8.Sınıf Öğrencilerinin Merkezi Sınavlarda Sorulmayan Fen Bilimleri Konularına Yönelik Görüşleri

Yıl 2015, Cilt: 35 Sayı: 1, 63 - 86, 16.03.2015

Melek Karaca Oktay Bektaş , Fulya Öner Armağan

Öz

Merkezi sınavlarda sorulmayan konulara karşı öğrencilerin bakış açılarının incelenmesi fen eğitimi alanında önemli bir konudur fakat fen bilimleri alanında bu konularla ilgili öğrencilerin bakış açılarına ilişkin yapılan çalışmaların yeterli olduğu söylenemez. Bu çalışmanın amacı; 8. sınıf öğrencilerinin öğretim programında olan fakat merkezi sınavlarda sorulmayan fen konularına karşı bakış açılarını incelemektir. Bu çalışma, nitel araştırma yönteminden olgu bilim desenine dayalı olarak yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini 2013-2014 eğitim – öğretim güz döneminde Kayseri ilindeki özel bir ortaokulda öğrenim gören 40, 8. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Bu öğrencilerin dördü ile görüşme yapılmıştır. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme ve gözlem aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre; katılımcıların hepsi sınavlarda sorulan ve merak etmedikleri fen konularına karşı olumsuz tutum sergilediklerini belirtirken, sınavda sorulmayan ve merak ettikleri fen konularına karşı sadece akademik başarısı yüksek katılımcılar olumlu tutum sergilediklerini ifade etmişlerdir. Elde edilen bulgular ışığında önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Fen eğitimi, nitel araştırma, olgu bilim

