Çocuktan Çocuğa Yaklaşımı Temel Alınarak Hazırlanan Eğitim Etkinliklerinin Suriyeli Çocukların Türkçe Dil Becerilerine Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 44 Sayı: 2, 1545 - 1580, 30.08.2024

Fulya Temel , Fatma Tezel Şahin , Hatice Bekır , Ebru Ersay , Zeynep Kurtulmuş , Vedat Bayraktar , Ümmühan Akpınar , Müge Kunt , Mehmet Akif İnci , Hilal Genç Çopur , Rukiyye Yıldız Altan , Zeynep Nur Aydın Kılıç , Merve Bulut Öngen

https://doi.org/10.17152/gefad.1448821

Öz

Bu araştırmada, “Çocuktan Çocuğa Yaklaşımı” temel alınarak hazırlanan eğitim etkinliklerinin ilkokula devam eden Suriyeli öğrencilerin okul öncesi dönemdeki kardeşlerinin Türkçe dil becerilerine etkisi incelenmiştir. Araştırmada zayıf deneysel desenlerden tek grup ön test-son test deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, Ankara ilinde iki farklı ilkokulun 4. sınıfına devam eden geçici koruma altındaki Suriyeli öğrencilerden (53) ve bu çocukların okul öncesi dönemde olan kardeşlerinden (54) oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak Genel Bilgi Formu, ilkokul 4. sınıfa devam eden geçici koruma altındaki Suriyeli öğrenciler için Türkçe İfade Edici ve Alıcı Dil Testi (TİFALDİ), Suriyeli öğrencilerin okul öncesi dönemdeki kardeşlerine ise İki Dilli Çocuklar için Türkçe Değerlendirme Aracı (İÇ-TDA) ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Etkinlikler öğretmen adayları ve araştırmacılar tarafından uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, uygulanan eğitim etkinliklerinin ilkokul 4. sınıfa devam eden geçici koruma altındaki Suriyeli öğrencilerin Türkçe dil beceri düzeylerini istatistiksel olarak anlamlı fark oluşturacak şekilde desteklediği, ancak okul öncesi dönemdeki kardeşlerinin Türkçe dil gelişimlerini desteklemekle beraber istatistiksel olarak anlamlı fark oluşturacak kadar etkili olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çocuktan çocuğa yaklaşımı, Suriyeli çocuklar, İki dillilik, Türkçe dil becerisi

Etik Beyan

Bu araştırma, Gazi Üniversitesi Etik Komisyonunun 30.03.2021 tarih ve E-77082166-604.01.02-61563 sayılı onayı ile yürütülmüştür.

Destekleyen Kurum

Gazi Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

SGA-2021-7275

Teşekkür

Bu çalışma, Üniversite-Toplum El Ele: Öğretmen Adaylarından Suriyeli Çocuklara Türkçe Dil Desteği adlı proje ile Gazi Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi (BAP, Proje Numarası: SGA-2021-7275) tarafından desteklenmiştir.

The Effect of Activities Prepared Based on The Child-to-Child Approach on Turkish Language Skills of Syrian Children

Öz

In this study, the effect of educational activities prepared based on the "Child-to-Child Approach" on the Turkish language skills of preschool siblings of Syrian students attending primary school was examined. A one-group pretest-posttest experimental design, one of the weak experimental designs, was used in the study. The study group consisted of Syrian students under temporary protection attending the 4th grade of two different primary schools in Ankara (53) and their preschool siblings (54). As data collection tools, the General Information Form, the Turkish Expressive and Receptive Language Test (TİFALDİ) for Syrian students under temporary protection attending the 4th grade of primary school, and the Turkish Assessment Tool for Bilingual Children (İÇ-TDA) for Syrian students' preschool siblings were applied as pre-test and post-test. The activities were implemented by pre-service teachers and researchers. As a result of the study, it was observed that the educational activities applied supported the Turkish language skill levels of Syrian students under temporary protection attending the 4th grade of primary school in a way to create a statistically significant difference, but they were not effective enough to create a statistically significant difference, although they supported the Turkish language development of their siblings in the preschool period.

