Tüketicilerin Konfor Gıda Tercihleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 499 - 518, 31.10.2022

Rukiye Albayrak Nebahat Tuğba Tarhan Nazlıcan Gençtürk Ferah Özkök , Serdar Sünnetçioğlu

Öz

Gıda seçimi ve tüketimi, ekonomi, antropoloji, sosyoloji ve psikoloji gibi birçok alanla ilgilidir. Çalışmanın konusu olan konfor gıda seçimi bu alanların tümüyle ilişkilendirilebilir ancak, özellikle psikolojik ve kültürel konularla güçlü bir ilişkisi bulunmaktadır. Konfor gıda; çok genel olarak literatürde bireylere psikolojik olarak rahatlık sağlayan gıdalar olarak adlandırılmaktadır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de yaşayan bireylerin konfor gıda seçiminde etkili olan faktörler, konfor gıdaların bireyler için ifade ettiği anlamı ve konfor gıdanın tüketiminin birey üzerinde yarattığı etkileri araştırmaktır. Veriler internet üzerinden görüşme formu aracılığı ile toplanmış olup 248 kişiye ulaşılmıştır. Bu veriler; gıda ve duygu durumu arasındaki ilişki, konfor gıda kavramı, en çok tercih edilen konfor gıdalar, konfor gıda tüketim davranışları ve konfor gıda tercihlerini etkileyen faktörler olmak üzere 5 ana başlık kapsamında incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre bireylerin konfor gıdayı iyi hissettiren gıda olarak tanımladıkları, negatif ve/veya pozitif duygu durumlarında konfor gıda tükettikleri görülmektedir. Bireyler her iki duygu durumunda da çikolata, tatlı gibi şeker içerikli gıdalar tercih ederken en az tercih edilen grubun ise balık ve su ürünleri olduğu görülmüştür. Ayrıca bireylerin konfor gıdaları en çok olumlu duygularda, evde ve yalnız tükettiklerine ulaşılırken konfor gıda tercihini etkileyen faktörler arasında damak zevkinin öne çıktığı sonucuna varılmıştır

Anahtar Kelimeler

Konfor Gıda, Konfor Gıda Tercihleri, Gıda Tüketim Davranışı, Duygu Durumu, Gıda Tüketimi.

A Research on Consumers' Comfort Food Preferences

Öz

Food choice and consumption is relevant to many scientific fields such as economics, anthropology, sociology, and psychology. The choice of comfort food, which is the subject of the study, can be associated with all of these areas, but it has a strong relationship with psychological and cultural issues. Comfort food; In general, it is called as foods that provide psychological comfort to individuals in the literature. This study aims to investigate the factors that affect the comfort food selection of individuals living in Turkey, the meaning of comfort food for individuals, and the effects of comfort food consumption on the individual. The data was collected via the online interview form and 248 people were reached. This data has been reviewed on 5 main topics: The relationship between food and emotion, the concept of comfort food, the most preferred comfort foods, comfort food consumption behaviors, and comfort factors affecting food preferences. According to the findings, it is observed that individuals define comfort food as good food, and in the case of a negative and/or positive feeling, they consume comfort food. In both cases of emotion, it has been found that the least preferred group is fish and water products while choosing chocolate and sugar-content foods such as dessert. In addition, it has been concluded that the taste of the individual's comfort foods has been emphasized among the factors that affect comfort food preference while most positive emotions, home, and lonely consumption are achieved.

Anahtar Kelimeler

Comfort Food, Comfort Food Preferences, Food Consumption Behavior, Mood, Food consumption, Food Psychology

