Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenen Öğrencilerin Öğrenen Özerkliği Algısı ile Türkçe Öğrenmeye Yönelik Kaygıları

Yıl 2023, Cilt: 43 Sayı: 1, 73 - 107, 28.04.2023

Mehmet Arif Özerbaş , Kürşad Yılmaz , Semih Babatürk , Ahmet Buğra İnalöz

https://doi.org/10.17152/gefad.1189005

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin öğrenen özerkliği algısı ile Türkçe öğrenmeye yönelik kaygıları arasındaki ilişkileri belirlemektir. İlişkisel tarama modelindeki araştırmanın örnekleminde 316 üniversite öğrencisi bulunmaktadır. Araştırmanın verileri Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimine Yönelik Öğrenen Özerkliği Ölçeği ve Yabancıların Türkçe Öğrenme Kaygıları Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, t-testi, ANOVA ve Pearson korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre katılımcılar oldukça yüksek düzeyde bir öğrenen özerliğine sahiptir. Katılımcıların öğrenen özerkliği algısı toplam puandaki görüşleri cinsiyete ve öğrencinin geldiği yerleşim birimine; süreç boyutundaki görüşleri cinsiyete göre farklılaşmaktadır. Öğrencilerin Türkçe öğrenmeye yönelik kaygıları ise oldukça düşük düzeydedir. Katılımcıların Türkçe öğrenmeye yönelik kaygıları, ders süreci, gündelik hayat ve anlama-anlatma sürecindeki kaygıları ana dile göre farklılaşmaktadır. Araştırmaya katılan öğrencilerin öğrenen özerkliği ve alt boyutlarına ilişkin algıları ile Türkçe öğrenme kaygısı ve alt boyutları arasında ters yönde, düşük düzeyde ve istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler vardır. Buna göre Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin öğrenen özerkliği algısı arttıkça, Türkçe öğrenmeye yönelik kaygılarının azaldığı ya da öğrencilerin öğrenen özerkliği algısı azaldıkça, Türkçe öğrenmeye yönelik kaygılarının arttığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Yabancı dil olarak Türkçe, Öğrenen Özerkliği, Türkçe Öğrenme Kaygısı

Turkish as a Foreign Language Learners' Perception of Learner Autonomy and Their Anxiety Towards Learning Turkish

Öz

The aim of this study is to determine the relationship between the learner autonomy perception of students learning Turkish as a foreign language and their anxiety towards learning Turkish. There were 316 university students in the sample of the research which was carried out by using the relational survey model. The data of the research were collected with the Learner Autonomy Scale for Teaching Turkish as a Foreign Language and the Turkish Learning Anxiety Scale of Foreigners. Descriptive statistics, t-test, ANOVA and Pearson correlation coefficient were used in the analysis of the data. According to the findings, the participants were found to have a very high level of learner autonomy. While the participants' perceptions of learner autonomy in the total score differed according to gender and the settlement where the student came from, their views on the process dimension differed according to gender. Students' anxiety towards learning Turkish was found to be at a very low level. The participants' anxiety levels towards learning Turkish, lesson process, daily life and the understanding-telling process differed according to the mother tongue. There were inverse, low-level and statistically significant relationships between the students' perceptions of learner autonomy and its sub-dimensions, and the anxiety about learning Turkish and its sub-dimensions. Accordingly, it could be said that as the learner autonomy perception of the students learning Turkish as a foreign language increased, their anxiety towards learning Turkish decreased, or as the learner autonomy perception of the students decreased, their anxiety towards learning Turkish increased.

