ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN FEN BİLİMLERİ DERSİNDE KENDİ KENDİNE ÖĞRENME BECERİLERİNİN YORDANMASINDA KAYGININ ROLÜ

Yıl 2019, Cilt: 18 Sayı: 69, 385 - 397, 15.01.2019

Mustafa Kahyaoglu , Mehmet İkbal Yetişir , Fırat Kıyas Birel

https://doi.org/10.17755/esosder.450201

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı, fen bilimleri eğitiminde önemli bir duyuşsal
değişken olan kaygının ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersinde kendi
kendine öğrenme becerilerinden olan planlama ve güvenme becerilerini anlamlı
bir şekilde yordayıp yordamadığının incelenmesidir. Bu çalışma çerçevesinde
verilerin 79’u (%40) kız ve 109’u (%60) erkek olmak üzere toplam 188 ortaokul
öğrencisinden elde edilmiştir. Araştırma korelasyon araştırma türlerinden
ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Aydede ve
Kesercioğlu (2009) tarafından geliştirilen Kendi Kendine Öğrenme Becerileri
Ölçeği ile Kağıtçı ve Kurbanoğlu (2013) tarafından geliştirilen Fen ve
Teknoloji Dersine Yönelik Kaygı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada verilerin
analizinde, bağımsız örneklem grubu t-testi, korelasyon ve regresyon analizi
kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre ortaokul öğrencilerinin
fen bilimleri dersinde kendi kendine öğrenmeye yönelik planlama ve güven
becerileri ile kaygı düzeyleri arasında negatif yönde anlamlı bir ilişkinin
olduğu belirlenmiştir. Ayrıca araştırma sonuçları, öğrencilerin kaygılarının
kendi kendine öğrenmeyi planlama ve güvenme becerilerinin anlamlı bir
yordayıcısı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

