Examination of Academic Human Resource Management Policies of Private Special Education Institutions and Rehabilitation Centers

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 1, 130 - 156, 29.03.2024

Cengiz Alper Karadağ , Nazife Karadağ

https://doi.org/10.46778/goputeb.1283000

Öz

This research aims to examine the human resource management policies of private special education institutions and rehabilitation centers based on the managers’ views. The basic qualitative research design was adopted in the research. The participants of the study consisted of managers of private special education institutions and rehabilitation centers operating in the province of Adıyaman. Criterion sampling technique was adopted in determining the participants. In this context, semi-structured interviews were conducted with 15 managers of private special education institutions and rehabilitation centers. The data obtained from the interviews with managers has been analyzed through content analysis. In the research, the opinions of the institution managers regarding the teacher employment process of their institutions were discussed under the themes of "employment criteria“, “employment process," and "problems encountered in the employment process." Policies for teacher development were examined under the themes of "personal development" and "professional development", while policies for teacher integration were examined under the themes of "rewarding". Policies for teacher evaluation were studied under the themes of "in-house evaluation" and "external evaluation". According to research results, the policies that shape the employment process are related to the nature of pre-service education and the professional and academic qualifications of teacher candidates. Additionally, based on the views of school administrators, it has been concluded that the shortage of subject experts is one of the problems encountered in the human resources management process of teacher employment. However, it has been stated that career planning and policies for professional development are insufficient in the process of teacher training and development, and teacher evaluation policies are shaped within the framework of internal and external evaluation criteria.

Anahtar Kelimeler

Human Resources, Human Resources Management, Human Resources in Special Education

Özel Özel Eğitim Kurumu ve Rehabilitasyon Merkezlerinin Akademik İnsan Kaynağı Yönetimi Politikalarının İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı özel özel eğitim kurumu ve rehabilitasyon merkezi yöneticilerinin görüşlerinden hareketle özel özel eğitim kurumu ve rehabilitasyon merkezlerinin insan kaynakları yönetimi politikalarının incelenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden temel nitel araştırma deseni benimsenmiştir. Araştırmanın katılımcıları Adıyaman ilinde faaliyet gösteren özel özel eğitim kurumu ve rehabilitasyon merkezi yöneticilerinden oluşturmaktadır. Katılımcıların belirlenmesinde ölçüt örnekleme tekniği benimsenmiştir. Bu doğrultuda 15 özel özel eğitim kurumu ve rehabilitasyon merkezi yöneticisi ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Yöneticilerle yapılan görüşmelerden elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmada kurum yöneticilerinin kurumlarının öğretmen istihdamı sürecine ilişkin görüşleri “istihdam kriterleri”, “istihdam süreci” ve “istihdam sürecinde yaşanan sorunlar” temaları altında ele alınmıştır. Öğretmen geliştirmeye yönelik politikalar “kişisel gelişim” ve “mesleki gelişim” temaları altında; öğretmen bütünleştirilmesine yönelik politikalar “ödüllendirme” ve öğretmen değerlendirmeye yönelik politikalar ise “kurum içi değerlendirme” ve “kurum dışı değerlendirme” temaları altında incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre istihdam sürecine yön veren politikalar hizmet öncesi dönemin niteliği ve öğretmen adaylarının mesleki ve akademik donanımı ile ilişkilidir. Ayrıca kurum yöneticilerinin görüşlerinden hareketle öğretmen istihdamı sürecinde alan uzmanı sayısının az olmasının insan kaynağı yönetimi sürecinde karşılaşılan sorunlardan biri olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte öğretmen yetiştirme-geliştirme sürecinde kariyer planlaması ve mesleki gelişime yönelik politikaların yetersiz olduğu ve öğretmen değerlendirme politikalarının kurum içi değerlendirme ve kurum dışı değerlendirme kriterleri çerçevesinde şekillendiği ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnsan Kaynakları, İnsan Kaynakları Yönetimi, Özel Eğitimde İnsan Kaynağı

