Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrencilerle Çalışan Öğretmenler İçin Geliştirilen Öğretmen Eğitim Programının Etkililiği

Yıl 2021, Cilt: 41 Sayı: 3, 1739 - 1770, 30.12.2021

Serdal Deniz , Hakan Sarı

Öz

Özel Öğrenme Güçlüğü olan öğrencilerle çalışan öğretmenler için geliştirilen öğretmen yeterlikleri eğitim programının etkililiğini incelemeyi amaçlayan bu araştırma karma yöntemle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nitel aşamalarında ‘Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu’ ve nicel aşamalarında ‘Ön Test-Son Test Kontrol Gruplu Deneysel Araştırma Modeli’ kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin ÖÖG olan öğrencilerin 1) tanım, tanılama ve değerlendirme, nedenleri, sınıflandırma, gelişim özellikleri, öğretimi planlama ve uyarlama, yasal hakları, aile eğitimi ve rehberliği, özel öğretim yöntem ve teknikleri, öğretim teknoloji ve materyal geliştirme, sınıfta problem davranışlarla baş etme, ölçme ve değerlendirme, BEP geliştirme ve uygulama ile ilgili yeterli bilgi sahibi olmadıkları 2) öğretmen eğitimi programına katılan ve katılmayan öğretmenlerin ‘Özel Öğrenme Güçlüğü Alanı Öğretmen Yeterlik Ölçeği’ son test puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir fark olduğu 3) deney grubuna uygulanan ‘Özel Öğrenme Güçlüğü Alanı Öğretmen Yeterlikleri Eğitim Programı’nın, Öğretmen Yeterliklerini artırmada etkili bir program olduğu 4) deney grubundaki öğretmenlerin öğretmen eğitim programını yeterli buldukları ve kendi yeterliklerini arttırdığı sonuçları elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Özel öğrenme güçlüğü, Öğretmen eğitim programı, Öğretmen yeterliği, Karma yöntem

Kaynakça

• Akçin, N. (2013). Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar. Vuran, S. (Ed.), Özel eğitim (s. 323-361) içinde. Ankara: Maya Akademi.
• Akınoğlu, O. (2014). Eğitim programlarının-müfredatın doğası.
• Bakioğlu, A. (Ed.), Eğitim bilimine giriş (s. 249-265) içinde. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Altun, T. ve Uzuner, F.G. (2016). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin eğitimine yönelik görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies JASSS. 44, ss. 33-49
• Brownell, M.T., Ross, D. D., Colón, E.P. and McCallum, C.L. (2005). Critical features of special education teacher preparation: A Comparison with general teacher education. The Journal of Specıal Education, 38(4), pp. 242–252.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çubukçu, Z. (2013). Eğitim program tasarımı ve geliştirilmesi. Duman, B. (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri (s. 65-105) içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Demir, Ş. (2016). Öğretmen eğitimi programının kaynaştırma uygulamaları yürütülen okul öncesi sınıflardaki öğretmen ve özel gereksinimli çocuklar üzerindeki etkileri. (Doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demirel, Ö. (1997). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Demirel, Ö. (2003). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Deniz, S. (2019). Özel öğrenme güçlüğüne sahip öğrencilerle çalışan öğretmenler için geliştirilen öğretmen yeterliği eğitim programının etkililiği (Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Doğan, B. (2013). Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin okuma güçlüğüne ilişkin bilgileri ve okuma güçlüğü olan öğrencileri belirleyebilme düzeyleri. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1 (1) 20-33.
• Esen, A. ve Çifci, İ. (2000). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme yetersizliği ile ilgili bilgilerinin belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8,1-6.
• Green, J. C., Krayder, H., and Mayer, E. (2005). Combining qualitative and quantitative methods in socialinquiry. In B. Somekh and C. Lewin (Eds.), Researchmethods in the social sciences (pp. 275-282). London: Sage.
• Güleç-Aslan, Y. Özbey, F. Sola-Özgüç, C. ve Cihan, H. (2014). Vaka araştırması: Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin sorunları ve ihtiyaçları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 7 (31), ss. 639-654.
• İlik, Ş. (2015). Bireyselleştirilmiş eğitim programı eğitiminin kaynaştırma öğretmenlerinin bep yeterliliklerine etkisi. (Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Karacaoğlu, Ö.C. (2011). Online eğitimde program geliştirme. Ankara: İhtiyaç Yayıncılık.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kuruyer, H.G. ve Çakıroğlu, A. (2017). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin eğitsel değerlendirme ve eğitimsel müdahale sürecinde görüş ve uygulamaları. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 12 (28), ss. 539-555.
• Kuyumcu, Z. (2011). Bireyselleştirilmiş eğitim planı (bep) geliştirilmesi ve uygulanması sürecinde öğretmenlerin yaşadıkları sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Küçükahmet, L. (1999). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Obudo, F. (2008). Teaching mathematics to students with learning disabilities: A Revıew of literature. Online Submission. ERIC. ED500500.
• Ornstein, A. C. and Hunkins, F. P. (2014). Eğitim programı temeller ilkeler ve sorunlar. (Çev. Ed. Arı, A.). Konya: Eğitim Yayınevi. (1988).
• Özaydın, L. ve Çolak, A. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ve “okul öncesi eğitimde kaynaştırma eğitimi hizmet içi eğitim programı”na ilişkin görüşleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. 1 (1), ss. 189 – 226.
• Özyürek, M. (2008). Nitelikli öğretmen yetiştirmede sorunlar ve çözümler: Özel eğitim örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (2), ss. 189-226.
• Saravanabhavan, S. and Saravanabhavan, R. (2010). Knowledge of learning disabıility among pre- and in-service teachers in india. International Journal of Special Education, 25 (3), ss. 132-138.
• Sarı, H. (2003). Özel eğitime muhtaç öğrencilerin eğitimleriyle ilgili çağdaş öneriler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Saygılı, S. (2017). Diskalkuli ile baş etme üzerine bir derleme. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2 (3), ss. 34
• Seçer, Z. ve Sarı, H. (2014). Düşünme eğitimi programının impulsif özellikli özel öğrenme güçlüğüne sahip çocukların bilişsel stillerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 39 (171), ss. 26-36.
• Sezer, S. ve Akın, A. (2011). Teachers’ opinions about dyscalculia seen in the students between the ages of 6–14. Elementary Education Online, 10 (2), ss. 757-775.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tercan, H. ve Bıçakcı, M. Y. (2018). Özgül öğrenme güçlüğü olan çocukların annelerinin tanılama öncesi çocuklarının genel gelişim özelliklerine ilişkin görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies JASSS. 68, ss. 581-591.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M. (2012). Öğrenme güçlüğünün değişen tanımları. (Çev Ed: Sarı, H.). Learning disabilities: Characteristics, identification, and teaching strategies. 6th (Ed.). Pearson Education (2007). Teaching Strategies. Sixth Edition. Pearson Education. (2007).