Eğitsel Arayüz Değerlendirme Ölçeği Türkçe Uyarlama Çalışması

Yıl 2016, Cilt: 36 Sayı: 3, 0 - 0, 30.12.2016

Serkan Dinçer , Ahmet Doğanay

Öz

Ajan kavramı her bir disiplinde farklı amaç ve işlevler için kullanılmakta, bu nedenle de farklı tanımlanmaktadır. Eğitim bilimlerinde ise eğitsel arayüzler ifadesi ile alan yazında yerini almaktadır. Eğitimde eğitsel arayüzlerin kullanımı çoğunlukla bilgisayar destekli öğretim yazımları ile olmaktadır. Sosyal öğrenmeye yardımcı olan karakterler olarak tanımlanan bu arayüzler bilgisayar destekli öğretim yazımlarının vazgeçilmez bir ögesi olarak görülmektedir. Tasarım açısından insan benzeri, sesli, metin tabanlı, çizgi film karakterleri gibi sınıflandırılan arayüzler ile ilgili birçok çalışma yapılmış olmasına rağmen bu eğitsel arayüzleri değerlendiren ölçme araçları alan yazında nadiren bulunmaktadır. Bu eğitsel arayüzlerin diğer değişkenlere etkisini inceleyen çalışmalar kadar bu eğitsel arayüzlerin değerlendirilmesinin de bir o kadar önemli olduğu düşünülmektedir. Bu görüş doğrultusunda bu çalışmanın amacı eğitsel arayüzlerin değerlendirilmesini sağlayacak bir ölçme aracı geliştirmek/uyarlamak olarak belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda bu çalışmada Ryu ve Baylor (2005) tarafından geliştirilen ölçme aracı, araştırmacının onayı ile Türkçeye uyarlanmıştır. Uyarlama sonucunda iç güvenilirlik katsayısı .93 olarak hesaplanan bu ölçme aracında doğrulayıcı faktör analizi bulgularının sınır-kabul değerlerinin içinde kaldığı belirlenmiştir. Sonuç olarak elde edilen değerlerden bu ölçme aracının ortaokul öğrencilerinin eğitsel arayüzlerini değerlendirilmesinde kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Kaynakça