Kaynakça

• Acer, H. (2016). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin denetiminde yaşanan sorunlar (gelir destekli ruhsat uygulaması örneği). [The problems experienced during audit of private education and rehabilitation centers (The case of revenue-supported licensing procedure)] [Unpublished master’s thesis]. Ankara University.
• Aksel, I., Serinkan, S., Kızıloğlu, M. & Aksoy, B. (2013, 14-16 February). Assessment of teachers’ perceptions of organizational citizenship behaviors and psychological empowerment: An empirical analysis in Turkey [Conference Presentation]. 2 nd Cyprus International Conference on Educational Research, Cyprus. https://gcris.pau.edu.tr/bitstream/11499/21517/1/1-s2.0-S187704281302942X-main%20%281%29.pdf
• Akyol, B. (2008). Eğitim örgütlerinde insan kaynakları uygulamalarının öğretmen performansına etkisi [The effect of human resources functions on teacher performance in schools]. [Unpublished master’s thesis]. Yeditepe University.
• Altınkurt, N. (2008). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde yaşanılan sorunlar ve çözüm önerileri. [Problems which are experienced in special education and rehabilitation centers and solution suggestions]. [Unpublished master’s thesis]. Dokuz Eylül University.
• Argon, T. (2015). Eğitim kurumlarında insan kaynakları yönetimi işlevlerinin uygulanabilirliğine ilişkin eğitim çalışanlarının görüşleri. [Views of education employees regarding the applicability of human resources management functions in education institutions]. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3). https://doi.org/10.17860/efd.19489
• Ataman, A. (2011). Özel eğitime giriş. [Introduction to special education]. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? [The qualitative research process: How to perform a qualitative research?] Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Barutçugil, İ. (2004). Stratejik insan kaynaklari yönetimi, [Strategic human resource management]. Kariyer.
• Başaran, İ. (2001). Özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin çalışma koşulları [The working conditions of special education teachers]. Ege Eğitim Dergisi, 1(1), 41-53.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi [Determination of validity, reliability and simple size in qualitative studies]. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Berry, A. B., & Gravelle, M. (2013). The benefits and challenges of special education positions in rural settings: Listening to the teachers. The Rural Educator, 34(2), 3.
• Boone, L. & Kurtz, D. (1988). Contemporary businness (Fifth Ed.). Dry.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (11. Baskı) [Scientific research methods]. PegemA
• Byars, L.L. & Rue, L. W., (2004). Human resource management, Irwin
• Cent, H., (2007). Özel okullarda insan kaynakları yönetimi uygulamalarının incelenmesi [Analysis of human resource management practices in private schools]. [Unpublished master’s thesis], Yıldız Teknik University.
• Conley, S., & You, S. (2017). Key influences on special education teachers’ intentions to leave: The effects of administrative support and teacher team efficacy in a mediational model. Educational Management Administration &Leadership, 45(3), 521-540. https://doi.org/10.1177/1741143215608859
• Çalık, T. (2003). Performans yönetimi [Performans management]. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Çalık, C. & Şehitoğlu, E. T. (2006). Okul müdürlerinin insan kaynakları yönetimi işlevlerini yerine getirebilme yeterlikleri [The competencies of principals in performing the functions of human resources management] Milli Eğitim Dergisi, 34(170).
• Çelebi, N., Vuranok, T., & Turgut, I. (2015). İlk ve ortaokullarda öğretmenlerin ödül sistemine ilişkin görüşleri [The perceptions of primary and secondary school teachers on reward system]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(34), 75-104.
• Çelikten, M., & Özkan, H. H. (2018). Öğretmen performans değerlendirme sistemi [Teacher performance evaluation system]. OPUS International Journal of Society Researches, 8(15), 806-824. https://doi.org/10.26466/opus.418565
• DiPaola, M., Tschannen-Moran, M., & Walther-Thomas, C. (2004). School principals and special education: Creating the context for academic success. Focus on Exceptional Children, 37(1), 1- 10
