Çevrimiçi Öğretim Sürecinde Motivasyon Faktörü

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 291 - 303, 31.12.2021

Nida Bayındır

Öz

Zorunlu sebeplerden dolayı kullanılagelen çevrimiçi öğrenme ortamları ve araçları eğitim açısından önemli bir fırsat haline gelmiştir. Ancak yoğun dijital uyaranlar öğrencilerin dikkatini dağıtmakta, derse odaklanmalarını zorlaştırmaktadır. Öğrencilerin motive edilmesi öğrenme öğretme sürecinin etkililiğini arttıran önemli bir öğedir. Araştırma, çevrimiçi öğretim sürecinde öğrencileri motive etme yollarını kapsamaktadır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması ile amaçlı örneklem türlerinden kolay ulaşılabilirlik örnekleme tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma, 2019-20 akademik yılı bahar döneminde sınıf eğitimi son sınıf 8 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırma verileri çevrimiçi ortamda yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırma, örneklem grubu, ölçme araç ve teknikleri ile sınırlıdır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmen adayları çevrimiçi öğretimde temel motivasyon faktörü olarak ders süresini görmekte, kurulan akademik iletişimin motivasyon süresini arttırdığını düşünmekte ve dijital öğretim uygulamalarının motivasyonu sağlamada önemli katkılarının olduğuna inanmaktadırlar. Bu kapsamda, çevrimiçi derslerin süresinin kısa tutulması, derste öğretmen öğrenci iletişimin aktif olarak sağlanması ve ders içeriğine uygun dijital öğretim araç ve modüllerinin kullanım okuryazarlığının verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

çevrimiçi öğretim, motivasyon, odaklanma

Motivation Factor In The Online Teaching Process

Öz

Online learning environments and tools that have been used for compulsory reasons have become a significant learning opportunity for education. However, the intensive digital stimuli distract students and make it harder to for them to focus on the lesson. Therefore, motivating a student is an essential element that increases the effectiveness of the learning and teaching process. The research covers ways to motivate students during the online learning process. The study was conducted using the case study, one of the qualitative research methods, and the convenience sampling technique, which is one of the purposeful sampling types. In the spring 2019-20 academic year, the research consisted of the senior class, volunteer and eight pre-service teachers. The research data were collected online with a semi-structured interview form. Therefore, the research is limited to the sample group, measurement tools and techniques. According to the research results, pre-service teachers see study time as the main motivating factor in online education. In addition, they feel that academic communication has increased the motivation period, and they believe that digital education practices have significant contributions to motivating them. In this sense, it is suggested that the duration of online courses should be kept shorter, the communication of teachers and students should be actively engaged in the course, and the literacy of digital teaching tools and modules appropriate to the course content should be ensured.