Anahtar Kelimeler

Child-to-child approach, Syrian children, Bilingualism, Turkish language skills

Proje Numarası

SGA-2021-7275

Kaynakça

• Achkasova, N. (2013). The best ways of teaching English to children: Using children’s operas in teaching to 5- to 6- year-old children. US-China Education Review, 3(6), 385-390. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED543806.pdf
• Ağmaz, R. F., & Temel, F. (2021). CLIL yöntemine dayalı Türkçe eğitiminin geçici koruma altındaki 3-5 yaş grubu Suriyeli çocukların alıcı dil gelişimlerine etkisi. Milli Eğitim Dergisi, Türkiye’de ve Dünyada Göçmen Eğitimi, 123-143. doi:10.37669/milliegitim.956736
• Alçın, Ö. C., & İnanıcı, M. K. (2020). Müzik öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme sürecine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(2), 727-811.
• Altıner Bozlak, U. G., Çelikkaya, H., Önal, A., & Kıraç, A. (2023). Evaluation of Turkish teaching set prepared for Syrian immigrant students in Turkey according to teachers' views. Education Quarterly Reviews, 6(2), 1-10.
• Ataseven, H. (2019). Dil gelişimini destekleyici oyun etkinlileri programının 5-6 yaş grubu mülteci çocukların gelişmelerine ve günlük yaşam becerilerine etkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Aydın Kılıç, Z. N., & Tezel Şahin, F. (2021). Türkiye’deki göçmen ailelerin çocuklarıyla ilişkileri ve uyum süreçlerinin incelenmesi. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 11(3), 1190-1209.
• Aydın, H., & Kaya, Y. (2017). The educational needs of and barriers faced by Syrian refugee students in Turkey: A qualitative case study. Intercultural Education, 28(5), 456–473. 10.1080/14675986.2017.1336373.
• Bacallao, M. L., & Smokowski, P. R. (2009). Entre dos mundos/between two worlds: Bicultural development in context. The Journal of Primary Prevention, 30, 421-451.
• Barrow, J. (2018). The effect of dialogic reading on second language acquisition, output and literacy migrant students in early childhood (Doctoral dissertation). Retrieved from http://hdl.handle.net/1951/70443
• Bitetti, D., & Hammer, S. C. (2016). The home literacy environment and the English narrative development of Spanish–English bilingual children. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 59(5), 1159-1171. doi:10.1044/2016_jslhr-l-15-0064
• Bonifacci, P., Tobia, V., Bernabini, L., & Marzocchi, G. M. (2016). Early literacy and numeracy skills in bilingual minority children: Toward a relative independence of linguistic and numerical processing. Frontiers in Psychology, 7. doi:10.3389/fpsyg.2016.01020
• Bronfenbrenner, U. (1979). The ecology of human development. Harvard University Press.
• Bronfenbrenner, U. (1986). Ecology of the family as a context for human development: Research perspectives. American Psychological Association, 22(6), 723-742.
• Buchanan, Z. E., Abu-Rayya, H. M., Kashima, E., Paxton, S. J., & Sam, D. L. (2018). Perceived discrimination, language proficiencies, and adaptation: Comparisons between refugee and non-refugee immigrant youth in Australia. International Journal of Intercultural Relations, 63, 105-112.
• Büyüköztürk, Ş., K. Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayımcılık.
• Can Yaşar, M., Uyanık Aktülün, O., Karaca, N., & Teke, H. (2018). Okul öncesi eğitimin 48-66 aylar arasındaki Suriyeli çocukların gelişimine etkisi. Turkish Studies (Elektronik), 13(27), 341 - 366. 10.7827/TurkishStudies.14599