• Akyüz, H. İ. (2012). Çevrimiçi görev temelli öğrenme ortamında eğitsel ajanın rolünün ve biçim özelliklerinin öğrencilerin motivasyonuna, bilişsel yüklenmesine ve problem çözme becerisi algısına etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Andre, E., Rist, T. ve Müller, J. (1998). Integrating reactive and scripted behaviors in a life-like presentation agent. Proceedings of the second international conference on Autonomous agents içinde (ss. 261-268). ACM.
• Atkinson, R. K. (2002). Optimizing learning from examples using animated pedagogical agents. Journal of Educational Psychology, 94(2), 416–427.
• Atkinson, R. K., Mayer, R. E. ve Meril, M. M. (2005). Fostering social agency in multimedia learning: Examining the impact of an animated agent's voice. Contemporary Educational Psychology, 30(1), 117-139.
• Bates, J. (1994). The role of emotion in believable agents. Communications of the ACM, 37(7), 122–125.
• Baylor, A. L. ve Kim, Y. (2005). Simulating instructional roles through pedagogical agents. International Journal of Artificial Intelligence in Education, 15(1), 95–115.
• Baylor, A. L. ve Kim, S. (2009). Designing nonverbal communication for pedagogical agents: When less is more. Computers in Human Behavior, 25(2), 450-457.
• Baylor, A. L. ve Ryu, J. (2003). The effects of image and animation in enhancing pedagogical agent persona. Journal of Educational Computing Research, 28(4), 373-394.
• Brenner, W., Zarnekow, R. ve Wittig, H. (1998). Intelligent software agents. Berlin: Springer-Verlag.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (2nd ed.). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Byrne, B. M. (1998). Structural equation modeling with LISREL, PRELIS and SIMPLIS: Basic concepts, applications, and programmings. London: Lawrence Erlbaum Assocatiates, Publishers.
• Chan, T.W. (1995). Artificial agents in distance learning. International Journal of Educational Telecommunications, 1(2/3), 263-282.
• Choi, S. ve Clark, R. E. (2006). Cognitive and affective benefits of an animated pedagogical agent for learning English as a second language. Journal of educational computing research, 34(4), 441-466.
• Chou, C. Y., Chan, T. W. ve Lin, C. J. (2003). Redefining the learning companion: the past, present, and future of educational agents. Computers & Education, 40(3), 255-269.
• Clark, R. ve Mayer, R. E. (2003). E-learning and the science of instruction. San Francisco, CA: Pfeiffer.
• Craig, S. D., Gholson, B. ve Driscoll, D. M. (2002). Animated pedagogical agents in multimedia educational environments: Effects of agent properties, picture features and redundancy. Journal of Educational Psychology, 94(2), 428-434.
• De Vellis, R. F. (2003). Scale development: Theory and applications (2. Baskı.). Thousand Oaks: Sage Publications.
• Dehn, D. M. ve van Mulken, S. (2000). The impact of animated interface agents: a review of empirical research. International Journal of Human-Computer Studies, 52(1), 1–22.
• Dewey, J. (1913). Interest and effort in education. Boston: Eiverside Press.
• Dinçer, S. ve Doğanay, A. (2015). The impact of pedagogical agent on learners’ motivation and academic success. Practice and Theory in Systems of Education, 10(4), 329-348.
• Doğanay, A. ve Sarı, M. (2012). Düşünme dostu sınıf ölçeği (DDSÖ) geliştirme çalışması. İlköğretim Online, 11(1), 214-229.
• Domagk, S. (2010). Do pedagogical agents facilitate learner motivation and learning outcomes? The role of the appeal of agent’s appearance and voice. Journal of Media Psychology, 22(2), 82–95.
• Dunsworth, Q. ve Atkinson, R. K. (2007). Fostering multimedia learning of science: Exploring the role of an animated agent’s image. Computers & Education, 49(3), 677-690.
• Esgin, E. (2010). Sanal eğitsel ajanlara ait özelliklerin akademik başarı, teknik kullanışlılık ve duygusal tutumlara olan etkilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Gulz, A. (2004). Benefits of virtual characters in computer based learning environments: Claims and evidence. International Journal of Artificial Intelligence in Education, 14(3), 313-334.
• Haddad, H. ve Klobas, J. (2003). The relationship between visual abstraction and the effectiveness of a pedagogical character-agent. Proceedings of AAMAS 2002 Workshop on Embodied Conversational Agents-Let’s Specify and Evaluate Them, 1-8.
• Harp, S. F. ve Mayer, R. E. (1998). How seductive details do their damage: A theory of cognitive interest in science learning. Journal of Educational Psychology, 90(3), 414-434.
• Heidig, S. ve Clarebout, G. (2011). Do pedagogical agents make a difference to student motivation and learning? Educational Research Review, 6(1), 27–54.
• Hershey Dirkin, K., Mishra, P. ve Altermatt, E. (2005). All or nothing: Levels of sociability of a pedagogical software agent and its impact on student perceptions and learning. Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, 14(2), 113-127.
• Hong, Z. W., Chen, Y. L. ve Lan, C. H. (2014). A courseware to script animated pedagogical agents in instructional material for elementary students in English education. Computer Assisted Language Learning, 27(5), 379-394.
• Kalaycı, Ş. (2009). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (4th ed.). Ankara: Asil Yayıncılık.
• Keller, J.M. (2010). Motivational design for learning and performance: The ARCS model approach. New York, NY: Springer.
• Kim, C. ve Baylor, A. L. (2008). A virtual change agent: Motivating pre-service teachers to integrate technology in their future classrooms. Journal of Educational Technology & Society, 11(2), 309-321.
• Kim, Y. ve Baylor, A. L. (2015). Research-based design of pedagogical agent roles: A review, progress, and recommendations. International Journal of Artificial Intelligence in Education, 1-10. DOI: 10.1007/s40593-015-0055-y
• Kizilkaya, G. ve Askar, P. (2006). Eğitim yazılımlarında eğitsel yardımcı kullanımı: Eğitsel arayüz ajanı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 25-31.
