Ortaöğretim Öğretmenlerinin Öğrenme Stilleri ve Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin Karşılaştırılması

Yıl 2017, Cilt: 37 Sayı: 1, 0 - 0, 27.04.2017

Gürcü Erdamar , Gülgün Alpan

Öz

Bu çalışmanın amacı ortaöğretim öğretmenlerinin öğrenme stilleri ile eleştirel düşünme eğilimlerini belirlemek ve aralarındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Araştırmanın yöntemi tarama modeline dayalıdır. Çalışma grubunu Milli Eğitim Bakanlığı’nın düzenlediği bir hizmet içi eğitime katılan 106 ortaöğretim öğretmeni oluşturmuştur. Öğretmenlerin öğrenme stillerini ortaya koymak amacıyla Kolb Öğrenme Stilleri Envanteri ve eleştirel düşünme eğilimlerini belirlemek için de California Eleştirel Düşünme Eğilimi ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre öğretmenlerin en fazla ayrıştıran ve özümseyen, en az değiştiren öğrenme stiline; en fazla açık fikirli, en az sistematik ve doğruyu arama eleştirel düşünme eğilimine sahip oldukları saptanmıştır. Öğretmenlerin eleştirel düşünme toplam puanları düşük çıkmıştır. Eleştirel düşünmenin yalnızca doğruyu arama alt boyutunun öğrenme stillerine göre anlamlı biçimde farklılaştığı, diğer boyutlarda farklılığın olmadığı bulunmuştur.     