• Cavicchiolo, E., Manganelli, S., Bianchi, D., Biasi, V., Lucidi, F., Girelli, L., ... & Alivernini, F. (2023). Social inclusion of immigrant children at school: The impact of group, family and individual characteristics, and the role of proficiency in the national language. International Journal of Inclusive Education, 27(2), 146-166.
• Coşkun, İ., & Emin M. (2016). Türkiye’deki Suriyelilerin eğitimde yol haritası: Fırsatlar ve zorluklar. SETA.
• Crevecoeur, Y. C. (2008). Investigating the effects of a kindergarten vocabulary intervention on the word learning of English-language learners (Doctoral dissertation). Retrieved from https://opencommons.uconn.edu/dissertations/AAI3325614/.
• Crul, M., Lelie, F., Biner, Ö., Bunar, N., Keskiner, E., Kokkali, I., … & Shuayb, M. (2019). How the different policies and school systems affect the inclusion of Syrian refugee children in Sweden, Germany, Greece, Lebanon and Turkey. CMS, 7(10). doi:10.1186/s40878- 018-0110-6
• Culbertson, S., & Constant, L. (2015). Education of Syrian refugee children: Managing the crisis in Turkey, Lebanon, and Jordan. RAND Corporation. http://www.jstor.org/stable/10.7249/j.ctt19gfk74
• Çelik, S., Saka, D., Polat, İ., Kesik, C., & Ayaz, M. (2023). Development of a refugee education competency framework: Turkish context with Syrian refugee students. International Journal of Inclusive Education, 1-27.
• Delgado-Gaitan, C., & Trueba, H. (1991). Crossing cultural borders: Education for immigrant families in America. The Falmer Press.
• Eisenbruch, M. (1988). The mental health of refugee children and their cultural development. International Migration Review 22, 282-300.
• Gibbs, S.; Mann, G., & Mathers, N. (2002) Child-to-child a practical guide. Empowering children as active ctizens. CTC.
• González, M.J.A., & Correa, M.R. (2014). Enseñanza de segundas lenguas a alumnado inmigrante: Evaluación de las estrategias yaprendizajes conseguidos. Tendencias Pedagógicas, 24.
• Gül Yazıcı, Z. (2007). Birinci ve ikinci dili Türkçe olan iki dilli çocukların Türkçeyi kazanımlarına dil merkezli okul öncesi eğitim programının etkisi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Hammer, K. (2017). Sociocultural integration and second language proficiency following migration. In J. C. Beacco, H. J. Krumm, D. Little & P. Thalgott (Eds.), The linguistic integration of adult migrants. Some lessons from research (75–81). Berlin/Boston: DeGruyter.
• Hassan, G., Ventevogel, P., Jefee-Bahloul, H., Barkil-Oteo, A., & Kirmayer, L. (2016). Mental health and psychosocial wellbeing of Syrians affected by armed conflict. Epidemiology and Psychiatric Sciences, 25(2), 129-141. doi:10.1017/S2045796016000044
• Ingleby, D., & Watters C. (2002). Refugee children at school: Good practices in mental health and social care. Education and Health, 20(3), 43-45.
• İZU, (2017). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi faaliyet raporu. İstanbul.
• Kadıoğlu, A. H., Kanger, F., &Şimşek, Z. (2018). Oyun temelli dil beceri programının Suriyeli öğrencilerin okuma yazma becerilerinin gelişimine etkisi. Electronic Turkish Studies, 13(2), 357-372. doi:10.7827/TurkishStudies.13041
• Kazak-Berument, S. & Güven, A. G. (2013). Türkçe ifade edici ve alıcı dil (TİFALDİ) testi: I. Alıcı dil kelime alt testi standardizasyon ve güvenilirlik-geçerlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 24, 1-11.
• Lay, C., & Nguyen, T. (1998). The role of acculturation-related and acculturation non-specific daily hassles: Vietnamese-Canadian students and psychological distress. Canadian Journal of Behavioural Science, 30(3), 172-181.
