Fragments of Belt Urartu in Murat Tepe

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 12, 53 - 63, 07.10.2019

Ayşe Özdemir , Abdulkadir Özdemir , Ziya Kılınç

Öz

This study aims to introduce the preliminary results of the rescue excavations conducted at Murat Tepe, located on the edge of Murat River. The mound is situated south of the modern village of Murat in the Solhan town of Bingöl city in Eastern Anatolia. The excavations conducted in 2018 yielded diagnostic finds mainly representing the Middle Iron Age. Identified at the Murat Tepe yielded the foundations of what appear to be a way-station. This cultural layer rich in small finds clearly belongs to the architectural remains of a fortress. The pottery assemblage recovered from the excavations represent the local versions of the typical Urartian pottery, while bronze objects such as needles, bracelets, earrings, fibula and belt fragments characteristic features of comparable finds known to us from major excavated Urartian sites. The rescue excavations carried out Murat Höyük, which has been the first systematic archaeological excavation conducted in the area Bingöl, are hoped to contribute much to our general understanding of the Urartian presence in this part of eastern Anatolia.

Anahtar Kelimeler

East Anatolia, Bingöl, The Middle Iron Age, Urartu, Urartu Belt

MURAT TEPE’DEN URARTU KEMER PARÇASI

Öz

Murat Tepe, Bingöl İli Solhan İlçesi Murat köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İsmini bulunduğu köyden alan ve Murat nehrinin menderes yaptığı kısmında yer alan yerleşimde yapılan kazılarda Orta Demir Çağı / Urartu Dönemi buluntularına rastlanmıştır. Yerleşimde mimari olarak bir konaklama istasyonu yapısının temel kalıntıları ve bu yapıyla bağlantılı çeşitli küçük buluntulara ait örnekler ele geçmiştir. Burada yapılan kurtarma kazılarında ele geçen buluntular arasında seramikler, Urartu Dönemi seramiklerinin yerel taşra üretimi iken, iğne, bileklik, küpe, fibula ve kemer parçasından oluşan bronz objeler dönemin önde gelen Urartu merkezlerinden bilinen örneklerin karakteristik özelliklerini yansıtır. Bingöl’ün ilk sistemli arkeolojik kazısı olma özelliği gösteren Murat Tepe’de 2018 yılında yapılan kurtarma kazıları sonucunda Mezar 2’de bulunan bronz Urartu kemer parçası, Doğu Anadolu Bölgesi’ni egemenliği altına alan Urartu Krallığı’na ait verilere yeni katkılar sunacaktır.

Anahtar Kelimeler

Doğu Anadolu, Bingöl, Orta Demir Çağı, Urartu, Urartu Kemeri

Kaynakça

• BELLİ, Oktay. Urartu: Savaş ve Estetik, Yapı Kredi Yayınları-1917, İstanbul, 2004.
• BELLİ, Oktay. Urartu Takıları, İstanbul, 2010.
• ÇAVUŞOĞLU, Rafet. Urartu Kemerleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2002, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• ÇAVUŞOĞLU, Rafet. Rezan Has Müzesi Urartu Kemer Koleksiyonu, RHM, İstanbul, 2014.
• ÇEVİK, Nevzat. Urartu Kaya Mezarları ve Ölü Gömme Gelenekleri, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2000.
• ÇİLİNGİROĞLU, Altan. Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı, İzmir, 1997.
• KÖROĞLU, Kemalettin; Konyar Erkan. “Comments on the Early/Middle Iron Age Chronology of Lake Van Basin”, ANES 45, 2008, 123-146.
• ÖĞÜN, Baki. “Die Urartaeischen Graber in Der Gegend Von Adilcevaz und Patnos”, The Proceedings of the Xth Internationsl Congress of Classical Archaeology Vol I-III, edited by E. Akurgal, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1978b, 61-67.
• ÖZDEMİR, Abdulkadir; Ziya Kılınç; Yusuf Ağtaş; Ergül Demir; Mikail Tofur; Bilal Aydın ve Ercan Kan. “2018 Yılı Murat (Norik) Höyük Kazı Çalışmaları: Ön Değerlendirme” Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi, Cilt: V, Sayı: 2, Elazığ, 2018, 83-93.
• ÖZDEMİR, Abdulkadir; Ziya Kılınç. “Murat Tepe: A Newly Excavated Urartians Way-Station along the Murat River, Eastern Anatolia”, Eastern Anatolian Archaeology Workshop I: From Prehistoric Times To The End Of The Iron Ages, 11-12 Şubat 2019 İzmir, A. Batmaz, A. Ü. Erdem (Eds.) Ancient Near Eastern Studies Supplement Series, 2019 (Baskıda).
• ÖZDEMİR, Abdulkadir. “Murat Tepe’de Ele Geçen Urartu Dönemi Metal Eserleri”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, Cilt 9, Sayı 18, 2019 (Baskıda).
• SEVİN, Veli. “Elazığ-Tunceli-Bingöl İlleri Yüzey araştırması 1985”, V. AST, 1988, 1-44.
• SEVİN, Veli. “Elazığ-Bingöl Yüzey araştırması 1985”, VI. AST, 1989a, 451-500.
• STONE, Elizabeth; Zimansky, Paul. “The Urartian Transformaiton in the Outher Town of Ayanis”, Archaeology in the Borderlands, Investigations in Caucasia and Beyond, Los Angeles, 2003, 213-228.
• TONBUL, Saadettin. “Bingöl Ovası ve Çevresinin Jeomorfolojisi ve Gelişimi”, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, 1990, 329-352.