Anahtar Kelimeler

Fen eğitimi, Nitel araştırma, Olgu bilim

Kaynakça

• Acar B. (2006). Stres altında ezilmeden öğrenmede ve sınavlarda üstün başarı. Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Akçil, Ö. (2011). Development and explorıng the effectıveness of the revısed versıon of basıc dısaster awareness traınıng program desıgned ın a non-formal scıence learnıng envıronment. Unpublished Master Thesis, Boğaziçi University, Graduate Program in Secondary School Science and Mathematics Education, İstanbul
• Akınoğlu, O. ve Özkardeş Tandoğan, R. (2007). The effect of problem-based active learning in science education on students’ academic achievement, attitude and concept learning. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 3(1), 71-81.
• Aksoy, B. ve Sözen, E. (2014). Lise öğrencilerinin coğrafya dersindeki deprem eğitimine ilişkin görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Düzce ili örneği). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 279-297.
• Altun, E. (2010). Işık ünitesinin ilköğretim öğrencilerine bilimsel tartışma (argümantasyon) odaklı yöntem ile öğretimi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydoğdu, B. (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersinde bilimsel süreç becerilerini etkileyen değişkenlerin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Bozdoğan, A. E. ve Yalçın, N. (2005). İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin fen bilgisi derslerindeki fizik konularına karşı tutumları. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 241-247.
• Cebesoy, Ü. B. (2009). Fen eğitiminde anlamlandırma ve örgütleme stratejileri kullanımının öğrencilerin akademik başarı, tutum ve kavram öğrenmelerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ceylan, H.(2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersinde 6. sınıf öğrencilerine elektrik konusunun öğretiminde kavramsal değişim yaklaşımının öğrenci başarısına ve tutumuna etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çavuş, R., Öztuna Kaplan, A. ve Umdu Topsakal, Ü. (2009). Fen ve teknoloji dersinde öğrencilerin tutum ve değer geliştirmelerine yönelik bir araştırma: bilim ile ilgili meslek ve hobilere yönlendirme örneği. Uluslararası 5. Balkan Eğitim ve Bilim Kongresi, 1-3 Ekim 2009, Edirne.
• Çeken, R. (2010). İlköğretim öğrencilerinin 2005 öncesi ve sonrası uygulanan programlara göre aldıkları fen ve teknoloji eğitimine yönelik tutumu. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 38-48.
• Çepni, S. (1997). Lise fizik-I ders kitabında öğrencilerin anlamakta zorluk çektikleri anahtar kavramların tespiti. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(15), 86-96.
• Çepni, S., Bayraktar, Ş., Yeşilyurt, M., ve Coştu, B. (2001). İlköğretim 7. Sınıf öğrencilerince hal değişimi kavramının anlaşılma seviyelerinin tespiti. Yeni Bin Yılın Başında Türkiye’de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Çolak, S. (2005). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin asit-bazlar konusundaki başarılarına, kavramsal değişimlerine ve fene karşı tutumlarına yapılandırıcı öğrenme yaklaşımına dayalı öğretim yöntemlerinin etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demirci, N. ve Çirkinoğlu, A. (2004). Öğrencilerin elektrik ve manyetizma konularında sahip oldukları ön bilgi ve kavram yanılgılarının belirlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi/TÜFED-TUSED, 1(2), 116-138.
• Demirezen, S. ve Akhan, N. E. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Ders Çalışma Üzerine Algıları. Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 169-184.
• Dilek, F. (2006). 8. sınıf öğrencilerinin fotosentez ve solunum konularını kavramalarına ve fene karşı tutumlarına çoklu zeka modelinin etkisi. Yayınlanmamış yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ebrahim, A. (2004). The effects of traditional laerning and a learning cycle inquiry learning strategy on students’ achievement and attitude elementary science. Unpublished Doctoral Dissertation, Ohio University, Ohio U.S.A.
• Ercan, S. (2009). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı 5E öğretim modelinin madde döngüleri konusunun öğretilmesine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Erdoğan, M.(2007). Yeni geliştirilen 4. sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programının analizi; nitel bir çalışma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 221-254.
• Erfidan, K. (2005). Yapısalcı yaklaşımın fen bilgisi eğitimine etkisi ve ilköğretim 2. Kademe öğrencilerinin yapısalcı zekâya göre fen algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• George, R. (2006). A cross-domain analysis of change in students’ attitudes toward science attitudes about the utility of science. International Journal of Science Education, 28(6), 571-589.
• Gömleksiz, M. N. ve Fidan, E. G. (2013). Fen ve teknoloji dersinde bilgisayar destekli zihin haritası tekniğinin öğrencilerin akademik başarısına, tutumlarına ve kalıcılığa etkisi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(3), 403-426.
• Güler, T. (2009). Ekoloji temelli bir çevre eğitiminin öğretmenlerin çevre eğitimine karşı görüşlerine etkileri. Eğitim ve Bilim, 34(151), 30-43.
