AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYELİK SÜRECİNDE; TÜRK SİVİL HAVACILIK SEKTÖRÜNDE TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ VE STRATEJİK YÖNETİM OKULU YAKLAŞIMLARI BAĞLAMINDA KURUMSALLAŞMA

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 14, 513 - 536, 07.09.2018

Aykut Göksel , Halil İyidemirci

Öz

Bu çalışma, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü
kontrolünde faaliyetlerini sürdüren sivil havacılık sektöründeki işletmelerin,
Türkiye’nin Avrupa Birliği Üyeliği süreci içerisinde, nasıl kurumsallaştığını
ve bu gelişim süreci içerisinde stratejik yönetim okullarından öğrenme okuluna
ait yaklaşımların gelişim sürecinde nasıl kullanıldığını literatüre bağlı
kalarak ortaya koymaktadır. Çalışma sırasında Avrupa Birliği’ne entegrasyon
sürecinde sivil havacılık sektöründe yasal düzenlemelerin nasıl yapıldığı,
Toplam Kalite Yönetim Sisteminin devlet yapısına nasıl uygulandığı, iktisadi
işletmelerin bu kurumsal yasalara uyumu için Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün
hangi tür uygulamalar yaptığı ve bu uygulamaları nasıl takip ettiği ayrıca bu
uygulamalarda öğrenme okulunun etkisinin ne olduğu ortaya konulmaktadır. Türkçe
literatürde havacılık sektöründe daha önce yapılmış bu tür bir çalışma yoktur.
Bu çalışmanın sonuçları, diğer sektörlerin de kurumsallaşması sırasında öğrenme
okulu yaklaşımlarının nasıl kullanabileceği hususunda yol göstermesi açısından
önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Kurumsallaşma, Öğrenme Okulu, Sivil Havacılık, Toplam Kalite Yönetimi

