1915 Armenian Events in High School History Textbooks of the Republic of Azerbaijan

Yıl 2021, Cilt: 41 Sayı: 3, 2069 - 2093, 30.12.2021

Nejla Günay , Tuğba Yılmaz

Öz

The purpose of this study is to evaluate how the Armenian events of 1915, which are included in the Azerbaijani History textbooks, are viewed from a point of view. In this context, among the Azerbaijan history textbooks, 1915 Armenian events are included; The 9th grade General History, 9th grade Azerbaijan History and 11th grade General History textbooks were examined. In the study, using document analysis and qualitative data analysis methods, the 1915 Armenian events in the history literature and the information about the Armenian events in the history textbooks were evaluated. The result obtained at the end of the study is that the information given in the history literature and the information in the history textbook do not contradict. However, while the claims of the Armenian side regarding the 1915 Armenian events were described as big lies in the textbooks, an argument was developed against these claims of the Armenians in the textbook with the method of using evidence, and it was stated that the real genocide was carried out by the Armenian, and evidence-based grounding was made. The 1915 Armenian events are also noteworthy as the section in which the most domestic and foreign bibliographies are used in Azerbaijan History textbooks. Especially in the 11th grade textbook, the 1915 Armenian events have been a subject that has been widely covered.

Anahtar Kelimeler

History textbook, Armenian Events, Dispatch and Settlement Law of 1915, Ottoman Empire, Armenians

Azerbaycan Cumhuriyeti Tarih Ders Kitaplarında 1915 Ermeni Olayları

Öz

Bu çalışmanın amacı Azerbaycan Tarih ders kitaplarında yer alan 1915 Ermeni olaylarının nasıl bir bakış açısıyla ele alındığını değerlendirilmektir. Bu kapsamda Azerbaycan tarih ders kitapları arasından 1915 Ermeni olaylarının yer aldığı; 9. sınıf Umumi Tarih, 9. sınıf Azerbaycan Tarihi ve 11. sınıf Umumi Tarih ders kitabı incelenmiştir. Çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılarak tarih alanyazında 1915 Ermeni olayları ve tarih ders kitaplarındaki Ermeni olaylarına dair bilgiler elde edilmiş, ders kitabından elde edilen bilgiler nitel veri analizi tekniği kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışma nihayetinde elde edilen sonuç tarih alanyazında verilen bilgiler ile tarih ders kitabındaki bilgilerin çelişmediğidir. Bununla birlikte ders kitaplarında 1915 Ermeni olaylarıyla ilgili Ermeni tarafının iddiaları büyük yalan olarak nitelendirilirken, kanıt kullanma metoduyla ders kitabında Ermenilerin bu iddialarına karşı sav geliştirilmiş ve asıl soykırımın Ermeni tarafınca gerçekleştirildiği dile getirilerek, kanıt yollu temellendirme yapılmıştır. 1915 Ermeni olayları, Azerbaycan tarih ders kitaplarında yerli ve yabancı en çok kaynakçanın kullanılmış olduğu bölüm olarak da dikkat çekmektedir. Özellikle 11. sınıf ders kitabında 1915 Ermeni olayları geniş ölçüde yer bulan bir konu olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Tarih ders kitabı, Erneni Olayları, 1915 sevk ve iskân kanunu, Osmanlı devleti, Ermeniler

