The Effect of Gender Activities İn Social Studies Lesson On The Perception and Attitude of the Primary Education Students

Yıl 2015, Cilt: 2015 Sayı: 5, 24 - 38, 31.10.2015

Fadime Seçgin , Şefika Kurnaz

Öz

The
aim of this study was to investigate the effects of gender activities prepared
by considering such values as being just, respect, freedom and tolerance in
social studies curriculum on the students’ perceptions and attitudes. The
participants of this study was composed of a total of 51 seventh graders in a
secondary school in Tokat province, 26 of which were in the experimental group
while 25 were in control. Developed by the authors, “Gender Attitude Scale” was
used as the data collection tool. Within the scope of the study, social gender
activities lasting eight weeks related to education, economy, politics, social
life and social gender were prepared in order to raise awareness about the
social gender. The Gender Attitude Scale was conducted both before and after
the activities. In order to reveal the difference in the attitudes between the
control and experimental group, pretest-posttest control group design was used.
The mean, frequency, independent groups t-test and Mann Whitney U test were
run. At the end of the research, a meaningful difference on behalf the
students in the experimental group (t=2.219, p<.05) amongst the experimental
process scores of the study group students came out as a result. When
experimental group and control group students’ before and after research
attitude scores are examined, both experimental group students’ and control
group students’ attitude levels in relation to gender presented a meaningful
difference according to sex (p<.05).  As a result of the study, the social gender activities
were determined to be effective in raising social gender awareness. 

Anahtar Kelimeler

Social Studies, Sex, Gender, Gender Equality, Gender Education

Sosyal Bilgiler Dersinde Toplumsal Cinsiyet Etkinliklerinin Öğrencilerin Algı ve Tutumlarına Etkisi

Öz

Bu çalışmanın amacı sosyal bilgiler programında yer
alan adil olma, saygı, özgürlük, hoşgörü değerleri dikkate
alınarak hazırlanan çeşitli toplumsal cinsiyet etkinliklerinin öğrencilerin
algı ve tutumlarına etkisinin incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu
Tokat il merkezinde yer alan bir ortaokulda öğrenim görmekte olan deney grubu
26, kontrol grubu ise 25 öğrenci olmak üzere toplam 51 7. sınıf öğrencisi
oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından
geliştirilen “Toplumsal Cinsiyet Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma
kapsamında ayrıca toplumsal cinsiyete ilişkin farkındalık kazandırmak amacıyla
sekiz haftalık ekonomi (çalışma yaşamı), eğitim, siyaset, sosyal yaşam
alanlarına ve cinsiyet kalıp yargılarına özgü toplumsal cinsiyet etkinlikleri
hazırlanmış ve geliştirilen “Toplumsal Cinsiyet Tutum Ölçeği” etkinlikler
öncesi ve sonrası çalışma grubuna uygulanmıştır. Araştırmada, toplumsal
cinsiyet etkinliklerinin uygulandığı deney grubu ile uygulanmadığı kontrol
grubunun tutumları arasındaki farkı ortaya koymak amacıyla ön test-son test
kontrol gruplu deneysel modelden yararlanılmıştır. Araştırmada nicel verilerin
analizinde, aritmetik ortalama, frekans, bağımsız t testi ve Mann Whitney U
testi kullanılmıştır. Araştırma verilerinin incelenmesi sonucu çalışma
grubundaki öğrencilerin deneysel işlem sonrası toplumsal cinsiyete ilişkin
tutum puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olduğu
(t=2.219, p<.05) görülmüştür. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin deneysel
işlem öncesi ve deneysel işlem sonrası toplumsal cinsiyete ilişkin toplam tutum
puanları incelendiğinde, hem deney hem de kontrol grubu öğrencilerinin
toplumsal cinsiyete ilişkin tutum puanları
arasında kız öğrencilerin lehine anlamlı bir farklılık bulunmuştur (p<.05).
Araştırma sonucunda toplumsal cinsiyet etkinliklerinin öğrencilerin toplumsal
cinsiyete ilişkin algılarını somutlaştırdığı ve onlara farkındalık kazandırdığı
görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Toplumsal Cinsiyet Eğitimi

