Okul Yöneticilerinin Yaptıkları Yönetimsel Hataların Mesleki Gelişim ve Öğrenme Bağlamında İncelenmesi: Hatalardan Öğrenme

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 46 - 62, 30.03.2021

Mehmet Özdoğru , Nezahat Güçlü

Öz

Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerinin yaptıkları yönetimsel hatalara ilişkin görüşlerini belirleyerek mesleki gelişim ve öğrenmeye katkısı bağlamında incelemektir. Araştırma nitel araştırma yöntemine göre yapılmış olup durum çalışması desenindedir. Araştırmanının katılımcı grubunu 25 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Yarı-yapılandırılmış görüşme formunun kullanıldığı araştırmada veriler içerik analizi tekniğine uygun olarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda, okul yöneticilerinin yaptıkları yönetimsel hatalar; iletişim hataları, insan kaynağının yönetimiyle ilgili yapılan hatalar, eğitim-öğretim sürecindeki hatalar, kişilik özelliklerinden kaynaklı hatalar, bürokratik iş ve işlem hataları, iş sağlığı ve güvenliği hataları, mali kaynakların ve fiziki alanların kullanımıyla ilgili hatalar olmak üzere yedi alt tema altında toplanmıştır. Yöneticiler kendilerini hataya sevk eden başlıca nedenleri; tecrübesizlik, iletişim becerisi eksikliği, okulu, öğretmenleri, öğrencileri ve velileri yeterince tanımama, iş yükü fazlalığı, kişilik özellikleri, diğer işlerin eğitim-öğretimin önüne geçmesi, bilgi eksikliği, iş yeri stresi, duygularını yönetememe, olarak ifade etmişlerdir. Yöneticiler yaptıkları hataların mesleki gelişim ve öğrenmelerine katkısına ilişkin olarak; mesleki deneyim kazandırdığını, özeleştiri, özdeğerlendirme ve sorgulama yaptırdığını, okulu ve paydaşları daha iyi tanıma fırsatı sağladığını, yönetim tarzını belirlemede etkili olduğunu, araştırmaya ve daha dikkatli olmaya sevk ettiğini, cesaret ve özgüveni arttırdığını, daha büyük hatalar için önlem almaya yönelttiğini ifade etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul yöneticisi, yönetimsel hata, mesleki gelişim, öğrenme, okul müdürü

Kaynakça

• Akpınar, B. & Akdoğan, S. (2010). Negatif bilgi kavramı: Hata ve başarısızlıklardan öğrenme. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi,1(1), 14-22.
• Alpkan, L. & Doğan, T. (2008). Stratejik planlama sureci bileşenlerinin firma performansına etkileri. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 21-47.
• Argüden, Y. (2005). Her hata bir öğrenme fırsatıdır. http://www.arge.com/tr/makaleler/her-hata-bir-ogrenme-firsatidir/ adresinden 21.10.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Bauer, J. (2006). Error culture in health care: Modeling nurses’ error related learning activities. 87th Annual Meeting of the American Educational Research Association, San Francisco, USA.
• Bauer, J. & Mulder, R. H. (2007). Modelling learning from errors in daily work. Learning in Health and Social Care, 6, 121–133. Büyüköztürk, Ş., Kılıç, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (13. baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Çalık T. (2010) Öğrenen örgütler olarak eğitim kurumları. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 121-128. Çetin, K. & Yalçın, M. (2002). MEB yönetici eğitimi programlarının değerlendirilmesi. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu Bildiriler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi , 191.
• Dyck, C. V. Frese, M., Baer, M. & Sonnentag, S. (2005). Organizational error management culture and ıts ımpact on performance: A Two- study replication, Journal of Applied Psychology, 90(6): 1228-1240.
• Guskey, T., R.(1994). Professional development in education: In Search of the Optimal Mix Annual Meeting of the American Educational Research Association, New Orleans, LA, 4-8.
• Harteis, C., Bauer, J. & Gruber, H. (2008). The culture of learning from mistakes: How employees handle mistakes in everyday work. International Journal of Educational Research, 47(4), 223-231.
• Heinze, A. (2005). Mistake-handling activities in the mathematics classroom. In Chick, H. L. ve Vincent, J. L. (Eds.). Proceedings of the 29th Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education, Melbourne 3, 105-112.
• Homsma, G. J, Dyck, C. V., Gilder, D. D., Koopman, P. L. ve Elfring, T. (2009). Learning from Error: The influence of error incident characteristics, Journal of Business Research,62(2009), 115–122.
• Jo, Y.-D., Park, K.-S. (2003). Dynamic Management of Human Error to Reduce Total Risk, Journal of Loss Prevention in the Process Industries, 16(2003), 313–321.
• Karasar, N. (1995). Bilimsel araştirma yöntemleri. Ankara: Nobel. Kasar, J., ve Clark, E. N. (2000). Developing professional behaviors. USA: Slack, Grove Road.
• Kıranlı, S., (2010). Lise müdürlerinin yönetsel davranış biçimleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2) , 229-250.
• Lee, Y. S., Kim, Y., Kim, S. H., Kim, C., Chung, C. H. & Jung, W. D. (2004). Analysis of human error and organizational deficiency in events considering risk significance, Nuclear Engineering and Design, 230(2004), 61–67.
• Lehman, P. (2009). Learning from mistakes and failures. Retrieved from http://www.education.com/reference/article/Ref_Learning_Mistakes adresinden 18/10/2019 tarihinde erişildi.
• Metcalfe, J. (2017). Learning from errors. The Annual Review of Psychology, 68, 465–89.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. California: Sage.
• Özmen F. &Aküzüm C. (2013). Okul yöneticilerinin okul ortamında yaşanan örgütsel hatalara yönelik tavır alışları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2013), 332- 351.
• Polat, S., Uğurlu, C. T. & Aksu, B., M. (2018). Okul yöneticilerinin kendi mesleki gelişimleri ve okulu geliştirmeye yönelik liderlik davranışlarına ilişkin görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(1), 205-224.
• Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen yeterlilikleri ve mesleki gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 58, 40-41.
• Tjosvold, D., Yu, Z. & Hui, C. (2004). Team learning from mistakes: The contribution of cooperative goals and problem-solving. Journal of Management Studies, 41(7), 1223-1245.
• Watts, G. E. & Hammond, J. O. (2002). Professional development: Setting the context. In G. E. Watts (Ed.) Enhancing Community Colleges Through Professional Development. New Directions for Community Colleges, 120, 5-10.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.