Konaklama Öğretmenlerinin Özel Eğitim Alanında Zorlandığı Konular, MEB’e ve Eğitim Fakültelerine Öneriler

Yıl 2021, Cilt: 41 Sayı: 1, 181 - 219, 26.04.2021

Burcu Şener , Canan Tanrısever

Öz

Bu çalışmanın öncelikli amacı zihinsel engelli bireylerle çalışan Turizm meslek öğretmenlerinin özel eğitim alanında yaşadıkları zorlukların tespitini yapabilmektir. Tespit edilen zorluklar çerçevesinde Milli Eğitim Bakanlığı’na ve üniversitelerin öğretmen yetiştiren eğitim fakültelerine özel eğitimde mesleki eğitim alanında içerik önerileri sunulmuştur. Çalışmanın evreni Türkiye genelinde Özel Eğitim Meslek Okullarında Kat Hizmetleri alanında mesleki eğitim veren 48 öğretmenden ve örneklem grubu 27 katılımcıdan oluşmaktadır. Nitel araştırma desenine göre şekillenen bu araştırmada derinlemesine görüşme tekniğinden faydalanılmış olup 6 açık uçlu sorudan oluşan tam yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Katılımcıların genel olarak özel eğitimde beceri öğretimi, ölçme ve değerlendirme, materyal tasarımı ve kullanımı gibi özel eğitim öğretim teknikleri alanında zorluklar yaşadıkları tespit edilmiştir. Sonuç bölümünde hizmet içi eğitim başlıkları konusunun hem Milli Eğitim Bakanlığı hizmet içi eğitim planlamalarına hem de üniversitelerin eğitim bilimleri müfredatı güncellemeleri konularına ışık tutacağı düşünülmektedir. Bununla birlikte bu çalışmada tespit edilen zorlukların Türkiye’de Özel Eğitim Meslek Liselerinde 18 farklı alandaki tüm meslek öğretmenlerinin yaşayabileceği ortak zorluklar olduğu düşünülmektedir. Bu sebeple tüm özel eğitim meslek okullarını ve öğretmenlerini kapsayıcı ve genelleyici nitelikte olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Özel Eğitim Meslek Okulu, Özel Eğitimdeki Meslek Öğretmenleri, Konaklama ve Seyahat Hizmetleri Öğretmenliği, Kat Hizmetleri ve Engelliler

Kaynakça

• Akçamete, G. (1998). Türkiye’de Özel Eğitim. Özel Eğitim, Anadolu Üniversitesi Yayınları, 1018, 197-207.
• Altunışık, R., Çoşkun, R., Yıldırım, E. Ve Bayraktaroğlu, S. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. 6. Baskı, Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Baran, N., & Cavkaytar, A. (2007). Opinions and suggestions of employers on employment of individuals with mental retardation. Elementary Education Online, 6(2), 213-225.
• Bogdan, R., & Biklen, S. K. (1992). Qualitative research for education.
• Bümen, N. T., Alev, A., Çakar, E., Gonca, U. & Veli, A. (2012). Türkiye Bağlamında Öğretmenlerin Mesleki Gelişimi: Sorunlar ve Öneriler. Milli Eğitim Dergisi, 42(194), 31-50.
• Cebiroğlu, R. (1976). Geç gelişen ve güç öğrenen çocuklar. Nümune Mücellithanesi.
• Çetin, Ç. (2004). Özel eğitim alanında çalışmakta olan farklı meslek grubundaki eğitimcilerin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(01).
• De Vaus, D. (2013). Surveys in social research. Routledge.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (17. Baskı). Ankara: Nobel yayın dağıtım, 81-83.
• Karasu, N., Aykut, Ç., & Yılmaz, B. (2014). Zihin Engelliler Öğretmenlerinin Hizmet İçi Eğitim İhtiyaçlarının Belirlenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 15(1).
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri. Manevi temelli sosyal hizmet araştırmaları dergisi, 1(1), 62-80.
• Leech, N. L., & Onwuegbuzie, A. J. (2007). An array of qualitative data analysis tools: A call for data analysis triangulation. School psychology quarterly, 22(4), 557.
• Marshall, C., & Rossman, G. (1995). Recording, managing and analyzing data. Marshall, C.; Rossman, G. Designing qualitative research, 2, 109-119.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2019). Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Eğitim Uygulama Okulu Programı. Toplumsal Uyum Becerileri Dersi https://orgm.meb.gov.tr/alt_sayfalar/toplumsaluyumdersi.html , 15.06.2019
• Özbey, F., & Diken, İ. H. (2010). Zihinsel Yetersizliği Olan Bireylerin İş-Meslek Eğitimi ve İstihdamlarına Yönelik Türkiye‟de Yapılan Araştırmaların Gözden Geçirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi,11(02), 019-042.
• Özen, Y., & Gül, A. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştirmalarinda evren-örneklem sorunu. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (15), 394-422.
• Özsoy, Y., Özyürek, M., & Eripek, S. (2002). Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar:" Özel Eğitime Giriş". Ankara: Karatepe Yayınları
• Özyürek, M. (2008). Nitelikli öğretmen yetiştirmede sorunlar ve çözümler: Özel eğitim örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 189-226.
• Resmi Gazete. (7/7/2018) Sayı: 30471. Milli Eğitim Bakanlığı Mevzuat Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde 32. Başlık 3.
• Seyyar, A. (2004). Davranış Bilimleri Terimleri Ansiklopedik Sözlüğü. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Sucuoğlu, B., & Ciftci, I. (2001). Yapamiyor mu. Yapmiyor mu? Zihinsel engelli cocuklar icin sosyal beceri ogretimi.
• Şimşek, H. (2009). Methodical Problem In The Researches of Educational History. Journal of Faculty of Educational Sciences, (42), 1, 33-51. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/1147/13450.pdf
• Yaldız, B.Ş. & Tanrısever, C. (2019). Konaklama Öğretmenlerinin Özel Eğitim Alanı ile İlgili Yaşadıkları Güçlüklerin Belirlenmesi ve Kat Hizmetleri Eğitim Modülü Önerisi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm Fakültesi, Kastamonu. Tez numarası: 570257.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel Araştırma Yöntemlerinin Temel Özellikleri ve Eğitim Araştırmalarındaki Yeri ve Önemi. EĞİTİM VE BİLİM, 23(112).http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/5326/1485 adresinden erişildi.