fen, kayg

Kaynakça

• Abalı Öztürk, Y., Bilge, Z., ve Bilge, S. (2017). Sorgulama becerileri ile kendi kendine öğrenme becerileri arasındaki ilişki: Temel eğitim öğretmen adaylarına yönelik bir araştırma. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 1(2), 179-214.
• Acar, C. (2014). Fen Bilgisi Öğretmen adaylarının kendi kendine öğrenme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans tezi. Denizli.
• Akça, B. (2017). Ortaokul öğrencilerinin fene yönelik zihinsel risk alma davranışları ile fen kaygıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Aydın.
• Akgün, A., Gönen, S., ve Aydın, M. (2007). İlköğretim fen ve matematik öğretmenliği öğrencilerinin kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 283-299.
• Akman, B., İzgi, Ü. Bağçe, H. ve Akıllı, H.İ. (2010). İlköğretim öğrencilerinin fene karşı tutumlarının sınav kaygı düzeylerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 32 (146), 3-11.
• Alisinanoğlu, F. ve Ulutaş, İ. (2003). Çocukların Kaygı Düzeyleri ile Annelerinin Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 28(128), 65-71.
• Alkan, F. ve Erdem, E. (2013). Kendi kendine öğrenmenin laboratuvarda başarı, hazırbulunuşluluk, laboratuvar becerileri tutumu ve endişeye etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 15-26.
• Avcı, F. ve Kırbaşlar, F.G. (2017). Ortaokul öğrencilerinin fene yönelik kaygı düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Necatibey Eğitim Faültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 11(1), 401-4017.
• Ayan, D. (2010). Promoting EFL pre-service teachers’ self-directed learning through electronic portfolios: a case study. Yüksek lisans tezi Ortadoğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aydede, M.N., ve Kesercioğlu, T. (2009). Fen ve teknoloji dersine yönelik kendi kendine öğrenme becerileri ölçeğinin geliştirilmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(36), 53-61.
• Aydede, M.N., ve Kesercioğlu, T. (2012). Aktif öğrenme uygulamalarının öğrencilerin kendi kendine öğrenme becerilerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 43, 37-49.
• Aydın, A., ve Tekneci, E. (2013). Zihin engelliler öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile kaygı düzeyleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(2), 01-12.
• Coşkun, N., ve Demirtaş, V.Y. (2015). Öğrenme stillerine göre ortaokul öğrencilerinin matematik dersi başarı ve kaygı düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(2), 549-564.
• Cüceloğlu, D. (2009). İnsan ve Davranışı (Psikolojinin Temel Kavramları). Remzi Kitabevi: İstanbul
• Çakmak, A., Şahin, H., ve Demirbaş E.A. (2017). 7. ve 8. sınıf ortaokul öğrencilerinin sınav kaygısı ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 1-9.
• Demir, Ö., ve Yurdagül, H. (2013). Çocukların teknolojiyle kendi kendine öğrenme ölçeğinin Türkçeye uyarlaması: Bir geçerlilik çalışması. E-Uluslararası Eğiti Araştırmaları Dergisi, 4(3), 58-73.
• Deveci, S.E., Çalmaz, A., ve Açık, Y. (2012). Doğu Anadolu’da yeni açılan bir üniversitenin öğrencilerinde kaygı düzeylerinin sağlık, sosyal ve demografik faktörler ile ilişkisi. Dicle Tıp Dergisi. 39(2), 189-196.
• Doğru, M., ve Ünlü, S. (2012). Jigsaw IV tekniği kullanımının fen öğretiminde öğrencilerin motivasyon, fen kaygısı ve akademik başarılarına etkisi. Mediterranean Journal of Humanities, 2(2), 57-66.
• Doruk, M., Öztürk, M., ve Kaplan, A. (2016). Ortaokul öğrencilerinin matematiğe yönelik öz-yeterlilik algılarının belirlenmesi: Kaygı ve Tutum Faktörleri. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 6(2), 283-302.
• Duman, Z. ve Şengül. F. (2011). Hemşirelik öğrencilerinde kontrol odağı ile kendi kendine öğrenmeye hazıroluş düzeyi arasındaki ilişki. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 14 (3), 26-31.
• Durmaz, M., ve Akkuş, R. (2016). Öz belirleme kuramı perspektifinden matematik kaygısı, motivasyon ve temel psikolojik ihtiyaçlar. Eğitim ve Bilim, 41(183), 111-127. Esen, U. (2012). Okul yöneticilerinin yönetici kaygı düzeyleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek lisans tezi. Kırşehir.
• Gökalp PG (2000). Yaygın anksiyete bozukluğu. In Tükel R, ed. Anksiyete bozuklukları. Çizgi Tıp Yayınevi, Ankara.
• Gömleksiz, M. N. ve Yüksel Y. (2003). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Fen Bilgisi Dersine İlişkin Kaygıları. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 1 (3), 71-81
• İzgi, Ü., ve Gücüm, B.E. (2012). Fen eğitiminde portfolyo değerlendirme kullanımının sınav kaygısı ve öğrenmenin kalıcılığı üzerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 37(164), 71-80.
• Kağıtçı, B. (2014) Fen Dersine yönelik kaygı ölçeği geliştirmesi ve ortaokul öğrencilerinin fen dersi kaygı ve tutum puanlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek lisans tezi Sakarya Üniversitesi Eğitim bilimleri Enstitüsü Sakarya
