Etik İlkeler

Gümüşhane Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Mavi Atlas Dergisi, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımını benimsemiştir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Yayın sürecinde, yazarların, okuyucuların, araştırmacıların, yayıncılar, hakemler ve editörlerin etik kurallarla ilgili esaslara uyması beklenmektedir. Söz konusu paydaşların International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE) ile Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan açık erişim rehberlerine göre aşağıda paylaşılan standart genel ve özel etik kurallara ve sorumluluklara dikkat etmesi gerekmektedir.

I. Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı genel eylemler

a) İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini, bilimsel etik kurallarına uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak,
b) Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek,
c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
d) Mükerrer Yayın: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak
e) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak belirli sınav değerlendirmelerinde ve akademik teşvik ve terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
f) Haksız Yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri makale yazarlarına eklemek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
g) Diğer Etik İhlali Türleri: Destek alınarak yürütülen araştırmaların yayınlarında destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile onların araştırmadaki katkılarını açık bir biçimde belirtmemek, insan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri yayınlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak, tamamen dayanaksız, yersiz ve kasıtlı etik ihlali suçlamasında bulunmak (YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 8)

II. Paydaşların Sorumlulukları

1. Yazarların Sorumlulukları

· Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir.
· Makaledeki tüm verilerin gerçek ve özgün olduğu beyan edilmelidir. Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.
· Ön değerlendirme veya hakem değerlendirme sonucunda gösterilen intihal durumunun, hataların, şüpheli durumların ve önerilen düzeltmelerin yapılması zorunludur. Yapılmayacak ise, tutarlı bir şekilde gerekçesi bildirilmelidir.
· Makaleye fikren katkıda bulunmayan kişiler yazar olarak belirtilmemelidir
· Makale veya araştırma dergimizin yazım kurallarına uygun olarak hazırlanmalıdır ve “Kaynakça”sı eksiksiz olarak hazırlanmalıdır.
· İntihal ve sahte verilerden uzak durulmalıdır.
· Yazarlar çalışmalarında bir hata tespit ettiklerinde editörü ve editörler kurulunu bilgilendirmeli, düzeltme ya da geri çekme süreci için işbirliği kurmalıdırlar.
· Araştırmanın birden fazla dergide yayımlanmasına imkân verilmemelidir ve dergi sisteminde bulunan Telif Hakkı Devir Formu' doldurulmalıdır.

2. Hakemlerin Sorumlulukları

Dergimiz idaresi, hakemlik sürecinin etik yayıncılık kuralları çerçevesinde başarılı bir şekilde yürütülmesini ve iyileştirilmesini taahhüt eder. Tüm makaleler kör hakemlik süreci ile değerlendirilmektedir. Hakemlere makaleler değerlendirilmek üzere DergiPark üzerinden gerçekleştirilen dergi yönetim sisteminden iletilmektedir. Bu sistemden gönderilen Hakem Formu üzerinden hakemlerin, değerlendirdikleri makalenin alanına katkısı ve makalenin yayımlanabilir olup olmadığına ilişkin kararları ve bu kararların gerekçelerini içeren görüşleri elde edilmektedir. Bu doğrultuda hakemlerin aşağıdaki esaslara uymasını temel alır.
· Hakemlerin yalnızca uzmanlık alanlarına ilişkin makalelere hakemlik yapmaları gerekmektedir.
· Değerlendirmeler tarafsızca yapılmalıdır.
· Hakemler ile değerlendirme konusu makalenin paydaşları arasında çıkar çatışması olmamalıdır.
· Makale ile ilgili değerlendirmelerde yazarın düzeltmesi gereken hususlar makale üzerinde belirtilmeli eser, kaynak, atıf, kural ve benzeri eksiklerin tamamlanması işaret edilmelidir.
· Hakemlerin değerlendirdikleri makalenin yayımlanabilir olup olmadığına ilişkin kararları ile kararlarına ilişkin gerekçelerini Hakem Değerlendirme Formu’nda belirtmeleri gerekmektedir.
· Hakemlerin kendilerine verilen süre içerisinde değerlendirmelerini tamamlamaları ve belirtilen etik sorumluluklara uymaları beklenmektedir

3. Editörlerin Sorumlulukları

Editörlerin “Yayın Etiği Komitesi”nin (Committe on PublicationEthics - COPE) yayınlamış olduğu “COPE Dergi Editörleri için Etik Davranışlar ve En İyi Uygulamalar Kılavuzu” ("COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors") ve “COPE Dergi Editörleri için En İyi Uygulamalar Kılavuzu”nda ("COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors") yer alan etik sorumluluklara uyması gerekmektedir.
Dergi editörü dergide yayımlanan tüm makalelerden sorumludur. Yukarıda belirtilen sorumluluklara ilaveten aşağıda listelenen etik sorumluluklara da uyması gerekmektedir.
· Editör, yazarlara kendilerinden ne beklendiğine ilişkin güncel yayım ve yazım kurallarını oluşturmalıdır.
· Editörler, makaleleri kabul etmek ya da reddetmek sorumluluk ve yetkisine sahiptir. Bu sorumluluk ve yetkisini yerinde ve zamanında kullanmak zorundadır.
· Editörler, kabul ya da reddettiği makalelerle ilgili çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
· Editörler, özgün ve alanına katkı sağlayacak makaleleri kabul etmelidir.
· Editörler, hakemlere ilişkin bir veri tabanı oluşturmalı ve hakemlerin performansına göre veri tabanını güncellemelidir.
· Editörler, yanlış, eksik ve problemli makalelerin hakem raporu öncesi veya sonrasında geri çekilmesine ya da düzeltildikten sonra yayımlanmasına imkân vermelidir.
· Editörler, en az iki hakem tarafından değerlendirilen makalelerin çift taraflı kör hakemlik sistemine göre değerlendirilmesini sağlar ve hakemleri gizli tutar.
· Makalelerde gönderim ve yayıma kabul tarihleri yer almalıdır.

