Toplumsal Cinsiyet Pedagojisine Yönelik bir Uygulama: Egalia Örneği

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 4, 1365 - 1385, 31.10.2019

Tuba Acar Erdol

Öz

Egalia bir ile altı yaş arasındaki çocuklara hizmet veren İsveç’te bir devlet
anaokuludur. Egalia’yı diğer anaokullarından ayıran uyguladığı yansız toplumsal cinsiyet
pedagojisidir. Bu araştırmanın amacı da Egalia Okulu’nda uygulanan yansız toplumsal
cinsiyet pedagojisinin boyutlarının ve dayandığı ilkelerin incelenmesidir. Araştırma
doküman incelemesi yoluyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamına on altı doküman
alınmış ve dokümanların çözümlenmesi içerik analizi yoluyla yapılmıştır. Araştırma
sonuçları, okulun amaçları, felsefesi, felsefi ilkeleri, eğitim ilkeleri, uygulanan program
yaklaşımı, toplumsal cinsiyet pedagojisi ve bu pedagojinin etkinliklere, duygulara,
karakter özelliklerine, kullanılan dile, eğitim materyallerine ve kıyafetlere yansıması,
toplumsal cinsiyet pedagogu uygulaması, okulun personel politikası, öğretmenlerin rolleri
ve eğitimleri ve okul ebeveyn ilişkileri başlıklarında sunulmuştur. Araştırma
sonuçlarından hareketle yansız toplumsal cinsiyet pedagojisi uygulamasına yönelik bir
model önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Egalia, toplumsal cinsiyet, pedagojik yaklaşım, erken çocukluk, okul öncesi

Practicing Gender Pedagogy: The Case of Egalia

Öz

Egalia is a state-funded pre-school that provides education to 1-6-year-old
children in Sweden. What separates Egalia from other schools is the gender-neutral
pedagogy practiced in the school. The aim of this study was to investigate the dimensions
of the gender-neutral pedagogy practiced in the school and the principles it is based on. A
document analysis approach was followed in the present investigation. A total of 16
documents have been gathered and content analysis was administered. The results have
been grouped under the following themes: school’s objectives; philosophy; philosophical
principles; educational principles; curriculum approach; gender-neutral pedagogy and the
effects of this particular pedagogy on school activities, emotions, character traits, and the
language and materials used in the school; recruitment of gender pedagogues, school’s
recruitment policy, teachers’ roles and school-parent relationship. A gender-neutral
pedagogy model has been presented based on the results.

