Öğretmen Adaylarının Öğretmenliğe Hazır Olma Düzeyleri

Yıl 2019, Cilt: 39 Sayı: 1, 373 - 396, 20.03.2019

Ferhat Karakaya , Nurcan Uzel Ali Gül , Mehmet Yılmaz

https://doi.org/10.17152/gefad.447385

Cited By: 5

Öz

Bu araştırmada, öğretmen adaylarının öğretmenliğe
hazır olma düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır.
Tarama modelinin kullanıldığı araştırma, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında fen
bilgisi ve biyoloji öğretmenliği anabilim dallarında öğrenim gören 192 öğretmen
adayı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, öğretmen adaylarının öğretmenlik
mesleğine hazır olma durumları cinsiyet, anabilim dalı, anabilim dalı
tercihlerindeki isteklilik durumu, sınıf düzeyi, lisans not ortalaması
değişkenleri açısından incelenmiştir. Verilerin toplama aracı olarak
“Öğretmenliğe Hazır Olma Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek, sırasıyla “Etkili
öğrenme”, “Öğretim sürecini tasarlama”, “Teknopedagojik yeterlik” ve “Öğreneni
anlama” olmak üzere 4 alt faktör ve 20 sorudan oluşan 5’li likert tipindedir.
Ölçekteki sorular; 1=çok yetersiz, 5=çok yeterli şeklinde numaralandırılarak
değerlendirilmiştir. Bu araştırmada, ölçeğe ait güvenirlik Cronbach’s alpha
katsayısı (α=.92) ve ölçeği oluşturan etkili öğrenme (α=.83), öğretim sürecini
tasarlama (α=.84), teknopedagojik yeterlik (α=.82) ve öğreneni anlama (α=.64)
olarak belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine hazır olma
düzeyleri, öğrenim görülen ana bilim dalı, ana bilim dalına isteyerek gelme
durumu, sınıf düzeyi ve lisan not ortalaması değişkenlerinde istatistiksel
olarak anlamlı farlılık olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyet değişkenine göre
öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine hazır olma düzeylerinde istatiksel olarak anlamlı farklılık olmadığı belirlenmiştir.
Araştırmada kullanılan ölçeğin alt faktörlerinin tamamında sınıf düzeyi anlamlı
fark oluşturan bir değişken olarak belirlenmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Öz-yeterlik algısı, Öğretmen adayları, Öğretmenlik mesleği

