Sosyal Bilgiler ve Matematik Dersi Öğrenme Kazanımlarının, Eleştirel Düşünmeyi Kazandırma Düzeyi Açısından İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 3, 633 - 651, 31.12.2021

Melis Yeşilpınar Uyar , Nihal Tunca , Senar Alkın-şahin

https://doi.org/10.17556/erziefd.789953

Cited By: 2

Öz

Araştırmanın amacı, sosyal bilgiler ve matematik dersi öğrenme kazanımlarının; eleştirel düşünme beceri ve eğilimlerini kazandırma düzeyleri açısından incelenmesidir. Araştırma, içerik analizi yöntemi temel alınarak gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında ise doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında incelenen dokümanları 2017 yılı temmuz ayında yürürlüğe giren Sosyal Bilgiler ve Matematik dersi (4-7. sınıflar) öğretim programları oluşturmuştur. İlgili dokümanlar aracılığıyla ulaşılan 323 öğrenme kazanımı tümdengelimsel içerik analizi yaklaşımı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizi sürecinde araştırmacılar tarafından geliştirilen “Öğrenme Kazanımlarını Kategori ve Düzey Açısından Sınıflandırma Formu”, “Öğrenme Kazanımlarının Eleştirel Düşünme Beceri Düzeyini Değerlendirme Rubriği” ve “Öğrenme Kazanımlarının Eleştirel Düşünme Eğilim Düzeyini Değerlendirme Rubriği” kullanılmıştır. Analiz sonucunda sosyal bilgiler dersi öğretim programı öğrenme kazanımlarının, matematik dersi kazanımlarına göre eleştirel düşünme becerilerini ve eğilimlerini kazandırmada daha yeterli olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

eleştirel düşünme, Matematik dersi öğretim programı, sosyal bilgiler dersi öğretim programı

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Investigation of Social Studies and Mathematics Course Learning Outcomes in terms of Level of Gaining Critical Thinking

Öz

The aim of the research is to examine social studies and mathematics Courses’ learning outcomes in terms of level of teaching critical thinking skills and tendencies. The research is carried out based on the content analysis method. To collect the data document analysis method is used. The documents examined in the research is taken from the curriculums of social and mathematics Courses (4-7 class) which are effective from July 2017. The 323 learning outcomes achieved through relevant documents are analyzed using deductive content analysis approach. During the analysis of the data, "Classification Form of Learning Achievements in terms of Category and Level", "Rubric of Learning Critical Thinking Skill Level of Learning Acquisition" and "Rubric for Evaluation Critical Thinking Level of Learning Acquisitions" are used. As a result of the analysis, it is determined that the learning outcomes of the social studies curriculum are more sufficient to gain critical thinking skills and tendencies than the mathematics course.

