KARADENİZ BÖLGESİNİN COĞRAFİ İŞARETLİ GASTRONOMİK ÜRÜNLERİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 3, 337 - 354, 31.12.2020

Yener Oğan , Savaş Büyükyılmaz

https://doi.org/10.32958/gastoria.800387

Cited By: 3

Öz

Bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşen ürünler ile ilgili belirgin özellikler coğrafi işaret kapsamında değerlendirilmektedir. 2020 yılı Ocak ayı itibariyle Türkiye’de coğrafi işaret almış toplam 470 ürün bulunmak-tadır. Bu coğrafi işaretli ürünlerden %77,3 gibi büyük bir bölümünü gast-ronomi alanı ile ilgili ürün grupları oluşturmaktadır. Karadeniz Bölgesi Batı, Orta ve Doğu Karadeniz bölümleri olmak üzere Türkiye’de il sayısı bakımından en fazla ilin bulunduğu bölge durumundadır. Bu çalışmada Karadeniz Bölgesinde bulunan illerin gastronomi alanı ile ilgili coğrafi işaret almış ürünlerin mevcut durumunun değerlendirilmesi amaçlanmak-tadır. Dolayısıyla çalışma kapsamında coğrafi işaret kavramı ile ilgili bil-giler verilmekte olup Karadeniz Bölgesinde gastronomi alanında coğrafi işaret alınmış olan ürünlerin künye bilgileri değerlendirilmektedir. Bu bağlamda Karadeniz Bölgesi incelendiğinde 95 coğrafi işaretli üründen 73 tanesi gastronomi ile ilgili coğrafi işaretli ürün değerlendirilmektedir. Karadeniz Bölgesinde bulunan Batı (%31,6), Orta (%34,2) ve Doğu (%34,2) Karadeniz Bölümlerinde gastronomi ile ilgili coğrafi işaretli ürünlerin birbirine yakın dağıldığı tespit edilmiştir. Coğrafi işaretli ürün-lerden mahreç işaretli ürünler menşei adı ile sınıflandırılan ürünlere oranla daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Coğrafi işaretli ürünlerin başvuru ve tescil tarihleri arasında ise üç ay ile altı yıl arasında değişen zaman dilim-leri bulunmaktadır. Ayrıca coğrafi işaret tescil sürecinde kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarının katkısının önemli olduğu gö-rülmektedir. Bu çalışma Karadeniz Bölgesinde gastronomi ile ilgili coğ-rafi işaretli ürünleri ile sınırlı olmasından dolayı Türkiye’de bulunan diğer bölgelerin gastronomi ile ilgili coğrafi işaretli ürünlerinin incelenmesi ve değerlendirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gastronomi, Coğrafi İşaret, Karadeniz Bölgesi

Geographical Indication Gastronomic Products of the Black Sea Region

Öz

Significant features related to products identified with a region, area, re-gion or country are evaluated within the scope of the geographical indica-tion. As of January 2020, Turkey has received a total of 470 geographical indication products. Majority of these geographical indication products, such as 77.3%, constitute product groups related to the field of gastrono-my. Western, Central and Eastern parts of the Black Sea in Turkey, in-cluding the case of most of the provinces in terms of the number of prov-inces. In this study, it is aimed to evaluate the current status of the prod-ucts that have received geographical indications about the gastronomy area of the provinces in the Black Sea Region. Therefore, information about the concept of geographical indication is given within the scope of the study. In the Black Sea Region, the imprint information of the prod-ucts with geographical indications in the field of gastronomy is evaluated. In this context, when the Black Sea Region is examined 73 out of 95 geo-graphical indications products are evaluated, geographical indications products related to gastronomy. It has been determined that the products with geographical indications related to gastronomy are distributed in the West (31.6%), Middle (34.2%) and East (34.2%) Black Sea Parts in the Black Sea Region. It has been determined that there are more geograph-ical indication products compared to the products classified by origin name. Between the application and registration dates of geographical in-dication products, there are time periods ranging from three months to six years. In addition, it is seen that the contribution of public institutions and organizations and non-governmental organizations is important in the geographical indication registration process. This study is limited to the Black Sea due to the geographical indication products related to gastron-omy in the District Investigation of geographical indication products re-lated to gastronomy of other regions in Turkey and evaluation is recom-mended.

Anahtar Kelimeler

Gastronomy, Geographical Indications, Black Sea Region

Kaynakça

• Referans1 Çağlı, I. B. (2012), Türkiye’de Yerel Kültürün Turizm Odaklı Kalkınma-daki Rolü: Gastronomi Turizmi Örneği, İTÜ, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Referans2 Çalışkan, V. ve Koç, H. (2012). Türkiye’de Coğrafi İşaretlerin Dağılış Özelliklerinin ve Coğrafi İşaret Potansiyelinin Değerlendirilmesi. Eas-tern Geographical Review-28
• Referans3 Durlu Özkaya, F., Sünnetçioğlu, S. ve Can, A. (2013). Sürdürülebilir Gastronomi Turizmi Hareketliliğinde Coğrafi İşaretlemenin Rolü, Jour-nal of Tourism and Gastronomy Studies 1/1, 13-20.
• Referans4 Eren, S. (2007), ‘Türk Mutfağı ve Haccp Sistemi; Mutfak Profesyonelleri-nin Haccp Bilgilerinin Ölçülmesi’, I. Ulusal Gastronomi Sempozyumu ve Sanatsal Etkinlikler, Antalya.
• Referans5 Escudero, S. (2001), “International Protection of Geographical Indicati-ons and Developing Countries, Trade-Related Agenda Development and Equity (T.R.A.D.E.)” Working Paper Nr.:10, South Centre, Geneva.
• Referans6 Karadeniz Bölgesi Haritası, (2020). http://cografyaharita.com/haritalarim/4mkaradeniz-bolgesinin-bolumleri-haritasi.png Erişim Tarihi 16.01.2020
• Referans7 Mercan, Ş , Üzülmez, M . (2014). Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Turizm Ge-lişimindeki Önemi: Çanakkale İli Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İk-tisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 29 (2) , 67-94 .
• Referans8 Öztürk, Y. ve Güral, F. N. (2014). Yavaş Şehir Olma Sürecinde Yerel Yönetimlerin Karşılaştığı Problemler:Vize İlçesi Örneği, Eko-Gastronomi Dergisi, Sayı 1. ss.87-101,
• Referans9 Öztürk, A. ve Serttaş, S. (2018). Karadeniz Bölgesi Meyveciliğinin Mev-cut Durumu ve Potansiyeli, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 8(4): 11-20,
• Referans10 Santich, B. (2004). Hospitality and Gastronomy: Natural Allies. Lashlety, Conrad (Ed.), Hospitality A Social Lens, London: Elsevier pp. 47-59.
• Referans11 Tanrıkulu, M. (2007), Türkiye’de Coğrafi İşaretlerin Tespiti ve Tescil Edilmesinin Önemi, Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 1(2), 92-103..
• Referans12 Türk Patent Enstitüsü, (2020). https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/ resour-ces/temp/6B3F914C-E72C-437C-8A30-F50C51DE0A23.pdf;jsess io-nid= FD278A E2E 875E4BE53363063F9C3C361 Tarihi 16.01.2020