Araştırma Görevlilerinde İş Becerikliliği ve İşle Bütünleşme Arasındaki İlişki

Yıl 2020, Cilt: 40 Sayı: 2, 591 - 620, 06.08.2020

Burak Buluç , Müge Ersoy Kart

Öz

Bu araştırmanın amacı iş becerikliliği davranış düzeyleri ile işle bütünleşme düzeyleri olarak sayılan psikososyal değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmanın evreni Ankara’daki devlet ve vakıf üniversitelerinde çalışan araştırma görevlileridir. Örneklem ise bu üniversitelerde çalışan 358 araştırma görevlisinden oluşturmaktadır. Araştırma ilişkisel tarama modeli kullanılarak yapılan betimsel bir çalışmadır. Araştırmada veriler; Tims, Bakker ve Derks (2012) tarafından geliştirilen ve Akın, Sarıçam, Kaya ve Demir (2014) tarafından Türkçeye uyarlanan “İş Becerikliliği Ölçeği”; Rich (2006) tarafından geliştirilen ve Öngöre (2013) tarafından Türkçeye uyarlanan “İşle Bütünleşme Ölçeği”; aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde istatistiki işlemlerden aritmetik ortalama (X̅), standart sapma (s), yüzde (%), Pearson Moments çift yönlü korelasyon analizi ve aşamalı regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre duygusal bütünleşme, iş becerikliliğinin dört boyutuyla da orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki gösterirken, fiziksel ve bilişsel bütünleşmenin sadece iki iş beceriklilği boyutuyla (Yapısal İş Kaynaklarını Arttırma ve Zorlayıcı İş Gerekliliklerini Arttırma) ile orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki gösterdiği bulunmuştur. Aşamalı regresyon analizi sonuçları ise işle bütünleşmenin iş becerikliliğinin anlamlı yordayıcısı olduğunu göstermiştir. Bulgular ilgili alan yazın çerçevesinde tartışılmış ve akademide iş becerikliliği davranışlarının güçlendirilmesine yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İş Becerikliliği, İşle Bütünleşme, Araştırma Görevlileri

Kaynakça

• Akın, A., Sarıçam, H., Kaya, Ç., & Demir, T. (2014). Turkish Version of Job Crafting Scale (JCS): The Validity and Reliability Study. The International Journal of Educational Researchers, 1(5), 10-15.
• Akıtıcı, S., & Öztürk, M. (2016). Araştırma Görevlilerinin İş Doyumlarının Bireysel ve Demografik Açıdan İncelenmesi: SDÜ Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2), 667-692.
• Bakker, A. (2011). An Evidence-Based Model of Work Engagement. Association For Psychological Science, 20(4), 265-269.
• Bakker, A. (2017). Strategic and proactive approaches to work engagement. Organizational Dynamics(46), 67-75.
• Bakker, A., & Leiter, M. P. (2010). Where to go from here: Integration and future research on work engagement. A.
• Bakker, & M. P. Leiter içinde, Work Engagement A Handbook of Essential Theory and Research (s. 181-195). Psychology Press.
• Bakker, A., Demerouti, E., & Verbeke, W. (2004). Using The Job Demands-Resources Model to Predict Burnout and Performance. Human Resource Management, 43(1), 83-104.
• Bakker, A., Tims, M., & Derks, D. (2012). Proactive personality and job performance: The role of job crafting and work engagement. Human Relations, 65(10), 1359-1378.
• Bakker, A., & Demerouti, E. (2007). The Job Demands-Resources Model: State of the Art. Journal of Managerial Psychology, 3(22), 309-328.
• Bakker, A., & Demerouti, E. (2008). Towards a Model of Work Engagement. Career Development International, 13(3), 209-223.
• Demerouti, E., & Bakker, A. (2014). Job Crafting. M. C. Peeters, J. d. Jonge, & T. W. Taris içinde, An Introduction to Contemporary Work Psychology (s. 414-433).
• Demirez, F., & Tosunoğlu, N. (2017). Örgüt İkliminin İşe Yabancılaşma Üzerine Etkisi: Gazi Üniversitesi Rektörlüğünde Bir Araştırma. Journal of Business Research Turk, 9(2), 69-88.
• Hetland, J., Hetland, H., Bakker, A., & Demerouti, E. (2018). Daily transformational leadership and employee job crafting: The role of promotion focus. European Management Journal, 1-11.
• Kahn, W. A. (1990). Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. Academy of Management Journal(33), 692-724.
• Kahraman, A. B. (2010). Lisansüstü Eğitim Yapmak Amacıyla Başka Bir Üniversitede Görevlendirilen Araştırma Görevlilerinin Yaşam Tarzı Profilleri ve Problemleri (Hacettepe Üniversitesi Örneği). Journal of World of Turks, 2(2), 243-257.
• Köse, S., Oral, L., & Türesin, H. (2012). İş Yaşamında Sosyal Kolaylaştırma Kavramı ve Sanal Kaytarma İle İlişkisi: Araştırma Görevlileri Üzerinde Bir Araştırma. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(1), 287-295.
• Kulik, C. T., Oldham, G. R., & Hackman, J. R. (1987). Work Design as an Approach to Person-Environment Fit. Journal of Vocational Behavior(31), 278-296.
• Leiter, M. P., & Bakker, A. (2010). Work engagement: Introduction. A. Bakker, & M. P. Leiter içinde, Work Engagement A Handbook of Essential Theory and Research (s. 1-8). New York: Psychology Press.
• Lyons, P. (2008). The Crafting of Jobs and Individual Differences. Journal of Business Psychology(23), 25-36. Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leiter, M. P. (2001). Job Burnout. Annual Reviews, 52, 397-422. Morrow, D. L., & Conger, S. (2018). Conceptualizing job crafting: Deconstructing two streams of job crafting research. European Academy of Management, 1-31.
• Öngöre, Ö. (2013). İşle Bütünleşme Ölçeği Türkçe Formu'nun Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 50-60. http://dergipark.gov.tr/iibfdkastamonu/issue/29239/313070 adresinden alındı
• Öngöre, Ö. (2016). Kişilik ve İşle Bütünleşme. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Rich, B. L. (2006). Job Engagement: Construct Validation and Relationships With Job Satisfaction, Job Involvement, and Intrinsic Motivation. Florida: University of Florida.
• Rothbard, N. P. (2001). Enriching or Depleting? The Dynamics of Engagement in Work and Family Roles. Administrative Science Quarterly, 46, 655-684.
• Tims, M., & Bakker, A. (2010). Job Crafting: Towards a New Model of Individual Job Redesign. Journal of Industrial Psychology, 2(36), 9.
• Tims, M., Bakker, A., & Derks, D. (2012). Development and validation of the job crafting scale. Journal of Vocational Behavior, 173-186.
• Wrzesniewski, A., & Dutton, J. E. (2001). Crafting A Job: Revisioning Employees As Active Crafters of Their Work. Academy of Management Review, 2(29), 179-201.