Coğrafya Öğretmenlerinin Öğretim Programı Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 43 Sayı: 2, 1245 - 1281, 02.09.2023

Erkan Dündar , Ufuk Sözcü , Abdullah Türker

https://doi.org/10.17152/gefad.1301335

Öz

Öğretim programları bir ders yahut konu vesilesiyle öğrencilere kazandırılacak bilgi, beceri ve değerleri belirlemekte; öğrenme süreçlerine yol göstermektedir. Örgün eğitim kurumlarında okutulacak derslerin anayasası olarak değerlendirebileceğimiz öğretim programlarının öğretmenler tarafından doğru biçimde anlaşılması öğretim süreci için büyük katkı sağlar. Coğrafya öğretmenlerinin öğretim programı okuryazarlık düzeylerinin incelendiği bu araştırma deneysel olmayan nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Türkiye’deki farklı illerde görev yapan 333 coğrafya öğretimi ile yürütülen araştırmanın verileri Keskin ve Korkmaz (2021) tarafından geliştirilen “Öğretim Programı Okuryazarlığı Algı Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırmacılar tarafından çevrim içi form hâline dönüştürülen ölçek gönüllülük esasına dayanarak coğrafya öğretmenleri tarafından doldurulmuştur. Araştırma sonucunda coğrafya öğretmenlerinin öğretim programı okuryazarlığı düzeyi algılarının cinsiyete ve mezun olunan fakülte türüne göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Program geliştirme çalışmasına katılan, mesleki kıdemi yüksek olan ve öğretim programını sıklıkla kullanan coğrafya öğretmenlerinin öğretim programı okuryazarlık düzeyi algılarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırma bulguları ışığında coğrafya öğretmenlerine öğretim programı ile ilgili eğitimler verilmesi, gelecekteki öğretim programı hazırlama çalışmalarına coğrafya öğretmenlerinin daha fazla dâhil edilmeleri, programın kullanım sıklığının artırmasına yönelik çalışmalar yapılması ve kıdemli öğretmenlerin tecrübelerini diğer öğretmenlere aktarmasının sağlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğretim programı, Okuryazarlık, Coğrafya öğretmeni.

Investigation of Geography Teachers' Curriculum Literacy Levels

Öz

Curriculum determines the knowledge, skills, and values to be gained by students through a course or subject and guides the learning process. The correct understanding of the curricula, which can be considered the constitution of the courses to be taught in formal education institutions, by teachers makes a great contribution to the teaching process. This study, in which the curriculum literacy levels of geography teachers were examined, was conducted in a descriptive survey model, which is one of the non-experimental quantitative research methods. The data of the research conducted with 333 geography teachers working in different provinces in Turkey were collected by using "Curriculum Literacy Perception Scale," developed by Keskin and Korkmaz (2021). The scale, which was transformed into an online form by the researchers, was filled in by geography teachers on a voluntary basis. As a result of the research, it was determined that geography teachers' perceptions of curriculum literacy level did not show a significant difference according to gender or the type of faculty. It was determined that the curriculum literacy level perceptions of geography teachers who participated in the curriculum development study, had high professional seniority, and frequently used the curriculum were high. In light of the findings of the research, it is recommended that geography teachers be given training on the curriculum, that geography teachers be included more in future curriculum preparation studies, that studies be carried out to increase the frequency of use of the curriculum, and that senior teachers transfer their experiences to other teachers.

Anahtar Kelimeler

Curriculum, Literacy, Geography teacher.

