The Effects of Caricature-based Applications on the Preschool Children’s Emotional Intelligence

Yıl 2021, Sayı: 26, 198 - 230, 30.04.2021

İnci Kocaman Gelir , Sevda Koç Akran

Öz

The main purpose of this study aims to investigate the effects of caricature-based applications on the emotional intelligence of preschool children. The working group of this study, which used dominant-less dominant mixed methods, consisted of two kindergartens in Tatvan district of Bitlis and 5-year-old children studying in these kindergartens. Data were collected using quantitative and qualitative data collection tools. The observation form prepared by the researchers was used for the quantitative data and the semi-structured interview form was used for the qualitative data. In addition, citations were taken from the studies of children by document analysis. Firstly, normality test was performed for the analysis of quantitative data. At the end of the test, the data were subjected to the Mann-Whitney U test and Wilcoxon Signed Sequences Test. To determine the effect size of the experimental application, Cohen’s d values were examined. In the analysis of qualitative data, descriptive and content analysis methods were used. For the reliability of the qualitative data, the data obtained were digitized and frequency and percentage calculations were made. As a result of the study, it was seen that the caricature-based applications contributed to the emotional intelligence of the children in the experimental group.

Anahtar Kelimeler

Caricature, caricature-based learning model, emotion, emotional intelligence

Kaynakça

• Alkis Kucukaydin, M. (2019). The effect of concept cartoons used in science education to achievement: Meta-analysis study. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 20 (1), 220-233. DOI: 10.17679/inuefd.434352
• Altunbas, T., & Ozabaci N. (2019). Bir duygusal zekâ programının ilkokul öğrencilerinin duygusal zeka, atılgan, saldırgan ve çekingen davranışlarına etkisinin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9(54), 688-659.
• Akengin, H., & İbrahimoglu, Z. (2010). Sosyal bilgiler dersinde karikatür kullanımının öğrencilerin akademik başarısına ve derse ilişkin görüşlerine etkisi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 1-19.
• Akkaya, A. (2011). Karikatürlerle dilbilgisi öğretimi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Alkan, G. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrenci başarısına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Altunbas, T. (2018). Duygusal zekâ programının öğrencilerin duygusal zekâ, atılgan, saldırgan ve çekingen davranışlarına etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Arslan, M., & Guven, Y. (2015). Duygusal zekâ eğitiminin öğrencilerin duygusal zekâ düzeylerine etkisi. Journal of International Management, Educational and Economics Perspectives, 3 (1),13–26.
• Aydogdu, U. R., Karamustafaoğlu, O., & Bülbül, M.Ş. (2017). Akademik araştırmalarda araştırma yöntemleri ile örneklem ilişkisi: doğrulayıcı doküman analizi örneği”. Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 556-565.
• Atasoy, Ş., Tekbiyik, A., & Gulay, A. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin ses kavramını anlamaları üzerine karikatürlerinin etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, Sayı 1,176-196
• Atasoy, Ş. & Zoroglu M. A. (2004). Okul öncesi dönemdeki çocuklara yönelik kavram karikatürlerinin geliştirilmesi ve uygulanması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi,8 (2), 38-70.
• Avci, O. (2017). Duygusal zekâ ve iletişim. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Bacanli, H. (2007). Türkiye’de okul öncesi eğitim ve ilköğretim sistemi temel sorunlar ve çözüm önerileri. Ankara: Türk Eğitim Derneği
• Baltas, Z. (2005). İnsanın dünyasını aydınlatan ve işine yansıyan ışık, duygusal zekâ. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Barut, Y. (2015). Duygusal zekâ ve iletişim becerileri ilişkisi: örgüt kültürünün aracı rolü (izmir bozyaka eğitim araştırma hastanesi ve kent hastanesinde görevli sağlık çalışanları örneği). (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Baskale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28. http://www.deuhyoedergi.org
• Baynazoglu, P. (2019). Kavram karikatürü kullanılan öğrenme ortamında öğrencilerin argümantasyon düzeylerinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
• Buyukozturk, S. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (25.Baskı).Ankara:Pegem Akademi
