SU ÜRÜNLERİNDE IŞINLAMA TEKNOLOJİSİ

Yıl 2013, Sayı: 13, - , 07.08.2014

Pınar Oğuzhan

Öz

Protein oranının çok yüksek olması, doğada bulunan hemen hemen tüm amino asitleri içermesi,vitamin yönünden zengin , biyolojik değerinin yüksek olması su ürünlerini değerli kılmaktadır. Bu kadar değerli olan su ürünleri mevcut besin maddeleri içinde en hızlı bozulan ve en seri kokuşan besin maddelerinden birisidir. Balık yakalandıktan itibaren uygun koşullarda muhafaza edilmediğinde birkaç saat içinde bozulabilmektedir. Bu nedenle balıklar da dahil su ürünleri yakalandıktan veya avlandıktan Su ürünleri içerdiği besin bileşenleri yönünden en değerli gıda maddesidir sonra uygun tekniklerle korunmalı, taşınmalı ve işlenmelidir. Soğutma, dondurma, kurutma, tuzlama ve tütsüleme balık muhafazasında kullanılan önemli tekniklerdir. Gelişen teknolojiyle beraber bu koruma yöntemlerinin yanında alternatif koruma metotları üzerinde de araştırmalar yapılmaktadır. Radyasyon (ışınlama) uygulaması da geleneksel olmayan alternatif koruma yöntemlerinden birisidir. Su ürünleri üretim ve işleme aşamalarında ışınlama uygulamaları yapılmaktadır. Bu derlemede, gıda maddelerinin muhafaza yöntemleri arasında yer alan ışınlama teknolojisi ve gıda ışınlamada kullanılan ışınlar üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Su ürünleri, ışınlama, teknoloji