Kaynakça

• Akbaş, A., & Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi özyeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1),98-110.
• Akıllı, M. & Seven, S. (2010). An investigation of prospective science teachers’attitudes towards the profession of teaching. Inonu University Journal of The Faculty of Education, 11(3), 61-73.
• Aksoy, E., & Gözütok, D. (2014). Transformations in teacher education in United States of America, Finland, Singapore, and Turkey. Educational Sciences and Practice, 13(25), 23–46.
• Aktamış, H., Kiremit, H. Ö., & Kubilay, M. Öğrencilerin öz-yeterlik inançlarının fen başarılarına ve demografik özelliklerine göre incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 1-10.
• Altunçekiç, A., Yaman, S., & Koray, Ö. (2005). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç düzeyleri ve problem çözme becerileri üzerine bir araştırma (Kastamonu İli Örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(1), 93-102.
• Arastaman, G. (2013). Eğitim ve Fen Edebiyat Fakültesi Öğrencilerinin Öz-Yeterlik İnançları ve Öğretmenlik Mesleğine Karşı Tutumlarının İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(2), 205-217.
• Azar, A. (2010). In-service and pre-service secondary science teachers self-efficacy beliefs about science teaching. Educational Research and Reviews, 5(4), 172-185.
• Beare, Paul, James Marshall, Colleen Torgerson, Susan Tracz, and Robin Chiero (2012). Toward a Culture of Evidence: Factors Affecting Survey Assessment of Teacher Preparation. Teacher Education Quarterly, 39(1): 159–173.
• Bozdoğan, A.E., Aydın, D., & Yıldırım, K. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(2), (83-97).
• Brown, A. L., Lee, J., & Collins, D. (2015). Does student teaching matter? Investigating pre-service teachers’ sense of efficacy and preparedness. Teaching Education, 26(1), 77-93.
• Çapa, Y., & Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 69-73.
• Çapri, B & Çelikkaleli (2008), Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
• Darling-Hammond, L., & Baratz-Snowden, J. (Eds.). (2005). A good teacher in every classroom: Preparing the highly qualified teachers our children deserve (National Academy of Education Committee on Teacher Education). San Francisco: Jossey-Bass.
• Dotger, B. H. (2010). I had no idea: Developing dispositional awareness and sensitivity through a cross-professional pedagogy. Teaching and Teacher Education, 26, 805–812. http://dx.doi.org/10.1016/j.tate.2009.10.017
• Engin, G., & Koç, G.Ç. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 182, 153-168.
• Eret-Orhan, E., Ok, A., & Capa-Aydin, Y. (2018). We train, but what do they think? Preservice teachers’ perceptions of the adequacy of their teacher education in Turkey. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 46(2), 183-198.
• Hacıömeroğlu, G. & Taşkın, Ç.Ş. (2010). Fen Bilgisi Öğretmenliği ve Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları (OFMA) Eğitimi Bölümü öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine İlişkin Tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 77-90.
• Karamustafaoğlu, O. & Üzmen, H. (2004). Toplumumuzda ve öğretmen adayları arasında öğretmenlik mesleğine verilen değer üzerine bir araştırma. Değerler Eğitimi Dergisi, 2(6), 35-49.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel yayın Dağıtım.
• Kartal, T. & Taşdemir, A. (2012). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 73-96.
• Kiremit, H. Ö., & Gökler, İ. (2010). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji öğretimi ile ilgili öz-yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 41-54.
• Kuru, M. & Uzun, H. (2008). Türkiye’de Öğretmen Adaylarının Seçiminde 1954 Örneği. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 207-232.MEB. (2013).Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri, Ankara: MEB Yayınevi.
• OECD (Organization for Economic Cooperation and Development). (2012). Education at a Glance 2012: OECD Indicators. OECD Publishing. Retrieved fromhttps://www.oecd.org/edu/EAG%202012_e-book_EN_200912.pdf
• O'Neal, D. D., Ringler, M., & Rodriguez, D. (2008). Teachers’ perceptions of their preparation for teaching linguistically and culturally diverse learners in rural eastern North Carolina. The rural educator, 30(1),5-13.
• Özder, H., Konedralı, G. & Zeki, C.P. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 16(2), 253-275.
• Özenoğlu Kiremit, H & Gökler, İ. (2010). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji öğretimi ile ilgili öz-yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 41-54.
• Özer, B. & Gelen, İ. (2008). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeyleri hakkında öğretmen adayları ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 39-55.
• Özoğlu, M., Gür. B. S., & Altunoğlu, A. (2013). Türkiye’de ve Dünyada Öğretmenlik. Eğitim Bir-Sen Yayınları. Araştırma Dizisi, 10.
• Rajić, V., Hoşgörür, T. & Drvodelić, M. (2015). An international perspective on the teacher qualities issue: the case of Croatia and Turkey. Croatian Journal of Education, 17(1), 37-62.
• Rowan, L., & Townend, G. (2016). Early career teachers’ beliefs about their preparedness to teach: Implications for the professional development of teachers working with gifted and twiceexceptional students. Cogent Education, 3(1), 1242458. doi:10.1080/2331186X.2016.1242458
• Sammons, P., Day, C., Kington, A., Gu, Q., Stobart, G., & Smees, R. (2007). Exploring variations in teachers' work, lives and their effects on pupils: key findings and implications from a longitudinal mixed‐method study. British educational research journal, 33(5), 681-701.
• Sandıkçı, M. & Öncü, E. (2013). Beden eğitimi ile diğer alanlardaki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin yeterlik algıları ve tutumlarının belirlenmesi ve karşılaştırılması. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 4(1), 135-151.
• Savran, A., & Çakıroğlu, J. (2001). Preserve biology teachers' perceived efficacy beliefs in teaching biology. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(21),105-112.
• Say, M. (2005). Fen bilgisi öğretmenlerinin öz-yeterlilik inançları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Saylan, N. (2013). Constantly modified teacher training system. International Journal of Curriculum and Instructional Studies, 3(6), 9–19.
• Stronge, J. H., Ward, T. J., & Grant, L. W. (2011). What makes good teachers good? A cross-case analysis of the connection between teacher effectiveness and student achievement. Journal of teacher Education, 62(4), 339-355.
• Tabachnick and Fidell, (2013). B.G. Tabachnick, L.S. Fidell Using Multivariate Statistics (sixth ed.) Pearson, Boston.
• Tanrıögen, A. (1997). Buca Eğitim Fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. PAÜ. Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 55-67.
• Taşkın, Ç. Ş., & Hacıömeroğlu, G. (2010). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumları: Nicel ve nitel verilere dayalı bir inceleme. İlköğretim Online, 9(3), 922-933.
• Tuncer, M., & Bahadır, F. (2016). Öğretmen adaylarının teknopedagojik alan bilgisi yeterlikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları açısından değerlendirilmesi. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 11(9), 839-858.
• Yıldırım, İ., & Kalman, M. (2017). Öğretmenliğe Hazır Olma Ölçeği’nin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(6), 2311-2326.
• Yıldız Duban, N., & Gökçakan, N. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz-yeterlik inançları ve fen öğretimine yönelik tutumları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 42-151.
• Yurtluk, M. (2003). Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının Matematik Dersi Öğrenme Süreci ve Öğrenci Tutumlarına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.