin incelenmesi (Tez No. 471575) [Yüksek lisans tezi, Medipol Üniversitesi, İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Akçay, D., & Yıldırımlar, A. (2018). Çocukların okul ortamında kaza geçirme ve güvenlik önlemlerine yönelik ebeveyn davranışlarının incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(1),48-55.
• Akkan T. (2018). 6-12 Yaş dönemi çocuklara uygulanan okul kazalarında ilk yardım eğitim programının etkinliği. (Tez No. 519741) [Yüksek lisans tezi, Okan Üniversitesi, İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Aksoy, H. H. (2003). Okullarda krize müdahale planlaması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1), 37-49. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000076
• Altuntaş M., Kaya, M., Demir, Ş., Oyman, G., Metecan, A., Rastgel, H., & Öngel, K. (2013). 0-14 yaş arası çocuklarda önlenebilir nitelikteki kazaların belirlenmesi ve ilişkili tedbirlerin alınması. Smyrna Tıp Dergisi, 1, 28-33.
• Akturan, U., & Esen, A. (2017). Nitel araştırma yöntemleri (3. baskı), Seçkin.
• Ayyıldız, A., & Akın, U. (2016). Okul güvenliğinin sağlanmasında nöbetçi öğretmen uygulamasına ilişkin öğretmen görüşleri. Turkish Studies, 11(3), 345-370. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9246
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, , 7(1), 231-274.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388. https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Ceylan, S., & Turan, T. (2009). Bir ilköğretim okulunda okul sağlığı hemşireliği uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12), 36-49.
• Çokluk, Ö., Yılmaz, K., & Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: Odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4(1), 95-107.
• Demircioğlu, M., Şeker, Z., & Aker, A., T. (2019). Psikolojik ilk yardım: Amaçları, uygulanışı, hassas gruplar ve uyulması gereken etik kurallar, Psikolojide Güncel Yaklaşımlar, 11(3), 351-362. https://doi.org/10.18863/pgy.456301
• Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü (DHGM) (2020). 2019 yılı Sağlık ve güvenlik hizmetleri değerlendirme raporu. https://merkezisgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_10/20152732_2019_YSG_DeYerlendirme_Raporu.pdf
• Doğruer, N. (2019). Çocukluk çağı travma yaşantılarına sahip yetişkinlerde psikolojik dayanıklılık ve affetme (Tez No. 20167617) [Yüksek lisans tezi, Yakındoğu Üniversitesi, Lefkoşa], Yakındoğu Üniversitesi Tez Merkezi.
• Durak, Z. (2020). Ortaokul öğrencilerinin kaza geçirme durumları ve kazalardan korunmaya yönelik davranışları, (Tez No. 637676) [Yüksek lisans tezi, Sanko Üniversitesi, Gaziantep]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Eraslan, R. (2007). Bir ilköğretim okulu ikinci kademe öğrencilerinde okul kazası görülme sıklığının incelenmesi. (Tez No. 224332) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Erarslan, R., & Aycan, S. (2008). Bir ilköğretim okulu ikinci kademe öğrencilerinde okul kazası görülme sıklığının incelenmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi 2(1), 8-18.
• Ergüder, B., & Yertutan, C. (2005). İlköğretim okullarında öğrencilerin uğradıkları kazaların incelenmesi. H.Ü. Ev Ekonomisi Y.O. Yayınları No: 13, Berkay Ofset.
• Erkal, S, & Yertutan, C. (2012). Çocukların okulda kaza geçirme durumu ve okulda kaza geçirmelerini önlemeye yönelik ebeveyn davranışlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/ adresinden alındı.
• Erkan, M., & Göz, F. (2006). Öğretmenlerin ilk yardım konusundaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(4), 63-68.
• Gevrek Akar, S. (2017). Temel eğitim kurumlarında alınan güvenlik önlemlerinin okul kazalarına etkisinin incelenmesi. (Tez No. 471575) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi, İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Gevrek Akar, S., & Kökcü Doğan, A. (2021). Temel eğitim kurumlarında alınan güvenlik önlemlerinin okul kazalarına etkisinin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 114-122. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.701566
• Gispen, F., & Wu, W., A. (2018). Psychological first aid: CPR for mental health crises in healthcare. Journal of Patient Safety and Risk Management, 23(2), 51-53. https://doi.org/10.1177/2516043518762826
• Görgülü Arı, A., Arslan, K., & Deniz, B. (2020). Fen bilimleri öğretmen adaylarının ilk yardım eğitimine yönelik görüşleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (43), 327-342.
• Güner, T. (2016). Okul kazalarının (yaralanmalarının) sosyal güvenlik boyutu. The Journal of Academic Social Science, 4(32),391-412. https://doi.org/10.16992/ASOS.3461
• Gür, K., & Yıldız, A. (2009). Öğrencilerin okul kazalarında güvenlik önlemlerine yönelik bilgi ve davranış ölçeklerinin geçerlik ve güvenirliği. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2(1), 10-21.
• Işık, R. (2019). Bir ilkokulda okul kazalarının önlenmesine yönelik çocuktan çocuğa eğitimin etkinliği. (Tez No. 565759) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Kılıç, N., & Şimşek, N. (2018). Psikolojik ilk yardım ve hemşirelik, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 9(3), 212-218. https://doi.org10.14744/phd.2017.76376
• Kılınç, E., & Gür, K. (2018). Okul yaralanmalarını önlemede sağlık inanç modeli temelli girişimlerin etkisi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(3), 467-475. https://doi.org/10.17681/hsp.362244
• Koca, B., & Uysal Toraman., A. (2019). Okul çocuklarına yönelik yaralanma tutum ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi12(1), 57-66.
• Koç Başaran, Y. (2017). Sosyal bilimlerde örnekleme kuramı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (47), 480-495. http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.12368
• Laflamme, L., & Menchel, E. (2000). Injuries to boys and girls in Swedish Schools different activities, different results? Scandinav Journal of Public Health, 28(2), 132-136. https://doi.org/10.1177/140349480002800209
• National Safe Kids Campaign. (2004). School Injury Fact Sheet. NSKC.
• Polat, H. (1998). Ankara merkez ilçelerindeki okulların çevre sağlığı yönünden incelenmesi [Tez No. 69756) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Ruzek, I., J., Breymer, J., M., Layne, C., Jacobs, R., Vernberg, M., E., Watson, J., P. (2007). Psychological first aid. Journal of Mental Health Counseling, 29(1), 17-49. https://doi.org 10.17744/mehc.29.1.5racqxjueafabgwp
• Sağlam, Y., & Kanadlı, S. (2019). Nitel veri analizinde kodlama (1. baskı). PegemA.
• Sönmez, Y., Uskun, E., & Pehlivan, A. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin temel ilk yardım uygulamalarına ilişkin bilgi düzeyleri, Isparta örneği. Türk Pediatri Arşivi, 49(3), 238-246.
• Turan, T., Dündar, A., S., Yorgancı, M., & Yıldırım, Z. (2010). 0-6 Yaş grubu çocuklarda ev kazalarının önlenmesi. Ulus Travma Acil Cerrahi Dergisi, 16(6), 552-557.
• Yağar, F., & Dökme, S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-9.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. baskı), Seçkin