Anahtar Kelimeler

Turkish as a foreign language, Learner autonomy, Turkish Learning Anxiety

Kaynakça

• Abdikulova, R. (2013). Türkiye türkçesi ile kırgız türkçesindeki ortak kelimeler üzerine genel bir değerlendirme. Ulakbilge, 1(2), 41-48. doi: 10.7816/ulakbilge-01-02-03.
• Aksu, A. ve Yüksel-Şahin, F. (1999). Kocaeli üniversitesi öğretim elemanlarının kaygı düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 23(111), 60-68.
• Alimova, J. (2011). Türkiye türkçesi ağızları ile kırgız türkçesinin söz varlığı açısından karşılaştırılması (Yayımlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Alkın-Şahin, S., Tunca, N. ve Oğuz, A. (2015). Sınıf öğretmenlerinin öğrenen özerkliğini ve eleştirel düşünmeyi destekleme davranışları. Route Educational and Social Science Journal, 2(1), 161-178. doi: 10.17121/ressjournal.180.
• Altunkaya, H. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin dinleme ve okuma kaygıları. Education Sciences, 12(3), 107-121.
• Balcı, A. (2006). Sosyal bilimlerde araştırma: yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi.
• Balçıkanlı, C. (2010). Learner autonomy in language learning: Student teachers’ beliefs. Australian Journal of Teacher Education, 35(1), 90-103. doi: 10.14221/ajte.2010v35n1.8.
• Barlas, F. (2012). Balıkesir Üniversitesi Necatibey eğitim fakültesi ingilizce öğretmenliği anabilim dalı öğrencilerinin öğrenen özerkliği konusundaki görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Batumlu, Z. D. ve Erden, M. (2007). Yıldız teknik üniversitesi yabancı diller yüksek okulu hazırlık öğrencilerinin yabancı dil kaygıları ile İngilizce başarıları arasındaki ilişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3(1), 24-38.
• Benson, P. (2006). Autonomy in language teaching and learning. Language Teaching, 40, 21-40.
• Benson, P. (2011). Teaching and researching autonomy (2nd Edition). London: Routledge.
• Biçer, N. (2015). Yabancılara Türkçe öğretiminde öğrenen özerkliği süreçlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Biçer, N. (2017). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimine yönelik öğrenen özerkliği ölçeği geliştirme çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(3), 1666-1678.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A.
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2020). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi.
• Canbaz, S., Sürter, A. T., Aker, S. ve Peksen, Y. (2007). Tıp fakültesi son sınıf öğrencilerinin kaygı düzeyi ve etkileyen faktörler. Genel Tıp Dergisi, 17(1), 15-19.
• Çokluk-Bökeoğlu, Ö. ve Yılmaz, K. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünmeye yönelik tutumları ile araştırma kaygıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 11(41), 47-67.
• Eker, D. N. (2010). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde öğrenen özerkliği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erbil-Tursun, S. (2010). Ortaöğretim İngilizce dersinde öğrencilerin ve öğretmenlerin öğrenen özerkliği ile ilgili görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Erdil, M. (2016). TÖMER’de türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin türkçe öğrenmeye ilişkin kaygı düzeyleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Eren, İ. (2015). Ortaokul İngilizce öğretmenlerinin öğrencilerde öğrenen özerkliği geliştirmeye yönelik görüşlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Feist, J. (1990). Theories of personality. Chicago: Holt, Rinehart and Winson Inc. Genç-Köylü, S. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde teknoloji kullanımının kaygı üzerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bartın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bartın.
• Göçer, A. (2016). Türkçe eğitimde öğrenen özerkliği ve etkileşimli sınıf ortamı tasarımının önemi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 188-201.
• Han, K. (2015). Perceptions of high school students towards learner autonomy: A case of Tekirdağ (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Horwiz, E. K., Horwiz, M. B. ve Cope, J. (1986). Foreign language classroom anxiety. The Modern Language Journal, 70(2), 125-132.
• Karababa, Z. C., Eker, D. N. ve Arık, R. S. (2010). Descriptive study of learner’s level of autonomy: Voices from the Turkish language classes. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9(2010), 1692-1698.
• Karasar, N. (2021). Bilimsel araştırma yöntemleri (37. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları. Kurt, E. (2016). Lise öğrencilerinin İngilizce öğrenme özerklik algılarının duyuşsal faktörlerce yordanma durumu (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Little, D. (1990). Autonomy in language learning. In I. Gathercole (edt.), Autonomy in language learning (pp. 7-15). London: CILT Publications.