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Acar, J., 1999. Mikroorganizmalarýn öldürülmesi. 479-515 in A. Ünlütürk ve F, Turantaþ, eds. Gýda
• Mikrobiyolojisi. Mangi Tan Basýmevi, Ýzmir,
• A.D.A., 2000. Position of the American Dietetic Association: Food Irradiation. ADA Reports. February,
• , 246-252.
• Alkan, H., 2008. Geleneksel koruma yöntemlerine alternatif olarak gýda ýþýnlamasý. Ambalaj ve Plastik
• Dergisi, 130-133.
• Anonim 1988. Gýda ýþýnlama raporu. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu. ANTHAM, Ankara.
• Anonim 1999a. Gýda Iþýnlama Yönetmeliði 6.11.1999, 23868 sayýlý Resmi Gazete.
• Anonim 1999b. Facts about food irridation. (06.02.2006).
• Anonim 2012. (Eriþim tarihi 22.05.2012).
• Aydemir Atasever, M. ve Atasever, M., 2007. Iþýnlamanýn gýda teknolojisindeki kullanýmý. Atatürk Üniv.
• Vet. Bil. Dergisi, 2(3): 107-116.
• Bari, M.L, Sabina, Y., Kusunoki, H. and Uemura, T., 2000. Preservation of fish cullet (Pangasius
• pangasius) at ambient temperature by irridation. Journal of Food Protection, 63(1): 56-62.
• Chouliara, I., Sawaidis, LN., Riganakos, K. and Kontaminas, M.G., 2004. Preservation of salted,
• vacuum-packaged, refrigerated sea bream (Sparus aurata) fillets by irradiation: microbiological,
• chemical and sensory attributes. Food Microbiology, 21(3): 352-359 .
• Çadýrcý, Ö. ve Göncüoðlu, M., 2008. Balýklarýn Raf Ömrünün Uzatýlmasýnda Uygulanan Teknikler. Vet.
• Hekim Der. Dergisi, 79 (4): 23-28.
• Çetinkaya, M., Halkman, H.B.D., 2006. Türkiye’de gýda ýþýnlama teknolojisindeki geliþmeler ve yasal
• düzenlemeler. Türkiye 9. Gýda Kongresi, 24-26 Mayýs, Bolu.
• Çet inkaya, N. ve Ýç, E. , 2006. Gýda ý þ ýnlamanýn prat ik uygulanabi l i r l iði .
• http://kutuphane.taek.gov.tr/internet-tarama/dosyalar/cd/4115/pdf/109.pdf.
• Demirci, A.Þ. ve Güner K.G., 2008. Iþýnlama ve gýda güvenliði. Türkiye 10. Gýda Kongresi, 21-23
• Mayýs, Erzurum.
• Demirezen, Ü. ve Çetinkaya, N., 2003. Gýda ýþýnlama iþlemi ve önemi. VIII. Ulusal Nükleer Bilimler
• ve Teknolojileri Kongresi.
• Diehl, J F., 1995. Safety of Irradiated Foods. New York, NY: Marcel Dekker.
• Erkan, N. and Özden, Ö., 2007. The changes of fatty acid and amino acid compositions in sea bream
• (Sparus aurata) during irradiation process. Radiation Physics and Chemistry, 76(10): 1636-
• -
• Gelosa, L., 2001. Safety and quality of some irradiated foods. Industrie Alimentari, 40(400): 149-151.
• Inuður, M., 2006. Ýyonize radyasyon uygulamasýnýn taze balýklarýn kalitesi ve dayaným süresi üzerine
• etkisi. Ý.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Y.Lisans Tezi. Ýstanbul.
• -
• Pýnar Oðuzhan / Gýda ve Yem Bilimi - Teknolojisi Dergisi / Journal of Food and Feed Science - Technology 13:57-57 (2013)
• Korel, F. ve Orman, S., 2005. Gýda ýþýnlamasý, uygulamalarý, ve tüketicinin ýþýnlanmýþ gýdaya bakýþ
• açýsý. Harrran Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 9(2): 19-27.
• Lacroix, M. and Ouattara, B., 2000. Combined industrial processes with irradiation to assure innocuity
• and preservation of food products-a review. Food Research International, 33: 719-724.
• Lagunas-Solar, M.C., 1995. Radiation processing of foods: An overview of scientific principles and
• current status. Journal of Food Protection, 58: 186-192.
• Mol, S. ve Ceylan, Z., 2011. Su ürünleri ve ýþýnlama teknolojisi. Dünya Gýda Dergisi, 10: 79-87.
• Morehouse, K., 1998. Food irridation: The treatment of foods with ionizing radition. Food Test Analysis,
• (3): 32-35.
• Ohlsson, T. and Bengtsson, N., 2002. Minimal processing of foods with nothermal methods. Pages .34-
• in T. Ohlsson and N. Bengtsson, eds. Minimal Processing Technologies In the Food
• Industry. Woodhead Publishing Limited.
• Olson, D.G., 1998. Scientific Status Summary, Irradiation of Food. A Publication of the IFT Expert
• Panel on Food Safety and Irradiation. Food Technology, 52: 56-62.
• Oraei, M., Motalebi, A.A., Hoseini, E. and Javani S., 2011. Effect of gamma irridation and frozen
• storage on microbial quality of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) fillet. Iranian J. of
• Fisheries Sciences, 10: 75-84.
• Özden, O., 2004. Su ürünlerinde ýþýnlama teknolojisi. 345-358. Ýn C. Varlýk, ed. Su Ürünleri Ýþleme
• Teknolojisi Ýstanbul Üniversitesi Yayýn No: 4465. Ýstanbul.
• Özden, O., Inuður, M. and Erkan, N., 2007. Effect of different dose gamma radition and refrigeration
• on the chemical and sensory properties and microbiological status of aquacultured sea bass
• (Dicentrarchus labrax). Radition Physics and Chemistry, 76: 1169-1178.
• Smith, J.S. and Pillia, S., 2004. Irradiation and food safety. Food Technology, 58: 48-55.
• Swallow, A.J., 1991. Wholesomeness and safety of irradiated foods. Pages 11-31 in M. Friedman, ed.
• Nutritional and Toxicological Consequences of Food Processing. NewYork, NY: Plenum
• Press.
• Venugopal, V., Doke, S.N. and Thomas, P., 1999. Radiation processing to improve thr quality of fishery
• products. Food Science and Nutrition, 39 (5): 391-440.
• Yücel, P.K., Polat, G. ve Halkman, A.K., 2008. Iþýnlamanýn gýda kaynaklý patojenler üzerine etkisi.
• Türkiye 10. Gýda Kongresi, 21-23 Mayýs, Erzurum.
• Yýldýrým, Ý., 2010. Radyasyonla gýdalarýn korunmasý. 288-297 in O, Erkmen, ed. Gýda Mikrobiyolojisi.
• Efil Yayýnevi. Ankara,
• Webb, M. ve Penner, K., 2000. Food Irradiation, Kansas State University, February, 26.pdf. (Eriþim
• 02.2008).
• WHO 1994. Safety and nutritional adequacy of irradiated food. World Health Organization, Geneva.