• Güneş, R. S. (2006). İlköğretim öğrencilerinin duyu organları konusundaki başarılarına, öğrendikleri bilgilerin kalıcılığına ve tutumlarına çoklu zeka kuramına dayalı öğretimin etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Harputlugil, M. (2004). Bir çoklu zeka kuramı uygulaması. İlköğretim-Online, 3(2), 67-72.
• Heyer, S. M. (2005). The effects of gradully incorporating inquiry based science instruction into eighth grade physical Science classes for gifted learners on Science achievement and student attitudes toward science. Unpublished Master Thesis, California State University, Long Beach.
• Huyugüzel Çavaş, P. (2004). İlköğretim fen bilgisi dersinde yer alan yaşamımızı yönlendiren elektrik ünitesinin öğrenme döngüsüne göre işlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Kabalcı, T. (2008). Akademik başarının yordayıcısı olarak benlik saygısı, sınav kaygısı ve sosyo-demografik değişkenler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kaplan, D. (2007). “Maddedeki değişim ve enerji” ünitesindeki kavram yanılgılarının tespiti ve bilgisayar destekli öğretim yöntemiyle giderilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karakaş, A.(2013). Paylaşma Tutumlarının Sınav Kaygısı – Gelecek Kaygısı İle İlişkisi (Sakarya İli Örneği). İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(1), 135-157.
• Kaşıkçı, Y., Bolat, A., Değirmenci, S., & Karamustafaoğlu, S. (2015). İkinci dönem TEOG sınavı fen ve teknoloji sorularının bazı kriterlere göre değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 225-232.
• Kavak, S. (2009). İlköğretim 8. sınıf fen ve teknoloji dersi maddenin halleri ve ısı ünitesinde kavram haritası tekniği kullanımının öğrencilerin başarısına, bilgilerin kalıcılığına ve fene karşı tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kaya, A., Macit, Z. ve Siyez, D.(2012). Bir ilköğretim okulu psikolojik danışma ve rehberlik servisine yapılan başvuruların incelenmesi. İlköğretim Online, 11(4), 1087-1100.
• Kendirli, B.(2008). Fen ve teknoloji dersinde kavram haritası kullanımının öğrenci tutumu, başarısı ve bilgi kalıcılığına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kılıç, E. (2009). Fen ve teknoloji konularını öğrenme, bilgi kalıcılığı ve tutumda kavram haritası tekniği ve cinsiyet etkilerinin araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kocabaşoğlu, B. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin “maddenin halleri ve ısı” ünitesindeki başarı düzeyleri ve fene karşı tutumlarının araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Korkmaz, F. (2012). Bazı faktörlerin Türkiye’nin 8. sınıf öğrencilerinin fen bilgisi başarısına katkısı: TIMSS 2007. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Orta öğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Bölümü, Ankara.
• Oğuz Çakır, B. Z. (2011). Tartışma odaklı öğretim yönteminin 6. sınıf öğrencilerinin fene karşı tutumlarına, fiziksel ve kimyasal değişim konusundaki kavramsal anlayışlarına ve tartışmaya eğilimlerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Orta öğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Bölümü, Ankara.
• Okuyucu, N. (2011). İlköğretim 8.sınıf öğrencilerinin enerji ve enerji kaynakları konusundaki bilgi düzeylerinin araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
• Öner, N. (1990). Sınav kaygısı envanteri el kitabı. İstanbul: Yöret Yayınları.
• Özmen, H. (2002). Kimyasal reaksiyonlar ünitesindeki kavramların öğretimine yönelik rehber materyal geliştirilmesi ve uygulaması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Öztürk, G.(2007). Öğrencilerin basit malzemelerle yaptıkları deneylerin kuvvet-enerji kavramını öğrenmelerine ve fene karşı tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Serin, G. (2009). Probleme dayalı öğrenme öğretiminin 7. sınıf öğrencilerinin fen başarısına, fene karşı tutumuna ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Orta öğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Bölümü, Ankara.
• Temiz, B.(2010). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin “vücudumuzda sistemler” ünitesindeki akademik başarı ve fene karşı tutumlarına örnek olay destekli 5e öğretim modelinin etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Töman, U. (2011). Enerji ve enerji ile ilgili kavramların farklı öğrenim seviyelerinde öğrenilme durumunun araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Uluçınar Sağır, Ş. (2008). Fen bilgisi dersinde bilimsel tartışma odaklı öğretimin etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Uzun, N. ve Keleş, Ö.(2012). İlköğretim öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyon düzeylerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,9(20), 313-327.
• Ünal, S. ve Dımışkı, E. (1999). UNESCO-UNEP himayesinde çevre eğitiminin gelişimi ve Türkiye’de ortaöğretim çevre eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(17), 142-154.
• Vurkaya, G.(2010). Alternatif Değerlendirme Etkinliklerinin Fen ve Teknoloji Dersinde Kullanılmasının Öğrencilerin Başarı ve Tutumlarına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Yeşilyurt, M., Kurt, T. ve Temur A.(2005). İlköğretimde Fen Laboratuvarı İçin Tutum Anketi Geliştirilmesi ve Uygulanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 21-31.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Genişletilmiş 9. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.