Anahtar Kelimeler

Egalia, gender, pedagogical approach, early childhood, preschool

Kaynakça

• Abend, L. (2013, December 16). In Sweden, boys won't be boys. Time, Retrieved from http://content.time.com/time/magazine/article/0,9171,2159265,00.html
• Acar-Erdol, T. (2018). An analysis of high school students' participation in decision making mechanisms in terms of gender. Education and Science, 43(196), 152-170.
• Acar-Erdol, T., & Gozutok, F. D. (2017). Needs assessment for gender equality curriculum among high school students: An example of an Anatolian High School. Education and Science, 42(190), 39-65.
• Alptekin, D. (2014). Celisik duygularda toplumsal cinsiyet ayrımcılığı sorgusu: Üniversite gencliginin cinsiyet algısına dair bir arastırma. Selcuk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 32, 203- 211.
• Altheide, D. L. (2000). Tracking discourse and qualitative document analysis. Poetics, 27(4), 287-299.
• Aydilek-Ciftci, M. (2011). Ogretmenlerin ve farklı sosyo-ekonomik duzeye sahip anne babaların cinsiyet rolleri algısının 60-72 ay arası cocukların oyuncak tercihleri ve akran etkilesimleri ile iliskisinin incelenmesi (Unpublished Master Thesis). Cukurova University, Adana, Turkey.
• Bayne, E. (2009). Gender pedagogy in Swedish pre-schools: An overview. Gender Issues, 26(2), 130-140.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• CHE. (2016). Yuksek ogretim kurumları toplumsal cinsiyet estliği tutum belgesi. Retrieved from https://tip.mcbu.edu.tr/db_images/file/cinsiyet-esitligi-tutum-belgesi-3092TR.pdf
• Cakır, S. (2007). Feminizm: Ataerkil iktidarın elestirisi. In B. Ors (Ed.), 19. yuzyıldan 20. yuzyıla modern siyasal ideolojiler (pp. 415-475). Istanbul: Bilgi Universitesi Yayinlari.
• Çatalcalı-Soyer, A. (2009). Okul öncesi dönem çocuk hikâye kitapları: Stereotipler ve kimlikler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 13-27.
• Egalia. (2018). About us. Retrieved from http://www.sodermalmsforskolor.se/egalia/extern/english.htm
• EIGE. (2015). Gender equality index 2015 index score (2015)/ EU-28. Retrieved from https://eige.europa.eu/gender-equality-index
• EIGE. (2018). gender equality index 2017: Sweden. Retrieved from https://eige.europa.eu/rdc/eigepublications/gender-equality-index-2017-sweden
• EIGE. (2019). The Swedish secretariat for gender research. Retrieved from https://eige.europa.eu/gendermainstreaming/ structures/sweden/swedish-secretariat-gender-research-gothenburg-university
• Ellis, A.K. (2013). Examplars of curriculum theory. New York: Routledge.
• Engin-Demir, C., Kilic, A. Z., Caliskan, B., Hanbay-Cakir, E., Güney-Karaman, N., & Ozbek, U. Ş. (2016). Okulların toplumsal cinsiyete duyarlılık açısından değerlendirilmesi başlangic durum değerlendirmesi ve ihtiyac analizi raporu. Retrieved from https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/43280534/arastirma_raporu.pdf?responsecontentdisposition= inline%3B%20filename%3DEgitimde_Toplumsal_Cinsiyet_Esitliginin.pdf&X-Amz- Algorithm=AWS4-HMAC-SHA256&X-Amz- Credential=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A%2F20190910%2Fus-east- 1%2Fs3%2Faws4_request&X-Amz-Date=20190910T185353Z&X-Amz-Expires=3600&X-Amz- SignedHeaders=host&X-Amz- Signature=b7220ba5864d501a9143d6b8520f574ce4f02b09431740cea8bee600e369e52f
• Esen, Y. (2013). Egitim sureclerinde cinsiyet ayrımcılığı: Ögrencilik deneyimleri uzerinde yapilmis bir cozumleme. International Online Journal of Educational Sciences, 5(3), 757-782.
• Euronews. (2013). Has Swedish feminism gone too far? Retrieved from https://www.youtube.com/watch?v=9HwfVPmFNlg
• Government Offices of Sweden. (2019). Gender equality policy in Sweden. Retrieved from https://www.regeringen.se/4afec2/contentassets/efcc5a15ef154522a872d8e46ad69148/161219- infokit-uppdatering2.pdf
• Gunduz-Senturk, S. (2015). Okul oncesi donem cocukları icin basilan resimli oyku kitaplarinin toplumsal cinsiyete iliskin kalipyargılar yonunden incelenmesi. (Unpublished Master Thesis). Ege University, İzmir, Turkey.
• Gürsimsek, I., & Gunay, V. D. (2005). Cocuk kitaplarında cinsiyet rollerinin islenisinde kullanılan dilsel ve dil disi gostergelerin degerlendirilmesi. Dokuz Eylul Universitesi Buca Egitim Fakultesi Dergisi, 18, 53-63.
• Hebblethwaite, C. (2011, July 8). Sweden's 'gender-neutral' pre-school. BBC. Retrieved from https://www.bbc.com/news/world-europe-14038419
• Henson, K. T. (2003). Foundations for learner-centered education: A knowledge base. Education, 124(1), 5-16.
• Kalaycı, N., & Hayırsever, F. (2014). Toplumsal cinsiyet esitliği baglamında vatandaslik ve demokrasi egitimi ders kitabına yönelik bir inceleme ve bu konuya iliskin ögrenci algilarinin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Egitim Bilimleri Dergisi, 14(3), 1065-1072.
• Kaynak, D., & Aktas, E. (2017). Okul oncesi hikâye ve masal kitaplarında toplumsal cinsiyet rolleri. Ekev Akademi Dergisi, 21(72), 67- 85.
• Köseler, F. (2009). Okul oncesi oyku ve masal kitaplarında toplumsal cinsiyet olgusu (Unpublished Master Thesis). Adnan Menderes University, Aydın, Turkey.
• Kosgeroglu, N. (2010). Toplumsal cinsiyet ekseninde kadın, kalın duvar ince zar. Ankara: Alter Yayıncılık.