Kaynakça

• Açışlı, S. (2015). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi. 9 (1), 23-48.
• Akar, Ü. (2007). Öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri ve eleştirel düşünme beceri düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akbıyık, C. (2002). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Akdere, N. (2012). Turkish pre-service teachers’ critical thinking levels, attitudes and self-efficacy beliefs in teaching for critical thinking. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Akınoğlu, O. (2001). Eleştirel düşünme becerilerini temel alan fen bilgisi öğretiminin öğrenme ürünlerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Alkın-Şahin, S. Tunca, N., & Ulubey, Ö. (2014). The relationship between pre-service teachers’ educational beliefs and their critical thinking tendencies. Elementary Education Online, 13(4), 1473-1492.
• Alper, A. (2010). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Eğitim ve Bilim, 35 (158), 14-27.
• Aşkar, P. & Akkoyunlu, B. (1993). Kolb öğrenme stili envanteri, Eğitim ve Bilim. 87, 37-47.
• Ay, Ş., Padem, S. ve Eriş, H.M. (2010). Teknik öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ve öğrenme stilleri, 1. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi Bildiri Özetleri (s.268-269). Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi, 13-15 Mayıs 2010, Balıkesir.
• Aybek, B. (2006). Konu ve beceri temelli eleştirel düşünme öğretiminin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimi ve düzeyine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Bahar, H. H., Özen, Y. & Gülaçtı, F. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin cinsiyet ve branşa göre akademik başarı durumları ile öğrenme stillerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(1), 69-86.
• Bahar, H. H. & Sülün, A. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öğrenme stilleri, cinsiyet öğrenme stili ilişkisi, ve öğrenme stiline göre akademik başarı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 379-386.
• Baykara-Pehlivan, K. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir çalışma. İlköğretim Online, 9(2), 749-763.
• Beşoluk, Ş. & Önder, İ. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları, öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9 (2), 679-613.
• Biggs, J., Kember, D., & Leung, D.Y.P. (2001). The revised two-factor study process questionnaire: R-SPQ-2F. British Journal of Educational Psychology, 71, 133-149.
• Büyükoztürk, S., Kılıç Cakmak, E., Akgün, O. E., Karadeniz, S., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Campbell, D. E. & Davis, C. L. (1988). Improving learning by combining critical thinking skills with psychological type. Wright-Patterson AFB, OH: School of Systems and Logistics, Air Force Institute of Technology. (Eric No. ED 306 250).
• Can, Ş. & Kaymakçı, G. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. NWSA-Education Sciences, 1C0633, 10, (2), 66-83.
• Cüceloğlu, D. (1998). İyi düşün doğru karar ver. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Colucciello, M.L (1999). Relationships between critical thinking dispositions and learning styles. Journal Professionals Nursing, 15 (5): 294-301.
• Çekiç, S. (2007).Matematik öğretmenliği lisans öğrencilerinin eleştirel düşünme gücü düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının eleştirel düşünmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 93-108.
• Çiçek Sağlam, A. & Büyükuysal, E. (2013). Eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve buna yönelik engellere ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 10 (1), 258-278.
• Çöğenli, A.G. (2011). Sınıf öğretmenlerinin sahip oldukları öğrenme stilleri ve kullandıkları bilişüstü öğrenme stratejileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Demirel, Ö. (2000). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem A Yayınevi
• Denizoğlu, P. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen bilgisi öğretimi öz-yeterlik inanç düzeyleri, öğrenme stilleri ve fen bilgisi öğretimine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Doney, L.D. & Lephardt, N.E. (1993). Developing critical thinking skills in accounting students. Journal of Education for Business, 68(5), 297-300.
• Dunn, R. & Dunn, K. (1993). Teaching secondary students through their ındividual learning styles: practical approaches for grades 7-12. Boston: Allyn and Bacon.
• Ekinci, O. (2009). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Entwistle, N. & Peterson, E.R. (2004). Learning styles and approaches to studying. In C. Spielberg (Ed.) Encyclopedia of Applied Psychology. (pp. 537-542). New York: Academic Press.
• Erdamar Koç, G.(2015). Öğrenme stratejileri ve öğrenme stilleri. Yusuf Budak (Ed.) Öğretim İlke ve Yöntemleri. (s. 285-328) Ankara: Pegem Akademi.
• Erktin, E. (2002). İlköğretimde düşünme becerilerinin geliştirilmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 16: 61-71.
• Facione, P A., Facione, N C., & Giancarlo, C. A. (1998). Professional judgment and the disposition toward critical thinking. California Academic Press.
• Facione, P. A., Facione, N. C. & Giancarlo, C. A. (2000). The disposition toward critical thinking: Its character, measurement, and relationship to critical thinking skill. Informal Logic. 20 (1), 61-84.
• Gelder, T.V. (2005). Teaching critical thinking, some lessons from cognitive science. College Teaching. 53(1), 41-46.
• Gencel, İ.E. & Candan, D.G. (2014). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ve yansıtıcı düşünme düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi. 4 (8), 55-68.
• Genç, S.Z. (2008). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8 (1), 89-116.
• Given, B. (1996). Learning styles; a synthesized model. Journal of Accelerated Learning and Teaching. 21, 11-44.