Kaynakça

• 1. Aksoy, B., (2007), Bir Meslek Örgütünün Kurumsal Değişimdeki Yeri: Türkiye Sağlık Alanı Örneği, , Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmış Doktora Tezi, Ankara.
• 2. Androniceanu, A., (2017), The Three-Dimensional Approach of Total Quality Management, an Essential Strategic Option for Business Excellence. Amfiteatru Economic, 19(44), pp 61-78.
• 3. Bakoğlu R. ve Özcan E.D. (2010), İşletme Düzeyinde Strateji Paradokslarının Mintzberg’in On Stratejik Yönetim Okulu Açısından Değerlendirilmesi, Öneri Dergisi, C.9.S.34. Temmuz 2010. ss. 57-69.
• 4. Baraldi, E., Brennan, R., Harrison, D., Tunisini, A. ve Zolkiewski, J. (2007). Strategic Thinking and IMP Approach: A Comparative Analysis, Industrial Marketing Management, 36(7), pp. 879-894.
• 5. Barley, S. R. Ve Tolbert, P. (1997). Institutionalization and structuration: Studying the links between action and institution. Organization Studies, 18(1), 93–117.
• 6. Baumol, W.J., Litan, R.E., ve Schramm, C.J. (2009), Good capitalism, bad capitalism, and the economics of growth and prosperity, New Haven, CT: Yale University Press.
• 7. Bonchek, M.S. ve Shepsle, K.A. (1996), Analyzing politics: Rationality, behavior and instititutions. NewYork: W.W. Norton & Co.
• 8. Brews P. J., Hunt M. R., Learning to Plan and Planning to Learn: Resolving the Planning School/Learning School Debate, Strategic Management Journal, 20: 889–913 (1999).
• 9. Bruton, G.D. ve Ahlstrom, D. (2003). An institutional view of China’s venture capital industry: Explaining the differences between China and the West. Journal of Business Venturing, 18(2), 233–260.
• 10. Bruton, G.D., Ahlstrom, D. ve Li, H.-L., (2010). Institutional Theory and Entrepreneurship: Where Are We Now and Where Do We Need to Move in the Future? Entrepreneurship Theory and Practice, 34, 3, 1540-6520, pp. 421- 440.
• 11. Cohen, W.M. ve Levinthal, D.A. (1990), Absorptive Capacity: A New Perspective on Learning and Innovation, Administrative Science Quarterly, Vol. 35, No. 1, Special Issue: Technology, Organizations and Innovation (Mar., 1990), pp. 128-152.12. DiMaggio, P.J. ve Powell, W.W. (1991), Introduction. In W.W. Powell & P.J. DiMaggio (Eds.), The new institutionalism in organizational analysis, Chicago: University of Chicago Press. (pp. 1–38).
• 13. DiMaggio, P. J. ve Powell, W. W. (2000), The iron cage revisited institutional isomorphism and collective rationality in organizational fields, in Joel A.C. Baum, Frank Dobbin (ed.) Economics Meets Sociology in Strategic Management (Advances in Strategic Management, Volume 17) Emerald Group Publishing Limited, pp.143 – 166.14. EASA (2018), Regulation, Erişim: https://www.easa.europa.eu/regulations (13.02.2018).
• 15. Erkılıç T. A.; Toplam Kalite Yönetimi İlkelerinin Yönetim Yaklaşımları Bağlamında Tartışılması, GAU J. Soc. &Appl. Sci., 2(4), 50-62, 2007.
• 16. Ersen, H.,(2003), Topyekün Mükemmelleşme Sürecinde İnsan Kaynakları ve Kalite, İstanbul, (Maestro Yayın, ISBN:975-92234-1-6, Ağustos 2003).
• 17. Eryiğit, B.H. (2013), Stratejik Planlamaya İlişkin Alternatif Yaklaşımlar ve Stratejik Yönetim Okulları, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Y.2013, C.4, S.9., ss.152-172.
• 18. Greenwood, R.; Suddaby, R. ve Hinings, C.R., (2002), Theorizing change: The role of Professional associations in the transformation of institutionalized fields, Academy of Management Journal, 45 (1): 58- 80.
• 19. Hackman, J. R., Wageman R., (1994), Total Quality Management: Empirical, Conceptual, and Practical Issues, Administrative Science Quarterly, 40: pp. 309-342.
• 20. Hamel, G. ve Prahalad, C. K. (1989) Strategic Intent, Harvard Business Review, May-June 1989, 63-76.
• 21. ICAO (2018), SARPS, Erişim: https://www.icao.int/about-icao/AirNavigationCommission/Pages/how-icao-develops-standards.aspx, (13.02.2018).
• 22. Jepperson, R. (1991). Institutions, institutional effects, and institutionalism. In W.W. Powell & P.J. DiMaggio (Eds.), The new institutionalism in organizational analysis (pp. 143–163), Chicago: University of Chicago Press.
• 23. Karpuzoğlu, E. (2004) Büyüyen ve Gelişen Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma, İstanbul: Hayat Yayınları, 4. Baskı.
• 24. Korul V., Küçükönal H., Türk Sivil Havacılık Sisteminin Yapısal Analizi, Ege Academic Review, 2003, 3.1: 24-38.
• 25. Kruger, V. (2001). Main schools of TQM: the big five. The TQM Magazine, 13 (3), pp. 146-155.
• 26. Lindblom, C. E. (1979) Still Muddling, Not Yet Through, Public Administration Review, November/December 1979, 517-526.
