Öğretmenlerin Çalışan Sesliliğine Yönelik Algılarının İncelenmesi: Fenomenolojik Yaklaşım

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 1 - 21, 30.09.2019

Bilal Aygün Hamit Ozen

Öz

Bu çalışmada öğretmenlerin sesliliğinin belirlenmesi
amaçlanmıştır. Çalışma nitel araştırma yönteminin olgu bilim deseniyle
gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, amaçlı örnekleme
yöntemlerinden maksimum çeşitlilik ve ölçüt örneklemeye göre belirlenmiştir.
Araştırmaya 2018-2019 öğretim yılı bahar döneminde İstanbul ilinde çeşitli
eğitim kurumlarında görev yapan 10 öğretmen katılmıştır. Araştırmanın verileri
yapılandırılmış yazılı görüşme formu ile toplanmıştır. Toplanan veriler
betimsel olarak analiz edilmiş ve temalandırılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin
çalıştıkları kurumu ilgilendiren konularda görüşlerini açıkça ifade
edebildikleri bulgularına ulaşılmıştır. Fakat bir kısım öğretmen okul
müdürleriyle çatışmaya girmekten kaçındıklarından ve ayrı ideolojik görüşlere
sahip olduklarından dolayı sessizliği tercih etmektedirler. Öğretmenler
seslilik davranışımı okulda birlik ve beraberlik duygusu oluşturmak için
sergilemektedir. Okul niteliğinin arttırılmasına yönelik olarak yenilikçi, iyi
örnekleri içeren fikirler sunulmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Çalışan Sesliliği, Öğretmen sesliliği, Örgütsel seslilik, Okulda işbirliği

Kaynakça

• Arslan, A., & Yener, S. (2016). İşgören sesliliği ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması çalışması. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 173-191.
• Aygün, B. (2014). Lise öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerindeki farkındalıkları ve öğretimsel liderliği sınırlayan faktörlere yaklaşımlarının incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Begum, S. (2017). Çalışan sesi: çok boyutlu bir ölçek geliştirme. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Christensen, L., Johnson, B., & Turner, L. (2015). Research methods design and analysis. (A. Aypay, Çev.) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Cresswell, J. (2012). Educational research. Boston: Pearson.Çakıcı, A. (2007). Örgütlerde sessizlik: sessizliğin teorik temelleri ve dinamikleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 145 -162.
• Çankır, B. (2016). Çalışanlarda pozitif ses çıkartma davranışı nasıl oluşur? Örgütsel güven, psikolojik sözleşme ihlali, lider-üye etkileşimi ile pozitif ses çıkartma davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 1-12.
• Çetin, Ş. & Çakmakçı, C. (2012). Çalışan sesliliği ölçeğini Türkçe'ye uyarlama çalışması. KHO Bilim Dergisi, 1-19.
• Derin, N. (2017). İşyerinde kişiler arası güven ile işgören sesliliği arasındaki ilişkide psikolojik rahatlığın aracılık rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, 51-68.
• Dinç, E. (2018). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve etik. S. B. Merriam içinde, Nitel Araştırma (s. 210). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Dundon, T., Wilkinson, A., Marchington, M., & Ackers, P. (2004). The meanings and purpose of employee voice. International Journal of Human Resource Management, 1149-1170.
• Freeman, R. B. & Rogers, J. (2006). What workers want. New York: Cornell University Pres. Hirschman, A . (1970). Exit, voice, and loyalty: Responses to declines in firms, organizations, and nations. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Harris, A. & Muijs, D. (2003). Teacher leadership: Principles and practice. England: Institute of Education, University of Warwick.
• Kulualp, H. G. (2016). Çalışan sesliliği ile bazı kişisel ve örgütsel özellikler arasındaki ilişkinin belirlenmesi: öğretim elemanları üzerine bir araştırma. . Ege Akademik Bakış , 745-761.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel Araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Milgram, S. (1974).Obedience to authority. New York: Harper & Row.
• Morrison, E. W. (2011). Employee voice behavior: integration and directions for future research. The Academy of Management Annas, 373-412.
• Morrison, E. W., & Milliken, F. J. (2000). Organizational silence: a barrier to change and development in a pluralistic world. Academy of Management Review, 706–725.
• Özbolat, G. & Şehitoğlu, Y. (2018). Çalışan sesliliği ile iletişim doyumu arasındaki ilişki: Bankacılık sektöründe bir araştırma. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35-49.
• Özdemir, L. & Sarıoğlu, S. (2013). Çalışanların örgütsel ses ve sessizlik algılamalarının demografik nitelikler açısından değerlendirilmesi: Kamu ve özel sektörde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 257-282.
• Pinder, C. & Harlos, K. (2011). Employee silence: quiescence and acquiescence as responses to perceived injustice. Research in Personnel and Human Resources Management, 331–369.
• Şehitoğlu, Y. (2012). İşgören sesliliği, nedenleri ve boyutları: teorik bir çerçeve. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27-38.
• Van Dyne, L. & Le Pine, J. A. (1998). Helping and voice extra-role behaviors: Evidence of construct and predictive validity. Academy of Management Journal, 41(1), 108-119.
• Van Dyne, L., Cummings, L., & Parks, J. (1995). Extra-role behaviors: In pursuit of construct and definitional clarity (a bridge over mudied waters). Research in Organizational Behavior, 215-285.
• Van Dyne, L., & Ang, S., & Botero, I. (2003). Conceptualizing Employee Silence and Employee Voice As Multi-dimensional Constructs. Journal of Management Studies, 40, 1359 - 1392. 10.1111/1467-6486.00384.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, N. (2008). Eğitim Sistemi içerisinde öğretmenin fonksiyonları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Zehir, C., & Erdoğan, E. (2011). The association between organizational silence and ethical leadership through employee performance. Procedia Social and Behavioral Sciences 24, 1389–1404.