• Lester, J. C., FitzGerald, P. J. ve Stone, B. A. (1997). The pedagogical design studio: Exploiting artifact-based task models for constructivist learning. Proceedings of the 2nd international conference on Intelligent user interfaces içinde (ss. 155-162). ACM.
• Lester, J., Converse, S., Stone, B., Kahler, S. ve Barlow, T. (1997). Animated pedagogical agents and problem-solving effectiveness: A large-scale empirical evaluation. Proceedings of the Eighth World Conference on Artificial Intelligence in Education, 23–30.
• Lin, L., Atkinson, R., Christopherson, R., Joseph, S. ve Harrison, C. (2013). Animated agents and learning: Does the type of verbal feedback they provide matter? Computers & Education, 67(1), 239-249.
• Louwerse, M. M., Graesser, A. C., Lu, S. ve Mitchell, H. H. (2005). Social cues in animated conversational agents. Applied Cognitive Psychology, 19(6), 693-704.
• Mayer, R. E., Sobko, K. ve Mautone, P. D. (2003). Social cues in multimedia learning: role of speaker’s voice. Journal of Educational Psychology, 95(2), 419–425.
• Mayer, R. E. ve Wittrock, M. C. (1996). Problem-solving transfer. D. C. Berliner ve R. C. Calfee (Eds.), Handbook of educational psychology içinde (ss. 47–62). New York: Macmillan.
• McQuiggan, S. W. ve Lester, J. C. (2007). Modeling and evaluating empathy in embodied companion agents. International Journal of Human-Computer Studies, 65(4), 348-360.
• Moreno, R. (1999). Introducing social cues in multimedia learning: The role of pedagogic agents‟ image and language in a scientific lesson. Yayımlanmamış doktora tezi, University of California, Santa Barbara.
• Moreno, R. ve Mayer, R. E. (1999). Cognitive principles of multimedia learning: The role of modality and contiguity. Journal of Educational Psychology, 91(2), 358-368.
• Moreno, R., Mayer, R. E., Spires, H. A. ve Lester, J. C. (2001). The case for social agency in computer-based teaching: do students learn more deeply when they interact with animated pedagogical agents? Cognition and Instruction, 19(2), 177–213.
• Moundridou, M. ve Virvou, M. (2002). Evaluating the persona effect of an interface agent in a tutoring system. Journal of Computer Assisted Learning, 18(3), 253-261.
• Mumm, J. ve Mutlu, B. (2011). Designing motivational agents: The role of praise, social comparison, and embodiment in computer feedback. Computers in Human Behavior, 27(5), 1643-1650.
• Nunes, M. A. S. N., Dihl, L. L., Fraga, L. M., Woszezenki, C. R., Oliveira, L., Francisco, D. J., ...ve Notargiacomo, M. (2002). Animated pedagogical agent in the intelligent virtual teaching environment. Interactive Educational Multimedia,4, 53-60.
• Perez, R. ve Solomon, H. (2005). Effect of a socratic animated agent on student performance in a computer-simulated disassembly process. Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, 14(1), 47-59.
• Prendinger, H., Ma, C. L. ve Ishizuka, M. (2007). Eye movements as indices for the utility of life-like interface agents: A pilot study. Interacting with Computers, 19(2), 281-292.
• Reategui, E., Polonia, E. ve Roland, L. (2007). The role of animated pedagogical agents in scenario-based language e-learning: A case-study. Proceedings of the International Conference of Interactive computer aided learning ICL2007: E Portofolio and Quality in e-Learning, 7, 1-7.
• Reeves, B. ve Nass, C. (1996). The media education: How people treat computers, television and new media like real people and places. London: Cambridge University Press.
• Reisoğlu, İ., Yılmaz, R., Çoban, M., Topu, F. B., Karkuş, T. ve Göktaş, Y. (2015). Üç Boyutlu Sanal Dünyalardaki Tasarım Öğelerinin Motivasyon Boyutları Açısından İncelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(3), 257-272.
• Renninger, K. A., Hidi, S. ve Krapp, A. (Eds.) (1992). The role of interest in learning and development. Hillsdale: Erlbaum.
• Ryu, J. ve Baylor, A. L. (2005). The psychometric structure of pedagogical agent persona. Technology Instruction Cognition and Learning, 2(4), 291-314.
• Salim, S.S., Marzuki, N. ve Kasirun, Z. (2007). Modelling the requirements of an animated pedagogical agent for a web-based learning environment through inputprocess-output relationships. Austria: Conference ICL2007.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. ve Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
• Sheskin, D. J. (2004). Handbook of parametric and nonparametric statistical procedures (3.Baskı.). Boca Raton: Chapman & Hall/CRC
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Towns, S., FitzGerald, P.
• ve Lester, J. (1998). Visual emotive communication in lifelike pedagogical agents. In Proceedings of the fourth international conference on intelligent tutoring systems (ss. 474–483), Berlin, New York: Springer-Verlag.
• Ünal-Çolak, F. ve Ozan, Ö. (2012). The effects of animated agents on students’ achievement and attitudes. Turkish Online Journal of Distance Education, 13(2), 96-111.
• Van der Meij, H. (2013). Motivating agents in software tutorials. Computers in Human Behavior, 29(3), 845-857.
• Veletsianos, G. (2012). How do learners respond to pedagogical agents that deliver social-oriented non-task messages? Impact on student learning, perceptions, and experiences. Computers in Human Behavior, 28(1), 275-283.
• Veletsianos, G. ve Russell, G. S. (2014). Pedagogical agents. Handbook of research on educational communications and Technology içinde (ss. 759-769). New York: Springer.
• Wang, S. K. ve Reeves, T. C. (2006). The effects of a web-based learning environment on student motivation in a high school earth science course. Educational Technology Research and Development, 54(6), 597-621.
• Wooldridge, M. ve Jennings, N. R. (1995). Intelligent agents: Theory and practice. Knowledge Engineering Review. 10(2), 115-152.
• Yılmaz, R. ve Kılıç-Çakmak, E. (2011). Sanal öğrenme ortamlarında sosyal model olarak eğitsel arayüz ajanları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(4), 243-264.
• Yılmaz, R. ve Kılıç-Çakmak, E. (2012). Educational interface agents as social models to influence learner achievement, attitude and retention of learning. Computers & Education, 59(2), 828-838.