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri, beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni, (Çev. Ed. Bütün M. ve Demir, S. B). Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Cooper, R. K., & Sawaf, A. (2000). Liderlikte duygusal zekâ. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Cakir, A. & Aydogdu, B. (2016). Çevre sorunları konusunun öğretiminde karikatür kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve çevreye yönelik tutumlarına etkisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi,7 (14), 102-116
• Calisir, F. (2011). Hayat bilgisi dersinde karikatürlerle öğretimin öğrenci başarısına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Celik, B. (2014). Dokuzuncu sınıf bilgi ve iletişim teknolojisi dersinde mizah ve kavram karikatürü kullanımının öğrenci başarısı, tutumu, kaygısı ve kalıcılığa etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Cetin, E. (2012). Karikatürler ile zenginleştirilmiş fen ve teknoloji dersinin öğrenci başarısı ve tutumları üzerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Cetin, N. (2019). Beş-alti yaş okul öncesi eğitimi alan çocuklarin sosyal-duygusal uyumu, anne babalarin evlilik doyumu ve ego durumlari arasindaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Cetinkaya, T. (2017). Duygusal zekâ yeteneğinin ilk ve ortaokul yöneticilerinin başarı düzeyleri üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir uygulama (Akçaaabat Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Avrasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Dag, A., & Sarı İ. (2019). Duygusal zekâ ve sporcularda duygusal zekâ kullanımı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 8(1): 200-183.
• Denham, S. A., Bassett, H.H., & Zinsser, K. (2012). Çocukların duygusal becerilerini geliştirenler olarak okul öncesi öğretmenleri (Early Childhood Teachers as Socializers of Young Children’s Emotional Competence). Early Childhood Education Journal, 40, 137-143.
• Ekinci Vural. D. (2006). Okul öncesi eğitim programındaki duyuşsal ve sosyal becerilere yönelik hedeflere uygun olarak hazırlanan aile katılımlı sosyal beceri eğitimi programının çocuklarda sosyal becerilerin gelişimine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Erdag, S. (2011). İlköğretim 5. Sınıf Matematik Dersinde KavramKarikatürleri İle Destekli Matematik Öğretiminin, Ondalık Kesirler Konusundaki Akademik Başarıya ve
• Kalıcılığa Etkisi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Findik Donmez, A. (2013). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin türkçe öğretiminde okuduğunu anlama ve yazma becerilerinin gelişmesinde karikatürün etkisi. (Yayımlanmamış
• Yüksek Lisans Tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Glesne, C. (2011). Nitel araştırmaya giriş. (Çeviri: Ersoy, A. ve Yalçınoğlu, P.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Goleman, D. (1995). Duygusal zekâ neden IQ’dan daha önemlidir? (Emotional Intelligence Why It Can Matter More Than IQ?). New York: Tontem Books.
• Gursoy, E. (2016). Duygusal zekâ eğitim programının ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin duygusal zekâ, empatik beceri ve davranış problemleri üzerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Habib, K., & Soliman, T. (2015). Karikatürlerin çocukların değişen zihinsel cevap ve davranışlara etkisi (cartoons’ effect in changing children mental response and behavior). Open Journal of Social Sciences, 3, 248-264.
• Inel, D., & Balim, A.G. (2011). Kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarına etkisi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 169-188.
• Kandir, A., & Alpan, Y. (2008). Okul öncesi dönemde sosyal-duygusal gelişime anne-baba davranışlarının etkisi. Aile ve Toplum, 4(14) Nisan-Mayıs-Haziran 2008 ISSN: 1303-0256.
• Karaca, Z., Kuzu, O., & Caliskan, N. (2020). Çokgenler konusunun öğretiminde kavram karikatürü kullanımının akademik başarıya etkisi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 110-125
• Karakus, S. (2019). Fen bilimleri dersinde kavram karikatürü kullanımının 7. sınıf öğrencilerinin kütle-ağırlık konusundaki kavram yanılgılarına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacetepe Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık
• Katipoglu, M., Eken, Z., & Korbay, M. (2017). Matematik öğretiminde eğlence ve mizah içeren karikatürlerin kullanılmasının öğrencilerin matematik başarısına ve matematik kaygısına etkisi. International Journal of Education, Science and Technology, 3(1),32-45
• Kaya, E., Kose, O., & Konu, M. (2016). Karikatür destekli öğretimin öğrenci başarısına etkisi: bitkiler âlemi. Ekev Akademi Dergisi, 67, 109-120.
• Keogh, B., & Naylor, S. (1999). Concept cartoons, teaching and learning in sciencean evaluation. International Journal of Science Education, 21 (4), 431-446.
