Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programına Katılan Edebiyat Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Uygulaması Deneyimlerinin İncelenmesi: Fenomenolojik Bir Çözümleme

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 1, 113 - 132, 31.03.2018

Ali Çağatay Kılınç , Bahadır Kılcan , Osman Çepni

Öz

Bu araştırmada, pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına katılan edebiyat fakültesi öğrencilerinin kendi yaşantı ve deneyimlerine dayalı olarak öğretmenlik uygulamasının anlamı incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemi ve fenomenolojik desende kurgulanmış bu çalışma, pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına katılan Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik uygulaması deneyimini nasıl anlamlandırdıklarını anlamakaçısından önemli görülebilir. Araştırmanın çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme ve maksimum çeşitlilik örneklemesi birlikte kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama amacıyla açık uçlu sorulardan oluşan yarı-yapılandırılmış bir görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde ‘parantezleme’, ‘fenomenolojik redüksiyon’, ‘imgesel çeşitleme’ ve ‘anlam ve özlerin sentezlenmesi’ olarak isimlendirilen dört farklı süreç izlenmiştir. Araştırma sonuçları öğretmenlik uygulaması fenomeninin sınıf yönetim stratejilerinin önemini görme ve kullanılacak materyali bilme, öğretmenlik mesleğinde deneyim kazanma, öğretmenlikte ilk basamak ve öğretmenlik mesleğinden doyum sağlama olarak isimlendirilen dört bileşenden oluşan bir yapı arz ettiğini göstermektedir. Araştırma sonucu elde edilen sonuçlar ilgili alan yazınla ilişkili bir biçimde tartışılmış ve bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programı, öğretmenlik uygulaması, fenomenolojik çözümleme