Kaynakça

• ArrudaPinto, V.R., Milião, G.L., Balbino, D.F., Della Lucia, S.M., CristinaRibeiroVidigal, M.T., MeloCabral, L.F., SilvaSoares da Rocha, S.J., Fernandes de Carvalho, A. ve Perrone, Í.T., ContemporaryFoods – Can TheyBecome New ComfortFoodsorSimplyMimicThem?. International Journal of GastronomyandFoodScience, 22, 1-9.
• Babicz-Zielińska, E. (2006). Role of PsychologicalFactors in FoodChoice-A Review, PolishJournal of FoodandNutritionSciences, 15(56), 379-384.
• Baş, T., ve Akturan, U. (2017). Sosyal Bilimlerde Bilgisayar Destekli Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, 3. Baskı, Ankara.
• Berg, B. L. ve Lune, H. (2019). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, (Çev. Ed. Arı,A.), Eğitim Yayınları, 9.baskı, Konya Creswell, J. W. (2003). Researchdesign: Qualitative, quantitativeandmixedmethodsapproaches. California: Sage Publications.
• Evers, C., Marijn Stok, F., & de Ridder, D. T. (2010). Feedingyourfeelings: Emotionregulationstrategiesandemotionaleating.Personalityandsocialpsychologybulletin, 36(6), 792-804. Fletcher, B. C., Pine, K. J., Woodbridge, Z., &Nash, A. (2007). How visualimages of chocolateaffectthecravingandguilt of femaledieters. Appetite, 48(2), 211-217.
• Ganley, R. M. (1989). Emotionandeating in obesity: a review of theliterature. International Journal of EatingDisorders, 8, 343-361.
• Gibson, E L. (2012). ThePsychobiology of ComfortEating: ImplicationsForNeuropharmacologicalInterventions. BehaviouralPharmacology, 23, 442-460.
• Jones, M. O., &Long, L. M. (Eds.). (2017). Comfortfood: meaningsandmemories. Univ. Press of Mississippi. Kandiah, J., Yake, M., Jones, J. ve Meyer, M. (2005). StressInfluencesAppetiteandComfortFoodPreferences in CollegeWomen. NutritionResearch, 26, 118-123.
• Karagöz, Y. (2019). SpssAmos Meta Uygulamalı Nitel Nicel Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği, Nobel Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara.
• LeBel, J. L., Lu, J., &Dubé, L. (2008). Weakenedbiologicalsignals: Highly-developedeatingschemasamongstwomenareassociatedwithmaladaptivepatterns of comfortfoodconsumption.Physiology&behavior, 94(3), 384-392.
• Locher, J. L., Yoels, W. C., Maurer, D., & Van Ells, J. (2005). Comfortfoods: an exploratoryjourneyintothesocialandemotionalsignificance of food. Food&Foodways, 13(4), 273-297. Peters, G. R., &Rappoport, L. (1988). Behavioralperspectives on food, nutrition, andaging.AmericanBehavioralScientist, 32(1), 5-16. Scarmozzino, F., &Visioli, F. (2020). Covid-19 andthesubsequentlockdownmodifieddietaryhabits of almosthalfthepopulation in an Italiansample. Foods, 9(5), 675.
• Shepherd, R. andDennison, C. M. (1996). Influences on AdolescentFoodChoice, Proceedings of theNutritionSociety, 55, 345-357.
• Soffin, M. T., &BatsellJr, W. R. (2019). Towards a situationaltaxonomy of comfortfoods: A retrospectiveanalysis.Appetite, 137, 152-162.
• Spence, C. (2017). Comfortfood: A review. International journal of gastronomyandfoodscience, 9, 105-109. Şimşek,N.(2019), Konfor Gıda Tüketimi Üzerine Mersin’de Keşifsel Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,Mersin
• Şimşek,N.,YalımKaya,S.(2018). Konfor Gıdalar Üzerine Derleme, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,11(58),776-782 Tomiyama, A. J., Dallman, M. F., &Epel, E. S. (2011). Comfortfood is comfortingtothosemoststressed: evidence of thechronicstressresponse network in highstresswomen. Psychoneuroendocrinology, 36(10), 1513-1519.
• Troisi J. D., Gabriel, S., Derrick, J. L. ve Geisler, A. (2015). ThreatenedBelongingandPreferenceforComfortFoodAmongtheSecurely Attached. Appetite, 90, 58-64.
• Troisi, J. D. ve Gabriel, S. (2011). ChickenSoupReally Is GoodfortheSoul: “ComfortFood” FulfillstheNeedtoBelong.PsychologicalScience, 22(6), 747-753.
• Vabø, M. andHansen, H. (2014). TheRelationshipBetweenFoodPreferencesandFoodürChoice: A TheoreticalDiscussion, International Journal of Business andSocialScience, 5(7), 145-157.
• Wagner, H. S., Ahlstrom, B., Redden, J. P., Vickers, Z., & Mann, T. (2014). Themyth of comfortfood.HealthPsychology, 33(12), 1552.
• Wansink, B. ve Payne, C. R. (2011). Exploring a ComfortFoodPreference Framework: Mood Self-verificationandtheIntake of ComfortFoods. The FASEB Journal, 20
• Wansink, B., Cheney, M. M. ve Chan, N. (2003). ExploringComfortFoodPreferencesAcross Age andGender. Physiology&Behavior, 79, 739-747.
• Wood, S. (2010). Thecomfortfoodfallacy: Avoidingoldfavorites in times of change. Journal of Consumer Research, 36(6), 950-963.
• Yalın, G. (2020). Kaybolmakta olan yerel mutfak kültürünün turizme kazandırılması: Balıkesir ili Edremit Körfezi örneği, Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü,Turizm İşletmeciliği Anabilim dalı,Balıkesir
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, 11. Baskı, Ankara.
• Zellner, D. A., Loaiza, S., Gonzalez, Z., Pita, J., Morales, J., Pecora, D., &Wolf, A. (2006). Foodselectionchangesunderstress. Physiology&behavior, 87(4), 789-793.
• Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği Ek- II, Bölüm D’sinde Yer Alan Gıda Kategorilerine İlişkin Kılavuz, Tarım ve Orman Bakanlığı (20.11.2021) Erişim Adresi ;https://www.tarimorman.gov.tr/Konu/2024/TGK_Katki_Maddeleri_Yonetmeligi_Gida_Kategorileri_Kilavuz