Anahtar Kelimeler

Critical thinking, Learning outcomes, Curriculum of Mathmatics Course

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Abrami P. C., Bernard, R. M., Borokhovski, E., Wade, A., Surkes, M. A., Tamim, R., & Zhang, D. (2008). Instructional interventions affecting critical thinking skills and dispositions: A stage 1 meta-analysis, Review of Educational Research, 78(4), 1102-1134.
• Akbıyık, C., & Seferoğlu, S. (2002). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(32), 90-99.
• Alazzi, K. (2008). Teachers’ perceptions of critical thinking: A study of Jordanian secondary school social studies teachers.The Social Studies, 99(6), 243-248.
• Albayrak, M., İpek, A. S., & Işık, C. (2006). Temel işlem becerilerinin öğretiminde problem kurma-çözme çalışmaları. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 1-11.
• Alkın, S. (2012). İlköğretim öğretmenlerinin “eleştirel düşünmeyi destekleme davranışlarının” değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Anderson, L. W., Krathwohl, D. R., Airasian, P. W., Cruikshank, K. A., Mayer, R. E., Pintrich, P. R., Raths, J., & Wittrock, M. C. (2010). Öğrenme öğretim ve değerlendirme ile ilgili bir sınıflama. (Çev. D. A. Özçelik). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2001 yılında yayımlanmıştır)
• Aydemir, M. (2017). Ortaokul sosyal bilgiler ders kitaplarının ortaokul sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan beceriler açısından incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 1-17.
• Aydoğdu-İskenderoğlu, T., & Baki, A. (2011). İlköğretim 8. Sınıf ders kitabındaki soruların PISA matematik yeterlik düzeylerine göre sınıflandırılması. Eğitim ve Bilim, 36(161), 287-301.
• Aygün, B., Baran-Bulut, D., & İpek, A. S. (2016). İlköğretim matematik dersi sınav sorularının MATH taksonomisine göre analizi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(1), 62-88.
• Aytan, T. (2016). Evaluation of the 2006 and 2015 Turkish education program in secondary school curriculum in Turkey in terms of critical thinking. Journal of Education and Learning, 5(2), 38-46.
• Baykal, M. (2017). Türkiye yeterlilikler çerçevesi (TYÇ)’nin öğrenci değerlendirme programı (PISA) açısından değerlendirilmesi. EDU7, 6(8), 69-79.
• Beckett, R. G. (1996) Critical thinking and self eficacy in autodidactic learning: The effecets of program type, self esteem and program characteristics. Unpublished doctoral dissertation, Connecticut Üniversitesi.
• Bekdemir, M., & Selim, Y. (2008). Revize edilmiş Bloom taksonomisi ve cebir öğrenme alanı örneğinde uygulaması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 185-196.
• Burla, L. Knierim, B., Barth, J., Duetz, M., & Abel, T. (2008). Assessment of intercoder reliability. Nursing Research, 57(2), 113-117.
• Case, R., & Wright, I. (1997). Taking seriously the teaching of critical thinking. Canadian Social Studies, 32(1), 12-19.
• Çelik, S., Kul, Ü. & Çalık-Uzun, S. (2018). Ortaokul matematik dersi öğretim programındaki kazanımların yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 775-795.
• Çetinkaya, A., & Soybaş, D. (2018). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin problem kurma becerilerinin incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(1), 169-200.
• Çoban, O., & Akşit, İ. (2018). 2005 ve 2017 sosyal bilgiler öğretim programlarının öğrenme alanı, kazanım, kavram, değer ve beceri boyutları açısından karşılaştırılması. Journal of History Culture and Art Research, 7(1), 479-505.
• Demirel, Ö. (2007). Eğitimde program geliştirme (10. bs.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Doğanay, A. & Sarı, M. (2009). Öğretim amaçlarının belirlenmesi, ifade edilmesi ve uygun içeriğin seçimi. İçinde A. Doğanay (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri (s. 37-80). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Duncan, D. W., Birdsong, V., Fuhrman, N., & Borron, A. (2017). The impacts of a national internship program on interns' perceived leadership, critical thinking, and communication skills. Journal of Leadership Education, 16(2), 23-39.
• Eggen, P. D. (2006). Strategies and models for teachers: Teaching content and thinking skills. Boston: Pearson/Allyn and Bacon.
• Eiss, A.F., & Blatt-Harbeck, M. (1969). Behavioral objectives in the affective domain. Washington, D.C: National Science Supervisors Association.
• Ennis, R.H. (1985). A logical basis for measuring critical thinking skills. Educational Leadership, 43(2), 44-48.