Kaynakça

• Abercrombie, N., Stephen, H., and Bryan, S. T. (1986). The Penguin Dictionary of Sociology. New York: Penguin Books.
• Acker, S. (1988). “Teachers, Gender and Resistance, British Journal of Sociology of Education”, 9 (3), 307-322. Web: http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/0142569880090304?journalCode=cbse20, 20.08.2011 tarihinde indirilmiştir.
• Agacinski, S. (1998). Cinsiyetler siyaseti. (çev. İ. Yerguz,) Ankara: Dost Kitabevi.
• Agrawal, A. (2011). “Social construction of gender, Human Rights”, Gender & Environment, University of Delfi. Web:www.du.ac.in/fileadmin/DU/Academics/course_material/hrge_04.pdf, 20.08.2011 tarihinde indirilmiştir.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. (8. baskı), Ankara: Pegem Akademi.
• Ersoy, E. (2009). “Cinsiyet kültürü içerisinde kadın ve erkek kimliği (Malatya Örneği)”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (2), ss: 209-230.
• Flowers, N. (Edt)(2009). Compasito Manual on human rights education for children. 2nd edition, Published by the Directorate of Youth and Sport of the Council of Europe.
• Giddens, A. (2008). Sosyoloji, İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Kaptan, F. (1999). Fen bilgisi öğretimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. (18. baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Linn, J. E. and Gronlund, M. A. (1995). Measurement and assesment in teaching. New York: Prentice Hall Inc.
• MEB (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6-7 Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu. (taslak basım), Ankara.
• NCSS (2003). “Etkili bir sosyal bilgiler öğretimi ve öğrenimi düşüncesi”, (Çev. S.Yazıcı). Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (6): 427-439.
• Öztürk, C. (2009). “Sosyal bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış”. C.Öztürk. (Editör). Sosyal bilgiler öğretimi demokratik vatandaşlık eğitimi. Ankara: Pegem Akademi, ss. 10.
• Pınar, G., Taşkın, L. ve Eroğlu, K. (2008). “Başkent Üniversitesi Öğrenci Yurdunda Kalan Gençlerin Toplumsal Cinsiyet Rol Kalıplarına İlişkin Tutumları”. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 47–57. Web: http://hacettepehemsirelikdergisi.org/pdf/pdf_HHD_46.pdf adresinden 15.03. 2011 tarihinde indirilmiştir.
• Seçgin, F. ve Tural, A. (2011). “Sınıf öğretmenliği bölümü öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları”, e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6 (4), pp. 2446-2458.
• Stevenson, D.B. (1996). “Freud's Psychosexual Stages of Development”, Brown University.Web: http://www.victorianweb.org/science/freud/develop.html adresinden 10.06.2011 tarihinde indirilmiştir.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını.
• Torgrimson, B. N. and Minson, C.T. (2005). “Sex and Gender: what is the difference?”. Journal of Applied Physiology, 99, 785-787. Web: http://jap.physiology.org/content/99/3/785 adresinden 20.04.2011 tarihinde indirilmiştir.
• Vefikuluçay, D., Zeyneloğlu, S., Eroğlu, K. ve Taşkın, L. (2007). “Kafkas Üniversitesi son sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin bakış açıları”. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 26–38.
• Yılmaz V.D., Zeyneloğlu, S., Kocaöz, S., Kısa, S., Taşkın, L., ve Eroğlu, K. (2009). “Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşleri”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6 (1): 775-792.
• Yurtsever, K. (2011). “İlköğretim II. kademe öğretmenlerinin öğrencilere yönelik tutumlarının cinsiyet değişkenine göre incelenmesi”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.