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2012). Türkiye’de öğretmenlerin toplumsal değişmedeki etkileri (1839-1950) (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Akyüz, Y. (2013). Türk eğitim tarihi (M.Ö. 1000-M. S. 2013) (25. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Altınkurt, Y., Yılmaz, K. ve Erol, E. (2014). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik motivasyonları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 48-62.
• Arslangilay, A. S., & Taşpınar. M. (2017). The metaphorical perceptions of teacher candidates attending the pedagogical formation program on academic staff-Gazi University sample. International Education Studies, 10(11), 33-46.
• Aydın, A. (2012). Sınıf yönetimi (15. Baskı). Ankara. Pegem Akademi.
• Aydın, S., Selçuk, A. ve Yeşilyurt, M. (2007). Öğretmen adaylarının “Okul Deneyimi II” dersine ilişkin görüşleri (Yüzüncü Yıl Üniversitesi örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 75-90.
• Ayvaz Tuncel, Z. (2016). Pedagojik formasyon sertifika programında Türk eğitim tarihi dersinin yeri ve önemine ilişkin öğrenci görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 315-329.
• Bilgin Aksu, M. (2004). Fakülte-okul işbirliği semineri ve uygulama sürecinin değerlendirilmesi: Malatya ili örneği. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
• Broome, R. E. (2011). Descriptive phenomenological psychological method: An example of a methodology section from doctoral dissertation. (Doctoral dissertation). Saybrook University, Oakland, California, United States.
• Buser, H., Gündüz, M., Çakmak, M., & Lawson, T. (2015). Student teachers’ views of practicums (teacher training placements) in Turkish and English contexts: A comparative study. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 45(3), 445-466.
• Cheng, E. C. K. (2013). Enhancing the quality of pre-service teachers’ learning in teaching practicum. Education Sciences, 1, 6-16.
• Çepni, O. ve Aydın, F. (2015). Coğrafya öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersi kapsamında karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. TSA, 19(2), 285-304.
• Çepni, O., Aydın, F. ve Vedat, Ş. (2015). Coğrafya öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersine ilişkin görüşleri. Cumhuriyet International Journal of Education, 4(1), 35-49.
• Çocuk, H. E., Yokuş, G. ve Tanrıseven, I. (2015). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenliğe ilişkin özyeterlik ve metaforik algıları: Mersin Üniversitesi örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 373-387.
• Darling-Hammond, L. (2006). Powerful teacher education. San Francisco, CA: Jossey Bass.
• Demir, Ö. ve Çamlı, Ö. (2011). Öğretmenlik uygulaması dersinde uygulama okullarında karşılaşılan sorunların sınıf ve okul öncesi öğretmenliği öğrenci görüşleri çerçevesinde incelenmesi: Nitel bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 117-139.
• Dursunoğlu, H. (2003). Cumhuriyet döneminde öğretmen yetiştirmenin tarihi gelişimi. Milli Eğitim Dergisi, 160.
• Eğitim Ajansı (2012). YÖK’ün kararlarına tepki ve fakültelerin FEDEK’ten talepleri. http://www.egitimajansi.com/haber/yokun-5-nisan-kararlarina-tepki-ve-fakultelerin-fedekten-talepleri-haberi-10518h.html adresinden 7.12.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Eraslan, L. ve Çakıcı, D. (2011). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 427-438.
• Giorgi, A. (2007). Concerning the phenomenological methods of Husserl and Heidegger and their application in psychology. Collection du Cirp, 1, 63-78.
• Giorgi, A. (2009). The descriptive phenomenological method in psychology: A modified Husserlian approach. Pittsburgh: Duquesne University Press.
• Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu (Çev. Ed.). Ankara: Anı.
• Groenewald, T. (2004). A phenomenological research design illustrated. International Journal of Qualitative Methods, 3(1), 1-26.
• Gömleksiz, M. N. Ve Fidan, E. K. (2011). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin web pedagojik içerik bilgisine ilişkin öz-yeterlik algı düzeyleri. Turkish Studies, 6(4), 593-620.
• Güneş, G. ve Gökçek, T. (2012). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğrenme stilleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 28-40.
• Güven, İ. (2015). Türk eğitim tarihi (6. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Hamiloğlu, K. (2013). Turkish student teachers’ reflections on their professional identity construction and reconstruction process during the practicum (Doctoral dissertation, University of Leicester). Retrieved from https://lra.le.ac.uk/bitstream/2381/29135/1/2013_ HAMILOGLU_ EdD%20pdf.pdf.
• Holroyd, C. (2001). Phenomenological research method, design and procedure: A phenomenological investigation of the phenomenon of being-in-community as experienced by two individuals who have participated in a community building workshop. Indo-Pacific Journal of Phenomenology, 1(1), 1-10.
• İlğan, A., Sevinç, Ö. S. ve Arı, E. (2013). Pedagojik formasyon programı öğretmen adaylarının mesleki tutum ve çağdaş öğretmen algıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 175-195.
• İzci, E. ve Koç, S. (2012). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğrencilerin başarı yönelim düzeylerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(8), 31-43.
• Kartal, T. ve Afacan, Ö. (2012). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 76-96.
• Kiraz, Z. ve Dursun, F. (2015). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının aldıkları eğitime ilişkin algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 1008-1028.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (1998). Öğretmen adaylarının Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim öğretim kurumlarından yapacakları öğretmenlik uygulamasına ilişkin yönerge. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/102.html adresinden 10.12.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Noonis K. P., & Jernice, T. S. (2011). Beginner special education preservice teachers’ learning experience during practicum. International Journal of Special Education, 26(2), 1-14. Northcote, M., & Lim, C. P. (2009). The state of pre-service teacher education in the Asia-Pacific region. In C. P. Lim, K. Cock, G. Lock & C. Brook (Eds.), Innovative practices in pre-service teacher education: An Asia-Pacific perspective (pp. 23-38). Rotterdam, Netherlands: Sense.