• Little, D. (1991). Learner autonomy 1: Definitions, issues and problems. Dublin: Authentik.
• Little, D. (1995). Learning as dialogue: the dependence of learner autonomy on teacher autonomy. System, 23(2), 175-182.
• Little, D. (1996). Learner autonomy: Some steps in the evolution of theory and practice. The Irish Yearbook of Applied Linguistics, 16, 1-13.
• Little, D. (2007). Language learner autonomy: some fundamental considerations revisited. Innovation in Language Learning and Teaching, 1(1), 14-29.
• Liu, H. J. (2012). Understanding EFL undergraduate anxiety in relation to motivation, autonomy, and language proficiency. Electronic Journal of Foreign Language Teaching, 9(1), 123-139.
• MacIntyre, P. D. (1995). How does anxiety affect second language learning? A reply to Sparks and Ganschow. The Modern Language Journal, 79(1), 90-99.
• Oğuz, A. (2013a). Öğrenen özerkliğini destekleme ölçeğinin geliştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 2177-2194. doi: 10.12738/estp.2013.4.1870.
• Oğuz, A. (2013b). Öğretmenlerin öğrenen özerkliğinin desteklenmesine ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 10(1), 1273-1297.
• Oğuz, A., Altınkurt, Y., Yılmaz, K. ve Hatipoğlu, S. (2014). Öğretmenlerin eğitim inançları ile öğrenen özerkliğini destekleme davranışları arasındaki ilişki. Turkish Journal of Educational Studies, 1(1), 22-51.
• Orakcı, Ş., Aktan, O. ve Toraman, Ç. (2019). Lise öğrencilerinin İngilizce özerklik algısı, kaygısı ve özyeterlik inancı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(11), 424-450. doi: 10.26466/opus.537460.
• Orakçı, Ş. ve Gelişli, Y. (2019). The effect of the application of learning activities based on learner autonomy on the 6th grade students’ English achievements, attitudes, and learner autonomy. International Journal of Curriculum and Instruction, 11(1), 269-292.
• Özeren, M. (2015). Kırgız türkçesiyle türkiye türkçesi ağızlarındaki söz varlığı benzerliği üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(1), 138-168. doi: 10.7884/teke.379.
• Özkal, N. ve Demirkol, A. Y. (2014). Öğrenen özerkliğinin desteklenmesinin gerekliliğine ve sergilenmesine ilişkin öğretmen görüşleri. Education Sciences, 9(3), 293-310.
• Özkaya, N. (2021). Yabancı dil olarak türkçenin öğretilmesinde öğrenen özerkliği ölçeği geliştirme (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Öztürk-Yurtseven, G. ve Özaydınlık, K. (2018). Ortaöğretim öğretmenlerinin öğrenen özerkliğini destekleme davranışları ile denetim odağı eğilimleri. Elementary Education Online, 17(4), 1765-1784. doi: 10.17051/ilkonline.2019.506857.
• Polatcan, F. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin iletişim kurma istekliliklerinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Polatcan, F. (2019). Yabancı dil olarak türkçe öğretiminde kaygı üzerine yapılan araştırmaların incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(1), 205-216. doi: 10.16916/aded.483208.
• Sarıgül, H. (2000). Trait anxiety and foreign language anxiety and their effects on learners’ foreign language proficiency and achievement (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sevim, O. (2014). Yabancı uyruklu öğrencilerin türkçe konuşma kaygılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 18(60), 389-402.
• Sevim, O. (2019). Yabancıların türkçe öğrenme kaygıları ölçeği: güvenirlik ve geçerlik çalışması. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(28), 253-274. doi: 10.35675/befdergi.642780.
• Tunçel, H. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenimine yönelik kaygı ve kaygının dil öğrenim başarısına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Türk Dil Kurumu [TDK] (2022). Güncel Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/ Ürün, M. F., Engin-Demir, C. ve Akar, H. (2014). A study on ELT high school teachers’ practices to foster learner autonomy. Journal of Language Teaching and Research, 5(4), 825-836. doi: 10.4304/jltr.5.4.825-836.
• Yılmaz, K., Oğuz, A. ve Altınkurt, Y. (2017). Öğretmenlerin liderlik davranışları ile öğrenen özerkliğini destekleme davranışları arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 659-675. doi: 10.16986/HUJE.2016016394.
• Yiğit, G. ve Yıldırım, O. (2018). Perceptions of ELT students related to learner autonomy in language learning. International Journal of Higher Education, 7(4), 76-89 doi: 10.5430/ijhe.v7n4p7.
• Yoğurtçu, K. ve Yoğurtçu, G. (2013). Yabancı dil olarak türkçenin öğreniminde kaygının akademik başarıya etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 1308-9196. doi: 10.14520/adyusbd.420.