• Leach, A. (2016, February 2). 'It’s all about democracy': Inside gender neutral schools in Sweden. The Guardian. Retrieved from https://www.theguardian.com/teacher-network/2016/feb/02/swedishschools- gender-alien-concept?CMP=twt_guLind-Valdan, A. B. (2014). The feminist preschool? Swedish policy and practice (Unpublished doctoral dissertation). The State University of New Jersey, New Jersey, USA.
• Lynch, L. (2016). Walking the rainbow: Using the environment as a catalyst for the dissolution of gender norms in the preschool. Retrieved from http://muep.mau.se/bitstream/handle/2043/20880/WalkingtheRainbowF.pdf?sequence=2&isAllow ed=y
• Mallozzi, C. A., & Galman, S. (2012). Gender doesn’t matter. Educação, Sociedade & Culturas, 35, 11- 27.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sozlugu, O. Akınbay & D. Komurcu, (Trans.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Merriam, S. B. (2015). Nitel arastirma desen ve uygulama icin bir rehber, S. Turan (Trans. Ed.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncilik.
• MoNE. (2019). Basın aciklamasi. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/basin-aciklamasi/haber/17798/tr
• Oakley, A. (2016). Sex, gender and society. Retrieved from https://books.google.com.tr/books?id=lB2oDQAAQBAJ&pg=PT101&hl=tr&source=gbs_toc_r&c ad=3#v=onepage&q&f=false
• Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2016). Egitim programi: Temeller, ilkeler ve sorunlar, A. Arı (Trans. Ed.). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Oyler, L. (2015, October 20). Why Sweden just opened the first male rape clinic in the World. VICE, Retrieved from https://www.vice.com/en_us/article/ezjwbz/why-sweden-just-opened-the-firstmale- rape-clinic-in-the-world
• Phillips, W., & Boroditsky, L. (2003). Can quirks of grammar affect the way you think? Grammatical gender and object concepts. In Proceedings of the Annual Meeting of the Cognitive Science Society, 25(25), 927-933
• Rajalin, L. (2016). Gender-neutral pre-school: Something for my kid? Retrieved from https://www.youtube.com/watch?v=C1G1K7-kJxY
• Ramazan, O., Ciftci, H. A., & Tezel, M. (2018). Okul oncesi siniflaridaki ogrenme merkezlerinin durumunun belirlenmesi ve ogretmenlerin ogrenme merkezleri hakkındaki goruslerinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 2(2), 213-233.
• Sandström, M., Stier, J., & Sandberg, A. (2013). Working with gender pedagogics at 14 Swedish preschools. Journal of Early Childhood Research, 11(2), 123-132.
• Sayilan, F., & Ozkazanc, A. (2012). Iktidar ve direnis baglaminda toplumsal cinsiyet. In F. Sayilan (Ed.). Toplumsal cinsiyet ve egitim (pp. 103-142). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Scott, K. (2017, September 28). These schools want to wipe away gender stereoypes from an early age. CNN, Retrieved from https://edition.cnn.com/2017/09/28/health/sweden-gender-neutralpreschool/ index.html
• Shutts, K., Kenward, B., Falk, H., Ivegran, A., & Fawcett, C. (2017). Early preschool environments and gender: Effects of gender pedagogy in Sweden. Journal of Experimental Child Psychology, 162, 1- 17.
• Sjørup, K. (2013). Conflicting discourses on gender. Retrieved from https://core.ac.uk/download/pdf/19096940.pdf
• Sivgin, N. (2015). Cinsiyet rolleri egitim etkinliklerinin anasinifina devam eden 60-72 aylık cocuklarin toplumsal cinsiyet kalipyargilarına etkisinin incelenmesi (Unpublished Doctoral Dissertation). Gazi University, Ankara, Turkey.
• Tagliabue, J. (2012, November 13). Swedish school’s big lesson begins with dropping personal pronouns.
• The New York Times, Retrieved from https://www.nytimes.com/2012/11/14/world/europe/swedishschool-de-emphasizes-gender-lines.html?smid=fb-share&_r=0
• The Equality Ombudsman. (2011). About the Equality Ombudsman. Retrieved from file:///C:/Users/tuba/Downloads/Sweden_info_about_Equality%20Ombudsman_en.pdf
• Turkish Medical Association. (2019, April 22). “Toplumsal cinsiyet esitligi tutum belgesi” hakkında etik kurul görüşü. Retrieved from http://www.ttb.org.tr/makale_goster.php?Guid=c383f5a2-64e9-11e9- a960-88f73c48b3ac
• VICE. (2017). Raised without gender. Retrieved from https://www.youtube.com/watch?v=4sPj8HhbwHs
• Weller, C. (2015, October 5). The 13 most innovative schools in the World. Business Insider, Retrieved from https://www.businessinsider.com/the-13-most-innovative-schools-in-the-world-2015-9
• Wharton, A. S. (2005). The sociology of gender: An introduction to theory and research. Malden, MA: Blackwell Publishing.
• Wikström, F. (2015). Teachings for the whole life spectra. Retrieved from https://www.youtube.com/watch?v=fJH0_P42C5c
• World Economic Forum. (2018). The Global Gender Gap Report 2018. Retrieved from http://www3.weforum.org/docs/WEF_GGGR_2018.pdf
• Yagan-Guder, S. (2014). Okul oncesi donemdeki çocuklarin toplumsal cinsiyet algılarinin incelenmesi (Unpublished Doctoral Dissertation). Hacettepe University, Ankara, Turkey.
• Yagan Guder, S., & Alabay, E. (2016). 3-6 yas arasındaki cocukların oyuncak tercihlerinin toplumsal cinsiyet baglamında incelenmesi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 17(2), 91-111.
• Yildirım, A. (1999). Nitel arastırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112), 7-17.