• Ennis, R.H. (1991). Goals for a critical thinking curriculum. In A.Costa (Ed.), Developing minds Vol 1 (pp. 68-71). Alexandria: Virginia.ASCD.
• Facione, N. C., & Facione, P. A. (1996). Externalizing the critical thinking in knowledge development and clinical judgment. Nursing Outlook, 44(3), 129-136.
• Facione, P. A. (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction. American Philosophical Association, Newark.
• Facione, P.A., (2004). Critical thinking: What it is and why it counts. California: Academic Press.
• Fisher, R. (1995). Teaching children to think. United Kingdom: Stanley Thornes Publishers Ltd.
• FitzPatrick, B., & Schulz, H. (2015). Do curriculum outcomes and assessment activities in science encourage higher order thinking?. Canadian Journal of Science, Mathematics and Technology Education, 15(2), 136-154.
• Görmez, E. (2019). Ortaokul sosyal bilgiler programı ile okul, meslek ve sivil yaşam (c3) çerçeve programında yer alan kazanımların karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 741-758.
• Gronlund, N. E. (1995). How to write and use intructional objectives (5th ed.). Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.
• Halpern, D. F. (2003). Thought & knowledge: an introduction to critical thinking (4 th ed.). USA: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• İncikabı, L., Ayanoğlu, P., Aliustaoğlu, F., Tekin, N., & Mercimek, O. (2016). Ortaokul matematik dersi öğretim programı kazanımlarının TIMSS bilişsel alanlarına göre değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 15(4), 1149-1163.
• Jonassen, D.H. (2000). Computers as mindtools for schools: Engaging critical thinking. New Jersey: Merrill ve Prentice Hall.
• Kablan, Z., Baran, T., & Hazer, Ö. (2013). İlköğretim matematik 6-8 öğretim programında hedeflenen davranışların bilişsel süreçler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 347-366.
• Kar, T., & Işık, C. (2015). Türk ve Amerikan yedinci sınıf matematik ders kitaplarının tamsayılarla toplama ve çıkarma işlemleri üzerinden karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 40(177), 75-92.
• Karaduman, B. (2018). Ortaokul 6.,7. ve 8. sınıf öğrencilerinin orantısal akıl yürütme becerilerini ve matematik dersine yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi: Cinsiyet ve sınıf düzeyi perspektifi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi, Ankara.
• Korkmaz, Ö., & Yeşil, R. (2009). Öğretim kademelerine göre öğrencilerin eleştirel düşünme düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 19-28.
• Lee, K. S. (2004). Effects of individual versus online collaborative case study learning strategies on critical thinking of undergraduate students. Unpublished doctoral dissertation, Teksas University, Teksas.
• McLaughlin, A. C., & McGill, A. E. (2017). Explicitly teaching critical thinking skills in a history course. Science & Education, 26(1-2), 93-105.
• Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis, (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (MEB-TTKB). (2005). İlköğretim Matematik Programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Narayanan, S., & Adithan, M. (2015). Analysis of question papers ın engineering courses with respect to hots (higher order thinking skills). American Journal of Engineering Education, 6(1), 1-10.
• NCSS (2010, September). National curriculum standards for Social Studies: Executive summary. Retrieved from https://www.socialstudies.org/standards/execsummary. Norris, S.P. (1985). Synthesis of research on critical thinking. Educational Leadership, 42(8), 40-45.
• Ocak, İ., & Kutlu-Kalender, M. D. (2017). 6. sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Kütahya ili örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1587-1600.
• Ogden, T., & Pierce, E. (2019). The impact of personalized learning on learner agency, communication, and critical thinking in a fourth and sixth grade math class. Retrieved from https://sophia.stkate.edu/maed/330.
• Oliva, P. (2005). Developing the curriculum (6th ed). Pearson Education, Inc. Özbay, M., & Özdemir, O. (2014). Türkçe öğretim programı için bir öneri: Dijital okuryazarlığa yönelik amaç ve kazanımlar. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 2(2), 31-40.
• Özden, Y. (1998). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem AkademiYayıncılık.
• Patton, M.Q. (2002). Qualitative evaluation and research methods.(3rd ed.). London: Sage Publications.