4. İntihal Politikası

Editörlerin, hakemlerin ve yazarların, uluslararası yayın etik kurallarına uyması ve makalelerin yazım kurallarına uyumlu olması zorunluluğu vardır. İntihal ya da etik dışı davranışlar tespit edilirse yayımlanması reddedilebilir.
Araştırmaların paydaşları ve okuyucularının, Gümüşhane Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Mavi Atlas Dergisi'nde yayımlanan incelemelerde gördükleri intihal, mükerrer yayın, yanlışlık, şüpheli içerik veya durumları gu.maviatlas@gmail.com e-mail adresine bildirmeleri memnuniyetle karşılar. Konu hakkında elde edilen veri sonuçları ilgili taraflara bildirir ve takibini yapar.

5. Yayın Politikası

1. Mavi Atlas (e-ISSN: 2148-5232), Bahar (Nisan) ve Güz (Ekim) olmak üzere yılda iki kez elektronik ortamda yayımlanır.
2. Dergiye gönderilecek eserler esas olarak sosyal/beşeri bilimler alanına dâir olmak zorundadır ve iki ana grupta sınıflanır: İlk grupta, sözü edilen alana ait “Araştırma Makalesi” ve “Derleme Makalesi” türündeki eserler bulunur. İkinci gruptaki eserler ise derginin amaç örgüsüne uygun olan ve rayiçteki konuların irdelendiği “Çeviri”, “Kitap İncelemesi”, “Bibliyografi” “Haber”den oluşur.
3. Dergiye Türkçe ve İngilizce dillerindeki eserler kabul edilir (Bu husus “Madde 2”de belirtilen birinci grup yazılar için geçerli olup aynı maddede sözü edilen ikinci grup yazıların Türkçe olması mecbûrîdir. Ayrıca bahsi geçen maddede yer alan “Çeviri” türündeki eserler, “Yayın Kurulu”nun görüşüne bağlı olarak hem hedef hem de kaynak dilde basılabilir).
4. Dergiye gönderilen tüm eserler öncelikle muhtevâ, yazım kuralları ve diğer yönlerden “Yayın Kurulu” tarafından incelenir.
4.1. Dergiye gönderilecek “Araştırma Makalesi” eserlerinde sırasıyla Türkçe “Öz” ve “Anahtar Kelimeler” ile İngilizce “Abstract” ve “Keywords” bulunmalıdır (Bu husûs, “Çeviri”, “Kitap İncelemesi”, “Bibliyografi” “Haber” türündeki eserler için zorunlu olarak geçerli değildir).
4.2. Dergiye gönderilecek “Araştırma Makaleleri” daha önce bir başka dergide yayımlanmamış, yayımlanmak üzere gönderilmemiş ya da yayım için kabul edilmemiş olmalıdır.
4.3. Dergide, “Araştırma Makalesi” türündeki eserler için “kör hakemlik” sistemi uygulanır.
4.4. “Yayın İlkeleri”ne uygun olan “Araştırma Makalesi” türündeki eserler en az iki “Hakem” tarafından değerlendirilir. Böyle bir eserin yayıma kabul edilebilmesi için eserin gönderildiği iki “Hakem”in de olumlu raporu gereklidir. Raporlardan birinin olumlu, diğerinin olumsuz olması durumunda ilgili eser üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakemden gelecek rapor doğrultusunda eserin kabul veya reddine “Yayın Kurulu” karar verir.
4.5. “Yayın İlkeleri”ne uygun olan “Çeviri”, “Kitap İncelemesi”, “Bibliyografi” “Haber” türündeki eserlerin yayımlanıp yayımlanmayacağı “Yayın Kurulu”ndan en az iki üyenin raporuna bağlıdır.
4.6. Dergiye gönderilecek “Çeviri” türündeki eserlerin telif haklarıyla ilgili sorunlar daha önceden çeviren(ler) tarafından çözülmüş olmalıdır ve Gümüşhane Üniversitesi Edebiyat Fakültesi bu konuda herhangi bir biçimde taraf değildir.
4.7. Dergiye gönderilen tüm eserlerin, ilgili süreçler tamamlandıktan sonra, olduğu gibi veya kısmen düzeltilerek yayımlanmasına veya aksine “Yayın Kurulu” karar verir ve sonuç, yazar(lar)a bildirilir.
5. Dergide yayımlanan eserlerin yasal sorumluluğu tümüyle yazar(lar)a aittir ve eserlerde savunulan fikirler Gümüşhane Üniversitesi Edebiyat Fakültesinin görüşünü yansıtmaz.
6. Yayımlanan eserler için yazar(lar)a telif ücreti ödenmez.
7. Yayımlanan eserlerin telif hakları, ilgili bir beyân olsun-olmasın, Mavi Atlas dergisine devredilmiş kabul edilir. Bu husus aynı zamanda, eser sahiplerinin “Tübitak DergiPark” tarafınca belirlenen “Açık Dergi Sistemleri” kurallarını kabul ettiğini de gösterir.
8. Dergide yayımlanan eserlerden kaynak gösterilmek şartıyla alıntı yapılabilir.