• Özdemir, T. Y. ve Erol, Y. C. (2015). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının okul, öğretmenlik ve öğrenci kavramlarına ilişkin algıları. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4), 215-244.
• Paker, T. (2008). Öğretmenlik uygulamasında öğretmen adaylarının uygulama öğretmeni ve uygulama öğretim elemanının yönlendirmesiyle ilgili karşılaştıkları sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 132-139.
• Polat, S. (2013). Pedagojik formasyon sertifika programı ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi. e-International Journal of Educational Research, 4(2), 48-60.
• Sim, C. (2006). Preparing for professional experiences-ıncorporating student teachers as ‘communities of practice’. Teaching and Teacher Education, 22(1), 77-83.
• Seçer, Z., Çeliköz, N. ve Kayalı, G. (2010). Okul öncesi öğretmenliği okul uygulamalarında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 128-152.
• Süral, S. ve Sarıtaş, E. (2015). Pedagojik formasyon programına katılan öğrencilerin öğretmenlik mesleğine yönelik yeterliklerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 62-75.
• Şen, Z. & Göğüş, N. (2011). Pedagojik formasyon sertifika programı katılımcıları ile eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının karşılaştırılması. I. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Anadolu Üniversitesi, 05-08 Ekim 2011. http://inccui.anadolu.edu.tr/eng/pdf/Bildiri-program-kitabi.pdf.
• Taneri, P. O. (2016). Öğretmen adaylarının pedagojik formasyon sertifika programının niteliği hakkındaki görüşleri (Çankırı ili örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 997-1014.
• Tang, S. Y. F. (2003): Challenge and support: the dynamics of student teachers' professional learning in the field experience initial teacher education. Teaching and Teacher Education, 19(5), 483-498.
• Tepeli, Y. ve Caner, M. (2014). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik uygulaması ile ilgili görüşleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(2), 313-328.
• Tülüce, H. S., & Çeçen, s. (2015). Scrutinizing practicum for a more powerful teacher education: a longitudinal study with pre-service teachers. Educatıonal Sciences: Theory & Practice, 16(1), 127-151.
• Ünver, G. (2014). Connecting theory and practice in teacher education: A case study. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(4), 1402-1407.
• Yağcı, M. (2016). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının teknopedagojik eğitim yeterliliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1327-1342.
• Yalın Uçar, M. (2012). Öğretmenlik uygulamasına ilişkin durum çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2637-2660.
• Yapıcı, M. ve Yapıcı, Ş. (2013). Öğretmen adaylarının pedagojik formasyona ilişkin metaforları. Turkish Studies, 8(8), 1421-1429.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, İ. ve Vural, Ö. F. (2014). Türkiye’de öğretmen yetiştirme ve pedagojik formasyon sorunu. Journal of Teacher Education and Educators, 3(1), 73-90
• Yıldız, E. (2002). Okul deneyimi I ve okul deneyimi II derslerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Yılmaz, K. ve Şahin, T. (2016). Eğitim fakültelerindeki araştırma görevlilerinin meslekideneyimlerinin incelenmesi: Araştırma görevlisi olmanınanlamına ilişkin fenomenolojik bir çalışma. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 44, 143-168.
• YÖK (2013). Açıklama. http://www.yok.gov.tr/documents/10279/272994/18.04.2013+Tarih li+Y%C3%BCksek%C3%B6%C4%9Fretim+Genel+Kurulu+Kararlar%C4%B1.pdf/8d519298-5397-4cec-8d76-2920b7a0ded9 adresinden 09.12.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• YÖK (2014a). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına ilişkin çerçeve usul ve esaslar. http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik/-/journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/10279/7052802 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• YÖK (2014b). 2014-2015 eğitim-öğretim dönemi için 25.09.2014 tarihli Yükseköğretim Genel Kurul toplantısında karara bağlanan pedagojik formasyon eğitimi sertifika programı açılmasına izin verilen üniversiteler ve kontenjanları. http://www.yok.gov.tr/documents/10279/34561/2015+Pedagojik+Formasyon+ile+%C4%B0lgili+Duyuru.pdf/d3d28785-9181-4ebd-8414-2ae8826c3364adresinden 6.12.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• YÖK (2015). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına ilişkin çerçeve usul ve esaslar. http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik//journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/10279/20361248 adresinden 5.12.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• YÖK (2017). Pedagojik formasyon eğitimi hakkında duyuru.http://yok.gov.tr/web/ogrenci/anasayfa/-/asset_publisher/9rtE4unZPx3q/content/pedagojik-formasyon-egitimi-hakk%C4%B1nda-duyuru;jsessionid=BDA88DB67DD0FB3792462200797C3817?redirect=http%3A%2F%2Fyok.gov.tr%2Fweb%2Fogrenci%2Fanasayfa%3Bjsessionid%3DBDA88DB67DD0FB3792462200797C3817%3Fp_p_id%3D101_INSTANCE_9rtE4unZPx3q%26p_p_lifecycle%3D0%26p_p_state%3Dnormal%26p_p_mode%3Dview%26p_p_col_id%3Dcolumn-2%26p_p_col_count%3D3adresinden 5.12.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Yüksel, S. (2011a). Türk üniversitelerinde eğitim fakülteleri ve öğretmen yetiştirme (2. Baskı). Ankara. Pegem Akademi.
• Yüksel, S. (2011b). Fen-edebiyat fakültesi öğretim üyelerinin öğretmen yetiştirme sistemine ilişkin düşünceleri (Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 179-198.