Dışavurumcu Sanat Yoluyla Estetik Değer Öğretimi

Yıl 2018, Cilt: 38 Sayı: 2, 693 - 714, 01.08.2018

İrfan Nihan Demirel

https://doi.org/10.17152/gefad.393942

Cited By: 2

Öz

Araştırmanın amacı, ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin
dışavurumcu sanat yoluyla estetik değer yargılarının gelişimini sağlamaktır.
Araştırmanın örneklemini Rize il ve ilçelerinde öğrenim gören 20 ortaokul 7.
sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma karma yöntem araştırma desenlerinden
yakınsayan paralel desen yaklaşımıyla yürütülmüştür. Araştırmada öğrencilerin
estetik beğeni düzeylerini ve estetik değerlendirmelerini tespit etmek amacıyla
veri toplama aracı olarak estetik beğeni anketi kullanılmıştır. Araştırma
sonuçları öğrencilerin, eğitimden önce sanat eserlerini estetik ögeleri dikkate
alarak değerlendirirken zorlanmalarına ve beğenilerini ortaya koyamamalarına
karşılık; dışavurumcu sanat yoluyla verilen eğitim sonunda sanat eserlerine
yönelik beğeni düzeylerinin arttığını göstermiştir. Diğer taraftan öğrencilerin
eğitim öncesinde sanat eserlerini belirgin özelliklerini dikkate alarak olumlu
ya da olumsuz bir bakış açısı ile değerlendirirken verilen eğitim sonrası renk,
ışık-gölge, oran-orantı, kompozisyon, denge ya da leke kullanımı gibi sanatsal
terimleri dikkate alarak olumlu bir bakış açısı ile değerlendirdikleri
belirlenmiştir. Araştırma sonuçları estetik değer eğitiminde dışavurumcu
sanatsal etkinlikler yoluyla uyarlanan eğitim programının öğrencilerin estetik
bakış açılarının gelişiminde etkili bir öğrenme-öğretme aracı olarak
kullanılabileceğini göstermiştir. Bu bulgular ışığında çocuklarla çalışan
eğitimcilerin çocuklarda estetik değer yargısının gelişimini sağlamak amacıyla
farklı dışavurumcu sanatsal yöntem ve tekniklerle ilişkilendirilmiş sınıf içi
etkinlikler düzenlemeleri gerektiği düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Dışavurumculuk, Sanat, Estetik değer