• Kağıtçı, B., & Kurbanoğlu, N. İ. (2013). Fen ve teknoloji dersine yönelik kaygı ölçeğinin geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(3), 95-107.
• Kaya, E. ve Yıldırım, A. (2014). Science Anxiety among Failing Students. İlköğretim Online, 13 (2), 518-525.
• Kılıç, D. ve Sökmen, Y. (2012). Sınıf öğretmen adaylarının kendi kendine öğrenmeye yönelik hazır bulunuşluklarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 1(3): 223-228.
• Köklükaya, A.N. ve Güven-Yıldırım, E. (2016). Öğretmenlik mesleğine yönelik kaygı ölçeğinin geliştirilmesi ve fen bilgisi öğretmen adaylarının kaygı düzeylerinin belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1454-1462
• Kurbanoğlu, N. İ. (2014). Lise öğrencilerinin kimya laboratuvarı kaygı ve kimya dersi tutumlarının cinsiyet ve okul türü değişkenlerine göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 39(171), 199-210.
• Kurbanoğlu, N.İ. ve Takunyacı, M. (2012). Lise öğrencilerinin matematik dersine yönelik kaygı, tutum ve özyeterlik inançları bazı değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1),110-130.
• Mallow, J. V. (1986). Science anxiety: fear of science and how to overcome it. clearwater, FL:H & H Publishing Co.
• Manav, F. (2011). Kaygı kavramı. Toplum ve Bilim Dergisi, 5(9):201-211.
• MEB. (2018). Milli Eğitim Bakanlığı Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr//programdetay.aspx?PID=325 adresinden 10.05.2018’de alınmıştır.
• Oğuz, A., ve Karakuş, G. (2017). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin inelenmesi. Journal of Human Science, 14(2), 1831-1847.
• O’Shea, E. (2003). Self-directed learning in nursing education: a Review of the literature. Journal of Advenced Nursing, 43(1), 62-70.
• Özbek, R., Eroğlu, M. ve Donmuş, V. (2017). Öğretmen adaylarının kendi kendine öğrenmeye ilişkin hazırbulunuşluklarının incelenmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 7(13), 17-35.
• Salas, G. (2010). Öğretmen adaylarının kendi kendine öğrenmeye hazırbulunuşlukları (Anadolu Üniversitesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Sarmasoğlu, Ş. (2009). Hemşirelik öğrencilerinin kendi kendine öğrenme hazıroluş düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Samasoğlu, Ş. ve Görgülü, S. (2014). Hemşrelik öğrencilerinin kendi kendine öğrenmeye hazıroluş düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 1(3), 13-25.
• Seligman, M., Walker, E., & Rosenhan, D. (2001). Abnormal Psychology. New York: W.W. Norton & Company, Inc.
• Ural, A. (2015). Matematik öz-yeterlilik algısının Matematik öğretmeye yönelik kaygıya etkisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 8(2), 173-184.
• Uşaklı, H. ve Akpınar, E. (2015). Fen laboratuvarı kaygı ölçeğinin (FLKÖ) geliştirilmesi. Kastamonu Üniversitesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 1241-1250.
• TDK. (2016). Türk Dil Kurumu Sözlüğü. www.tdk.gov.tr. adresinden 05.06.2016 alınmıştır.
• Yalçın, M. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin kendi kendine öğrenme, bilgi okuryazarlığı ve akademik başarı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. İstanbul Bilim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Yenilmez, K. ve Şan, İ. (2008). Matematik öğretmen adaylarının kendi kendine öğrenmeye hazır oluş düzeyleri. XII Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. http://www.pegem.net/akademi/kongrebildiri_detay.aspx?id=37417 adresinden 10.05.2018’de alınmıştır.
• Yıldırım, İ. (2000). Akademik başarının yordayıcısı olarak yalnızlık, sınav kaygısı ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 167-176.
• Yıldırım, B. (2015). Fen bilimleri öğrenme kaygı ölçeği: geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 33-43.
• Yıldız, E., Şimşek, Ü. ve Hakan, H. (2017). Eğitsel oyun yönteminin öğrencilerin sosyal becerileri, okul ilişkin tutumları ve fen öğrenimi kaygıları üzerine etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 11(1), 381-400.
• Yılmaz İ.A., Dursun S., Güngör Güzeler E. ve Pektaş K. (2014). Üniversite öğrencilerinin kaygı düzeyinin belirlenmesi: bir örnek çalışma. Electronic Journal of Vocational Colleges, 4(4), 16-26.
• Yilgen, A., Baykara, O., ve Arı, Ü. (2012). Kuantum öğrenme modelinin öğrencilerin fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına ve kendi kendine öğrenme becerisine etkisi. X.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildirileri, 27-30 Haziran 2012. Niğde Üniversitesi, Niğde
• Westerback, M.E. (1982). Studies on attitude towards teaching science and anxiety about teaching science in preservice elementary teachers. Journal of Research in Science Teaching, 19(7), 603-616.