• McBrien, J. (2005). Educational needs and barriers for refugee students in the United States: A review of the literature. Review of Educational Research, 75, 329-364.
• Mercan Uzun, E. & Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi 1, 72-83.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2014). Yabancılara yönelik eğitim-öğretim hizmetleri. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1715.pdf adresinden erişilmiştir.
• Moralı, G. (2018). Suriyeli mülteci çocuklara Türkçe’nin yabancı dil olarak öğretiminde karşılaşılan sorunlar. OPUS International Journal of Society Researches, 8(15) , 1426-1449. doi:10.26466/opus.443945.
• Phinney, J. S., Horenczyk, G., Liebkind, K., & Vedder, P. (2001). Ethnic identity, immigration, and well- being: An interactional perspective. Journal of Social Issues, 57(3), 493-510. doi:10.1111/0022-4537.00225.
• Portes, A. & Rumbaut, R. (2005). Introduction: The second generation and the children of immigrants longitudinal study. Ethnic and Racial Studies, 28, 983-999. doi:10.1080/01419870500224109.
• Saklan, E., & Erginer, A. (2017). Classroom management experiences with Syrian refugee students. Education Journal, 6(6), 207–214. doi:10.11648/j.edu.20170606.17.
• Sarmini, I., Topçu, E., & Scharbrodt, O. (2020). Integrating Syrian refugee children in Turkey: The role of Turkish language skills (A case study in Gaziantep). International Journal of Educational Research Open 1, 100007. doi:10.1016j.ijedro.2020.100007.
• Sinclair, M. (2001). Education in emergencies. In J. Crisp, C. Talbot, & D. B. Cipollone (Eds.), Learning for a future: Refugee education in developing countries (1-83). UNHCR.
• Sülükçü, Y. & Savaş, O. (2018). Evaluation of the program regarding PICTES Turkish proficiency and scale development workshop report. Erciyes Journal of Education, 2(2), 59- 74. doi: 10.32433/eje.440480.
• Şahin, F., & Şener, Ö. (2019). Geçici koruma altındaki Suriyeli öğrencilerin eğitim süreçlerindeki dil ve iletişim sorunları: İstanbul Fatih örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(9), 66-85.
• Şahin, H. (2020). Göç olgusu, mülteci çocukların eğitimi ve Suriyeli mülteci çocukların Türk eğitim sistemine entegrasyonu süreci. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(1), 377-394.
• Taşkın, P., & Erdemli, O. (2018). Education for Syrian refugees: Problems faced by teachers in Turkey. Eurasian Journal of Educational Research, 75, 155-178. doi:10.14689/ejer.2018.75.9.
• Taylor, S., & Sidhu, R. K. (2011) Supporting refugee students in schools: What constitutes inclusive education? International Journal of Inclusive Education, 16(1), 39-56.
• Temel, F., Genç Çopur, H., Akpınar, Ü., İnci, M. A., Özdemir, E. K., Balcı, A., ... & Ertürk, Z. (2021). “İki Dilli Çocuklar için Türkçe Değerlendirme Aracı (İÇ-TDA)”nın geliştirilmesi ve geçerlik-güvenirlik çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(3), 686-707.
• Tösten, R., Toprak, M., & Kayan, M. S. (2017). An Investigation of forcibly migrated Syrian refugee students at Turkish public schools. Universal Journal of Educational Research, 5(7), 1149–1160. 10.13189/ujer.2017.050709.
• UNICEF (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocuklar bilgi notu. https://www.unicef.org/turkiye/media/5356/file/T%C3%BCrkiye'deki%20Suriyeli%20%C3%87ocuklar%20Bilgi%20Notu%20Ekim%202016.pdf adresinden erişilmiştir.
• Yıldırım A., & Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yohani, S. (2010). Nurturing hope in refugee children during early years of post-war adjustment. Children and Youth Services Review, 32(6), 865-873. doi:10.1016/j.childyouth.2010.02.006.