Lise Öğrencilerinin Sözcük Kazanımında Sözlük Kullanım Eğilimlerinin Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 37 Sayı: 1, 0 - 0, 27.04.2017

Cem Erdem

Öz

Sözcükler fikirlerin şekillendirilmiş biçimleridir. Sözcük dağarcığının geliştirilmesi dil gelişimi açısından önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada, lise öğrencilerinin Türk edebiyatı ile dil ve anlatım derslerinde sözcük kazanımında sözlük kullanım eğilimlerinin etkisi incelenmiştir. Araştırma tarama deseninde modellenmiştir. Araştırma, 2012-2013 eğitim öğretim yılının güz döneminde 176'sı kız, 105'i erkek olmak üzere toplam 281 öğrenciden alınan verilerden yararlanılarak oluşturulmuştur. Anket aracılığıyla toplanan veriler istatistikî olarak bağımsız örneklem t testi ve tek faktörlü varyans analizi (Anova) ile anlamlandırılmıştır. Sonuç olarak sözlüklerin öğrenciler tarafından sıkıcı ve üzerinde çalışması zor kitaplar olarak algılandığı ve derslerde kaynak kitap olarak sözlüklerden yeterli düzeyde yararlanılamadığı tespit edilmiştir. 

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Adıgüzel, M., S. (2004). Türkçe Öğretim Yöntemleri, Ankara: Yeryüzü Yayınları.
• Akçay, E. (2009). 100 Temel Eser'in Kelime Kazanımı Açısından Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Aksan, D. (1998). Her Yönüyle Dil / Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara: TDK Yay.
• Aksoy, Ö., A. (1990). Dil Yanlışları, Ankara: Emel Yayınevi, 3.Baskı.
• Bayram, İ. (2007). 9. Sınıf Türk Edebiyatı Kitabının Öğrencilerin Kelime Hazinesine Katkısı Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Bilgin, M. (2006). Anlamdan Anlatıma Türkçemiz, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Budak, Y. (2000). Sözcük Öğretimi ve Sözlüğün İşlevi, Dil Dergisi, sayı: 92.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. B., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yay.
• Cemiloğlu, M. (2003). Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Chen, Y. (2011). Dictionary Use And Vocabulary Learning In The Context Of Reading, International Journal Of Lexicography Advance Access Published 12(2), 1-32.
• Coady, J. (1993). Research on ESL/EFL Vocabulary Acquisition: Putting it in context, (T. Huckin, M. Haynes, & J. Coady, Eds.), Second Language Reading and Vocabulary Learning, Ablex Publishing Corporation, Norwood, NJ, pp. 3–23.
• Çapri B. ve Çelikkaleli Ö. (2008). Öğretmen Adaylarının Öğretmenliğe İlişkin Tutum ve Mesleki Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Program ve Fakültelerine Göre İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9 (15), 33–53.
• Çiftçi M. (2010). Dil Öğretimi. Yayımlandığı kitap Çetin, İ. (Editör), Dil ve Edebiyat Öğretim Yöntemleri (107-158), Ankara: Nobel yay.
• Çotuksöken, Y. (1996). Bir Dilcinin Günlüğünden Okul Sözlüğünün Eleştirisi. İstanbul: İnsancıl Yayınları.
• Çotuksöken, Y. (2002). Türkçe Üzerine Denemeler ve Eleştiriler 1, İstanbul: Papatya Yayıncılık.
• Demir, C. (2006). Türkçe/Edebiyat Eğitimi ve Kişisel Kelime Serveti, Milli Eğitim, 34 (169), 207-225.
• Dóczi, B. (2011). Comparing The Vocabulary Learning Strategies of High School and University Students: A Pilot Study, Wopalp, 5,138-158.
• Dönger, A. (2009). Sözlük Kullanma Eğitiminin Yabancı Dil Olarak Almanca Öğrenimine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Adana.
• Emecan, N. (1998). 1960’tan Günümüze Türkçe Bir Sözlük Denemesi. İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
• Eminoğlu, E. (2010). Türk Dilinin Sözlükleri ve Sözlükçülük Kaynakçası. Sivas: Asitan Yayıncılık.
• Göçer, A. (2001). Türk Dili ile İlgili Sözlüklere Genel Bir Bakış ve Günümüz İlköğretim Sözlükleri, Türk Dili, Sayı 598.
• Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.
• Gülseren, C. ve Batur, Z. (2009). Sözlüklerin Niteliği Ve İşlevsel Özelliği Bağlamında Sözlük Okuma Alışkanlığının Anadili Becerilerine Etkisi Üzerine Kuramsal Bir Yaklaşım, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(4),135-147.
• Hacıeminoğlu, M. N. (1996). Milli Eğitim Bakanlığının Dil Politikası, Türk Kültürü, S. 42 .
• Huckin, T. & Coady, J. (1999). Incidental vocabulary acquisition in a second language: A review, SSLA, 21,181–193.