Kaynakça

• Arslan, G. (2015). Ergenlerde psikolojik sağlamlık: Bireysel koruyucu faktörlerin rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(44): 73-82.
• Artut, K. (2007). Sanat eğitimi kuramları ve yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık
• Atalayer, F. (1994). Temel sanat ögeleri. Ankara: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1): 1-15.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (18. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cannon A. (2005). Children’s aesthetic understanding: developing ınterpretations of photography, 14.01.2018 tarihinde https://ed.psu.edu/pds/teacher-inquiry/2005/cannona2005.pdf adresinden erişilmiştir.
• Creswell, J. W. & Plano Clark, V. L. (2015). Karma yöntem araştırmaları, tasarımı ve yürütülmesi. (Çev. Dede, Y. ve Demir, S. B.). (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Cupchik, G. C., & Gignac, A. (2007). Finding meaning and expressing emotion in response to artworks. Visual Arts Research, 33, 56–71.
• Erdem, P. (2010). 3-7 Yas çocuklarının estetik algılarının gelişimi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gömleksiz, M.N. ve Cüro, E. (2011). Sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan değerlere ilişkin öğrenci tutumlarının değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1): 95-134.
• International Expressive Arts Therapy Association. (2013). Who we are. What are the expressive arts? 13.01.2018 tarihinde https://www.ieata.org/who-we-are adresinden erişilmiştir.
• Kant, I. (1911). The critique of judgement. (Çev. Meredith, J. C.). 21.01.2018 tarihinde http://www.davidbardschwarz.com/pdf/kant.pdf adresinden erişilmiştir.
• Kennedy, S. M. (2015). Expressionist art and drama before, during, and after the weimar republic. Master’s Thesis, Portland State University.
• Kent, A. (2008). Art Therapy and spirituality in the treatment of an adolescent female who experienced sexual assault. 13.01.2018 tarihinde https://etd.ohiolink.edu/rws_etd/document/get/urs1210530808/inline adresinden erişilmiştir.
• Kirk, U., Skov, M., Hulme, O., Christensen, M. S. ve Zeki, S. (2009). Modulation of aesthetic value by semantic context: An fMRI study. NeuroImage, 44: 1125–1132.
• Knill, P., Barba, H., & Fuchs, M. (2004). Minstrels of soul: Intermodal expressive therapy. Canada: EGS Press.
• Leder, H. ve Belke, B. (2004). A model of aesthetic appreciation and aesthetic judgments. British Journal of Psychology. 95: 489-508.
• Malchiodi, C. (2005). Expressive therapies. New York, NY: Guilford.
• Malchiodi, C. (2007). The art therapy sourcebook. New York, NY: McGraw-Hill.
• Markovic, S. 2010. Aesthetic experience and the emotional content of paintings. Psihologija, 43(1): 47-64.
• Markovic, S. (2012). Components of aesthetic experience: aesthetic fascination, aesthetic appraisal, and aesthetic emotion. i-Perception, 3: 1-17.
• Michael, J. A. (1983). Art and adolescence, teaching art at the secondary level. New York: Teachers College.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expveed sourcebook. (2nd Edition). California: SAGE Publications.
• Parsons, M. J. (Ed.).(1994). Can children do aesthetics? a developmental account, In R. Moore (Ed.), Aesthetics for Young People(p. 33-45). Amerika:University of llinois Press.
• Pekdoğan, S. ve Korkmaz, H. İ. (2017). Okul öncesi eğitime devam eden 5-6 yaş çocuklarına verilen değerler eğitimine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37): 59-72.
• Rashid, K. ve Worrell, F. C. (2015). Aesthetic development in male students in Iran. International Journal for Innovation Education and Research, 3(7): 37-46.
• Richard, L. (2005). Ekspresyonizm sanat ansiklopedisi. (Çev. B. Marda, S. Gürsoy ve İ. Usmanbaş). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi, Analiz ve raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sevim, O., Hisarcıklılar, E. ve Feyzioğlu, N. (2012). Bir estetik duyuş analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(3): 41-57.
• Stamatopoulou, D., Cupchik, G., Amemiya, T., Hilscher, M. ve Miyahara, T. (2016). A background layer in aesthetic experience: Cross-cultural affective symbolism. Japanese Psychological Research, 58(3): 233–247.
• Temur, Ö. D. ve Yuvacı, Z. (2014). Okul öncesi değer eğitimi uygulayan okullardan seçilen değerlerin ve etkinliklerin güncellenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 122-149.
• Tuncalp, S. (2013). Dışavurumculuğun İlköğretim I. Kademe Sürecinde Yeri ve Önemi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Uzun, M. ve Köse A. (2017). Okul öncesi eğitimde değerler eğitiminin uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23): 305-338.
• Uzunkol, E. ve Yel, S. (2016). Hayat bilgisi dersinde uygulanan değer eğitimi programının özsaygı, sosyal problem çözme becerisi ve empati üzerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 41(183): 267-292.
• Vessel, E.A., Starr, G.G. ve Rubin, N. (2013). Art reaches within: Aesthetic Experience, the self and the default mode network. Frontiers in Neuroscience, 7: 1-9.
• Vukadinovic, M. (2011). Aesthetic experience and emotional ıdentification in the performances of different types of artistic dance. 10.02.2018 tarihinde https://www.um.es/vmca/proceedings/docs/36.Maja-Vukadinovic.pdf adresinden erişilmiştir.
• Wolcott, A. (1990). Aesthetic experience: Is ıt viable in contemporary education?. Marilyn Zurmuehlin Working Papers in Art Education, 8: 97-103.
• Yılmaz, M. (2010). Sanat eğitiminde motivasyon, sanat eğitiminde kopya ve taklit, görsel sanatlarda teknik ve yöntemler. Artut, K. (Ed.), Güzel Sanatlar Eğitiminde Özel Öğretim Yöntemleri(s. 193-298) içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yükrük, S. ve Akarsu, S. (2017). Ortaokul (5-8) müzik ders kitaplarında yer alan şarkıların değerler bakımından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3): 1171-1186.