• Gülveren, H. (2007). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve bu becerileri etkileyen eleştirel düşünme faktörleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
• Güven, M. & Kürüm, D. (2006). Öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme arasındaki ilişkiye genel bir bakış. Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1): 75-89.
• Güven, M. & Kürüm, D. (2008). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 7(1), 53-70.
• Halpern, D.F., (2003). Thought and knowledge: An introduction to critical thinking. New Jersey- London: Lawrence Erlbaum Associates.
• Hasırcı, Ö. (2006). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin öğrenme stilleri: Çukurova Üniversitesi Örneği. Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 2(1), 15-25.
• İpşiroğlu, Z. (1997). Eğitimde yeni arayışlar. İstanbul: Adam Yayıncılık.
• Johnson, A. (2000). Using creative and critical thinking skills to enhance learning. Boston: Allyn and Bacon.
• Johnson, B. E. (1998). Stirring up thinking. New York: Houghton Mifflin Company.
• Karacaoğlu, Ö. C. (2008). Öğretmenlerin yeterlilik algıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1). 70-97.
• Karasar, N.(2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara : Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaasboll, J.J. (1998). Teaching critical thinking and problem defining skills. Education and Information Technologies, 3, 101-117.
• Keefe, J. W (1990). Learning style profile handbook: Volume II, Developing Cognitive Skills. National Association of Secondary School Principals. Reston.
• Koç, D. (2007). İlköğretim öğrencilerinin öğrenme stilleri: Fen başarısı ve tutumu arasındaki ilişki (Afyonkarahisar Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi
• Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Koçakoğlu, M. (2010). Determining the learning styles of elementary school (1st-8th Grade Teachers). International Online Journal of Educational Sciences, 2 (1), 54- 64.
• Kolb, D.A. (1984). Experiential learning: Experience as the source of learning and development. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Kolb, A.Y. & Kolb, D.A.(2005). Learning styles and learning spaces: Enhancing experiential learning in higher education. The Academy of Management Learning and Education. 4 (2), 193-212.
• Kolb, A.Y. & Kolb, D.A.(2006). Learning styles and learning spaces: A review of the multidisciplinary application of experiential learning theory in higher education. In R.R.sims & S.J. Sims. (Eds.), learning Styles and Learning: A Key to meeting the Accountability Demands in Education (pp.45-92). New York: Nova Science Publishers.
• Korkmaz, Ö. (2009). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 1-13.
• Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• McCarthy, M. (2010). Experiential learning theory: From theory to practice. Journal of Business and Economic Research. 8 (5), 131-139.
• Mutlu, M. (2008). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğrenme stilleri. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 1-21.
• Myers, B. E. & Dyer, J. E. (2004). The influence of student learning style on critical thinking skill. Retrieved on 16 May 2004, at URL: http://plaza.ufl.edu/bmyers/Papers/SAERC2004/LearningstyleCT.pdf. (2015, Haziran 18).
• Narin, N. (2009). İlköğretim ikinci kademe sosyal bilgiler öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Özdemir, M. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme stillerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Reinstein, A. & Lander, G. H. (2008). Developing critical thinking in college programs. Research in Higher Education Journal. 1, 78-94.
• Rudd, R., Baker, M., & Hoover, T. (2000). Undergraduate agriculture student learning styles and critical thinking abilities: ıs there a relationship? Journal of Agricultural Education, 41(3), 2-12.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Seferoğlu, S. S., & Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30). 193-200.
• Sülün, A. & Bahar, H.H. (2009). Fen bilgisi öğretmenliği programına kayıtlı öğrencilerin öğrenme stillerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. 18. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı Bildiri Özetleri (s.129), Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 1-3 Ekim 2009, İzmir.
• Şahinel, S. (2001). Eleştirel düşünme becerileri ile tümleşik dil becerilerinin geliştirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Şen, Ü. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 1(2), 69-89.
• Şengül, C. & Üstündağ, T. (2009). Fizik öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimi düzeyleri ve düzenledikleri etkinliklerde eleştirel düşünmenin yeri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 237-248.
• Suliman, W. A. (2006). Critical thinking and learning styles of students in conventional and accelerated programmes. International Nursing Review. 53, 73–79.
• Topuz, F. (2014). Öğrenme stillerinin ve eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Fen bilgisi öğretmen adayları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Amasya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Amasya.
• Torres, R. M. & J. Cano. (1995). Learning style: A factor to critical thinking?. Journal of Agricultural Education. 36, 4: 55-62.
• Torun, N. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana.
• Yıldırım, A. Ç. (2005). Türkçe ve Türk dili ve edebiyatı öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldırım, A. (2013). Türkiye’de öğretmen eğitimi araştırmaları: Yönelimler, sorunlar ve öncelikli alanlar. Eğitim ve Bilim, 38(169), 175-191.
• Yang, S.C. & Lin, W.C. (2004), The relationship among creative, critical thinking and thinking styles in Taiwan high school students, Journal of Instructional Psychology, 31, 33-45.
• Zayif, K. (2008). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bolu.