• Paul, R W. (1991). Teaching critical thinking in the strong sense. In A.Costa (Ed.), Developing minds (s.77-84). Alexandria: Virginia. ASCD.
• Paul, R W. (1995). Critical thinking: How to prepare stıdents for a rapidly changing world. Santa Rosa, CA: Foundations for Critical Thinking.
• Paul, R. W., & Elder, L. (2001). Critical thinking: Tools for taking charge of your learning and your life. Upper Saddle River, Nj: Prentice Hall.
• Paul, R., & Sriven, M. (1987). Critical thinking as defined by the national council for excellence in critical thinking. Retrieved from http://www.criticalthinking.org/aboutct/defineĠcriticalĠthinking.cfm.
• Poçan, S., Yaşaroğlu, C., & İlhan, A. (2017). Ortaokul 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin matematiksel akıl yürütme beceri düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Journal of International Social Research, 10(52), 808-818.
• Posner, G. J., & Rudnitsky, A. N. (2006). Course design: A guide to curriculum development for teachers (7 th ed.). Pearson Education, Inc.
• Radulović, L., & Stančić, M. (2017). What is needed to develop critical thinking in schools?. CEPS Journal: Center for Educational Policy Studies Journal, 7(3), 9-26
• Rahman, S. A., & Manaf, N. F. A. (2017). A critical analysis of Bloom’s taxonomy in teaching creative and critical thinking skills in malaysia through English literature. English Language Teaching, 10(9), 245-256.
• Ruggiero, V. R. (2004). The art of thinking: A guide to critical and creative thought (7th ed). N.Y.: Longman.
• Samo, D. D., & Kartasasmita, B. (2017). Developing Contextual Mathematical Thinking Learning Model to Enhance Higher-Order Thinking Ability for Middle School Students. International Education Studies, 10(12), 17-29.
• Scales, R. Q., & Tracy, K. N. (2017). Using text sets to facilitate critical thinking in sixth graders. Literacy Research and Instruction, 56(2), 132-157.
• Schipke, R. C. (2017, June). Cooperative learning and web 2.0: A Social perspective on critical thinking. In EdMedia: World Conference on Educational Media and Technology (pp. 455-464). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE). Simper, N. (2018). Rubric authoring tool supporting cognitive skills assessment across an institution. Teaching & Learning Inquiry, 6(1), 10-24.
• Tan, C. (2017). Teaching critical thinking: Cultural challenges and strategies in Singapore. British Educational Research Journal, 43(5), 988-1002.
• Tan, L. S., Koh, E., Lee, S. S., Ponnusamy, L. D., & Tan, K. C. K. (2017). The complexities in fostering critical thinking through school-based curriculum innovation: Research evidence from Singapore. Asia Pacific Journal of Education, 37(4), 517-534.
• Thijs, A., & Akker, J. V. (2009). Curriculum in devolopment. Netherlands: Netherlands Institute for Curriculum Development (SLO).
• Toledo, S., & Dubas, J. M. (2015). Encouraging higher-order thinking in general chemistry by scaffolding student learning using Marzano’s taxonomy. Journal of Chemical Education, 93(1), 64-69.
• Türk Dil Kurumu (TDK) (2011). Güncel Türkçe sözlük (11. bs.). Ankara: Türk Dil Kurumu. Türnüklü, E., Aydoğdu, M. Z., & Ergin, A. S. (2017). 8. sınıf öğrencilerinin üçgenler konusunda problem kurma çalışmalarının incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 467-486.
• Upahi, J. E., Issa, G. B., & Oyelekan, O. S. (2015). Analysis of Senior School Certificate Examination Chemistry Questions for Higher-Order Cognitive Skills. Cypriot Journal of Educational Sciences, 10(3), 218-227.
• Weber, R. P. (1990). Basic content analysis (2nd ed.). Sage Publications, Inc. Wilkin, C. L. (2017). Enhancing critical thinking: Accounting students’ perceptions. Education+ Training, 59(1), 15-30.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7.bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. (1996). Disiplinlerarası öğretim kavramı ve programlar açısından doğurduğu sonuçlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(12), 89-94.
• Yıldırım, C. (1997). Bilimsel düşünme yöntemi. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Yılmaz A., & Gazel, A. A. (2017). 4. ve 7. sınıf sosyal bilgiler derslerinde sorulan öğretmen sorularının Bloom taksonomisinin bilişsel alanına göre incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 173-186.
• Zhou, Z. (2018). An empirical study on the influence of PBL teaching model on college students' critical thinking ability. English Language Teaching, 11(4), 15-20.