• 27. Mahmood, S., Qadeer, F., Ahmad, A., (2015), The Role of Organizational Learning in Understanding Relationship between Total Quality Management and Organizational Performance, Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, Vol. 9 (1), pp. 282-302.
• 28. Meydan, C.H., (2010), Kaynak Bağımlılığı, İşlem Maliyetleri, Örgütsel Ağ ve Yeni-Kurumsal Kuram ile Örgütlerin İttifak Oluşturma Sebepleri Üzerine Bir İnceleme, Savunma Bilimleri Dergisi, pp. 17-40
• 29. Meyer, J.W. ve Rowan, B. (1991), Institutionalized organizations: Formal structure as myth and ceremony, In W.W. Powell & P.J. DiMaggio (Eds.), The new institutionalism in organizational analysis, Chicago: University of Chicago Press (pp. 41–62).
• 30. Mintzberg, H. ve Lampel, J. Reflecting on the Strategy Process, Sloan Management Review, Spring, pp. 21-29.
• 31. Mintzberg, H. and Lampel, J., (1999) Ten Schools of Strategy Formation, Magazine: Spring Research Feature April 15, 1999.
• 32. Munizu, M. (2013). The Impact of total quality management practices towards competitive advantage and organizational performance: Case of fishery industry in South Sulawesi Province of Indonesia. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 7(1), pp. 184-197.
• 33. North, D.C. (1990). Institutions, institutional change and economic performance, New York: Cambridge University Press.
• 34. Obeidat, B.Y., Hashem, L., Alansari, I., Tarhini, A. ve Al-Salti, Z., (2016), The Effect of Knowledge Management Uses on Total Quality Management Practices: A Theoretical Perspective, Journal of Management and Strategy Vol. 7, No. 4, pp. 18-29.
• 35. Ooi, K.B., Safa, M.S. and Arumugam, V. (2006). TQM practices and affective commitment: A case of Malaysian semiconductor packaging organizations. International Journal of Management and Entrepreneurship, 2(1), pp. 37-55.
• 36. Sanders G. ve Boivie S., (2004), Sorting things out: valuation of new firms in uncertain markets, Strategic Management Journal Volume 25, Issue 2, pp. 167–186.
• 37. Sarvan, F., Arıcı, E., Özen, J., Özdemir, B. ve İçigen, B. (2003) On Stratejik Yönetim Okulu: Biçimleşme Okulunun Bütünleştirici Çerçevesi. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (6) 2003, 73-122.
• 38. Sargut, S. ve Özen, Ş. (2015). Örgüt Kuramları, Ankara 2015, (İmge Kitabevi Yayınları 3. Baskı, ISBN: 978-975-533-536-0, Ankara 2015), (s. 237 - 330).
• 39. Scott, W. R. (2004), Institutional theory: Contributing to a theoretical research program, Oxford UK: Oxford University Press.
• 40. Scott, W.R. (2007), Institutions and organizations: Ideas and interests, Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• 41. Shaker, A. Z., Filatotchev I., Wright M., How do threshold firms sustain corporate entrepreneurship? The role of boards and absorptive capacity, Journal of Business Venturing 24 (2009) 248–260
• 42. SHGM.’lüğü 2013 – 2017 Stratejik Planı, Erişim: http://web.shgm.gov.tr/ (13.02.2018).
• 43. SHGM.’lüğü (2018) Kurumsal Kimlik Kılavuzu, Erişim: http://web.shgm.gov.tr/ (13.02.2018).
• 44. SHGM.’lüğü (2018) Projeleri, Erişim: http://web.shgm.gov.tr/ (13.02.2018).
• 45. SHGM.’lüğü (2018) Tarihçesi, Erişim: http://web.shgm.gov.tr/ (13.02.2018).
• 46. SHGM.’lüğü (2018) Faaliyet Raporları, Erişim: http://web.shgm.gov.tr/ (13.02.2018).
• 47. SHGM.’lüğü (2018) Performans Programları, Erişim: http://web.shgm.gov.tr/ (13.02.2018).
• 48. SHGM.’lüğü (2018) Kurumsal Mali Durum Raporları, Erişim: http://web.shgm.gov.tr/ (13.02.2018).
• 49. SHGM.’lüğü (2018) Mevzuatı, Erişim: http://web.shgm.gov.tr/ (13.02.2018).
• 50. SHGM.’lüğü (2018) İstatistikleri, Erişim: http://web.shgm.gov.tr/ (13.02.2018).
• 51. Sirmon, D.G., Hitt, M.A. ve Ireland, R.D. (2007), Managing Firm Resources in Dynamic Environments to Create Value: Looking Inside the Balack Box, Academy of Management Review Vol. 32, No. 1, pp. 273–292.
• 52. Sökmen, A.; Tarakçıoğlu, S.,Mesleki Etik (Etik – Yönetsel Etik – Sosyal Sorumluluk), Ankara 2013, (Detay Yayınları 422, ISBN: 978-605-5437-33-6, Şubat 2013).
• 53. Strang, D. ve Sine, W.D., (2000), Interorganizational Institutions, J.A.C. Baum Dergisi Blackwell, 497-519.
• 54. Türkdoğan, O., İşçi Kültürünün Yükselişi (İş Ahlakı), İstanbul, 1998, (Timaş Yayınları 443, ISBN: 975-362-378-X, Temmuz 1998).
• 55. Zahra, A.S., Ireland R.D. ve Hitt M.A. (2000), International Expansion by New Venture Firms: International Diversity, Mode of Market Entry, Technological Learning and Performance, Academy of Management Journal Vol. 43, No. 5, pp. 925-950.
• 56. Zahra, A.S. ve George, G. (2002), Absorptive Capacity: A Review, Reconceptualization, and Extension, Academy of Management Review. 27, (2), pp. 185-203.