• İnce, H. G. (2006). Türkçede Kelime Öğretimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Kantemir, E. (1976). Türkiye'de Liselerde Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi. MEB Basımevi, İstanbul: Talim Terbiye Dairesi Yayınları.
• Kantemir, E. (1981). Yazılı Sözlü Anlatım, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Kantemir, E. (1991). Yazılı ve Sözlü Anlatım. Gözden Geçirilmiş 3. Baskı. Ankara: AÜ Eğitim Bilimleri Fakültesi Yay.
• Karadağ, Ö. (2011). İlköğretim Türkçe Sözlüklerinin Hazırlanmasında Temel Ölçütler, Türklük Bilimi Araştırmaları, 30, 193-207.
• Karadağ, Ö. ve Kurudayıoğlu, M. (2010). 2005 Türkçe Programına Göre Hazırlanmış İlköğretim Birinci Kademe Türkçe Ders Kitaplarının Kelime Hazinesi. TÜBAR-XXVII(2), 423-436.
• Karadüz, A. (2009). Sözlük, Sözcük Anlamı ve Öğrenme Üzerine, Turkish Studies, 4,(4), 636-649.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, N. (2007). Okul Sözlüklerinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Knight, S. (1994). Dictionary: The Tool of Last Resort in Foreign Language Reading? Modern Language Journal, 78 (5), 285-299.
• Korkmaz, Z. (2003). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). Ankara: TDK Yay.
• Lai, Y. (2005). Teaching Vocabulary Learning Strategies: Awareness, Beliefs, And Practices. A Survey Of Taiwanese Efl Senior High School Teachers. Ma İn English Language Teaching Department of Language & Linguistics, University Of Essex.
• Li Jin, L. ve Deifell, E. (2013). Foreign Language Learners' Use and Perception of Online Dictionaries: A Survey Study , MERLOT Journal of Online Learning and Teaching, 9(4),515-533.
• Mcdowell, K. ve Carroll J. (2011). Manipulating word properties: Targeting vocabulary learning for children with and without speech sound inaccuracies, Child Language Teaching and Therapy, 28(1), 101–121.
• Meb. (2005). Türk Edebiyatı ve Dil ve Anlatım Dersi Öğretim Programı Ve Kılavuzu. İstanbul: MEB Yay.
• Melanlıoğlu, D. (2013). Ortaokul Öğrencilerinin Sözlük Kullanma Alışkanlıkları: Nitel Bir Araştırma, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(2 ), 266-284.
• Mutlu, H. K. (2009). Türkçe Öğretiminde Sözlükçülük Tekniği Açısından Tematik Sözlükler, Turkish Studies, 4(4), 814-822.
• Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2013) Türkçe öğrenen yabancıların sözlük kullanma becerileri üzerine bir araştırma, Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 13-23.
• Porzıg, W. (1985). Dil Denen Mucize, (Çev.Vural Ülkü) Ankara: Kültür Bak.Yayınları.
• Rıankamol, N. (2008). A Survey Study Of Vocabulary Learning Strategies Of Gifted English Students At Triam Udomsuksa School In The First Semester Of Academic Year 2008, Unpublished Thesis, Language Institute, Thammasat Unıversity, Bangkok, Thailand.
• Sağır, M. (2002). Türkçe Dilbilgisi Öğretimi, Ankara: Nobel Yayınları.
• Scott, J. A., ve Nagy, W. E. (1997). Understanding the definitions of unfamiliar verbs, Reading Research Quarterly, 32(2),184–200.
• Sever, S. (2004).Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sezer, A. (1993). İletişim Araçlarının Dil Gelişimine Etkisi” Türkçe Öğretimi ve Sorunları, Yayına Hazırlayan: Ferhan Oğuzkan, Ankara: TED Yayını.
• Temizkan, M. (2007). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Derslerinde Okuma Stratejilerinin Okuduğunu Anlama Üzerindeki Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ankara.
• Topuzkanamış, E. (2014). Yazma Stratejileri Öğretiminin Türkçe Öğretmenliği Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yazma Başarısına Etkisi, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(2), 274-290.
• Uzun, E. N. (2005). Modern Dilbilim Bulguları Işığında Türkçe Sözlüğe Bir Bakış http://turkoloji.cu.edu.tr/dılbılım/uzun_02.pdf, 01. 07. 2013 tarihinde erişilmiştir.
• Ünlü, H., Sünbül A. M. ve Aydos L. (2008). Beden Eğitimi Öğretmenleri Yeterlilik Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 9,(2), 23-33.
• Yalçın, A. (2002). Türkçe Öğretim Yöntemleri, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yapıcı, Ş. ve Yapıcı, M. (2005). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yücel, H. A. (1995). Öğretmen- Öğrenci Köşesi, Ankara: Kültür Bakanlığı.