Kaynakça

• Aslan, S. (2019). An analysis of prospective teachers' curriculum literacy levels in terms of reading and writing. Universal Journal of Educational Research, 7(4): 973-979. https://doi.org/10.13189/ujer.2019.070408
• Aslan, S., & Gürlen, E. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin program okuryazarlık düzeyleri. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 171-186.
• Aygün, H. E. (2019). The prediction of the teaching readiness level of prospective teachers in terms of curriculum literacy. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 9(2), 203-220.
• Bengio, Y., Louradour, J., Collobert, R. & Weston, J. (2009, June). Curriculum learning. In Proceedings of the 26th annual international conference on machine learning (pp. 41-48).
• Biddulph, M. (2014). What kind of geography curriculum do we really want?. Teaching Geography, 39(1), 6-9.
• Bolat, Y. (2017). Eğitim programı okuryazarlığı kavramı ve eğitim programı okuryazarlığı ölçeği. Turkish Studies, 12(18), 121-138.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B. & Turner, L. A. (2020). Araştırma yöntemleri desen ve analiz (A. Aypay, Çev. Ed.). Ankara: Anı.
• Çetinkaya, S. & Tabak, S. (2019). Öğretmen adaylarının eğitim programı okuryazarlık yeterlilikleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 296-309.
• Demirel, Ö. (2009). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Egan, K. (1978). What is curriculum?. Curriculum Inquiry, 8(1), 65-72.
• Erdamar, F. S. & Akpunar, B. (2020). Analysis of classroom teachers' perceptions of curriculum literacy. Journal of Education and Training Studies, 8(3), 21-31.
• Erdem, C. & Eğmir, E. (2018). Öğretmen adaylarının eğitim programı okuryazarlığı düzeyleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 123-138.
• George, D. & Mallery, P. (2016). IBM SPSS statistics 23 step by step: A simple guide and reference (14. b.). New York: Routledge.
• Güleş, E. (2022). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin program okuryazarlıkları ve öğretim programına bağlılıklarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
• Kahramanoğlu, R. (2019). Öğretmenlerin öğretim programı okuryazarlığına yönelik yeterlik düzeyleri üzerine bir inceleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 12(65): 827-840.
• Kasapoglu, K. (2020). Perceived curriculum literacy scale for teachers: A scale development and validation study. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 21(2), 963-977. https://doi.org/10.17679/inuefd.709688
• Keskin, A. (2020). Öğretmenlerin öğretim programı okuryazarlık düzeylerine yönelik algılarının belirlenmesi(Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Keskin, A. & Korkmaz, H. (2017). Öğretmenlerin “Program Okuryazarlığı” Kavramına Yükledikleri Anlam. 5. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, 26-28 Ekim 2017, Muğla, Türkiye.
• Keskin, A. & Korkmaz, H. (2021). Öğretmenlerin öğretim programı okuryazarlığı algı ölçeği’nin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(2), 857-884. https://doi.org/10.37217/tebd.917130
• MEB (2018). Ortaöğretim coğrafya dersi (9, 10, 11 ve 12.Sınıflar) öğretim programı. 29.04.2023 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/2018120203724482-Cografya%20dop%20pdf.pdf adresinden erişilmiştir.
• Özdamar, K. (2013). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Nisan.
• Sural, S. & Dedebali N. C. (2018). A study of curriculum literacy and information literacy levels of teacher candidates in department of social sciences education. European Journal of Educational Research, 7(2), 303-317. doi: 10.12973/eu-jer.7.2.303
• Steiner, D. (2018) Curriculum literacy in schools of education? The hole at the center of American teacher preparation. Johns Hopkins School of Education. Retrieved from https://learningfirst.com/wp-content/uploads/2020/07/8.-Curriculum-literacy-in-schools-of-education.pdf
• Şimşek, S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretim programını tanıma yeterlikleri. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 143-157.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.), Boston: Allyn and Bacon
• Thijs, A., & Van Den Akker, J. (2009). Curriculum in development. Netherlands Institute for Curriculum Development (SLO).
• Yıldırım, V. Y. & Dursun, F. (2019). Okul yöneticileri öğretim programı okuryazarlık düzeyleri ölçeğinin geliştirilmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 705-750.
• Yılmaz, G. (2021). Öğretmenlerin program okuryazarlık düzeyleri, program yönelimleri ve programa bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Young, M. (2014). What is a curriculum and what can it do?. Curriculum Journal, 25(1), 7-13.