• Kocak, R., & Icmenoglu, E. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin duygusal zekâ ve yaratıcılık düzeylerinin yaşam doyumlarını yordayıcı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2012, 4 (37), 73-85.
• Koc Akran, S., & Kocaman, İ. (2018). Karikatüre dayalı öğrenme- öğretme modelinin okul öncesi öğrencilerin konuşma ve dinleme becerilerine etkisi. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9 (2), 105-122.
• Koprulu, O., Turhan, M., & Helvaci, I. (2018). Öğretim elemanları ve öğretmenlerin duygusal zekâ düzeyleri ve sınıf yönetimi becerileri açısından karşılaştırılması. The Journal of Academic Social Science Studies, 71, 419-426.
• MoNe (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara
• Morris, M., Merrit, M., Fairclough S., Birrell, N., & Howit, C. (2007). Trialling concept cartoons in early childhood teaching and learning of science. Teaching Science, 53(2), 42-45.
• Ozyilmaz Akamca, G. (2008). İlköğretimde analojiler, kavram karikatürleri ve tahmin-gözlem-açıklama teknikleriyle desteklenmiş fen ve teknoloji eğitiminin öğrenme ürünlerine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ozturk, T. & Ozkan, Z. S. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının eğitimde karikatür kullanımına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 6, 217-234
• Pektane Gulmez, A., Gultekin Akduman, G. & Gunduz, A. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarinin annelerinin duygusal zekâ düzeyleri ile çocuklarinin akran zorbaliği düzeyi arasindaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(64):605-611.
• Pinarcik, O., Sali, G., & Altindis, M. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zekaları ve iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Asya Öğretim Dergisi. 2016; 4(1): 44-34.
• Rai, S., Waskel, B., Saklle, S., Dixit, S., & Mahore, R. (2016). Çizgi filmlerinin çocuklardaki davranışsal ve iletişimsel değişikliklere etkisi (effects of cartoon programs on behavioral, habitual and communicative changes in children). International Journal of Community Medicine and Public Health, 3(6), 1375-1378.
• Sancar, M., & Koparan, T. (2019). Ortaokul öğrencilerinin çokgenler konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde kavram karikatürlerinin etkisinin incelenmesi. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 7 (2019), 101-122.
• Seçgin, F., Yalvac, G., & Cetin T. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin karikatürler aracılığıyla çevre sorunlarına ilişkin algıları. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 11-13 Ekim, Antalya
• Sexton, M., Gervasoni, A.&Brandenburg, R. (2009). Using a concept cartoon to gain insight into children’s calculation strategies. Australian Primary Mathematics Classroom, 14(4), 24-28.
• Sevgili Kocak, S. (2020). Üstün yetenekli çocuklarin sosyal duygusal gelişimlerine yönelik geliştirilen psiko-eğitim programinin etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sidekli, S., Er, H., Yavaser, R., & Aydin, E. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde alternatif bir yöntem: karikatür. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2, 151-163.
• Stoico, A. M., & Roco, M. (2013). Duygusal zekânın çocukların gelişimindeki rolü (the role of emotional intelligence in children development). Social and Behavioral Sciences, 78, 150-4.
• Tashakkori, A., & Teddlie, C. (1998). Mixed methodology: combining quantitative and qualitative approaches. London: Sage Publishing House
• Tas, M. (2013). Karikatür destekli fen öğretimine ilişkin bir araştırma: ilköğretim 6. sınıf yaşamımızdaki elektrik ünitesi örneği. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(2), 473-500
• Temiz, G. (2014). Anne-çocuk iletişim becerileri eğitiminin çocukların duyguları tanıma ve ifade etme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Topkaya, Y. (2016). Doğal çevreye duyarlılık değerinin aktarılmasında kavram karikatürleri ile eğitici çizgi romanların etkililiğinin karşılaştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34),259-272.
• Ulutas, I., & Macun, B. (2016). Okulöncesi çocuklarının duygusal zekâsını desteklemede öğretmenin rolü. TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, (Prof. Dr. Kamil Veli Nerimanoğlu Armağanı) 11(14) 951-964.
• Yaman, H. (2010). Bir Öğretim Aracı Olarak Karikatür: Türkçe Dil Bilgisi Öğretimi Üzerine Bir Araştırma”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory & Practice, 10(2), 1215-1242.
• Yazicioğlu, Y., & Erdogan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık
• Yildirim, A., & Simsek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6. baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.