Anahtar Kelimeler

Online teaching, motivation, focus

Kaynakça

• Akbaba S. (2006). Eğitimde Motivasyon. Kazım Karabekir Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 343-361.
• Akyüz, H. İ., & Numanoğlu, G. (2020). Üniversite öğrencilerinin e-öğrenme ortamlarına ilişkin hazırbulunuşluk ve beklentileri (kastamonu üniversitesi örneği). Online Journal Of Mathematics, Science And Technology Education (OJOMSTE), 1(1), 1-16
• Aypay, A., & Eryılmaz, A. (2011). Lise öğrencilerinin derse katılmaya motive olmaları ile okul tükenmişliği arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (21), 26-44.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. BEÜ SBE Dergisi, 7(1), 231-274.
• Bayraktar, H. H. (2015). Sınıf yönetiminde öğrenci motivasyonu ve motivasyonu etkileyen etmenler. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 10(3), 1079-1100
• Bilgiç, H. G., & Tüzün, H. (2015). Yükseköğretim kurumları web tabanlı uzaktan eğitim programlarında yaşanan sorunlar. AUAD, 1(3), 26-50.
• Bozanoğlu, İ. (2004). Akademik güdülenme ölçeği: geliştirmesi, geçerliği, güvenirliği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2): 83-98.
• Bozkurt, A. (2017). Açık ve uzaktan öğrenme kapsamında dijital bölünme. ın t. v. yüzer (ed.), açık ve uzaktan öğrenmede bireysel farklılıklar (S. 23-46). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (covıd-19) pandemisi sırasında ilköğretim öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik imge ve algıları: bir metafor analizi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1-23.
• Cabı, E. (2016). Uzaktan eğitimde e-değerlendirme üzerine öğrenci algıları. Yükseköğretim Ve Bilim Dergisi, 6(1), 94-101. Cilt:5 Sayı:1 Yıl:2015
• Çelen, K. F., Çelik, A. & Seferoğlu, S. S. (2011). Yükseköğretimde çevrimiçi öğrenme: sistemde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri, Journal Of European Education, 1(1), 25-34.
• Çetin, Ü., &ve Mahiroğlu, A. (2008). ARCS motivasyon modeli uyarınca tasarlanmış eğitim yazılımının öğrencilerin akademik başarısına ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 101-112
• Çiltaş, A. (2011). Eğitimde öz-düzenleme öğretiminin önemi üzerine bir çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(5), 1-11.
• Dede, Y. (2003). Arcs motivasyon modeli’nin öğrencilerin matematiğe yönelik motivasyonlarına etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(14), 173-182.
• Dede, Y., & Yaman, S. (2008). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen Ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1), 19-37.
• Demir Öztürk, S., & Eren, E. (2021). Üniversite öğrencilerinin çevrimiçi öğrenmeye hazırbulunuşluk düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (AUJEF), 5(2), 144-163.
• Dinçer, S., & Doğanay, A, (2016). Öğretim materyali’ne ilişkin motivasyon ölçeği (ÖMMÖ) Türkçe uyarlama çalışması. İlköğretim Online, 15(4), 1131-1148.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ergül, H. (2006). Çevrimiçi eğitimde akademik başarıyı etkileyen güdülenme Yapıları. The Turkish Online Journal Of Educational Technology, 5(1), 124-128.
• Ergün, E., & Usluer, K. Y. (2015). Çevrimiçi öğrenme ortamlarında öğrenci bağlılık ölçeği’nin türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram Ve Uygulama Dergisi, 5(1), 20-33.
• Eryılmaz, A. (2013). Okulda motivasyon ve amotivasyon: “Derse katılmada öğretmenden beklentiler ölçeği’nin” geliştirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 1-18.
• Eryılmaz, A., & Dereli, E. (2011). Derse katılmama durumundaki zaman yönelimi ölçeğinin psikometrik özellikleri. İlköğretim Online, 10 (3):1178-1190.
• Eryılmaz, A., & Ercan, L. (2014). ergenler için ders çalışmaya motive olma ölçeğinin geliştirilmesi. Başkent University Journal Of Education, 1(1), 34-40.
• Gömleksiz, M. N., & Serhatlıoğlu, (2013). Öğretmen adaylarının akademik motivasyon düzeylerine ilişkin görüşleri, TSA 7(13), 99-127.
• Horzum, M. B., Demir-Kaynak, Z., & Canan-Güngören, Ö. (2017). Çevrimiçi öğrenmede öğrenci engelleri ölçeği’nin türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. AUAD, 3(2), 61-84.
• Ilgaz, H., &Aşkar, P. (2009). Çevrimiçi uzaktan eğitim ortamında topluluk hissi ölçeği geliştirme çalışması. Turkish Journal Of Computer And Mathematics Education, 1(1), 27-34.
• İbicioğlu, H., & Antalyalı L. Ö. (2005). Uzaktan eğitimin başarısında imkan, algı, motivasyon ve etkileşim faktörlerinin etkileri: karşılaştırmalı bir uygulama. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 325-338.
• Karataş, K., Ardıç, T., & Kaya, İ.(2016). Arcs motivasyon modeli’ne dayalı öğretim ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(4), 1821-1838.
• Nayir, Y. Ö., & Tekmen, B., (2017). Öğretmen adaylarının gözüyle öğrenme ortamlarının akademik motivasyon ve problem çözme becerisine katkısının incelenmesi. Başkent Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(2),122-135.
• Özbaşı, D. Cevahir, H., & Özdemir, M. (2018). Çevrimiçi öğrenme motivasyon ölçeği’nin türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 352-368.
• Özkök, A. (2009). Çevrimiçi öğrenme ortamlarında disiplinlerarası yaklaşım. Akademik Bilişim XI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri 11-13 Şubat 2009 Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, 477-480.
• Parlak, B. (2017). Dijital çağda eğitim: olanaklar ve uygulamalar üzerine bir analiz. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(15), 1741-1759.
• Sakal, M, (2017). Çevrimiçi öğrenmede öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeylerinin demografik özelliklerine göre incelenmesi, Sosyal Ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 18(39), 81-102.
• Sarıtaş, E., & Barutçu, S. (2020).Öğretimde dijital dönüşüm ve öğrencilerin çevrimiçi öğrenmeye hazır bulunuşluluğu: pandemi döneminde pamukkale üniversitesi öğrencileri üzerinde bir araştırma, İnternet Uygulamaları Ve Yönetimi Dergisi, 11(1), 5-22. Sürücü A., & Ünal, A. (2018). Öğrenci motivasyonunu artıran ve azaltan öğretmen davranışlarının incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(14), 253-295.
• Tunga, Y., & İnceoğlu, M. M. (2016). E-Öğrenme Ortamlarında Oyunlaştırma Yaklaşımı Kullanımının Öğrenenlerin Motivasyon, Durumlarına Katkısının İncelenmesi. 10th International Computer And Instructional Technologies Symposium (ICITS). 16-18 Mayıs, Rize, 618-623.
• Uçar, H. (2019). Çevrimiçi eğitimde motivasyon. AUAD, 5(2), 107-113.
• Uçar, H., & Kumtepe, A. (2016). Uzaktan eğitimde arcs-v motivasyon tasarımı modelinin kullanımı. AUAD, 2(4), 37-54.
• Ünlü, M. (2019). Dijital çağda e-öğrenme ortamlarının kalitesini artırmaya yönelik gerçekleştirilen uluslararası çalışmalar. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 165-182.
• Varol, A., & Türel K. Y. (2003). Çevrimiçi uzaktan eğitimde iletişim modülü. TOJET, 2(1), 34-42.
• Yamamoto, T. G., & Altun, D. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34.
• Yakar, L., & Yakar, Y. Z. (2020). Eğitim fakültesi öğrencilerinin uzaktan eğitime karşı tutumlarının ve e-öğrenmeye hazır bulunuşluklarının incelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1): 1-21
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yıldız, E. (2020). Çevrimiçi öğrenme ortamlarında uzaktan eğitim öğrencilerinin topluluk hissine etki eden faktörlerin incelenmesi. Eğitim Nitel Araştırmalar Dergisi, 8(1), 180-205.
• Yılmaz, H., & Huyugüzel-Çavuş, P. (2007). Fen öğrenimine yönelik motivasyon ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 6(3) 430-440.
• Yurdugül, H., & Sırakaya, A. D. (2013). Çevrimiçi öğrenme hazır bulunuşluluk ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Ve Bilim, 38(169), 391-406.