• Erkoç, Z. (2000). Orta öğretimde öğretim lideri profili ve yönetimde kalite [Education leader profile in secondary education and quality in administration]. Human Resources, 4(2), 115-128.
• Ertürk, M. (2011). İnsan kaynakları yönetimi [Human resources management]. Beta.
• Fındıkçı, İ. (2009). İnsan kaynakları yönetimi [Human resources management]. Alfa.
• Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Communication and Technology Journal, 30(4), 233-252.
• Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1994). Competing paradigms in qualitative research. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Ed.). Handbook of Qualitative Research (pp. 105–117). SAGE.
• Gündüz, M. & Akın A. (2015). Türkiye’de devlet okullarındaki özel eğitimle ilgili sorunlar ve çözüm önerileri [Special education probems in public schools in Turkey and offering solution to these problems], Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 86-95.
• Himmetoğlu, B., Shikhkamalova, V. & Bayrak, C. (2022). Problems faced by special education teachers and the role if school principals in solution of these problems. Trakya Journal of Education, 12(3), 1597-1618. https://doi.org/10.24315/tred.1003550
• Hung, L., Badejo, F. & Bennett, J. (2014). A case study of student achievement in a secondary charter school. New Horizons in Adult Education & Human Resource Development, 26(3), 20-38.
• Karal, S. (2021). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin finansal sorunları: Orta Karadeniz örneği [Financial problems of special education and rehabilitation centers: Middle Black Sea example]. [Unpublished master’s thesis], Bolu Abant İzzet Baysal University.
• Karasu, T. & Mutlu, Y. (2014). Öğretmenlerin perspektifinden özel eğitimde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri: Muş il örneği, [The problems existing at special education and bring forward solution proposals from the view of teachers: The sample of Muş]. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 47-66.
• Kılıç, M. H. (2020). Özel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar (Merkezefendi ve Pamukkale ilçe örneği). [Unpublished non-thesis master’s project]. Pamukkale University.
• Mason-Williams, L., Bettini, E., Peyton, D., Harvey, A., Rosenberg, M., & Sindelar, P. T. (2020). Rethinking shortages in special education: Making good on the promise of an equal opportunity for students with disabilities. Teacher Education and Special Education, 43(1), 45-62. https://doi.org/10.1177/0888406419880352
• MONE. (2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği [Regulations on special education services], Turkish Official Gazette, No 26184, 31 May 2006
• Merriam, S.B. & Tisdell, E.J. (2016). Qualitative research. A guide to design and implementation. (Fourth Edition), Jossey-Bass.
• Öylek, N. (2016). Stratejik insan kaynakları yönetimi ile örgütsel bağlılık ilişkisi: Milli Eğitim Bakanlığı Örneği. [The relationship between strategic human resource management and the organizational commitment: A sample of Ministry of education] [Unpublished master’s thesis]. Çankaya Universitesi.
• Saylan, N. (2013). Özel ilköğretim ve ortaöğretim okullarında insan kaynakları yönetimi işlevlerinin gerçekleşme derecesi [Realization degree in functions of human resource management in private elementary and secondary schools] [Unpublished master’s thesis]. Hacettepe University.
• Tan, S. (2015). Ortaöğretim kurumlarında insan kaynakları yönetimi ve bir uygulama (MEV Koleji Özel Basınköy Okulları). [Secondary education institutions and application in human resoruces management (MEV College Private Schools Basınköy)] Unpublished master’s thesis]. İstanbul Arel University.
• Taymaz. H. (2000). Okul yönetimi [School Management]. Pegem.
• Türkmen, H. (2008). İlköğretim okul müdürlerinin insan kaynaklarını yönetme yeterlilikleri [Competencies of primary school principals in performing the human resource management]. [Unpublished master’s thesis]. Yeditepe University.
• Ünal, S. (2000). Okulda insan kaynaklari yönetimi [Human resource management in school]. Millî Eğitim Dergisi, 146.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Qualitative research methods in the social sciences]. Seçkin.