Kaynakça

• Abdullayev M., Mahmudlu, Əliyev Q., Hüseynova, L. & Cabbarov, H. (2020) Azerbaycan Tarixi. Bakü: Şərq-Qərb ASC.
• Ağalarov, P., Hətəmov, R., Quliyev, N., Cabbarov, H. & Hüseynov, E. (2018). Ümumi Tarix. Bakü: Şərq-Qərb ASC.
• Ağayev. S., Mahmudlu, Y., Nəcəfli,T., Məməddov, K. & Bəhrəmova, S. (2020). Ümumi Tarix. Bakü: Şərq-Qərb ASC.
• Aktaş, Ö. (2019). Azerbaycan Tarih Ders Kitaplarının Değerlendirilmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 191-212.
• Alpargu, M, (2007). Türkiye ve Azerbaycan ders kitapları üzerine bazı gözlemler. Atatürk Dergisi, 5(3), 1-13.
• Baykal, N.B., Çelik, H. ve Kılıç Memur, H.N. (2020). Nitel Veri Analizi ve Temel İlkeleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8 (1), 379-406.
• Çalık, R., Çiçek, K., Halaçoğlu, Y., Özdemir, H. & Turan, Ö. (2010). Ermeniler: Sürgün ve Göç. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Çelik, H. (2008). Ermeni Tehciri ve Tehcirden Dönenlerin İskan Sorunu. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 7 (16) , 143-163.
• Çelik, H. (2020). Tarih Ders Kitabı Araştırmalarına Kısa Bir Bakış. VAKANÜVİS- Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi. 5 (2), 565-586.
• Demirci, O. (2010). Güney Kafkasya Bölgesi Bağlamında Türkiye-Ermenistan İlişkileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1, 211-233.
• Deveci Bozkuş, Y. (2015). Ermeni Tarih Ders Kitaplarında 1915 Olayları. Tesam Akademi Dergisi, 2 (1), 89-105.
• Garibov, M. (2017). XX. Yüzyılda Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ Sorunu. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Garibova, J. (2018). Azerbaycan’da Dil-Kimlik Bağlantısının Oluşumu ve Türkiye Türkçesi Faktörü. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 44, 15-41.
• Georgeon, F. (2020). Sultan Abdülhamid. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Günay. N. (2009). Ermenilerin Tehcir Edilmesi Kararında Etkili Olan Faktörler ve Maraş-Zeytun Ermenilerinin Tehciri. Belleten Dergisi, 73 (267), 555-580.
• Günay, N. (2015). Zoraki İttifaktan Yol Ayrımına İttihat Terakki ve Ermeniler. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Gürün. K. (2012). Ermeni Dosyası. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Halaçoğlu, Y. (2006a). Ermeni Tehciri (9. Baskı). İstanbul: Babıali.
• Halaçoğlu, Y. (2006b). Sürgünden Soykırıma Ermeni İddiaları (2.Baskı). İstanbul: Babıali.
• Hocaoğlu, M. (1975). Arşiv Vesikalarıyla Tarihte Ermeni Mezalimleri ve Ermeniler. İstanbul: Anda.
• Kasım, K. (2009). Soğuk Savaş Sonrası Kafkasya. Ankara: Usak Yayınları.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 62-80.
• Lütem, Ö. E. (2015). Türkiye-Ermenistan İlişkilerinin Güncel Durumu. Ermeni Araştırmaları Dergisi, 50, 231-373.
• Mammedov, Z. (2013). Azerbaycan ile Türkiye Arasında Öğrenci Değişimi Alanındaki İşbirliği (2003-2010 Yılları Arası). Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi Arşivi 5 (9).
• Öneren Şendil, H., Nas, E., Sak, R. ve Şahin Sak, İ.T. (2021). Bir Araştırma Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4 (1), 227-250.
• Özçelik, İ. (2000). Ermeni İddiaları ve Gerçekler. Ankara: Türkar Yayınları.
• Özşavlı, H. (2017). Abdülhamid’den Cumhuriyete Ermeni Yetimleri. Ankara: Kesit.
• Özşavlı, H. (2019). Önce İsyan, Sonra Göç ve İskân. Ankara: Atatürk Araştırmaları Merkezi Yayınları.
• Qasımlı, M. (2014). Kafkaslarda Ermeni Sorunu (1724-1920). Ankara: Matsa.
• Sonyel, S. (2009). Osmanlı Ermenileri Büyük Güçler Diplomasinin Kurbanları. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Stearns, P. N. (2009). Why Study History? (Erkan Dinç çev.). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (1), 118-127.
• Şıvgın, H. (2009). Ulusal tarih eğitiminin kimlik gelişimindeki önemi, Gazi Üniversitesi Akademik Bakış Dergisi, 2 (4), 35-52.
• Tuzcuoğlu, F. (2019). Azerbaycan ve Türkiye İlişkileri TÜDİFAK örneği. Azerbaycan Devlet Ekonomi Üniversitesi (UNEC), Sakarya Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi İş Birliği Yönleri: Mevcut Durum ve Perspektifler Konuya Göre Uluslararası Konferans Raporları: Bakü.
• Uçarol, R. (2013). Siyasi Tarih (1782-2012). İstanbul: Der Yayınları.
• Yürükel, S. M. (2003). Soykırımlar Tarihi I: Batının İnsanlık Suçları. Ankara: Türkar.